.
Ο Ερρίκος ο ΣΤ΄ (τρίτο μέρος) (αγγλικός τίτλος: Henry VI, Part 2) είναι ιστορικό θεατρικό έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, πιθανότατα γράφτηκε το 1592 και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1595.[1]
Είναι το τελευταίο μέρος του κύκλου των τριών θεατρικών έργων που συνθέτουν την τριλογία του Ερρίκου ΣΤ΄ και τα οποία, μαζί με τον Ριχάρδο Γ' σχηματίζουν την πρώτη τετραλογία του Σαίξπηρ που καλύπτει την περίοδο από τον θάνατο του Ερρίκου Ε' το 1422 έως την άνοδο στην εξουσία του Ερρίκου Ζ' το 1485.
Ενώ ο Ερρίκος ο ΣΤ΄ (πρώτο μέρος) ασχολείται με την απώλεια των γαλλικών εδαφών της Αγγλίας κατά τον Εκατονταετή πόλεμο και τις πολιτικές μηχανορραφίες που οδήγησαν στον Πόλεμο των Ρόδων και ο Ερρίκος ο ΣΤ΄ (δεύτερο μέρος) επικεντρώνεται στην αδυναμία του βασιλιά να καταπνίξει τις διαμάχες των ευγενών του και το αναπόφευκτο της ένοπλης σύγκρουσης, το τρίτο μέρος εστιάζει εξ ολοκλήρου στη φρίκη του εμφύλιου πολέμου, με το άλλοτε σταθερό έθνος ριγμένο στο χάος και τη βαρβαρότητα καθώς οι βασιλικοί οίκοι καταρρέουν και οι ηθικοί κώδικες ανατρέπονται στην επιδίωξη της εκδίκησης και της εξουσίας.[2]
Το έργο περιλαμβάνει έναν από τους μεγαλύτερους μονόλογους και τις περισσότερες σκηνές μάχης (τέσσερις στη σκηνή, η μία αναφέρεται) από οποιοδήποτε άλλο έργο του Σαίξπηρ.
Εκτός μιας σκηνής στη Γαλλία, όλη η δράση διαδραματίζεται στην Αγγλία. Η επιτυχία αυτής της σειράς θεατρικών έργων καθιέρωσε σταθερά τη φήμη του Σαίξπηρ ως θεατρικό συγγραφέα.
Υπόθεση
Το έργο αρχίζει από εκεί που σταμάτησε ο Ερρίκος ο ΣΤ΄ (δεύτερο μέρος), με τους νικητές του Οίκου της Υόρκης να καταδιώκουν τον Ερρίκο ΣΤ΄ και τη βασίλισσα από το πεδίο της μάχης στον απόηχο της πρώτης μάχης του εμφυλίου Πολέμου των Ρόδων στο Σεντ Όλμπανς (1455). Φτάνοντας στα βασιλικά ανάκτορα στο Λονδίνο, ο Ριχάρδος της Υόρκης καταλαμβάνει τον θρόνο και ακολουθεί μια αντιπαράθεση μεταξύ των υποστηρικτών του και των υποστηρικτών του βασιλιά. Απειλούμενος από τον κόμη Γουόρικ, ο οποίος έφερε μέρος του στρατού του μαζί του, ο βασιλιάς καταλήγει σε συμφωνία με τον Ριχάρδο που θα του επέτρεπε να παραμείνει βασιλιάς μέχρι το θάνατό του, οπότε ο θρόνος θα περάσει οριστικά στον Οίκο της Υόρκης και στους απογόνους του. Διαφωνώντας μ' αυτή την απόφαση, η οποία απέκλειε από τον θρόνο τον γιο του βασιλιά, τον πρίγκιπα Εδουάρδο, οι υποστηρικτές του βασιλιά, με επικεφαλής τη βασίλισσα Μαργαρίτα, τον εγκαταλείπουν και η βασίλισσα κηρύσσει τον πόλεμο στον Οίκο της Υόρκης, υποστηριζόμενη από τον λόρδο Κλίφορντ, ο οποίος είναι αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση για το θάνατο του πατέρα του κατά τη μάχη του Σεντ Όλμπανς.[3]
Ο Κλίφορντ σκοτώνει τον νεαρό γιο του Ριχάρδου της Υόρκης, Εδμόνδο κόμη του Ράτλαντ Πίνακας του Τσαρλς Ρόμπερτ Λέσλι (1815)
Στη μάχη του Τάουτον, ο Ερρίκος ΣΤ΄ θρηνεί βλέποντας έναν πατέρα να σκοτώνει τον γιο του και έναν γιο να σκοτώνει τον πατέρα του. Εικονογράφηση του 1794.
