.
Ο βιασμός της Λουκρητίας (αγγλικός τίτλος: The Rape of Lucrece) είναι αφηγηματικό ποίημα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ που δημοσιεύτηκε το 1594 και αναφέρεται στο θέμα του βιασμού της θρυλικής Ρωμαίας πατρικίας Λουκρητίας από τον Σέξτο Ταρκύνιο στην αρχαία Ρώμη και την αυτοκτονία της, τραγικά γεγονότα που σύμφωνα με τη ρωμαϊκή παράδοση προκάλεσαν την ανατροπή του Ρωμαϊκού βασιλείου και την εγκαθίδρυση της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.[1]
Ο Σαίξπηρ στο προηγούμενο αφηγηματικό ποίημά του Αφροδίτη και Άδωνις (1593), είχε συμπεριλάβει μια αφιέρωση στον προστάτη του, τον κόμη του Σαουθάμπτον, στην οποία ανακοίνωνε ότι θα του αφιερώσει επίσης το επόμενο έργο του, που θα ήταν «ένα σοβαρότερο έργο».
Το ποιητικό έργο αποτελείται από 1.855 στίχους σε 265 στροφές.
Αφηγηματικός χρόνος και τόπος
Τα γεγονότα διαδραματίζονται λίγο πριν την ίδρυση της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας το 509 π.Χ. Οι τοποθεσίες που αναφέρονται είναι η Ρώμη, η Αρδέα, 35 χιλιόμετρα νότια της Ρώμης και το Κολάτιουμ, περίπου 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Ρώμης.
Ιστορικό υπόβαθρο
Ταρκύνιος και Λουκρητία, ανωνύμου (1575)
Ο βιασμός της Λουκρητίας βασίζεται στην ιστορία όπως περιγράφεται στο Ημερολόγιο του Οβίδιου και στην Ιστορία της Ρώμης του Τίτου Λίβιου. Και οι δύο συγγραφείς έγραψαν αιώνες μετά τα γεγονότα και οι διηγήσεις τους δεν γίνονται δεκτές ως ιστορικά ακριβείς, εν μέρει επειδή τα ρωμαϊκά αρχεία καταστράφηκαν από τους Γαλάτες το 390 π.Χ., και τα παλαιότερα ιστορικά γεγονότα έχουν αναμειχθεί με θρύλους.[2]
Ο Ρωμαίος βασιλιάς ήταν ο αλαζόνας και τυραννικός Ταρκύνιος ο Υπερήφανος, που έγινε βασιλιάς της Ρώμης δολοφονώντας τον κουνιάδο και τον πεθερό του. Ο γιος του Σέξτος Ταρκύνιος, διάδοχος του θρόνου, είναι ο βιαστής της ιστορίας. Στην αρχή του ποιήματος ο ρωμαϊκός στρατός διεξάγει πόλεμο εναντίον γειτονικής φυλής που είχε διεκδικήσει εδάφη νότια της Ρώμης. Οι Ρωμαίοι πολιορκούν την Αρδέα, μια πόλη νότια της Ρώμης.[3]
Το 509 π.Χ., ο Σέξτος Ταρκύνιος, γιος του βασιλιά της Ρώμης, βίασε τη Λουκρητία, σύζυγο του Κολλατίνου, ενός από τους αξιωματούχους του βασιλιά. Ως αποτέλεσμα, η Λουκρητία αυτοκτόνησε. Το πτώμα της περιφέρθηκε στη Ρωμαϊκή Αγορά από τον ανιψιό του βασιλιά. Τα γεγονότα υποκίνησαν εξέγερση ευρείας κλίμακας εναντίον των Ταρκυνίων με επικεφαλής τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο, με αποτέλεσμα την εκδίωξη της βασιλικής οικογένειας και την ίδρυση της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.
Υπόθεση
Το δείπνο των Ρωμαίων αξιωματικών, εικονογράφηση του 1578 - 1580.
