.
Ο Πάπας Κλήμης Ε΄ (Clément V, 1264 - 20 Απριλίου 1314), γεννημένος ως Ρεϊμόν Μπερτράν ντε Γκοτ, ήταν Πάπας από τις 5 Ιουνίου του 1305 έως τον θάνατό του το 1314. Κατέστειλε τους Ναΐτες Ιππότες και επέτρεψε την εκτέλεση πολλών μελών από τα μέλη τους και ως Πάπας μετέφερε την έδρα από τη Ρώμη στην Αβινιόν, εγκαινιάζοντας την περίοδο του παπισμού στην Αβινιόν[1][2].
Πάπας Κλήμης Ε΄
Βιογραφία
Ο Ρεϊμόν Μπερτράν ντε Γκοτ γεννήθηκε στο Βιλαντρώ και έγινε ιερέας (canon) στον καθεδρικό του Σαιν-Αντρέ στο Μπορντώ, μετά γενικός εφημέριος (vicar-general) στον αδελφό του αρχιεπίσκοπο της Λυών, που τον έκανε καρδινάλιο και επίσκοπο του Άλμπανο. Έπειτα έγινε επίσκοπος του Σαιν-Μπερτράν-ντε-Κομάζ, όπου επέκτεινε και εξωράισε τον εκεί καθεδρικό ναό. Έγινε chaplain στον πάπα Βονιφάτιο Η΄, ο οποίος τον έκανε αρχιεπίσκοπο του Μπορντώ το 1297.
Η εκλογή του
Το 1304 απεβίωσε ο πάπας Βενέδικτος ΙΑ΄ και διαμάχες ξέσπασαν μεταξύ των Γάλλων και Ιταλών καρδιναλίων για ένα έτος, ώσπου στην Περούτζια το Κονκλάβιο εξέλεξε τον Μπερτράντ τον Ιούνιο του 1305. Δεν ήταν Ιταλός, ούτε καρδινάλιος και ίσως τον εξέλεξαν ως ουδέτερο. Ο σύγχρονος χρονογράφος Τζιοβάνι Βιλάνι αναφέρει πως είχε δεσμευτεί πριν την εκλογή του με επίσημη συμφωνία με τον Φίλιππο Δ΄, αλλά αυτό δεν φαίνεται αλήθεια. Ο Μπερτράντ το έμαθε στο Μπορντώ και βιάστηκε να έλθει στην Ιταλία. Επέλεξε να κάνει τη στέψη του στη Λυών και πήρε το όνομα Κλήμης Ε΄. Η τελετή έγινε στις 14 Νοεμβρίου με μεγαλοπρέπεια και ο Φίλιππος Δ΄ ήταν παρών. Ανάμεσα από τις πρώτες πράξεις του ήταν να κάνει εννέα Γάλλους καρδινάλιους.
Νωρίς το 1306 από την παπική βούλα Clericis Laicos αφαίρεσε όσα στοιχεία έμοιαζαν να θίγουν τον βασιλιά της Γαλλίας και απέσυρε την τρομερή βούλα Unam Santam του Βονιφάτιου Η' που ισχυριζόταν την υπεροχή του πάπα επάνω από τους κοσμικούς κυβερνήτες, μια βούλα που είχε απειλήσει τα σχέδια του Φιλίππου Δ'.
Η δίκη των Ναΐτών ιπποτών
Την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307 εκατοντάδες Ναΐτών ιπποτών συνελήφθησαν στη Γαλλία, μία πράξη προφανώς με οικονομικά κίνητρα, που την ανέλαβαν οι γραφειοκράτες για να αυξήσουν το κύρος του Στέμματος. Η παρότρυνση ήταν του Φιλίππου Δ', που από την πρώτη ημέρα της στέψης του Κλήμη Ε' κατηγορούσε τους Ναΐτες για τοκογλυφία, αύξηση τόκων, εξαπάτηση, αίρεση, σοδομισμό, ανηθικότητα και καταχρήσεις. Οι ενδοιασμοί του πάπα υπερκεράστηκαν από το αυξανόμενο αίσθημά του ότι οι αστική Γαλλία δεν μπορεί να περιμένει την Εκκλησία, αλλά θα έπρεπε να δράσει ανεξάρτητα.
Ο Κλήμης Ε' ενέδωσε στις πιέσεις για δίκη, που ξεκίνησε στις 2 Φεβρουαρίου 1309 στην Αβινιόν και κράτησε δύο έτη. Το Φεβρουάριο του 1311 ο Φίλιππος Δ' έγραψε στον πάπα να αφήσει τη διαδικασία για το επικείμενο Συμβούλιο της Βιέννης, πράγμα που έγινε. Ο Κλήμης Ε' για να εκπληρώσει την επιθυμία του βασιλιά, συγκάλεσε Συμβούλιο στη Βιέννη, το οποίο όμως αρνήθηκε να καταδικάσει τους Ναΐτες ως αιρετικούς. Ο πάπας κατάργησε το Τάγμα, που η φήμη του είχε πια αμαυρωθεί και δεν μπορούσε να τους έχει ως τραπεζίτες. Οι Γαλλικές κτήσεις τους δόθηκαν στο Τάγμα του Αγ. Ιωάννου, αλλά ο Φίλιππος Δ' τις κράτησε ως το θάνατό του· επίσης απαλλοτρίωσε την τράπεζά τους.