Η Μαργαρίτα επιτίθεται στο κάστρο του Ριχάρδου στο Ουέικφιλντ και κερδίζει τη μάχη που ακολούθησε (1460). Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, ο Κλίφορντ σκοτώνει τον νεαρό γιο του Ριχάρδου, Εδμόνδο κόμη του Ράτλαντ. Στη συνέχεια, η Μαργαρίτα και ο Κλίφορντ αιχμαλωτίζουν και χλευάζουν τον ίδιο τον Ριχάρδο της Υόρκης αναγκάζοντάς τον να σταθεί σε έναν λόφο, του δίνουν ένα μαντήλι καλυμμένο με το αίμα του Ράτλαντ για να σκουπίσει το μέτωπό του και του τοποθετούν μια χάρτινη κορόνα στο κεφάλι, πριν τον μαχαιρώσουν μέχρι θανάτου. Μετά τη μάχη, καθώς ο Εδουάρδος (μελλοντικός Εδουάρδος Δ΄) και ο Ριχάρδος (μελλοντικός Ριχάρδος Γ΄) θρηνούν τον θάνατο του πατέρα τους, ο Γουόρικ φέρνει την είδηση ότι και ο δικός του στρατός του ηττήθηκε από τον στρατό της Μαργαρίτας στη δεύτερη μάχη του Σεντ Όμπανς (1461) και ο βασιλιάς επέστρεψε στο Λονδίνο, όπου, υπό την πίεση της Μαργαρίτας, ανακάλεσε τη συμφωνία του με τον Ριχάρδο. Ωστόσο, ο Γεώργιος Πλανταγενέτης, τρίτος γιος του Ριχάρδου της Υόρκης, ορκίζεται εκδίκηση, με τη συμπαράσταση της αδερφής του, της δούκισσας της Βουργουνδίας. Επιπλέον, ο Γουόρικ έχει ενισχυθεί με στρατό του μικρότερου αδερφού του, μαρκήσιου του Μόνταγκιου.
Οι Υορκιστές ανασυντάσσονται και κερδίζουν τη μάχη του Τάουτον (1461), όπου ο Κλίφορντ σκοτώνεται. Κατά τη διάρκεια της μάχης, ο Ερρίκος ΣΤ΄ κάθεται σε έναν λόφο και θρηνεί για τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου. Μετά τη νίκη του, ο Εδουάρδος ανακηρύσσεται βασιλιάς και ο οίκος της Υόρκης εγκαθίσταται στον αγγλικό θρόνο. Ο Ερρίκος ΣΤ' αιχμαλωτίζεται και κλείνεται στον Πύργο του Λονδίνου. Ο Γεώργιος ανακηρύσσεται δούκας του Κλάρενς και ο Ριχάρδος δούκας του Γκλόστερ, αν και παραπονιέται στον Εδουάρδο ότι πρόκειται για ένα δυσοίωνο δουκάτο. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Δ΄ και ο Γεώργιος εγκαταλείπουν τη σκηνή και ο Ριχάρδος αποκαλύπτει στο κοινό τη φιλοδοξία του να ανεβεί στην εξουσία και να πάρει τον θρόνο από τον αδελφό του, αν και ακόμη δεν είναι σίγουρος πώς θα το πραγματοποιήσει.
Η λαίδη Γκρέυ ζητά τη βοήθεια του Εδουάρδου Δ΄
Μετά τη μάχη του Τάουτον, ο κόμης Γουόρικ πηγαίνει στη Γαλλία για να εξασφαλίσει στον νεαρό βασιλιά το χέρι της Μπόνας της Σαβοΐας, κουνιάδας του Λουδοβίκου ΙΑ΄, διασφαλίζοντας με τον γάμο την ειρήνη μεταξύ των δύο εθνών. Ο Γουόρικ φτάνει στη γαλλική αυλή και ανακαλύπτει ότι η Μαργαρίτα, ο πρίγκιπας Εδουάρδος και ο κόμης της Οξφόρδης έχουν έρθει στον Γάλλο βασιλιά για να ζητήσουν τη βοήθειά του για την ανάκτηση του θρόνου. Ακριβώς τη στιγμή που ο Λουδοβίκος πρόκειται να συμφωνήσει να παραχωρήσει στη Μαργαρίτα στρατεύματα, ο Γουόρικ επεμβαίνει και τον πείθει ότι είναι προς το συμφέρον του να υποστηρίξει τον Εδουάρδο και να εγκρίνει τον γάμο. Πίσω στην Αγγλία, ωστόσο, η χήρα λαίδη Γκρέυ έρχεται στον βασιλιά Εδουάρδο Δ΄ ζητώντας να της επιστραφούν τα εδάφη του πρόσφατα εκλιπόντος συζύγου της, οπαδού του οίκου των Λάνκαστερ. Ο Εδουάρδος σαγηνεύεται από την ομορφιά της και υπόσχεται να της επιστρέψει τα εδάφη του συζύγου της αν γίνει ερωμένη του, αλλά αυτή αρνείται. Ο βασιλιάς διαπιστώνει ότι εκτός από όμορφη είναι έξυπνη και ενάρετη και παρορμητικά την παντρεύεται παρά τις συμβουλές των αδελφών του και χωρίς να το ανακοινώσει στον πρεσβευτή του και στον βασιλιά της Γαλλίας. Όταν μαθαίνει για τον γάμο, ο Γουόρικ εξοργίζεται νιώθοντας ότι τον γελοιοποίησαν, καταγγέλλει την πίστη του στον οίκο της Υόρκης και τον Εδουάρδο και συμπαρατάσσεται με τον οίκο των Λάνκαστερ, υποσχόμενος τον γάμο της κόρης του Άννας με τον πρίγκιπα Εδουάρδο ως ένδειξη της πίστης του.
