.
Σουηδία
Το Βασίλειο της Σουηδίας (Σουηδικά: Konungariket Sverige) είναι μια σκανδιναβική χώρα στη βόρεια Ευρώπη. Συνορεύει με τη Νορβηγία δυτικά και τη Φινλανδία στα βορειοανατολικά. Βρέχεται ανατολικά από το Βοθνικό κόλπο και τη θάλασσα της Βαλτικής. Οι πορθμοί Σκάγερακ νοτιοδυτικά και Κάτεγατ χωρίζουν τη σκανδιναβική χερσόνησο από τη Δανία, με την οποία ενώνεται με τη γέφυρα του Όρεσουντ.
Η Σουηδία έχει χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, εκτός από τις μητροπολιτικές περιοχές της στο νότο, και μεγάλες εκτάσεις στην ενδοχώρα καλύπτονται από δάση. Η χώρα διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους σε νερό, ξυλεία και σιδηρομεταλλεύματα. Οι πολίτες της απολαμβάνουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο και η χώρα γενικά θεωρείται σύγχρονη, πολιτικά φιλελεύθερη και με ισχυρό κοινωνικό κράτος.
Πρωτεύουσα της Σουηδίας είναι η Στοκχόλμη. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Γκέτεμποργκ, το Μάλμε και η Ουψάλα.
Διακυβέρνηση
Εκλογές
Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Βουλευτικές εκλογές 2010
Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν στις 19 Σεπτεμβρίου 2010. Το Κοινοβούλιο (Riksdag) αποτελείται από συνολικά 349 έδρες. Ο κεντροδεξιός κομματικός συνασπισμός υπό τον πρωθυπουργό Φρέντρικ Ράινφελντ κέρδισε τις εκλογές χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, με ποσοστό 49,2% των ψήφων, που αντιστοιχεί σε 172 έδρες επί συνόλου 349 του Κοινοβουλίου. Ο Ράινφελτ έγινε ο πρώτος κεντροδεξιός πρωθυπουργός στην χώρα του που επανεξελέγη για δεύτερη συνεχή φορά. Η αριστερή παράταξη (Πράσινοι και Σοσιαλδημοκράτες) συγκέντρωσε ποσοστό 43,7% και 157 έδρες.[3] Για πρώτη φορά εισήλθε στη Βουλή το ακροδεξιό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών, το οποίο εξασφάλισε 20 έδρες.
| Κόμματα και συνασπισμοί | Ψήφοι | Μόνιμες έδρες | Τροποποιημένες έδρες | Σύνολο εδρών | έδρες %/ψήφοι % | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | ± | % | ±% | # | ± | # | ± | έδρες | μετακίνηση | |||
| Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας Socialdemokraterna |
1.827.497 | -115.128 | 30,66 | -4,33 | 112 | -18 | 0 | 0 | 112 | -18 | 1,05 | |
| Κόμμα Μετριοπαθών Moderaterna |
1.791.766 | +335.752 | 30,06 | +3,83 | 107 | +10 | 0 | 0 | 107 | +10 | 1,02 | |
| Κόμμα Πρασίνων Miljöpartiet de Gröna |
437.435 | +146.314 | 7.34 | +2,09 | 19 | +10 | 6 | -4 | 25 | +6 | 0,98 | |
| Φιλελεύθερο Λαϊκό Κόμμα Folkpartiet liberalerna |
420.524 | -2.129 | 7,06 | -0,48 | 17 | -5 | 7 | +1 | 24 | -4 | 0,97 | |
| Κόμμα του Κέντρου Centerpartiet |
390,804 | -46.585 | 6.56 | -1,32 | 21 | -6 | 2 | 0 | 23 | -6 | 1,01 | |
| Σουηδοί Δημοκράτες Sverigedemokraterna |
339.610 | +177.147 | 5,70 | +2,77 | 14 | +14 | 6 | +6 | 20 | +20 | 1,01 | |
| Κόμμα Αριστεράς Vänsterpartiet |
334,053 | +9.331 | 5.60 | -0,24 | 9 | -4 | 10 | +1 | 19 | -3 | 0,97 | |
| Χριστιανοί Δημοκράτες Kristdemokraterna |
