Η Μαρία Α΄ του Οίκου των Τυδώρ[1] (αγγλική γλώσσα: Mary I, 18 Φεβρουαρίου 1516 – 17 Νοεμβρίου 1558)[2] ήταν βασίλισσα της Αγγλίας και της Ιρλανδίας από τις 19 Ιουλίου 1553 μέχρι τον θάνατό της. Έμεινε γνωστή για την προσπάθειά της να αναστηλώσει τον Ρωμαιοκαθολικισμό στην Αγγλία όταν διαδέχτηκε στο θρόνο τον ετεροθαλή αδελφό της, Εδουάρδο ΣΤ΄. Κατά τη βασιλεία της διέταξε το κάψιμο στην πυρά περίπου 300 αντιφρονούντων, αποκτώντας έτσι το προσωνύμιο Αιμοσταγής Μαρία (Bloody Mary), όπως έμεινε ευρέως γνωστή. Η προσπάθειά της για την αναβίωση του Καθολικισμού στη χώρα ανατράπηκε από την ετεροθαλή αδελφή και διάδοχό της, Ελισάβετ Α΄.
Παιδική ηλικία και πρώιμα χρόνια
Η Μαίρη ήταν το μόνο παιδί του Ερρίκου Η΄ και της πρώτης συζύγου του Αικατερίνης της Αραγωνίας που έφτασε στην ενηλικίωση. Η μητέρα της είχε πολλές αποβολές, και της Μαίρης είχαν προηγηθεί μια θνησιγενής αδελφή και τρία βραχύβια αδελφάκια.[3] Μέσω της μητέρας της, ήταν εγγονή των Καθολικών Βασιλέων, δηλ. του Φερδινάνδου Β΄ της Αραγωνίας και της Ισαβέλλας Α΄ της Καστίλης. Γεννήθηκε στο Παλάτι της Πλακεντίας στο Γκρήνουιτς του Λονδίνου. Η Μαίρη ήταν ένα ασθενικό κορίτσι που είχε φτωχή όραση και έπασχε από ιγμορίτιδα και φρικτούς πονοκεφάλους.
Εκπαίδευση και σχέδια γάμου
Παρά τα προβλήματά της, η Μαίρη ήταν ένα πρόωρα ανεπτυγμένο κορίτσι. Λεγόταν επίσης ότι η πριγκίπισσα ήταν πολύ όμορφη κατά την νεότητα της. Ένα μεγάλο μέρος της πρώιμης εκπαίδευσής της οφειλόταν στην μητέρα της, που συμβουλεύθηκε τον Ισπανό ουμανιστή Χουάν Λουίς Βίβες, ο οποίος έγραψε κατά παραγγελίαν της μια πραγματεία περί εκπαιδεύσεως των κοριτσιών.
Ανάρρηση
Στις 6 Ιουλίου 1553, σε ηλικία 15 ετών, ο Εδουάρδος ΣΤ΄ πέθανε από φυματίωση. Ο Εδουάρδος δεν ήθελε το στέμμα να πάει στη Μαίρη, για την οποία φοβόταν ότι θα αποκαθιστούσε τον Καθολικισμό και θα καταργούσε τις μεταρρυθμίσεις του, καθώς και αυτές του Ερρίκου Η΄. Απέκλεισε την Μαρία και την Ελισάβετ από την διαδοχή και όρισε διάδοχό του την λαίδη Τζέιν Γκρέυ (Jane Grey), εγγονή μιας αδερφής του Ερρίκου Η΄.
Στις 10 Ιουλίου του 1553 η Τζέιν Γκρέυ στέφθηκε βασίλισσα αλλά εννέα μόλις μέρες αργότερα, η Μαρία κατόρθωσε να ανατρέψει την κατάσταση. Η Τζέιν Γκρέυ καθαιρέθηκε και φυλακίστηκε και η Μαρία ανακηρύχθηκε βασίλισσα.