Στη συνέχεια ο Γουόρικ εισβάλλει στην Αγγλία με γαλλικά στρατεύματα, αιχμαλωτίζει τον Εδουάρδο Δ΄ και τον μεταφέρει στον αδερφό του Αρχιεπίσκοπο της Υόρκης, ενώ η έγκυος λαίδη Γκρέυ (τώρα βασίλισσα Ελισάβετ) καταφεύγει σε αββαείο.[2]
Ωστόσο, ο Ριχάρδος σύντομα καταφέρνει να ελευθερώσει τον αδελφό του και τον βοηθά να δραπετεύσει στη Γαλλία. Εν τω μεταξύ, ο Γουόρικ πηγαίνει στο Λονδίνο και ελευθερώνει τον Ερρίκο ΣΤ' που ανακτά τον θρόνο του και διορίζει τον Γουόρικ και τον Γεώργιο ως Λόρδους Προστάτες του. Τα νέα της απόδρασης του Εδουάρδου φτάνουν στην αυλή του Ερρίκου ΣΤ΄. Ο κίνδυνος ενός νέου εμφυλίου πολέμου είναι μεγάλος, ο νεαρός κόμης του Ρίτσμοντ, ο μελλοντικός Ερρίκος Ζ', που θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο επόμενο έργο, τον Ριχάρδο Γ', στέλνεται για ασφάλεια στη Βρετάνη. Ο Ρίτσμοντ είναι απόγονος του Ιωάννη της Γάνδης, ιδρυτή του Οίκου του Λάνκαστερ και επομένως πιθανός κληρονόμος των Λάνκαστερ αν συμβεί οτιδήποτε στον Ερρίκο και τον γιο του, εξ ου και η ανάγκη να τον προστατέψουν.
Δολοφονία του Ερρίκου ΣΤ' από τον Ριχάρδο, δούκα του Γκλόστερ, μελλοντικό Ριχάρδο Γ', στον Πύργο του Λονδίνου. Εικονογράφηση του 1709
Ο Εδουάρδος Δ΄ αναδιοργανώνει τις δυνάμεις του, αντιμετωπίζει τον στρατό του Γουόρικ και πετυχαίνουν αποφασιστική νίκη στη μάχη του Μπάρνετ (1471), κατά την οποία σκοτώνονται ο Γουόρικ και ο αδελφός του Μόνταγκιου. Εν τω μεταξύ, ανακηρύσσεται ξανά βασιλιάς, συλλαμβάνει τον Ερρίκο ΣΤ΄ και τον φυλακίζει στον πύργο του Λονδίνου.[4]
Ο δούκας της Οξφόρδης και ο δούκας του Σόμερσετ αναλαμβάνουν τώρα τη διοίκηση των δυνάμεων των Λάνκαστερ και ενισχύονται από τα στρατεύματα που έφτασαν πρόσφατα από τη Γαλλία με επικεφαλής τη Μαργαρίτα και τον πρίγκιπα Εδουάρδο. Στην επόμενη μάχη του Τιούκσμπερι (1471), οι Υορκιστές κατατροπώνουν τους Λάνκαστερ, αιχμαλωτίζοντας τη Μαργαρίτα, τον πρίγκιπα Εδουάρδο και τους δούκες του Σόμερσετ και της Οξφόρδης. Ο Σόμερσετ καταδικάζεται σε θάνατο, ο δούκας της Οξφόρδης σε ισόβια κάθειρξη, η Μαργαρίτα εξορίζεται και ο πρίγκιπας Εδουάρδος μαχαιρώνεται μέχρι θανάτου από τους τρεις αδερφούς, καθώς αρνείται να αναγνωρίσει τον Οίκο της Υόρκης ως νόμιμο βασιλικό οίκο. Σ' αυτό το σημείο, ο Ριχάρδος πηγαίνει στο Λονδίνο για να σκοτώσει τον Ερρίκο. Κατά την άφιξη του στον πύργο του Λονδίνου μαλώνουν και ο Ριχάρδος εξαγριωμένος τον μαχαιρώνει. Ετοιμοθάνατος ο Ερρίκος ΣΤ΄ (1471) προφητεύει τη μελλοντική δράση του Ριχάρδου και το χάος που θα κατακλύσει τη χώρα.[5]
Επιστρέφοντας στη βασιλική αυλή, ο Εδουάρδος Δ΄ ξαναβρίσκει τη βασίλισσά του και βλέπει τον νεογέννητο γιο του. Διατάζει να αρχίσουν οι εορτασμοί, πιστεύοντας ότι ο εμφύλιος πόλεμος τελείωσε επιτέλους και η διαρκής ειρήνη πλησιάζει. Αγνοεί, ωστόσο, τη μοχθηρία του αδελφού του Ριχάρδου (μελλοντικός Ριχάρδος Γ΄) και την επιθυμία του για εξουσία με οποιοδήποτε κόστος.[6]