Αν αφήσουμε τις ψευδείς κατηγορίες για αίρεση και σοδομισμό στην άκρη, η αθωότητα ή ενοχή των Ναιτών είναι ένα ιστορικό πρόβλημα. Την εποχή εκείνη η ατμόσφαιρα ήταν υστερική και εξωφρενικές καταγγελίες ανταλλασσόταν μεταξύ ηγετών και Εκκλησίας. Το θέμα δυσχεραίνεται όταν μη ιστορικοί διατυπώνουν απόψεις, όπως θεωρίες συνωμοσίας.
Η πολιτική του στην Ιταλία
Τον Μάρτιο του 1309 όλη η παπική Αυλή μετακινήθηκε, έπειτα από 4 έτη στο Πουατιέ, κοντά στην Αβινιόν, περιοχή που ανήκε στον βασιλιά της Σικελίας, που ήταν υποτελείς στη Γερμανία. Η κίνηση έγινε για λόγους ασφάλειας, λένε οι Γάλλοι, διότι στη Ρώμη οι αριστοκράτες διαφωνούσαν ένοπλα, μάλιστα η βασιλική του Αγ. Ιωάννη του Λατερανού είχε καεί. Η κατάσταση ήταν ασταθής και επικίνδυνη. Τελικά ο πάπας έμεινε στην Αβινιόν 68 έτη και αυτό έπληξε την εικόνα του ως καθολικού ηγέτη. Ο πάπας εμπιστεύτηκε το Παπικό κράτος σε τρεις καρδινάλιους, αλλά οι Ρώμη ήταν πεδίο μάχης μεταξύ των Κολόνα και Ορσίνι και δεν μπορούσε να κυβερνηθεί. Ο Ερρίκος Ζ' βασιλιάς της Γερμανίας το 1310 εισήλθε στην Ιταλία, έθεσε αντιπρόσωπο (vicar) του Βισκόντι στο Μιλάνο και στέφθηκε από παπικούς απεσταλμένος (legates) στη Ρώμη το 1312· απεβίωσε το επόμενο έτος στη Σιένα.
Από τη Φερράρα αποκλείστηκαν οι Έστε και η πόλη περιλήφθηκε στο Παπικό κράτος. Παπικά στρατεύματα συγκρούστηκαν με Βενετικά γι' αυτό. Ο πάπας αφόρισε του Βενετούς, αλλά αυτό δεν είχε αποτέλεσμα, έτσι κήρυξε σταυροφορία εναντίον τους το 1309: όποιος έπιανε Βενετό μπορούσε να τον πουλήσει δούλο, όπως τους μη χριστιανούς.
Η πολιτική του στην Ανατολή
Έστειλε απεσταλμένο στην Κίνα με σκοπό τη διάδοση του χριστιανισμού εκεί.
Είχε επικοινωνίες με τους Μογγόλους με σκοπό μία Γαλλο-Μογγολική συμμαχία εναντίον των Μουσουλμάνων. Έτσι το 1305 έφθασε μία πρεσβεία από τον Öljaitü των Ιλκχάν για τον πάπα, τον Φίλιππο Δ΄ της Γαλλίας και τον Εδουάρδο Α΄ της Αγγλίας. Έπειτα από δύο έτη, άλλη μία πρεσβεία επισκέφθηκε Ευρωπαίους μονάρχες. Ωστόσο καμία συντονισμένη στρατιωτική επιχείρηση δεν έγινε και οι ελπίδες για συμμαχία έφθιναν. Το 1313 ακόμη μία πρεσβεία εστάλη από τους Μογγόλους στη Δύση και στον Εδουάρδο Β΄ το 1313.
Τον Απρίλιο του 131 ο πάπας, στο Συμβούλιο της Βιέννης κήρυξε Σταυροφορία και το επόμενο έτος ο Φίλιππος Δ΄ υποσχέθηκε να πάει στην Ανατολή.
Τα τελευταία έτη
Το Ντουλτσινιανό κίνημα του φρα Ντολτσίνο στη Λομβαρδία το θεώρησε αίρεση και το κατέστειλε βίαια. Επίσης εξέδοσε τις Κλημεντίνιες Διατάξεις το 1313. Απεβίωσε στις 20 Απριλίου 1314. Σύμφωνα με μία ιστορία, το σώμα του τέθηκε σε μία εκκλησία· κατά τη νύχτα έγινε καταιγίδα και μία αστραπή ανάφλεξε το ναό. Η φωτιά ήταν δυνατή και όταν έσβησε, το σώμα του είχε σχεδόν καταστραφεί. Σύμφωνα με γραπτή επιθυμία του τάφηκε στο ναό του Ουζέστ, κοντά στο Βιλαντρώ που είχε γεννηθεί.
Παραπομπές
Eric Russell Chamberlin, The Bad Popes, σελ. 122-123, 131, Dorset Press (1969) ISBN 978-0-88029-116-3
Sophia Menache, Clement V, σελ. 1-2, 16, 23, 178, 255, Cambridge: Cambridge University Press (2002) ISBN 0-521-52198-X
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