Γάμος
Στα 37 της χρόνια παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Φίλιππο της Ισπανίας, τον μετέπειτα Φίλιππο Β΄, παρά την αντίδραση του Κοινοβουλίου, του λαού και αυτών των συμβούλων της. Ο φόβος ότι η Αγγλία θα εξαρτάται πλέον από τους Αψβούργους, προκάλεσε στις παραμονές του γάμου τη λεγόμενη "Εξέγερση του Wyatt", κατά την οποία ο Thomas Wyatt επεδίωξε την καθαίρεση της βασίλισσας υπέρ της Ελισάβετ και την επιστροφή του Προτεσταντισμού. Η εξέγερση κατεστάλη άμεσα στις αρχές του 1554 και είχε σαν συνέπεια την εκτέλεση του Wyatt, της Τζέιν Γκρέυ, του πατέρα της και του συζύγου της.
Ο γάμος έγινε τον Ιούλιο του 1554 στον καθεδρικό ναό του Winchester και ο Φίλιππος έγινε κι αυτός βασιλιάς της Αγγλίας, με πλήρη δικαιώματα, τουλάχιστον όσο ζούσε η Μαρία. Η Μαρία έγινε με τον γάμο βασίλισσα της Νεάπολης και ψιλώ ονόματι βασίλισσα της Ιερουσαλήμ.
Τον Σεπτέμβριο του 1554 η Μαρία παρουσίασε συμπτώματα εγκυμοσύνης, αλλά τον Ιούλιο του 1555 απεδείχθη ότι επρόκειτο περί ψευδοκύησης. Διάδοχος παρέμενε η Προτεστάντισσα Ελισάβετ. Ο Φίλιππος έφυγε για να πολεμήσει τους Γάλλους στην Φλάνδρα.
Θρησκευτική πολιτική
Λίγο μετά την ανάρρησή της η Μαρία εξέδωσε διακήρυξη με την οποία δήλωνε ότι δεν θα υποχρέωνε κανένα υπήκοό της να ακολουθήσει το θρήσκευμά της. Τρεις μήνες μετά, εξέχοντες Προτεστάντες εκκλησιαστικοί φυλακίστηκαν. Στο πρώτο Κοινοβούλιο της Μαρίας, ο γάμος των γονέων της κηρύχθηκε έγκυρος, καταργήθηκαν οι θρησκευτικοί νόμοι του Εδουάρδου ΣΤ΄ και επανήλθε -μεταξύ άλλων- η αγαμία του κλήρου.
Σεμπαστιάνο ντελ Πιόμπο : Ρέτζιναλντ Πόουλ, 1540
Η Μαρία αποδοκίμαζε την θρησκευτική πολιτική του πατέρα της και των κηδεμόνων του αδελφού της και επεδίωκε συμφιλίωση με την Ρώμη. Οι συνεννοήσεις της με τον Ιούλιο Γ' κατέληξαν στην επαναφορά της Αγγλίας στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Ρώμης και στην αναβίωση των νόμων κατά των αιρέσεων (Heresy Acts, Νοέμβριος 1554). Η μόνη παραχώρηση που έκανε ο πάπας ήταν να παραμείνουν τα δημευθέντα εκκλησιαστικά κτήματα στα χέρια των νέων κατόχων τους. [4]
Βάσει των Heresy Acts, 283 Προτεστάντες εκτελέστηκαν, ενώ περίπου 800 πλούσιοι Προτεστάντες προτίμησαν την εξορία. Οι διωγμοί διήρκεσαν μέχρι τέλους της βασιλείας της Μαρίας και παρόξυναν τα πνεύματα στην Αγγλία κατά του Καθολικισμού και της Ισπανίας.
Ακολούθως ο Πάπας διόρισε τον Καρδινάλιο Ρέτζιναλντ Πόουλ παπικό λεγάτο στην Αγγλία. Ο Πόουλ ήταν μακρινός συγγενής της Μαρίας, γιος της παιδαγωγού της Μάργκαρετ Πόουλ, που την εκτέλεσε ως Καθολική ο Ερρίκος Η΄. Ο Πόουλ ήρθε στην Αγγλία και έγινε αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι.
