.

Βέλγιο

Το Βασίλειο του Βελγίου (Ολλανδικά: Koninkrijk België, Γαλλικά: Royaume de Belgique, Γερμανικά: Königreich Belgien) είναι χώρα στην βορειοδυτική Ευρώπη και συνορεύει με την Ολλανδία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και τη Γαλλία. Έχει πληθυσμό πάνω από δέκα εκατομμύρια κατοίκους σε μια έκταση 30.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Βρίσκεται στα πολιτιστικά σύνορα μεταξύ της γερμανικής και της ρωμανικής Ευρώπης και είναι γλωσσικά και πολιτιστικά διαιρεμένο. Δύο είναι οι βασικές γλώσσες που ομιλούνται στο Βέλγιο: η Ολλανδική - που αποκαλείται μερικές φορές ανεπισήμως Φλαμανδική και ομιλείται στη Φλάνδρα στα βόρεια, και η Γαλλική που ομιλείται στη Βαλλωνική Περιοχή στα νότια. Η πρωτεύουσά του, οι Βρυξέλλες, είναι επισήμως δίγλωσση, ενώ η πλειονότητα των κατοίκων της μιλά Γαλλικά. Στα ανατολικά βρίσκεται μια επισήμως αναγνωρισμένη μειονότητα Γερμανόφωνων. Η γλωσσική αυτή ποικιλία οδηγεί συχνά σε πολιτικές διαμάχες, οι οποίες αντικατοπτρίζονται στο πολυσύνθετο σύστημα διακυβέρνησης και στην πολιτική ιστορία του Βελγίου.

View Larger Map

Το Βέλγιο πήρε το όνομά του από τους πρώτους κατοίκους του, τους Βέλγους (Belgae), μια ομάδα κυρίως Κελτικών φυλών, που έδωσαν το όνομά τους και στην ρωμαϊκή επαρχία Gallia Belgica (Βελγική Γαλατία). Ιστορικά, το Βέλγιο είναι μέρος των λεγόμενων «Κάτω Χωρών», στις οποίες περιλαμβάνονται επίσης η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι τον δέκατο έβδομο αιώνα ήταν ακμάζον κέντρο εμπορίου και πολιτισμού. Από τον δέκατο έκτο αιώνα μέχρι την ανεξαρτησία του το 1830, το Βέλγιο, αποκαλούμενο την εποχή εκείνη Νότιες Κάτω Χώρες, υπήρξε το πεδίο πολλών μαχών μεταξύ ευρωπαϊκών δυνάμεων. Τα πρόσφατα χρόνια, το Βέλγιο υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φιλοξενώντας τα αρχηγεία της, καθώς και τα αρχηγεία άλλων μεγάλων διεθνών οργανισμών, όπως του ΝΑΤΟ. Η χώρα κατείχε την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το β' εξάμηνο του 2010.

Ιστορία

Κατά τις τελευταίες δύο χιλιετίες, η περιοχή που είναι σήμερα γνωστή ως Βέλγιο έχει καταστεί θεατής σημαντικών δημογραφικών, πολιτικών και πολιτιστικών αναταραχών. Η πρώτη καλά τεκμηριωμένη πληθυσμιακή κίνηση ήταν η κατάκτηση της περιοχής από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία τον 1ο αιώνα π.Χ., ακολουθούμενη τον 5ο αιώνα από το γερμανικό φύλο των Φράγκων. Οι Φράγκοι εγκατέστησαν το Μεροβίγγειο βασίλειο, από το οποίο προήλθε η Καρολίγγειος Αυτοκρατορία τον 8ο αιώνα. Κατά το Μεσαίωνα, οι Κάτω Χώρες χωρίστηκαν σε πολλά μικρά φεουδαρχικά κράτη. Τα περισσότερα από αυτά ενώθηκαν κατά τον 14ο και 15ο αιώνα υπό τον οίκο της Βουργουνδίας ως οι Βουργούνδιες Κάτω Χώρες. Τα κράτη αυτά κέρδισαν έναν βαθμό αυτονομίας τον 15ο αιώνα και έκτοτε ονομάστηκαν Δεκαεπτά Επαρχίες.

