Ατραπός Φλώρινας

.

Περιφέρεια : Δυτική Μακεδονία
Νομός : Φλώρινας

-- Δήμος Περάσματος --

Ο Ατραπός είναι ένα μικρό αγροτικό χωριό του Δήμου Περάσματος, στο Νομό Φλώρινας. Έχει πραγματικό πληθυσμό 174 κατοίκους (2001) και απέχει 12χλμ. από την πόλη της Φλώρινας. Οι κατοίκοι είναι ντόπιοι Μακεδόνες. Το χωριό είναι ημιορεινό, χτισμένο στη σκιά του Βέρνου, στην κοιλάδα του ρέματος Τροπαιούχου, που χύνεται στο Λύγκο[1].

View Larger Map

Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά, τον 15ο αιώνα σε Οθωμανικά αρχεία, ως Κραπέσσινο. Κραπέσσινο (γαλλ. Krapechino) το αναφέρει και ο Μπρανκώφ. Στα τέλη του 18ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στο χωριό πολλές οικογένειες από την Ήπειρο[2]. Κατά τον 19ο αιώνα, αναφέρεται από διάφορους μελετητές ως Κρεπέσσινο (βουλγ. Крепешино) από τον Κίτσωφ, Κράπεστα (Γερμ. Krapesta) από Αυστριακό χάρτη και Κουρέστα από το Σχινά. Η εκκλησία, αλλά και οι περισσότεροι Έλληνες μελετητές το αναφέρουν ως Κραπέστινα[3]. Το χωριό μέχρι το 1926 ονομαζόταν Κραπέστινα (σερβ. Крапештина, Μιλόσεβιτς 1920) οπότε και μετονομάστηκε σε Ατραπός[4].

Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, το χωριό έγινε θέατρο συγκρούσεων μεταξύ πατριαρχικών και εξαρχικών κατοίκων. Σημαντική μορφή του χωριού κατά το Μακεδονικό Αγώνα, ήταν ο Σωτήριος Βέλιος, ο οποίος, αφού κατάφερε να εξουδετερώσει τις βουλγαρικές συμμορίες που λυμαίνονταν την περιοχή, φυγαδεύτηκε με τη βοήθεια της Ελληνικής κυβέρνησης, στις Η.Π.Α.. Εκεί παρασυρόμενος από τα πάθη του πολέμου, πυρπόλησε βουλγαρικό σύλλογο στην Ινδιάνα[5][6][7]. Επίσης, Μακεδονομάχοι του χωριού ήταν η Σοφία Παπαθωμά[8] και ο κληρικός πατήρ-Θωμάς Παπαϊωάννου[9]. Όπως καταγράφεται στην αθηναϊκή εφημερίδα Σφαίρα, στις 10 Αυγούστου του 1959, οι κάτοικοι του χωριού ορκίστηκαν με συμβολική τελετή να ομιλούν μόνο την ελληνική γλώσσα, εγκαταλείποντας τη σλαβοφανή διάλεκτο της Μακεδονίας, η οποία όμως συνέχισε να ομιλείται.[10]. Ο Ατραπός υπήρξε θύμα εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, που έχει τις ρίζες της από το 1890, λόγω των πολιτικών γεγονότων της εποχής. Στη συνέχεια, και λόγω του εμφυλίου πολέμου η μαζική μετανάστευση συνεχίστηκε. Το 1955, ένα φράγμα που έγινε στην περιοχή, έδωσε μία ώθηση ανάπτυξης και συγκράτησε κάπως, το κύμα της φυγής[11]. Σήμερα, στην Ατραπό, λειτουργεί δημοτικό σχολείο.

Στον Ατραπό, κάθε καλοκαίρι, 5 και 6 Αυγούστου εορτάζεται η Μεταμόρφωση του Σωτήρος (ξωκκλήσι), με μουσικές εκδηλώσεις και πανήγυρη[12]. Στο χωριό υπάρχουν επίσης οι εκκλησίες της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Γεωργίου. Την περιοχή διαπερνά το Διεθνές Ορειβατικό Μονοπάτι Ε4. Επίσης, στην κοιλάδα, υπάρχουν νερόμυλοι του 19ου αιώνα[13]. Το χωριό έχει διατηρήσει εν μέρει, τον παραδοσιακό του χαρακτήρα. Στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη, εκτίθενται παραδοσιακές στολές των γυναικών του Ατραπού[14]

Παραπομπές

↑ Ο Λύγκος είναι παραπόταμος του Σακουλεύα. Ο Σακουλεύας διέρχεται την πόλη της Φλώρινας και καταλήγει εντός της Π.Γ.Δ.Μ., όπου χύνεται στον Εριγώνα. Ο Εριγώνας είναι παραπόταμος του Αξιού
↑ Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, Τοπογραφία του Νομού Φλώρινας, Κοινότητες του Βέρνου
↑ Δημήτρης Λιθοξόου
↑ Ινστιτούτο Νεοελληνικών ερευνών, μετονομασίες οικισμών της Ελλάδας
↑ Αρχείο Διεύθυνσης Εφέδρων Πολεμιστών, Αγωνιστών, Θυμάτων και Αναπήρων
↑ Αρχείο Μακεδονικού Αγώνα
↑ "Αφανείς, Γηγενείς Μακεδονομάχοι", επιστημονική επιμέλεια: Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, εκδόσεις University Studio Press, 2008
↑ Επετηρίς Παλαιών Αγωνιστών, α.α.3105
↑ Επετηρίς Παλαιών Αγωνιστών, α.α.3107
↑ Αναστασία Καρακασίδου, Language and Representations of Identity in Nortwestern Greece, στο D. Nugent (εκδ.), Locating capitalism in time and space: global restructurings, politics, and identity, Stanford University Press, 2002.
↑ Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Χρήστος Μανδατζής "Η μετανάστευση από τη Μακεδονία"
↑ Οδηγός Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας
↑ in.gr, Αγροτουρισμός, δήμος Περάσματος
↑ Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ
Τοπική Κοινότητα Αγίου Βαρθολομαίου
Άγιος Βαρθολομαίος, ο
Σταθμός Βεύης, ο
Τοπική Κοινότητα Αμμοχωρίου
Αμμοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Άνω Υδρούσσης
Άνω Υδρούσσα, η
Τοπική Κοινότητα Ατραπού
Ατραπός, η
Τοπική Κοινότητα Δροσοπηγής
Δροσοπηγή, η
Τοπική Κοινότητα Κολχικής
Κολχική, η
Τοπική Κοινότητα Λεπτοκαρυών
Λεπτοκαρυαί, αι
Τοπική Κοινότητα Περάσματος
Πέρασμα, το
Τοπική Κοινότητα Πολυποτάμου
Πολυπόταμο, το
Τοπική Κοινότητα Τριανταφυλλέας
Τριανταφυλλέα, η
Τοπική Κοινότητα Τροπαιούχου
Τροπαιούχος, ο
Τοπική Κοινότητα Υδρούσσης
Υδρούσσα, η
Τοπική Κοινότητα Φλαμπούρου
Φλάμπουρο, το

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License