.
Τουκάνα (Λατινικά: Tucana, συντομογραφία: Tuc) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1603, από τους Keyser και Houtman στην Ουρανομετρία τους, και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι νότιος αστερισμός, αόρατος από την Ελλάδα, και συνορεύει με τους αστερισμούς Γερανό, Ινδό, Οκτάντα, Ύδρο και Φοίνικα. Το όνομα προέρχεται από το τροπικό πουλί «τόκο» τουκάν (Ramphastos toco) της Νότιας Αμερικής με το τεράστιο (σε σχέση με το σώμα του) ράμφος.
Κατά τον 17ο αιώνα οι Βρετανοί αποκαλούσαν τον αστερισμό Brasilian Pye. O Caesius (Καίσιος) έδωσε το γεωγραφικώς ανακριβές όνομα Pica Indica (= Δρυοκολάπτης ο Ινδικός), ενώ οι Κέπλερ, Ριτσιόλι και μερικοί μεταγενέστεροι συγγραφείς προέκριναν την ονομασία Anser Americanus (= Αμερικανική Χήνα), που εμφανίζεται για τελευταία φορά στην πλανισφαίρα του Stieler το 1872 ως Amerikanische gans.
Η μορφή του πτηνού στον ουρανό απεικονίζεται να βλέπει προς τα δυτικά, με την ουρά του προς την πλευρά του φωτεινού αστέρα Achernar του Ηριδανού. Ο α Τουκάνας, ο φωτεινότερος αστέρας του αστερισμού, κατέχει βέβαια τη θέση του άκρου του εντυπωσιακού ράμφους.
Οι φωτεινότεροι αστέρες
Μόνο ο α Τουκάνας είναι φωτεινότερος του τρίτου μεγέθους, παρ'όλα αυτά ο Γκουλντ απέδιδε στον αστερισμό 81 αστέρες μέχρι έβδομου μεγέθους.
Ο α Τουκάνας, αστρομετρικώς διπλός, έχει φαινόμενο μέγεθος 2,87 και φασματικό τύπο K3 III. Απέχει από τη Γη 199 έτη φωτός.
Ο β1 Τουκάνας έχει φαινόμενο μέγεθος 4,36 και φασματικό τύπο B9 V.
Ο γ έχει φαιν.μέγεθος 3,99 και φασμ.τύπο F1 III. Απέχει από τη Γη 72 έτη φωτός.
Ο δ έχει φαιν.μέγεθος 4,51 και φασμ.τύπο B8 V.
Ο ε έχει φαιν.μέγεθος 4,49 και φασμ.τύπο B9 IV.
Ο ζ, τετραπλός, έχει φαιν.μέγεθος 4,23 και φασμ.τύπο F9 V. Σε απόσταση από εμάς 28 έτη φωτός, είναι ένας από τους κοντινότερους αστέρες που μοιάζει σε μέγεθος με τον Ήλιο (έχει απόλυτο μέγεθος 4,56).
Ο κ έχει φαιν.μέγεθος 4,25 και φασμ.τύπο F6 IV. Απέχει από τη Γη 67 έτη φωτός.
Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
Τα σημαντικότερα πέρα από κάθε αμφιβολία στον αστερισμό είναι δύο, αμφότερα κατά σύμπτωση στη νοτιοανατολική του πλευρά:
Ο ανώμαλος γαλαξίας Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου (SMC), το ένα από τα δύο Νέφη του Μαγγελάνου.
Το σφαιρωτό σμήνος 47 Τουκάνας (47 Tuc) ή NGC 104 είναι το δεύτερο φωτεινότερο των γήινων ουρανών (μετά το ω Κενταύρου) με φαιν.μέγεθος 4,0. Εξαιτίας της μεγάλης του φωτεινότητας έχει και το όνομα αυτό, όνομα αστέρα κατα Flamsteed. Με φαινόμενη διάμετρο 31΄ (λεπτά της μοίρας) φαίνεται μεγάλο όσο ο δίσκος της Σελήνης ή του Ηλίου. Η ηλικία του εκτιμάται στα 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Η πραγματική του διάμετρος υπολογίζεται στα 120 έτη φωτός με την απόστασή του από τη Γη να εκτιμάται στις 13.400 έτη φωτός.
- Και άλλα σφαιρωτά σμήνη βρίσκονται στην περιοχή του 47 Tuc, τα NGC 152 και NGC 362, που φαίνονται να προβάλλονται πάνω στο Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου. Το πρώτο έχει φαινόμενη διάμετρο μισή μοίρα, ενώ το δεύτερο 12 ως 13΄ και φαιν.μέγεθος 6,6.
- Το 1990 ανακαλύφθηκε από τον R.J. Lavrey του Αστεροσκοπείου του Όρους Στρόμλο της Αυστραλίας ο γαλαξίας «Νάνος της Τουκάνας», μέλος της Τοπικής Ομάδας, που απέχει από τη Γη 3,2 εκατομμύρια έτη φωτός και έχει φαιν.μέγεθος 15,7.
|
Οι 88 αστερισμοί
|
|
Αετός - Αιγόκερως - Αλώπηξ - Ανδρομέδα - Αντλία - Ασπίς - Βέλος - Βόρειος Στέφανος - Βοώτης - Βωμός - Γερανός - Γλύπτης - Γλυφείον - Γνώμων - Δελφίν - Διαβήτης - Δίδυμοι - Δίκτυον - Δοράς - Δράκων - Εξάς - Ζυγός - Ηνίοχος - Ηρακλής - Ηριδανός - Θηρευτικοί Κύνες - Ινδός - Ιππάριον - Ιπτάμενος Ιχθύς - Ιστία - Ιχθύες - Καμηλοπάρδαλις - Κάμινος - Καρκίνος - Κασσιόπη - Κένταυρος - Κήτος - Κηφεύς - Κόμη Βερενίκης - Κόραξ - Κρατήρ - Κριός - Κύκνος - Λαγωός - Λέων - Λυγξ - Λύκος - Λύρα - Μεγάλη Άρκτος - Μέγας Κύων - Μικρά Άρκτος - Μικρός Κύων - Μικρός Λέων - Μικροσκόπιον - Μονόκερως - Μυία - Νότιον Τρίγωνον - Νότιος Ιχθύς - Νότιος Σταυρός - Νότιος Στέφανος - Οκρίβας - Οκτάς - Οφιούχος - Όφις - Παρθένος - Περιστερά - Περσεύς - Πήγασος - Πρύμνα - Πτηνόν - Πυξίς - Σαύρα - Σκορπιός - Ταύρος - Ταώς - Τηλεσκόπιον - Τοξότης - Τουκάνα - Τράπεζα - Τρίγωνον - Τρόπις - Ύδρα - Ύδρος - Υδροχόος - Φοίνιξ - Χαμαιλέων - Ωρίων - Ωρολόγιον |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
