ART

 

.

Ο Οθέλλος [[ˌɒˈtɛlo]] ή [[əˈtɛləʊ]], ο Μαύρος της Βενετίας είναι ένα θεατρικό έργο εκ των σημαντικότερων του σπουδαίου Άγγλου συγγραφέα Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Γράφτηκε γύρω στα 1603 και μαζί με τον Άμλετ, τον Μάκβεθ και τον Βασιλιά Ληρ, κατατάσσεται στην ύστερη και πλέον ώριμη περίοδο του συγγραφέα. Πρώτη φορά δημοσιεύθηκε το 1622 από τον Τόμας Ουώκλυ σε μορφή κουάρτο (τυπογραφικό χαρτί διπλωμένο στα τέσσερα) ενώ η πρεμιέρα του έργου έγινε στις 1 Νοεμβρίου του 1604 στο Ανάκτορο Ουάιτχολ.

Το θεατρικό έργο
Οθέλος και Δυσδαιμόνα του Alexandre-Marie Colin.

Πλοκή

Ο μαύρος Οθέλλος είναι αξιωματικός του στρατού της Δημοκρατίας της Βενετίας. Κρυφά παντρεύτηκε την όμορφη νεαρή και εύγλωττη Δυσδαιμόνα χωρίς τη συναίνεση του πατέρα της, Βραβάντιου. Όταν ο Ιάγος, ένας κακόβουλος στρατιώτης που είχε όνειρα προαγωγής του, βλέπει ότι ο Οθέλλος αντί αυτού προάγει τον άπειρο Κάσσιο, βάζει το εκδικητικό του σχέδιο σε εφαρμογή. Ο Οθέλλος εντελώς ανυποψίαστος πέφτει θύμα. Ο Ιάγος χρησιμοποιεί τον Ροδρίγο, ένα νεαρό, βαθιά ερωτευμένο με τη Δυσδαιμόνα, η οποία όμως δεν του ανταποκρίνεται.

Ο Βραβάντιος μαθαίνει για τον κρυφό γάμο και τον Οθέλλο και απευθύνεται στα δικαστήρια κατηγορώντας τον για μάγια, μια και ποτέ δεν πιστεύει ότι θα μπορούσε η κόρη του εθελοντικά να αγαπήσει «αυτόν τον ασχημομούρη». Ο Οθέλλος και η Δυσδαιμόνα εκλιπαρούν τον πατέρα της να τους δώσει την ευχή του, γιατί αγαπιούνται αληθινά. Ο Οθέλλος στέλνεται στην Κύπρο να πολεμήσει τους Τούρκους. Μαζί του ταξιδεύουν και η Δυσδαιμόνα, καθώς και ο Κάσσιος μαζί με τον Ιάγο που ακολουθείται από τη γυναίκα του Αιμιλία.

Ο Ιάγος δηλητηριάζει τη σχέση του Οθέλλου, λέγοντάς του ότι η γυναίκα του τον απατά με τον Κάσσιο δείχνοντάς του για αποδεικτικό στοιχείο ένα μαντηλάκι που είχε δήθεν βρει. Ο Οθέλλος γεμάτος καχυποψία κατηγορεί τη γυναίκα του για συζυγική απάτη και την σκοτώνει. Η Αιμιλία όμως του εκμυστηρεύεται την αλήθεια πριν την δολοφονήσει ο Ιάγος. Ο Ιάγος τελικά θα συλληφθεί και το σχέδιό του θα αποκαλυφθεί, ο Οθέλλος όμως αυτοκτονεί από τις τύψεις.

Ερμηνεία των χαρακτήρων

Ο πρωταγωνιστής Οθέλλος είναι ευγενής, ακέραιος χαρακτήρας. Το μαύρο του δέρμα καθώς και το όνομά του (Moore σημαίνει «Άραβας της Μαυριτανίας», συνεπώς και Μουσουλμάνος) είναι εκείνα που του κάνουν τη ζωή του δύσκολη. Οι έτσι ονομαζόμενοι «μαύροι» είχαν κακό όνομα στη εποχή του Σαίξπηρ: θεωρούντο κακοποιά και βάρβαρα στοιχεία. Έτσι ο Οθέλλος, αν και τίμιος άνθρωπος και γενναίος πατριώτης πολεμιστής, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εχθρική μισητή και άδικη κοινωνία, η οποία ακόμα και την αγάπη της Δυσδαιμόνας δεν του επιτρέπει.

Η ιστορία του έργου βασίζεται σε παλαιότερη νουβέλα του 1565 παρμένη από τη συλλογή Εκατόμυθοι (Hecatommithi) του Ιταλού Τζιράλντο Σίνθιο. Ο Σαίξπηρ ή διάβασε κάποια μετάφραση που σήμερα αγνοείται, ή κάποιος τρίτος του διηγήθηκε την ιστορία. Οι φιγούρες της ιταλικής νουβέλας είναι η Δυσδαιμόνα καθώς και μερικά πρόσωπα δίχως όνομα, ο κακός στρατιώτης, ο καπετάνιος και ο Μαύρος. Το δίδαγμα της ιστορίας του Σίνθιου ήταν πάντως κάποιο άλλο: «Οι Ευρωπαίες γυναίκες να μην ξενοπαντρεύονται».