Πηγές
Η κύρια πηγή του Σαίξπηρ για τον Ερρίκο ΣΤ΄ ήταν η Ένωση των δύο ευγενών και διακεκριμένων οίκων του Λάνκαστερ και της Υόρκης (1548) του Έντουαρντ Χολ. Επίσης, όπως και στα περισσότερα ιστορικά του έργα, ο Σαίξπηρ συμβουλεύτηκε επίσης τα Χρονικά της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας (1577) του Ράφαελ Χόλινσεντ. Ο Χόλινσεντ στήριξε πολλές από τις πληροφορίες του για τον Πόλεμο των Ρόδων στο έργο του Χολ, σε σημείο να αναπαράγει μεγάλα τμήματα κατά λέξη. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές διαφορές μεταξύ του Χολ και του Χόλινσεντ και θεωρείται ότι ο Σαίξπηρ πρέπει να είχε συμβουλευτεί και τους δύο.[1]
Μεταφράσεις στα ελληνικά
Ο βασιλιάς Ερρίκος ο ΣΤ¨ (τρίτο μέρος), μετάφραση: Βασίλης Ρώτας, Βούλα Δαμιανάκου, εκδόσεις Επικαιρότητα, 1997[7]
Ερρίκος ο ΣΤ΄(τρίτο μέρος), μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές, εκδόσεις Κέδρος, 2007[8]
Παραπομπές
. «britannica.com/topic/Henry-VI-Part-3».
. «shakespeare.folger.edu/shakespeares-works/henry-vi-part-3/».
. «shakespeare.mit.edu/3henryvi/full».
. «shakespeare.org.uk/shakespeares-plays/henry-vi-part-3/».
. «sparknotes.com/shakespeare/henry6pt3/section11/».
. «sparknotes.com/shakespeare/henry6pt3/summary/».
. «politeianet.gr/books-shakespeare-william-o-basilias-errikos-o-st-trito-meros».
. «politeianet.gr/books/9789600436075-shakespeare-william-kedros-errikos-o-st-trito-meros».
Τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Τραγωδίες
Άμλετ Αντώνιος και Κλεοπάτρα Βασιλιάς Ληρ Ιούλιος Καίσαρας Κοριολανός Μάκβεθ Οθέλος Ρωμαίος και Ιουλιέτα Τίμων ο Αθηναίος Τίτος Ανδρόνικος
Κωμωδίες
Όνειρο Θερινής Νυκτός Τέλος καλό, όλα καλά Τρωίλος και Χρυσηίδα Όπως αγαπάτε Κυμβελίνος Αγάπης Αγώνας Άγονος Με το ίδιο μέτρο Ο Έμπορος της Βενετίας Οι εύθυμες Κυράδες του Ουίνδσορ Πολύ κακό για το τίποτα Περικλής Το ημέρωμα της στρίγγλας Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων Η Τρικυμία Δωδέκατη Νύχτα Οι δύο άρχοντες της Βερόνας Οι δύο συγγενείς άρχοντες Το χειμωνιάτικο παραμύθι
Ιστορικά έργα
Βασιλιάς Ιωάννης Ερρίκος ο Δ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο Δ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο Ε' Ερρίκος ο ΣΤ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (3ο μέρος) Ερρίκος ο Η' Ριχάρδος ο Β' Ριχάρδος ο Γ'
Ποιήματα
Σονέτα Αφροδίτη και Άδωνις Ο βιασμός της Λουκρητίας Ο Περιπαθής Προσκυνητής O Φοίνικας κι η Τρυγόνα Tο Παράπονο Ενός Εραστή
Ελληνικές μεταφράσεις
Άπαντα Σαίξπηρ (Βασίλης Ρώτας & Βούλα Δαμιανάκου)
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