Εξωτερική πολιτική
Κατά την βασιλεία της Μαρίας Άγγλοι έποικοι εγκαταστάθηκαν σε δημευμένα κτήματα της κεντρικής Ιρλανδίας. Τον Ιανουάριο του 1556 ο Κάρολος Ε΄ παραιτήθηκε και ο Φίλιππος έγινε βασιλιάς της Ισπανίας. Επέστρεψε στην Αγγλία τον Ιούλιο του 1557 για να πείσει την Μαρία να συμμετάσχει σε πόλεμο κατά της Γαλλίας. Η Μαρία ήταν πρόθυμη, οι σύμβουλοί της αντιδρούσαν και τελικά η συμμετοχή αποφασίστηκε. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει η Αγγλία το Καλαί, την μόνη κτήση που της απέμενε στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Θάνατος και Διαδοχή
Το παλάτι του Αγίου Ιακώβου
Στα τελευταία της χρόνια η βασίλισσα ήταν σωματικό και ψυχικό ράκος. Κατά τη νεότητά της είχε υπάρξει γνωστή για την ομορφιά της, ενώ κατά το τέλος της ζωής της περιγράφεται από σύγχρονα της πρόσωπα ότι είχε εμφάνιση γηραιότερη από την πραγματική της ηλικία, λόγω των προβλημάτων και των εγνοιών που είχε.[5] Υπέφερε από συχνές καταθλιπτικές περιόδους και η αντιδημοτικότητά της την βασάνιζε. Ο Βενετός πρέσβης Τζοβάννι Μικιέλι αφηγείται πόσο μεγάλη ήταν η διαφορά με την αρχή της βασιλείας της, καθώς είχε απολαύσει τέτοια λαοφιλία "όση δεν είχε εκφραστεί προς κανέναν από τους ηγεμόνες αυτού του βασιλείου."[6] Επιπλέον εκδηλώθηκαν προβλήματα υγείας, τα οποία ταλαιπωρούσαν τη Μαρία από νεαρή ηλικία, που σχετίζονταν με προβλήματα της εμμηνόρροιας. Στα ύστερα χρόνια της υφίστατο συχνά αφαιμάξεις για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, με αποτέλεσμα να φαίνεται συχνά χλωμή και αδύναμη.
Παρά την τραυματισμένη υγεία της, η Μαρία ήλπιζε μολαταύτα να φέρει ένα παιδί στον κόσμο. Μετά την επίσκεψη του Φιλίππου στην Αγγλία η Μαρία βίωσε μια δεύτερη ψεύτικη εγκυμοσύνη.
Η κατάσταση της υγείας της Μαρίας επιδεινώθηκε περισσότερο με το χρόνο. Έπασχε από κρίσεις πυρετού, αϋπνία, πονοκεφάλους και δυσκολία στην όραση.[7] Τον Αύγουστο έπαθε Γρίπη και μεταφέρθηκε στο Παλάτι του Αγίου Ιακώβου.
Παραπομπές
Eakins, Lara E. (1995–2009). «Mary I Queen of England». Tudor History Web Ring. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2009.
«Queen Mary I». Historic Royal Palaces. 2004–2009. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2009.
Waller, Maureen (2006). Sovereign Ladies: The Six Reigning Queens of England. New York: St. Martin's Press
Loades, David M. (1989) Mary Tudor: A Life. Oxford
Whitelock, Anna (2009). Mary Tudor: England's First Queen. London:Bloomsbury
όπου και παραπάνω, σελ.297
ό.π, σελ. 300
Πηγές
"Mary I". (2004). TudorHistory.org, Eakins, Lara E.
"Mary I". (1911). Encyclopædia Britannica, 11th ed. London: Cambridge University Press.
"Mary Tudor" (1910). NewAdvent.org, The Catholic Encyclopedia (Volume IX). New York: Robert Appleton Company.