333.696 | -32.302 | 5,60 | -0.99 | 11 | -6 | 8 | +1 | 19 | -5 | 0,97 | |
| Σύνολο κομμάτων που εκλέγονται | 5.875.385 | +476.658 | 98,57 | +1.32 | 310 | - | 39 | - | 349 | - | - | |
| Ο Συνασπισμός Alliansen (Κόμμα Μετριοπαθών, Φιλελεύθερο Λαϊκό Κόμμα, Κόμμα του Κέντρου, Χριστιανοί Δημοκράτες) |
2.936.790 | +258.994 | 49,27 | +1,03 | 156 | -3 | 17 | -2 | 173 | -5 | 1,01 | |
| Κόκκινοι-Πράσινοι Rödgröna (Σοσιαλδημοκράτες, Κόμμα των Πρασίνων, Κόμμα Αριστεράς |
2.598.985 | +40.517 | 43,60 | -2,48 | 140 | -11 | 16 | -4 | 156 | -15 | 1,03 | |
| Κόμμα των Πειρατών Piratpartiet |
38.491 | +3.573 | 0,65 | +|+0,02 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Φεμινιστική Πρωτοβουλία Feministiskt initiativ |
24.139 | -13.815 | 0,40 | -|-0,28 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Σουηδικό Κόμμα για τα Συμφέροντα των Σουηδών Ηλικιωμένων Πολιτών Sveriges pensionärers intresseparti |
11.078 | -17.728 | 0,19 | -|-0,33 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Δημοκράτες της Επαρχίας Landsbygdsdemokraterna |
1.565 | +1.565 | 0,03 | +0,03 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Σοσιαλιστικό Κόμμα Δικαιοσύνης Rättvisepartiet Socialisterna |
1.507 | +410 | 0,03 | +0,01 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Κόμμα Συνασπισμού Νόρλαντ Norrländska Samlingspartiet |
1.456 | +1.456 | 0,02 | +0,02 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Εθνικοί Δημοκράτες Nationaldemokraterna |
1.141 | -1.923 | 0,02 | -0,04 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Κλασικό Κόμμα Φιλελευθέρων Klassiskt Liberala Partiet |
716 | +514 | 0,01 | +0,01 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Κόμμα Ελευθερίας Frihetspartiet |
688 | +688 | 0,01 | +0,01 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Κόμμα των Σουηδών Svenskarnas Parti |
681 | +681 | 0,01 | +0,01 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Ενότητα Enhet |
632 | -2.016 | 0,01 | -0,04 | 0 | - | 0 | - | 0 | - | 0,00 | |
| Κόμματα με λιγότερες από 500 ψήφους | 2.929 | -1.837 | 0,05 | -0,03 | - | - | - | - | - | - | 0,00 | |
| Σύνολο κομμάτων που δεν εισέρχονται στη Βουλή | 85.023 | -229.991 | 1,43 | -4,24 | - | - | - | - | - | - | 0,00 | |
| Σύνολο όλων των κομμάτων | 5.960.408 | +409.130 | 100,00% | - | 310 | - | 39 | - | 349 | - | - | |
| Λευκά | 65.938 | -32.494 | 1,09 | -0,62 | ||||||||
| Λοιπά άκυρα | 2.336 | +120 | 0,04 | 0,00 | ||||||||
| Εγγεγραμμένοι | 7.123.651 | +231.642 | ||||||||||
| Συμμετοχή | 6.028.682 | +378.266 | 84,63% | +2,64 | ||||||||
Δημογραφία
Η χώρα, σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2010, αριθμεί 9.074.055 κατοίκους[4]. Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2010, το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες είναι 78,69 χρόνια, στις γυναίκες 83,4 χρόνια και στο σύνολο του πληθυσμού τα 80,97 χρόνια[4].
Η σουηδική γλώσσα ομιλείται από 8 εκ. κατοίκους στη Σουηδία και 290.000 στην Φινλανδία.