Η ιστορία του Βελγίου διακρίνεται από την ιστορία των Κάτω Χωρών από τον 16ο αιώνα. Ένας εμφύλιος πόλεμος, ο Ογδοηκονταετής Πόλεμος (1568-1648), χώρισε τις Δεκαεπτά Επαρχίες στις Ενωμένες Επαρχίες στον βορρά και τις Νότιες Κάτω Χώρες στον νότο. Οι νότιες επαρχίες κυβερνήθηκαν διαδοχικά από τους ισπανούς και τους αυστριακούς Αψβούργους. Μέχρι την ανεξαρτησία, οι Νότιες Κάτω Χώρες μπήκαν πολλές φορές στο στόχαστρο της Γαλλίας και ήταν το πεδίο των περισσότερων γαλλοϊσπανικών και γαλλοαυστριακών πολέμων κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Με τις εκστρατείες του 1794 στους πολέμους μετά τη Γαλλική Επανάσταση, οι Κάτω Χώρες - συμπεριλαμβανομένων και περιοχών που δεν βρέθηκαν ποτέ υπό την εξουσία των Αψβούργων, όπως η Επισκοπή της Λιέγης - κατακτήθηκαν από τη Γαλλία η οποία τερμάτισε την ισπανοαυστριακή εξουσία στην περιοχή. Η επανένωση των Κάτω Χωρών ως το Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών επήλθε με το τέλος της Γαλλικής Αυτοκρατορίας το 1815.
Επεισόδιο της Βέλγικης Επανάστασης του 1830, Egide Charles Gustave Wappers (1834), στο Musée d'Art Ancien, Βρυξέλλες

Η Βελγική Επανάσταση του 1830 οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου, καθολικού και ουδέτερου Βελγίου υπό προσωρινή κυβέρνηση. Από την ενθρόνιση του Λεοπόλδου Α' ως βασιλιά το 1831, το Βέλγιο είναι συνταγματική μοναρχία και κοινοβουλευτική δημοκρατία. Μεταξύ της ανεξαρτησίας και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το δημοκρατικό σύστημα εξελίχθηκε από ολιγαρχία με την κυριαρχία δύο μεγάλων κομμάτων, τους Καθολικούς και τους Φιλελεύθερους, σε σύστημα καθολικής ψηφοφορίας που συμπεριέλαβε ένα τρίτο κόμμα, το Βελγικό Εργατικό Κόμμα, και ισχυρό ρόλο για τα εργατικά σωματεία. Αρχικά, τα γαλλικά, που ήταν η γλώσσα την οποία είχε υιοθετήσει η αριστοκρατία και η αστική τάξη, ήταν η επίσημη γλώσσα. Εν συνεχεία, η χώρα ανέπτυξε ένα κυρίως δίγλωσσο ολλανδογαλλικό σύστημα.

Στη Διάσκεψη του Βερολίνου του 1885 αποφασίστηκε να παραδοθεί το Κογκό στον Βασιλιά Λεοπόλδο Β' ως ιδιωτική κτήση του, αποκαλούμενο Ελεύθερο Κράτος του Κογκό. Το 1908, εκχωρήθηκε στο Βέλγιο ως αποικία, και από τότε αποκλήθηκε Βελγικό Κογκό. Η ουδετερότητα του Βελγίου παραβιάστηκε το 1914, όταν η Γερμανία εισέβαλε στο Βέλγιο ως μέρος του Σχεδίου Σλίφφεν. Οι πρώην γερμανικές αποικίες Ρουάντα-Ουρούντι - σήμερα αποκαλούμενες Ρουάντα και Μπουρούντι - κατελήφθησαν από το Βελγικό Κογκό το 1916 και παραχωρήθηκαν στο Βέλγιο το 1924 από την Κοινωνία των Εθνών. Η Γερμανία εισέβαλε ξανά στο Βέλγιο και το κατέλαβε το Μάιο του 1940. Απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις το 1944. Το Βελγικό Κογκό κέρδισε την ανεξαρτησία του στις 30 Ιουλίου 1960 κατά τη διάρκεια της Κρίσης του Κογκό, και η Ρουάντα-Ουρούντι έγινε ανεξάρτητη το 1962.

Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το Βέλγιο προσχώρησε στο ΝΑΤΟ και, μαζί με την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, σχημάτισαν την ομάδα Μπενελούξ. Το Βέλγιο ήταν επίσης ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Το Βέλγιο φιλοξενεί τα αρχηγεία του ΝΑΤΟ και μεγάλο μέρος των θεσμικών και διοικητικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της πλειοψηφίας των συνόδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κατά τον 20ο αιώνα, και ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η ιστορία του Βελγίου κυριαρχείται όλο και περισσότερο από την αυξανόμενη αυτονομία των δύο βασικών του γλωσσικών κοινοτήτων. Κατά την περίοδο αυτή σημειώθηκε αύξηση των διακοινοτικών εντάσεων, και διακυβεύτηκε η ενότητα του βελγικού κράτους. Μέσω συνταγματικών μεταρρυθμίσεων κατά τις δεκαετίες του 1970 και 1980, η περιφερειοποίηση του ενιαίου κράτους οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός τριμερούς ομοσπονδιακού συστήματος, γλωσσικών κοινοτήτων και τοπικών κυβερνήσεων, συμβιβασμός που σχεδιάστηκε με σκοπό να ελαχιστοποιήσει τις εντάσεις με αφορμή το γλωσσικό ζήτημα. Σήμερα, οι ομόσπονδες αυτές οντότητες διαθέτουν μεγαλύτερη νομοθετική δύναμη από ό,τι τα δύο νομοθετικά σώματα του εθνικού κοινοβουλίου.
Διακυβέρνηση
Εικόνα του Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες

Το Βέλγιο είναι βασιλευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία που εξελίχτηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από συγκεντρωτικό κράτος σε ομοσπονδία. Το κοινοβούλιο με τα δύο νομοθετικά σώματα αποτελείται από μια Γερουσία και μια Βουλή Αντιπροσώπων. Η Γερουσία είναι μια μείξη από άμεσα εκλεγμένους μεγάλους σε ηλικία πολιτικούς και εκπροσώπους των κοινοτήτων και των περιοχών. Ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων εκπροσωπεί όλους τους Βέλγους άνω των δεκαοκτώ ετών μέσω ενός αναλογικού εκλογικού συστήματος. Το Βέλγιο είναι μία από τις λίγες χώρες που έχει υποχρεωτική συμμετοχή στην ψηφοφορία, και έτσι διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς εκλογικής συμμετοχής στον κόσμο.Επίσης το δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[3].

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, επισήμως διορισμένη από τον βασιλιά, πρέπει να απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της Βουλής των Αντιπροσώπων. Επικεφαλής της είναι ο Πρωθυπουργός. Ο αριθμός των Φλαμανδόφωνων και Γαλλόφωνων υπουργών είναι ίσος, όπως ορίζεται από το Σύνταγμα. Αρχηγός του κράτους είναι ο Βασιλιάς ή η Βασίλισσα, αν και έχει περιορισμένα προνόμια. Η πραγματική εξουσία βρίσκεται στον Πρωθυπουργό και τις διάφορες κυβερνήσεις που κυβερνούν τη χώρα. Το δικαστικό σύστημα βασίζεται στο αστικό δίκαιο και κατάγεται από τον Ναπολεόντειο κώδικα. Το Εφετείο βρίσκεται ένα επίπεδο κάτω από το Ακυρωτικό Δικαστήριο, θεσμός που βασίζεται στο Γαλλικό Ακυρωτικό Δικαστήριο.

Οι πολιτικοί θεσμοί του Βελγίου είναι σύνθετοι. Η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη οργανώνεται γύρω από την ανάγκη εκπροσώπησης των βασικών γλωσσικών κοινοτήτων. Περίπου από το 1970, τα σημαντικά εθνικά Βελγικά πολιτικά κόμματα έχουν χωριστεί σε διακριτές συνιστώσες που βασικά εκπροσωπούν τα συμφέροντα των κοινοτήτων αυτών. Τα μεγάλα κόμματα σε κάθε μία κοινότητα ανήκουν σε τρεις βασικές πολιτικές οικογένειες: τους δεξιούς Φιλελεύθερους, τους κεντρώους Χριστιανοδημοκράτες, και τους αριστερούς Σοσιαλδημοκράτες. Άλλα σημαντικά νεότερα κόμματα είναι τα Πράσινα Κόμματα και, ιδιαίτερα στη Φλάνδρα, τα εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα. Η πολιτική επηρεάζεται από ομάδες πίεσης, όπως τα εργατικά σωματεία και από τα επιχειρηματικά συμφέροντα με τη μορφή της Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων στο Βέλγιο.

