.
Το Ωρολόγιον (Λατινικά: Horologium, συντομογραφία: Hor) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1763 από τον Lacaille και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι νότιος αστερισμός και συνορεύει με 5 άλλους αστερισμούς, που είναι οι εξής: ο Ηριδανός, ο Ύδρος, το Δίκτυον, η Δοράς και το Γλυφείον. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται ολόκληρο «χαμηλά» στο νότιο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, το Ωρολόγιον είναι ορατό περίπου κατά το ήμισυ από την Ελλάδα, τα βράδια του Δεκεμβρίου.
Το Ωρολόγιον ονομάσθηκε αρχικώς Horologium Oscillatorium, δηλαδή το Ρολόι Εκκρεμές, και οι αστρονόμοι του τέλους του 19ου αιώνα συντόμευσαν την ονομασία σε Horologium. Δεν υπάρχει σε όλο τον αστερισμό κάποιος σχετικώς φωτεινός αστέρας και έτσι κανένας δεν φέρει ιδιαίτερο όνομα, ωστόσο ο Γκουλντ απέδιδε στο Ωρολόγιον 68 αστέρες μέχρι έβδομου μεγέθους.
Οι φωτεινότεροι αστέρες
Ο α (άλφα) Ωρολογίου έχει φαινόμενο μέγεθος 3,86 και φασματικό τύπο K1 III.
Ο β Ωρολογίου έχει φαινόμενο μέγεθος 4,99 και φασματικό τύπο A3-5 IIIm.
Ο δ έχει φαινόμενο μέγεθος 4,93 και φασματικό τύπο A9 V.
Ο HR 868 έχει φαινόμενο μέγεθος 4,00 και φασματικό τύπο M7 IIIe (με έντονες φασματικές γραμμές εκπομπής).
Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
Ο αστέρας ι Ωρολογίου (HR 810), φαινόμενου μεγέθους 5,41 (απόλυτου 4,4) και φασματικού τύπου G0 V, παρόμοιος με τον Ήλιο, που απέχει από εμάς 51 έτη φωτός, έχει ένα πλανήτη με μάζα υπερδιπλάσια της μάζας του Δία, που περιφέρεται γύρω του μία φορά κάθε 320,1 ημέρες σε μέση απόσταση από αυτόν 0,925 AU, αλλά με σημαντική εκκεντρότητα, 0,161. Η έμμεση (φασματοσκοπική) ανακάλυψη του πλανήτη έγινε τον Ιούλιο 1999 από ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Martin Koerster. Το όλο σύστημα μας πλησιάζει με ταχύτητα 15,5 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (55.800 χιλιόμετρα την ώρα), αλλά είναι φανερό από τη σημαντική ιδία κίνηση του αστέρα (μ = 0,401΄΄ ανά έτος) ότι δεν κατευθύνεται ακριβώς προς το μέρος μας: στο μακρινό μέλλον θα έλθει με τον πλανήτη του σε μία ελάχιστη απόσταση και μετά θα αρχίσουν να απομακρύνονται.
Ο αστέρας GJ 1061 (Gliese-Jahreiss 1061), με φαινόμενο μέγεθος 13,03 και φασματικό τύπο M5 V (ερυθρός νάνος), βρίσκεται πολύ κοντά στη Γη και το Ηλιακό μας Σύστημα: Απέχει μόλις 12,06 έτη φωτός ή 114,1 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα, γεγονός που τον καθιστά τον τριακοστό κοντινότερο αστέρα (λαβαίνοντας το σύστημα του α Κενταύρου ως τρεις αστέρες, τον Σείριο ως δύο, κλπ., αν κάθε σύστημα ληφθεί ως ένας τότε είναι το εικοστό) ανάμεσα στα εκατομμύρια του νυκτερινού ουρανού. Μάλιστα και η απόσταση του GJ 1061 μειώνεται, καθώς μας πλησιάζει με ταχύτητα 20 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (72.000 χιλιόμετρα την ώρα). Είναι φανερό όμως ότι δεν κατευθύνεται ακριβώς προς εμάς, αφού έχει μεγάλη ιδία κίνηση, 0,836΄΄ ανά έτος. Θα μας προσπεράσει στο μέλλον ερχόμενος σε μία ελάχιστη απόσταση και μετά θα αρχίσει να απομακρύνεται. Το απόλυτο μέγεθος του αστέρα είναι 15,2 (εκπέμπει δηλαδή 14600 φορές λιγότερο φως από τον Ήλιο).