Williamson, D. (1998). The Kings and Queens of England New York: National Portrait Gallery.
Weir, Alison. "The Children of Henry VIII".
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Mary I Chronology World History Database
"Bloody Mary: Further Intrigue in the Tudor Court", Stevens, Garry, 2004.
Mary Tudor takes the Crown — Tudor History
Queen Mary I on the Historic Royal Palaces website
Σύζυγοι Ισπανών Μοναρχών
Λετίθια Ορτίθ Ροκασολάνο (2014-σήμερα)
Σοφία της Ελλάδας και της Δανίας (1975-2014) Βικτώρια Ευγενία του Μπάττενμπεργκ (1906–1931) Μαρία Χριστίνα της Αυστρίας (1879–1885) Μερσέντες της Ορλεάνης (1878) Μαρία Βιττόρια νταλ Πότσο ντε λα Κιστέρνα (1870–1873) Φραγκίσκος του Κάδιθ (1846–1868) Μαρία Χριστίνα των Δύο Σικελιών (1829–1833) Μαρία Ιωσηφίνα της Σαξονίας (1819–1829) Μαρία Ισαβέλλα της Πορτογαλίας (1816–1818) Ζουλί Κλαρί (1808–1813) Μαρία Λουίζα της Πάρμας (1788–1808) Μαρία Αμαλία της Σαξονίας (1759–1760) Βαρβάρα της Πορτογαλίας (1746-1758) Λουίζα Ελισάβετ της Ορλεάνης (1724) Ελισάβετ της Πάρμας (1714–1724, 1724–1746) Μαρία Λουίζα της Σαβοΐας (1701–1714) Μαρία Άννα του Παλατινάτου-Νόιμπουργκ (1690–1700) Μαρία Λουίζα της Ορλεάνης (1679–1689) Μαριάννα της Αυστρίας (1649–1665) Ελισάβετ της Γαλλίας (1621–1644) Μαργαρίτα της Αυστρίας (1598–1611) Άννα της Αυστρίας (1570-1580) Ελισάβετ της Γαλλίας (1559–1568) Μαρία Α΄ της Αγγλίας (1556-1558) Ισαβέλλα της Πορτογαλίας (1526–1539)
|
Άγγλοι μονάρχες
|
|
| Βασίλειο των Άγγλων 886–1066 |
 Έθελσταν1 - Έντμουντ Α΄1 - Έντρεντ1 - Έντβιχ1 - Έντγκαρ1 - Εδουάρδος ο Μάρτυρας - Έθελρεντ ο Ανέτοιμος - Σβεν Α΄ της Δανίας - Έντμουντ ο σιδηρόπλευρος - Κνούτος1 - Χάρολντ ο Λαγόπους - Αρθακανούτος - Εδουάρδος ο Εξομολογητής - Χάρολντ Β΄ της Αγγλίας - Έντγκαρ Έθελινγκ |
| Βασίλειο της Αγγλίας 1066–1649 |
 |
| Κοινοπολιτεία της Αγγλίας, Σκωτίας και Ιρλανδίας 1653–1659 |
.svg/50px-Arms_of_the_Protectorate_(1653%e2%80%931659).svg.png) Όλιβερ Κρόμγουελ4 - Ρίτσαρντ Κρόμγουελ4 |
| Βασίλειο της Αγγλίας 1660–1707 |
.svg/50px-Royal_Arms_of_England_(1603-1707).svg.png) Κάρολος Β΄3 - Ιάκωβος Β΄3 - Γουλιέλμος Γ΄ και Μαίρη Β΄3 - Άννα3 |
| 1Επικυρίαρχος της Βρετανίας. 2Επίσης κυβερνήτης της Ιρλανδίας. 3Επίσης κυβερνήτης της Σκωτίας. 4Λόρδος Προστάτης. Συζητήσιμοι ή αμφισβητήσιμοι κυβερνήτες είναι με πλάγια γράμματα. |
|
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