Ο σημερινός βασιλιάς, ο Αλβέρτος Β', διαδέχτηκε τον Βαλδουίνο του Βελγίου το 1993. Το 1999, ο Πρωθυπουργός Γκι Φερχόφσταντ από το VLD ηγήθηκε ενός συνασπισμού έξι κομμάτων Φιλελευθέρων-Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων, συχνά αποκαλούμενη ως «η κυβέρνηση του ουράνιου τόξου». Αυτή ήταν η πρώτη κυβέρνηση χωρίς τους Χριστιανοδημοκράτες από το 1958. Στις εκλογές του 2003, ο Φερχόφσταντ κέρδισε μια δεύτερη θητεία και ηγήθηκε ενός Φιλελεύθερου-Σοσιαλδημοκρατικού συνασπισμού τεσσάρων κομμάτων. Προσφάτως όμως, η σταθερή άνοδος του Φλαμανδικού ακροδεξιού εθνικιστικού χωριστικού κόμματος Φλάαμς Μπελάνχ, έχει εκτοπίσει το Φλάαμς Μπλοκ εν μέσω ανησυχιών για ρατσισμό που προωθείται από το κόμμα.

Ένα σημαντικό επίτευγμα των δύο διαδοχικών κυβερνήσεων του Φερχόφσταντ ήταν η επίτευξη ισορροπημένου προϋπολογισμού. Το Βέλγιο είναι ένα από τα λίγα κράτη στην ΕΕ που το έχουν καταφέρει. Η πολιτική αυτή εφαρμόστηκε από τις διαδοχικές κυβερνήσεις κατά τη δεκαετία του 1990 κάτω από τη πίεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης οφειλόταν κυρίως στην κρίση με τις διοξίνες, μεγάλο σκάνδαλο δηλητηρίασης της τροφής το 1999 που οδήγησε στην εγκαθίδρυση της Βελγικής Αντιπροσωπείας Τροφής. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια ασυνήθιστα μεγάλη εκπροσώπηση των Πρασίνων στο Κοινοβούλιο, και σε μεγαλύτερη έμφαση σε περιβαλλοντικές πολιτικές κατά την πρώτη κυβέρνηση του Φερχόφσταντ. Μια Πράσινη πολιτική, για παράδειγμα, ήταν η νομοθεσία για σταδιακή απόσυρση των πυρηνικών, που έχει τροποποιηθεί από την σημερινή κυβέρνηση. Η απουσία των Χριστιανοδημοκρατών από τις κυβερνητικές θέσεις έχει δώσει τη δυνατότητα στον Φερχόφσταντ να καταπιαστεί με κοινωνικά θέματα από μια πιο φιλελεύθερη σκοπιά και να αναπτύξει νέα νομοθεσία για τη χρήση μαλακών ναρκωτικών, για τους γάμους ομοφυλοφίλων και για την ευθανασία. Κατά τη διάρκεια των δύο πιο πρόσφατων κοινοβουλίων, η κυβέρνηση έχει προωθήσει δραστήρια διπλωματία στην Αφρική, αντιτέθηκε στη στρατιωτική μεσολάβηση κατά την κρίση του αφοπλισμού του Ιράκ, και έχει περάσει νομοθεσία που αφορά τα εγκλήματα πολέμου. Και οι δύο θητείες του Φερχόφσταντ έχουν σημαδευτεί από φιλονικίες ανάμεσα στις Βελγικές κοινότητες. Τα μεγάλα σημεία τριβής αφορούν στις διαδρομές της νυχτερινής εναέριας κίνησης στο Αεροδρόμιο των Βρυξελλών και το στάτους της εκλογικής περιφέρειας των Βρυξελλών-Χάλλε-Φιλφόορντε.

Το Βέλγιο είναι συνταγματική μοναρχία, με Αρχηγό Κράτους το Βασιλιά (από το 1993 Βασιλιάς είναι ο Αλβέρτος Β΄ του Βελγίου. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κοινοβούλιο.