Ο κακός Ιάγος θυμίζει κάποιον θρυλικό Σαντιάγκο, το εξολοθρευτή των Μαυριτανών. Με κίνητρα την κακία, τον φθόνο και αυτόν τον ρατσισμό κάνει ό,τι κάνει εν γνώσει των πράξεων του.

Το έργο αυτό ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του συγγραφέα στην εποχή του 17ου και 18ου αιώνα. Το γαλλικό κοινό του 1800 όμως το απέρριψε, αν και ο μεταφραστής του το μετέτρεψε και άλλαξε το τέλος του σε πιο ευχάριστο. Την εποχή του ρομαντισμού όμως, το κοινό κατάλαβε το τραγικό περιεχόμενο και πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από το έργο (π.χ. Ευγένιος Ντελακρουά, Alexandre-Marie Colin, Robert Alexander Hillingford).
Ο Οθέλος στην όπερα

Το έργο του Σαίξπηρ μεταφέρθηκε δυο φορές σε όπερα:

Στις 4 Δεκεμβρίου 1816 έγινε η πρεμιέρα του Οθέλλου, ossia Il moro di Venezia του Ροσσίνι στο Teatro del Fondo, στη Νεάπολη της Ιταλίας,
Στις 5 Φεβρουαρίου 1887 έγινε η πρεμιέρα του Οθέλλου του Βέρντι στη Σκάλα του Μιλάνου. Η όπερα του Βέρντι είχε πολύ μεγάλη επιτυχία.

Κινηματογράφος

1908 ΗΠΑ
1922 Γερμανία (Emil Jannings)
1952 Othello με τον Όρσον Ουέλς σεναριογράφο και πρωταγωνιστή
1955 Othello του Σεργκέι Γιούτκεβιτς
1965 Othello με τους Λώρενς Ολιβιέ, Μάγκι Σμιθ, Φ. Φίνλεϊ και Τζόις Ρέντμαν
1979 Othello με τον Μάικλ Γκρος
1981 Othello με τον Άντονι Χόπκινς
1995 Othello του Όλιβερ Πάρκερ, με τους Κένεθ Μπράνα, Λώρενς Φίσμπερν και Ιρέν Ζακόμπ
2001 O, με τους Τζούλια Στάιλς και Τζος Χάρτνετ
2001 Othello με τους Έμον Γουόκερ, Κρίστοφερ Έκλεστον και Κήλυ Χόους)
2006 Omkara σε Ινδική γλώσσα (Vishal Bharadwaj με τους Ajay Devgan και Saif Ali Khan)
επίσης 1961, Die Heisse Nacht με τον Ρίτσαρντ Ατένμπορο

Ελληνικές Θεατρικές Παραστάσεις

Κατάλογος βασικών πληροφοριών ελληνικών θεατρικών αναπαραστάσεων του έργου "Οθέλλος".

Έλληνες ηθοποιοί που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Οθέλλου.

Έλληνες ηθοποιοί που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Ιάγου.

Οθέλλος , Σαίξπηρ

Παραπομπές

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei.
(Αγγλικά) MusicBrainz. MetaBrainz Foundation. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2015.

Τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Τραγωδίες
Άμλετ Αντώνιος και Κλεοπάτρα Βασιλιάς Ληρ Ιούλιος Καίσαρας Κοριολανός Μάκβεθ Οθέλος Ρωμαίος και Ιουλιέτα Τίμων ο Αθηναίος Τίτος Ανδρόνικος

Κωμωδίες
Όνειρο Θερινής Νυκτός Τέλος καλό, όλα καλά Τρωίλος και Χρυσηίδα Όπως αγαπάτε Κυμβελίνος Αγάπης Αγώνας Άγονος Με το ίδιο μέτρο Ο Έμπορος της Βενετίας Οι εύθυμες Κυράδες του Ουίνδσορ Πολύ κακό για το τίποτα Περικλής Το ημέρωμα της στρίγγλας Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων Η Τρικυμία Δωδέκατη Νύχτα Οι δύο άρχοντες της Βερόνας Οι δύο συγγενείς άρχοντες Το χειμωνιάτικο παραμύθι

Ιστορικά έργα
Βασιλιάς Ιωάννης Ερρίκος ο Δ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο Δ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο Ε' Ερρίκος ο ΣΤ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (3ο μέρος) Ερρίκος ο Η' Ριχάρδος ο Β' Ριχάρδος ο Γ'

Ποιήματα
Σονέτα Αφροδίτη και Άδωνις Ο βιασμός της Λουκρητίας Ο Περιπαθής Προσκυνητής O Φοίνικας κι η Τρυγόνα Tο Παράπονο Ενός Εραστή

Ελληνικές μεταφράσεις
Άπαντα Σαίξπηρ (Βασίλης Ρώτας & Βούλα Δαμιανάκου)

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License