Στο Ωρολόγιο βρίσκονται αρκετά σφαιρωτά σμήνη. Από αυτά ξεχωρίζει το NGC 1261, με φαινόμενο μέγεθος +8,3, που απέχει από τη Γη περίπου 54.000 έτη φωτός. Στο Ωρολόγιο βρίσκεται επίσης το σφαιρωτό σμήνος Arp-Madore 1, το οποίο απέχει περίπου 400.000 έτη φωτός και είναι ένα από τα πιο απομακρυσμένα σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία, ευρισκόμενο στη γαλαξιακή άλω.
Από τους γαλαξίες που βρίσκονται στο Ωρολόγιο, οι πιο φωτεινοί είναι οι NGC 1433, NGC 1448, NGC 1493, NGC 1512 και NGC 1527. Όλοι τους ανήκουν στο νέφος γαλαξιών της Δοράδος, περίπου 30-50 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Στο Ωρολόγιο επίσης βρίσκεται το υπερσμήνος γαλαξιών του Ωρολογίου, γνωστό και ως υπερσμήνος του Ωρολογίου-Δικτύου. Το υπερσμήνος αυτό με μήκος περίπου 500 εκατομμύρια έτη φωτός είναι το μεγαλύτερο εντός 1 δισεκατομμυρίου ετών φωτός από το Γαλαξία μας. Τα πιο κοντινά σμήνη του βρίσκονται σε απόσταση περίπου 700 εκατομμυρίων ετών φωτός και τα πιο απομακρυσμένα σε απόσταση 1,2 εκατομμύρια έτη φωτός.
|
Οι 88 αστερισμοί
|
|
Αετός - Αιγόκερως - Αλώπηξ - Ανδρομέδα - Αντλία - Ασπίς - Βέλος - Βόρειος Στέφανος - Βοώτης - Βωμός - Γερανός - Γλύπτης - Γλυφείον - Γνώμων - Δελφίν - Διαβήτης - Δίδυμοι - Δίκτυον - Δοράς - Δράκων - Εξάς - Ζυγός - Ηνίοχος - Ηρακλής - Ηριδανός - Θηρευτικοί Κύνες - Ινδός - Ιππάριον - Ιπτάμενος Ιχθύς - Ιστία - Ιχθύες - Καμηλοπάρδαλις - Κάμινος - Καρκίνος - Κασσιόπη - Κένταυρος - Κήτος - Κηφεύς - Κόμη Βερενίκης - Κόραξ - Κρατήρ - Κριός - Κύκνος - Λαγωός - Λέων - Λυγξ - Λύκος - Λύρα - Μεγάλη Άρκτος - Μέγας Κύων - Μικρά Άρκτος - Μικρός Κύων - Μικρός Λέων - Μικροσκόπιον - Μονόκερως - Μυία - Νότιον Τρίγωνον - Νότιος Ιχθύς - Νότιος Σταυρός - Νότιος Στέφανος - Οκρίβας - Οκτάς - Οφιούχος - Όφις - Παρθένος - Περιστερά - Περσεύς - Πήγασος - Πρύμνα - Πτηνόν - Πυξίς - Σαύρα - Σκορπιός - Ταύρος - Ταώς - Τηλεσκόπιον - Τοξότης - Τουκάνα - Τράπεζα - Τρίγωνον - Τρόπις - Ύδρα - Ύδρος - Υδροχόος - Φοίνιξ - Χαμαιλέων - Ωρίων - Ωρολόγιον |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