Το Κοινοβούλιο του Βελγίου αποτελείται από τη Γερουσία (ολλανδ. : Senaat, γαλλ. Sénat) και τη Βουλή των Αντιπροσώπων (ολλανδ: Kamer van Volksvertegenwoordigers, γαλλ.: Chambre des Représentants). Η Βουλή έχει 150 μέλη τα οποία εκλέγονται άμεσα. Βουλευτικές εκλογές γίνονται κάθε τετραετία.

Στις 10 Ιουνίου του 2007 ο κυβερνών συνασπισμός του Γκι Φερχόφστατ έχασε τις εκλογές και μία ημέρα μετά ο τελευταίος υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του.Έπειτα από την κατάρρευση των συνομιλιών για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Υβ Λετέρμ, ο τελευταίος κατέθεσε την εντολή.

Στις 3 Δεκεμβρίου του 2007 ο Βασιλιάς Αλβέρτος έδωσε στο Φερχόφστατ νέα εντολή σχηματισμού κυβέρνησης (προσωρινή) με σκοπό να τερματιστεί το πολιτικό αδιέξοδο.[4]. Η εντολή του ανατέθηκε επίσημα στις 10 Δεκεμβρίου και ο ίδιος την έκανε αποδεκτή[5] στις 17 Δεκεμβρίου 2007. Η θητεία της νέας κυβέρνησης έληξε το Μάρτιο του 2008[6]. Εν τέλει, τα πέντε μεγαλύτερα κόμματα συμφώνησαν, έπειτα από διαβουλεύσεις σχεδόν μιας ημέρας, να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού[7] με επικεφαλής τον Υβ Λετέρμ. Στην κυβέρνηση μετέχουν Φλαμανδοί Χριστιανοδημοκράτες, γαλλόφωνοι Χριστιανοδημοκράτες, Φλαμανδοί Φιλελεύθεροι, γαλλόφωνοι Φιλελεύθεροι και γαλλόφωνοι Σοσιαλιστές. Το Δεκέμβριο του 2008 η κυβέρνηση του Λετέρμ παραιτήθηκε, καθώς κατηγορήθηκε για παρέμβαση στη Δικαιοσύνη, αναφορικά με την πώληση της «προβληματικής» τράπεζας Fortis στην Paribas.[8] Στις 22 Δεκεμβρίου ο βασιλιάς έκανε αποδεκτή την παραίτηση του Λετέρμ και την επόμενη ημέρα ανέθεσε διερευνητική αποστολή για σχηματισμό κυβέρνησης στον πρώην πρωθυπουργό, Βίλφριντ Μαρτένς.[9] Στις 28 Δεκεμβρίου ο Χέρμαν βαν Ρομπουί έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και ανέλαβε καθήκοντα στις 30 Δεκεμβρίου του 2008.[10]. Μετά το διορισμό του τελευταίου στο αξίωμα του προέδρου της ΕΕ, πρωθυπουργός ανέλαβε ξανά ο Υβ Λετέρμ, το Νοέμβριο του 2009. Λίγους μήνες αργότερα, στις 22 Απριλίου 2010, το φλαμανδικό κόμμα Ανοικτό VLD αποχώρησε από την κυβέρνηση συνασπισμού, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση του Υβ Λετέρμ να παραιτηθεί και να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές στις 13 Ιουνίου 2010.[11] Στις 9 Ιουλίου έλαβε εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού ο αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Έλιο Ντι Ρούπο, ο οποίος δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση.[12] Αποτυχημένες υπήρξαν και επόμενες προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να σπάσει το Βέλγιο το μέχρι τότε ρεκόρ ακυβερνησίας (541 μέρες) μέχρι να ορκιστεί πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης συμμαχίας ο Έλια Ντι Ρούπο στις 6 Δεκεμβρίου 2011.
Γεωγραφία
Τοπίο στο Hautes Fagnes, στις Αρδέννες