Ιστορία
Μετά το τέλος της εποχής των Βίκινγκς, η Σουηδία έγινε μέλος της Ένωσης του Κάλμαρ το 1397 μαζί με τη Δανία και τη Νορβηγία (η Φινλανδία εκείνη την εποχή ήταν τμήμα του σουηδικού βασιλείου). Η Σουηδία αποχώρησε από την Ένωση το 1523 και για πολλά χρόνια βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τους γείτονές της, ιδιαίτερα τη Ρωσία και την Ένωση Δανίας-Νορβηγίας, οι οποίες ποτέ δεν αποδέχτηκαν τελείως την αποχώρηση της Σουηδίας. Η Σουηδία συμμετείχε στους μεγάλους πολέμους του 17ου αιώνα και αναδείχτηκε σε μεγάλη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, έχοντας έκταση διπλάσια από τη σημερινή της. Αμέσως μετά, όμως, άρχισε η συρρίκνωση: Μεταξύ 1700 - 1723 έχασε τις κτήσεις της στη νότια και την ανατολική Βαλτική με τον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο, ενώ το 1809 έχασε και τη Φινλανδία που προσαρτήθηκε στη Ρωσία. Το 1814 ο βασιλιάς της Σουηδίας απέκτησε (για λίγο) και το θρόνο της Νορβηγίας. Από το 1814, η Σουηδία βρίσκεται σε ειρήνη, αποφεύγοντας να συμμετέχει σε συμμαχίες σε καιρό ειρήνης και παραμένοντας ουδέτερη σε περιόδους πολέμου, πράγμα που κατάφερε και κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι ο Χίτλερ την εποφθαλμιούσε λόγω του άφθονου και πρώτης ποιότητας σιδηρομεταλλεύματος που διαθέτει.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι σοσιαλδημοκράτες άσκησαν σχεδόν αδιάκοπα την εξουσία, εισήγαγαν σημαντικές καινοτομίες στον οικονομικό τομέα και ενίσχυσαν αξιοσημείωτα τις ένοπλες δυνάμεις, διατηρώντας παράλληλα την ουδετερότητα της Σουηδίας. Στην εσωτερική πολιτική η Σουηδία πήρε μεταρρυθμιστικά μέτρα και το 1983, επί της διακυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη Ούλοφ Πάλμε, δημοσιεύτηκε ο νόμος που επέτρεψε στα συνδικάτα να αναλαμβάνουν, με τα λεγόμενα χρεόγραφα των υπαλλήλων, το μερικό έλεγχο των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ο Πάλμε δολοφονήθηκε το 1986.
Οι σοσιαλδημοκράτες έχασαν στις εκλογές του 1991 και η διακυβέρνηση πέρασε σε ένα συντηρητικό συνασπισμό, αλλά με την επιτυχία τους στην εκλογές του 1994 επέστρεψαν στην εξουσία. Ωστόσο, στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2006, την πλειοψηφία των ψήφων πήρε το Κόμμα των Συντηρητικών, σχηματίζοντας συνασπισμό ενιαίας πολιτικής γραμμής με το Κόμμα του Κέντρου, το Λαϊκό Κόμμα των Φιλελεύθερων και το Κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών. Τα τέσσερα αυτά κόμματα σχημάτισαν πλειοψηφική κυβέρνηση υπό την πρωθυπουργία του αρχηγού του Κόμματος των Συντηρητικών, του Φρέντρικ Ράινφελντ. Οι επόμενες εκλογές έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν το Σεπτέμβριο του 2010.
Η Σουηδία είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου 1995 και ιδρυτικό μέλος του Σκανδιναβικού Συμβουλίου (1952).
Εκπαίδευση
Για παιδιά ηλικίας 1-5 ετών είναι εγγυημένη μια θέση σε δημόσιο νηπιαγωγείο (σουηδικά: förskola ή, στην καθομιλουμένη, dagis). Μεταξύ των ηλικιών 6 και 16, τα παιδιά συμμετέχουν σε υποχρεωτικό ενιαίο σχολείο. Στο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA),οι σουηδοί μαθητές ήταν κοντά στο μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Μετά την ολοκλήρωση της 9η τάξης, περίπου το 90% των μαθητών συνεχίζουν με τριετή ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (λύκειο), η οποία μπορεί να οδηγήσει τόσο σε έναν τίτλο εργασίας ή σε επιλεξιμότητα για είσοδο στο πανεπιστήμιο. Το σχολικό σύστημα χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από φόρους.