Ο Σαίξπηρ προλογίζει το επικό μακροσκελές ποίημά του με ένα πεζό κείμενο, το οποίο συνοψίζει το ιστορικό πλαίσιο και ταυτόχρονα αναφέρει περαιτέρω λεπτομέρειες της ιστορίας της Λουκρητίας που παραλείπονται ή αναφέρονται μόνο παρενθετικά στο έργο.[4]
Η υπόθεση διαδραματίζεται την εποχή της ρωμαϊκής πολιορκίας της Αρδέας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του τελευταίου Ρωμαίου βασιλιά της Ρώμης Ταρκύνιου του Υπερήφανου, ο οποίος ανέβηκε παράνομα στο θρόνο μετά τη φρικτή δολοφονία του πεθερού του.
Ένα βράδυ, στην πόλη Αρδέα, όπου διεξάγεται πολιορκία, μια ομάδα Ρωμαίων ευγενών κατά τη διάρκεια δείπνου και ύστερα από μεθύσι καυχιούνται για την αρετή των συζύγων τους που παρέμειναν στη Ρώμη. Μεταξύ αυτών ο γιος του βασιλιά Ταρκύνιος και ο Κολατίνος, ο οποίος είναι επίσης μέλος της βασιλικής οικογένειας. Ο Κολατίνος επαινεί την απαράμιλλη ομορφιά και σεμνότητα της συζύγου του Λουκρητίας. Για να δοκιμάσουν τη συμπεριφορά των συζύγων τους, οι άνδρες αποφασίζουν να επιστρέψουν κρυφά στη Ρώμη. Όταν φτάνουν όμως, διαπιστώνουν ότι όλες οι γυναίκες τους ασχολούνται με χορό και άλλες ασέβειες, με εξαίρεση τη Λουκρητία, η οποία είναι ενάρετα απασχολημένη σε οικιακές εργασίες με τους υπηρέτες της.[5]
Λουκρητία, Ρέμπραντ (1664)
Η ιδιαίτερη ομορφιά και αγνότητα της Λουκρητίας ξυπνά τη ζήλια και τον πόθο του Ταρκύνιου. Αντί να πάει πίσω στην Αρδέα με τους άλλους, πηγαίνει κρυφά στο σπίτι του Κολατίνου. Είναι γεγονός ότι βασανίζεται από αμφιβολίες και ανησυχίες, οι οποίες όμως δεν τον αποτρέπουν από τον σκοπό του. Μετά την άφιξή του στο σπίτι του Κολατίνου, τον δέχεται η Λουκρητία ως φίλο του συζύγου της και τον φιλοξενεί. Ο Ταρκύνιος τη διασκεδάζει με ιστορίες για τα κατορθώματα του άνδρα της στο πεδίο της μάχης.[6] Τη νύχτα μπαίνει κρυφά στο δωμάτιό της, όπου εκείνη κοιμάται. Απλώνει το χέρι και αγγίζει το στήθος της. Αυτή ξυπνά και φοβάται. Της λέει ότι πρέπει να ενδώσει και υπόσχεται να τα κρατήσει όλα κρυφά, αλλιώς θα τη σκοτώσει. Η Λουκρητία αντιστέκεται σταθερά και είναι πρόθυμη να πεθάνει παρά να προδώσει τον άντρα της. Ωστόσο, όταν ο Ταρκύνιος την απειλεί ότι μαζί της θα σκοτώσει και έναν δούλο και βάζοντας τα δύο πτώματα το ένα στην αγκαλιά του άλλου μετά θα ισχυριζόταν ότι τους σκότωσε επειδή τους ανακάλυψε αγκαλιασμένους, η Λουκρητία αναγκάζεται να υποκύψει για να σώσει την τιμή της οικογένειάς της. Μετά τον βιασμό, ο Ταρκύνιος εξαφανίζεται την ίδια νύχτα γεμάτος ντροπή και ενοχές.
Η αυτοκτονία της Λουκρητίας (1528)
Η Λουκρητία είναι συντετριμμένη, έξαλλη. Γράφει ένα γράμμα και καλεί τον άντρα της και τον πατέρα της ζητώντας τους να γυρίσουν σπίτι. Τους διηγείται τα τραγικά συμβάντα παρουσία και άλλων Ρωμαίων ευγενών και κρίνεται από όλους αθώα. Η Λουκρητία τους βάζει να υποσχεθούν ότι θα εκδικηθούν το έγκλημα και αμέσως βγάζει ένα μαχαίρι, μαχαιρώνεται και πεθαίνει.