Το Βέλγιο, με έκταση 30.528 χλμ², έχει τρεις βασικές γεωγραφικές περιοχές: την παράκτια πεδιάδα στα βορειοδυτικά, το κεντρικό οροπέδιο, και τις Αρδέννες στα ορεινά στα νοτιοανατολικά. Η παράκτια πεδιάδα αποτελείται κυρίως από σωρούς άμμου και εκχερσωμένα τμήματα γης. Τα τμήματα αυτά (γνωστά ως πόλντερ) είναι περιοχές γης, κοντά ή κάτω από το επίπεδο της θάλασσας που έχουν εκχερσωθεί, και προστατεύονται από τη θάλασσα από προχώματα ή, πιο εσωτερικά, από πεδία που έχουν αποξηρανθεί με κανάλια. Η δεύτερη γεωγραφική περιοχή, το κεντρικό οροπέδιο, βρίσκεται πιο μέσα στην ενδοχώρα. Πρόκειται για μια επίπεδη, ελαφρά ανυψωμένη περιοχή που έχει πολλές γόνιμες κοιλάδες και αρδεύεται από πολλά κανάλια. Εδώ μπορεί να βρει κανείς επίσης και πιο εκτραχυμένη γη, όπως σπηλιές.

Η τρίτη γεωγραφική περιοχή, αποκαλούμενη Αρντέν, είναι περισσότερο τραχεία από τις δύο προηγούμενες. Είναι ένα πυκνά δασωμένο οροπέδιο, πολύ βραχώδες και όχι πολύ καλό για αγροτική εκμετάλλευση, το οποίο εκτείνεται στην βόρεια Γαλλία. Εδώ μπορεί να βρεθεί μεγάλο μέρος της άγριας ζωής του Βελγίου. Το υψηλότερο σημείο του Βελγίου, το Σινιάλ ντε Μποτράνζ βρίσκεται στην περιοχή αυτή και είναι μόλις 694 μέτρα.

Το κλίμα είναι θαλάσσιο ήπιο. Η μέση θερμοκρασία κατά τον Ιανουάριο είναι 3 °C και τον Ιούλιο 18 °C.

Η χώρα βρέχεται από τη Βόρεια Θάλασσα.

Πρωτεύουσα του Βελγίου είναι οι Βρυξέλλες, μία από τις δύο έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έδρα της Ευρωπαϊκής Επιστροπής. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Γάνδη, η Λιέγη, η Μπριζ, το Ναμύρ και η Αμβέρσα.
Κοινότητες και περιοχές

Το σύνταγμα της χώρας αναθεωρήθηκε στις 14 Ιουλίου του 1993, με σκοπό την δημιουργία ενός ομόσπονδου κράτους, το οποίο βασίζεται σε τρία επίπεδα:

Την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με βάση τις Βρυξέλλες.
Τις τρεις κοινότητες, ανάλογα με την γλώσσα που ομιλείται σε αυτές:
τη Φλαμανδική κοινότητα, όπου ομιλείται η φλαμανδική γλώσσα;
τη Γαλλική κοινότητα, όπου ομιλείται η γαλλική γλώσσα; και
τη Γερμανόφωνη κοινότητα του Βελγίου.
Τις τρεις ομόσπονδες περιοχές:
τη Φλαμανδική Περιοχή;
τη Βαλλωνική Περιοχή; και
την Περιοχή της Πρωτεύουσας Βρυξελλών.

Δημογραφία

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009, η χώρα έχει πληθυσμό 10.414.336 κατοίκους[3].

Η πληθυσμιακή πυκνότητα (342 ανα χλμ²) είναι μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, μετά την Ολλανδία και μερικές μικρότερες χώρες όπως το Μονακό. Από το 2005, η Φλαμανδική Περιοχή έχει πληθυσμό περί τα 6.043.161, η Βαλλωνία 3.395.942 και οι Βρυξέλλες 1.006.749. Σχεδόν όλος ο πληθυσμός είναι αστικός (97,3% το 1999). Οι βασικές πόλεις και οι πληθυσμοί τους είναι οι Βρυξέλλες (1.006.749), η Αμβέρσα (457.749), η Γάνδη (230.951), το Σαρλρουά (201.373), η Λιέγη (185.574), και η Μπριζ (117.351).