Υπάρχει μια σειρά από διάφορα πανεπιστήμια και κολλέγια στη Σουηδία, τα παλαιότερα και μεγαλύτερα από τα οποία βρίσκονται στην Ουψάλα, Λουντ, του Γκέτεμποργκ και της Στοκχόλμης. Λίγες μόνο χώρες όπως ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν υψηλότερα επίπεδα πτυχιούχων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Οικονομία
Η Σουηδία είναι σημαντικός εξαγωγέας σιδήρου, χαλκού και ξυλείας στην Ευρώπη από το Μεσαίωνα. Ωστόσο, η βελτίωση των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών έκανε δυνατή την εκμετάλλευση σε μεγαλύτερη κλίμακα του φυσικού πλούτου διαφόρων περιοχών της χώρας, ιδιαίτερα της ξυλείας και του σιδηρομεταλλεύματος. Η φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και η ανάπτυξη της εκπαίδευσης συνέβαλαν στη γρήγορη εκβιομηχάνιση και από τη δεκαετία του 1890 η χώρα είχε αρχίσει να αναπτύσσει μια προηγμένη βιομηχανία κατασκευών. Στις αρχές του 20ού αιώνα ένα κράτος κοινωνικής πρόνοιας άρχισε να αναπτύσσεται. Σήμερα η χώρα χαρακτηρίζεται από σοσιαλφιλελεύθερες κατευθύνσεις και την επιδίωξη της κοινωνικής ισότητας. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στα έθνη του ΟΗΕ με τον υψηλότερο δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης (Human Development Index - HDI).
Διεθνώς το όνομα της χώρας ταυτίζεται με την σουηδικής καταγωγής εταιρία επίπλων IKEA και τις αυτοκινητοβιομηχανίες Volvo και SAAB.
Μεταφορές
Η οδική και σιδηροδρομική γέφυρα που συνδέει την Σουηδία με τη Δανία
Ως μια από τις τελευταίες χώρες της στερεάς Ευρώπης η Σουηδία είχε την οδήγηση στα αριστερά. Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1967 η Σουηδία άλλαξε την οδήγηση στα δεξιά. Η κυκλοφορία το 1967 ήταν ήδη αυξημένη και η λεγομενη «Ημερα Η» ("Dagen H") απαίτησε μεγάλες οργανωτικές προσπάθειες.
Η αλλαγή της κυκλοφορίας σήμανε και το τέλος πολλών δημοτικών δικτύων tram, διότι τα νέα τραίνα ήταν ακριβά και τα παλιά είχαν τις πόρτες στην ανάποδη πλευρά. Μέχρι σήμερα η οδήγηση στο Μετρό Στοκχόλμης παραμένει στα αριστερά. Η αγορά των σιδηροδρομικών μεταφορών είναι ιδιωτικοποιημένη, εντούτοις πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να ανήκουν στο κράτος ή τους δήμους.
Τα μεγαλύτερα αεροδρόμια περιλαμβάνουν το Διεθνές Αεροδρόμιο Αρλάντα (17,91 εκατομμύρια επιβάτες το 2007), 40 χιλιόμετρα βόρεια της Στοκχόλμης, το αεροδρόμιο Γκέτεμποργκ-Landvetter (4,3 εκατ. επιβάτες το 2006), και το 2ο αεροδρόμιο της Στοκχόλμης-Skavsta Airport (2,0 εκατ. επιβάτες).
Ο αστεροειδής 329 Σβέα (329 Svea), που ανακαλύφθηκε το 1892, πήρε το όνομά του από τη Σουηδία (Sverige).
The Swedish Revolution Under Gustavus Vasa, Paul Barron Watson
Little Erik of Sweden, Madeline Brandeis
----
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Σουηδία
Κυβέρνηση της Σουηδίας, επίσημη σελίδα
Πρεσβεία της Σουηδίας στην Αθήνα
Ταξιδιωτικός οδηγός από το Wikitravel
«Πρωταθλήτρια» στους βιασμούς γυναικών η Σουηδία - Άρθρο στην Ελευθεροτυπία.
Πέτρος Γουγουλάκης: (επίκουρος καθηγητής στο Stockholm Institute of Education, Department of Social and Cultural Studies in Education), Η σουηδική τριτοβάθμια εκπαίδευση: ιστορικό πλαίσιο και σύγχρονα χαρακτηριστικά[1]
Παραπομπές
↑ "Total population - At 1 January". Eurostat. Ανακτήθηκε την 26-05-2009.
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εκτίμηση Οκτωβρίου 2010 ΔΝΤ
↑ To Βήμα, Σουηδία - εκλογές, Νίκη της κεντροδεξιάς χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, 20-9-2010.
↑ 4,0 4,1 CIA World Factbook
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