Η θλίψη του άνδρα της είναι τόσο μεγάλη που θέλει να αυτοκτονήσει κι αυτός. Ο φίλος του, ο Βρούτος, προτείνει ότι η εκδίκηση είναι καλύτερη λύση. Οι άνδρες περιφέρουν το πτώμα της Λουκρητίας στους δρόμους της Ρώμης. Οι πολίτες, οργισμένοι από την επαίσχυντη πράξη, διώχνουν τον Ταρκύνιο και την οικογένειά του από τον θρόνο.[7]
Η αλλαγή της μορφής διακυβέρνησης και η ανακήρυξη της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας δεν αναφέρεται στο έργο.
Πηγές
Στον Σαίξπηρ πρέπει να ήταν γνωστές διάφορες εκδοχές της ιστορίας όπως αναφέρονται από τον Οβίδιο (Ημερολόγιο-Fasti, II.721–852, έργο που ανατυπώθηκε πολλές φορές), τον Τίτο Λίβιο (στη μνημειώδη ιστορία της Ρώμης και του ρωμαϊκού λαού Ab Urbe Condita, 1.Lvii–Lx) και τη μετάφραση του Παλατιού της απόλαυσης επίσης του Λίβιου. Στην υπόθεση αναφέρθηκαν επίσης ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, ο Άγιος Αυγουστίνος, ο Τζον Γκάουερ (Confessio amantis ), ο Τζέφρι Σώσερ (Ο θρύλος των καλών γυναικών) καθώς και διάφορες λαϊκές παραδόσεις.[8]
Παραπομπές
. «supersummary.com/rape-of-lucrece/summary/».
. «istorikathemata.com/2013/10/Η πρώτη άλωση της Ρώμης (390 π.Χ.) και πως οι Έλληνες της Μασσαλίας έσωσαν τους Ρωμαίους».
. «gradesaver.com/rape-of-lucrece».
. «shakespeare.mit.edu/Poetry/RapeOfLucrece».
. «poetryfoundation.org/poems/the-rape-of-lucrece».
. «hudsonshakespeare.org/Shakespeare/Library/Synopsis/synopsis_rape_of_lucrece».
. «coursehero.com/lit/Narrative-Poems-of-Shakespeare/the-rape-of-lucrece-summary/».
. «shakespearestudyguide.com/Lucrece».
Τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Τραγωδίες
Άμλετ Αντώνιος και Κλεοπάτρα Βασιλιάς Ληρ Ιούλιος Καίσαρας Κοριολανός Μάκβεθ Οθέλος Ρωμαίος και Ιουλιέτα Τίμων ο Αθηναίος Τίτος Ανδρόνικος
Κωμωδίες
Όνειρο Θερινής Νυκτός Τέλος καλό, όλα καλά Τρωίλος και Χρυσηίδα Όπως αγαπάτε Κυμβελίνος Αγάπης Αγώνας Άγονος Με το ίδιο μέτρο Ο Έμπορος της Βενετίας Οι εύθυμες Κυράδες του Ουίνδσορ Πολύ κακό για το τίποτα Περικλής Το ημέρωμα της στρίγγλας Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων Η Τρικυμία Δωδέκατη Νύχτα Οι δύο άρχοντες της Βερόνας Οι δύο συγγενείς άρχοντες Το χειμωνιάτικο παραμύθι
Ιστορικά έργα
Βασιλιάς Ιωάννης Ερρίκος ο Δ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο Δ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο Ε' Ερρίκος ο ΣΤ' (1ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (2ο μέρος) Ερρίκος ο ΣΤ' (3ο μέρος) Ερρίκος ο Η' Ριχάρδος ο Β' Ριχάρδος ο Γ'
Ποιήματα
Σονέτα Αφροδίτη και Άδωνις Ο βιασμός της Λουκρητίας Ο Περιπαθής Προσκυνητής O Φοίνικας κι η Τρυγόνα Tο Παράπονο Ενός Εραστή
Ελληνικές μεταφράσεις
Άπαντα Σαίξπηρ (Βασίλης Ρώτας & Βούλα Δαμιανάκου)
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
