.
Ο άγιος Κορνήλιος πάπας ή επίσκοπος Ρώμης, (251 έως 253) είναι ο διάδοχος του Φαβιανού στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης, αν και η έδρα παρέμεινε άδεια, εξαιτίας της σφοδρότητας αφενός των διωγμών του αυτοκράτορα Γάιου Μέσιου Κουΐντου Δέκιου (249–251) και αφέτερου του γεγονότος ότι αρκετοί αξιωματούχοι, ανάμεσά τους και ο ιερέας Μωυσής, ο πιθανότερος διάδοχος, βρίσκονταν στη φυλακή. Επί 14 μήνες η εκκλησία διοικείτο συλλογικά με κήρυκα τον ιερέα Νοβατιανό.
Όταν εξασθένισε ο διωγμός, την άνοιξη του 251 και έγινε πρακτικά δυνατή η εκλογή, ο ιερέας Μωυσής είχε πεθάνει. Ωστόσο η επιλογή δεν ήταν ο Νοβατιανός, αλλά ο ευγενής, πιθανώς από γένος πατρικίων, Κορνήλιος[1]. Στην επιλογή του φαίνεται πως αντιτέθηκε σφοδρά ο Νοβατιανός, ο οποίος απογοητεύθηκε ιδιαίτερα και με μικρή ομάδα υποστηρικτών όρισε τον εαυτό του αντιπάπα, προχωρώντας σε σχίσμα[2].
Πάπας Κορνήλιος
Η σύγκρουση
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο πέραν των προσωπικών φιλοδοξιών του Νοβατιανού είχε εν μέρει τις ρίζες της στις διαφορετικές απόψεις για το πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν οι μεγάλοι αριθμοί των χριστιανών που αρνήθηκαν τη θρησκεία τους εξαιτίας των διώξεων, αλλά επιθυμούσαν να επανέλθουν συμμετέχοντες στην κοινωνία. Ο Κορνήλιος ήταν υπέρ της αποδοχής και επανένταξής τους στο σώμα της εκκλησίας μετά την κατάλληλη εκκλησιαστική τιμωρία (μετάνοια). Αντίθετα ο Νοβατιανός υιοθέτησε σκληρή στάση, προτείνοντας τον πλήρη αποκλεισμό τους, αν και προγενέστερα είχε συγγράψει δύο επιστολές προς τον Κυπριανό Καρχηδόνος για τους lapsi, (τους χριστιανούς που απαρνήθηκαν την πίστη τους κατά τη διάρκεια των διωγμών), υιοθετώντας ήπια στάση προς τους αποστάτες[3].
Το πιθανότερο είναι πως ο πάπας Κορνήλιος εκλέχθηκε γιατί υποστήριξε μια μετριοπαθή και πιθανώς περισσότερο ρεαλιστική πολιτική επί του θέματος, αν λάβει κανείς υπ' όψιν του την έκταση και τη σφοδρότητα της αντιπαράθεσης του χριστιανισμού με την κοσμική εξουσία στη δεδομένη ιστορική περίοδο. Η σύγκρουση οξύνθηκε περαιτέρω, καθώς ο Νοβατιανός αφενός προσπάθησε να λάβει υποστήριξη από μείζονα εκκλησιαστικά κέντρα, αφετέρου εκδηλώθηκε κατά της αναγνώρισής του μια μικρή μερίδα του κλήρου στη Ρώμη, η οποία τον θεωρούσε υπέρ του δέοντος επιεική. Η συνηγορία και η βοήθεια του Κυπριανού Καρχηδόνος αλλά και του Διονύσιου Αλεξανδρείας υπήρξαν αποφασιστικές, για την τελική επικράτηση της μετριοπαθούς πολιτικής, αλλά και της σταθεροποίησης του Κορνήλιου ως επισκόπου Ρώμης[4].
Το τέλος
Όταν ο αυτοκράτορας Γάλλος επανεκίνησε τον διωγμό τον Ιούνιο του 252, ο Κορνήλιος συνελήφθη και εξορίσθηκε στο Τσεντουμτσέλε, όπου έλαβε θερμή επιστολή από τον Κυπριανό[5]. Πέθανε εκεί και ο Λιβεριανός Κατάλογος αναφέρει περί «ενδόξου θανάτου»[6], αλλά φαίνεται πως δε θεωρήθηκε εξαρχής μάρτυρας με τη στενή έννοια του όρου και δεν καταχωρήθηκε ως τέτοιος τον 4ο αι., στο Depositio martyrum. Η υποτιθέμενη δίκη του ενώπιον του αυτοκράτορα Δέκιου, που αναπαράγεται στο Liber Pontificalis[7] είναι δανεισμένη από ένα απόκρυφο πάθος του 5ος αι. αιώνα χωρίς ιστορική βάση[8]. Το σώμα του επέστρεψε στη Ρώμη και τάφηκε στην κρύπτη της Λουκίνας στο κοιμητήριο του Καλλίστου. Εορτάζεται μαζί με τον άγιο Κυπριανό στις 16 Σεπτεμβρίου.
Σημειώσεις - παραπομπές
↑ Ο Κυπριανός, σύγχρονος του επίσκοπος Καρχηδόνος, το περιέγραψε ως ένα μη φιλόδοξο ιερέα που είχε υπηρετήσει σε όλους τους κατώτερους βαθμούς της ιερωσύνης. Βλ. Cyprian, Ep. LV, 24
↑ Βλ. Chapman, J. (1908). Pope Cornelius. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Retrieved November 2, 2008 from New Advent: http://www.newadvent.org/cathen/04375c.htm
↑ "Novatian." Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 02 Nov. 2008 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/421047/Novatian>.
↑ "Cornelius, St", The Oxford Dictionary of Popes. J. N. D. Kelly. with new material by Michael Walsh. Oxford University Press, 2006. Oxford Reference Online. Oxford University Press.
↑ Ep. lx, ad Corn, Βλ. «Pope Cornelius».
↑ [...] ibi cum gloria dormitionem accepit.[...] δηλαδή εκεί ενδόξως τον θάνατο (ύπνο) δέχθηκε. Βλ. The Chronography of 354 AD. Part 13: Bishops of Rome. MGH Chronica Minora I (1892), 73-6.
↑ [...] Post hoc ambulauit noctu Centumcellis. Eodem tempore audiuit Decius eo quod epistulam accepisset a beato Cypriano, Cartaginensi episcopo. Misit Centumcellis et exhibuit beatum Cornelium episcopum, quem tamen iussit praesentari sibi in Tellude, noctu, ante templum Palladis. Quem ita adgreditur, dicens: «Sic definisti, ut nec deos consideres, nec praecepta maiorum nec nostras minas timeas, ut contra rempublicam litteras accipias et dirigas? » Cornelius episcopus respondit, dicens : « Ego de corona Domini litteras accepi, non contra rempublicam, sed magis animas redimendas.» 6 Tunc Decius, iracundia plenus, iussit os beati Corneli cum plumbatis caedi et praecepit duci eum ad templum Martis ut adoraret; quod si non fecerit, dicens capite truncari. Hoc autem factum est. Qui etiam decollatus est in locum supradictum et martyr effectus est.[...]
↑ "Cornelius, St", The Oxford Dictionary of Popes. J. N. D. Kelly. with new material by Michael Walsh. Oxford University Press, 2006. Oxford Reference Online. Oxford University Press
Δικτυακοί τόποι
Η Χρονογραφία του 354.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