Περίπου το 60% της χώρας είναι φλαμανδόφωνη, 40% Γαλλόφωνη και 1% Γερμανόφωνη. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί πρέπει να ερμηνευθούν προσεκτικά, γιατί η πιο πρόσφατη γλωσσολογική απογραφή έλαβε χώρα πριν από το 1960, και η μητρική γλώσσα δεν είναι πάντα η ίδια με την γλώσσα που χρησιμοποιείται στην δημόσια ή επίσημη ζωή. Οι Βρυξέλλες είναι επίσημα δίγλωσση Ολλανδο-Γαλλόφωνη, αλλά κυρίως ομιλούνται τα Γαλλικά. Εξελίχτηκε από Ολλανδόφωνη περιοχή στον σημερινό κυριαρχούμενο από Γαλλικά χαρακτήρα της όταν το Βελγικό κράτος έγινε ανεξάρτητο το 1830.

Και τα Ολλανδικά που μιλούνται στο Βέλγιο και τα Βέλγικα Γαλλικά έχουν μικρές διαφορές λεξιλογικών και σημασιολογικών αποχρώσεων από τις ποικιλίες που ομιλούνται στη Γαλλία και την Ολλανδία. Πολλοί άνθρωποι μπορούν να μιλήσουν ακόμη διαλέκτους Φλαμανδικών και Βαλλωνικών. Οι διάλεκτοι αυτές, μαζί με κάποιες άλλες όπως οι Πικάρντ και η Λιμβουργιανή γλώσσα, δεν χρησιμοποιούνται στη δημόσια ζωή.

Το κοσμικό σύνταγμα παρέχει ελευθερία στις θρησκείες, και η κυβέρνηση γενικά σέβεται το δικαίωμα αυτό στην πράξη. Σύμφωνα με την Έρευνα και Μελέτη της Θρησκείας του 2001, περίπου 47% του πληθυσμού αυτοχαρακτηρίζονται ως ανήκοντες στην Καθολική Εκκλησία. Σύμφωνα με τα νούμερα αυτά, ο Μουσουλμανικός πληθυσμός είναι η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκευτική κοινότητα, με 3,5%.

Η μεγάλη πλειονότητα των Βέλγων είναι Φλαμανδοί και Βαλλώνοι. Μαζί αποτελούν λίγο παραπάνω από το 85%. Υπάρχουν πολλοί άλλοι Ευρωπαϊκοί πληθυσμοί που αποτελούν μια μεγάλη και αυξανόμενη κοινότητα όπως Ιταλοί, Γάλλοι και Γερμανοί που αριθμούν 11,1%. Άραβες μετανάστες, κυρίως από το Μαρόκο και την Αλγερία, και Τούρκοι μετανάστες αριθμούν πάνω από 3% του συνολικού πληθυσμού.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 79,22 χρόνια (76,06 χρόνια οι άνδρες και 82,53 οι γυναίκες).[3]
Οικονομία

Η οικονομία της χώρας βασίζεται στον τριτογενή παραγωγικό τομέα (υπηρεσίες). Σύμφωνα με στοιχεία του 2007, 2% του ενεργού πληθυσμού απασχολείται στην γεωργία, 25% στην βιομηχανία και 73% στον τομέα των υπηρεσιών. Η ανεργία βρίσκεται στο επίπεδο του 7%, ενώ το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας φθάνει το 15,2%. Ετήσιο μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα περίπου 35.000 $ ΗΠΑ.

Οι βιομηχανίες της χώρας συγκεντρώνονται κυρίως στην Φλαμανδική της περιοχή (Βόρεια), η οποία είναι και πλέον πυκνοκατοικημένη. Λόγω της έλλειψης εγχώριων πρώτων υλών η χώρα είναι υποχρεωμένη να τις εισάγει. Οι βιομηχανικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν εργοστάσια συναρμολόγησης οχημάτων, μεταλλουργικά εργοστάσια, μονάδες παραγωγής ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και επιστημονικών οργάνων, εργοστάσια μεταποίησης τροφίμων και ποτών καθώς και μονάδες παραγωγής χημικών προϊόντων. Το 70% των εμπορικών συναλλαγών της χώρας γίνεται μεταξύ των υπόλοιπων χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λόγω της ανάγκης εισαγωγής πρώτων υλών, η οικονομία της χώρας είναι πρώτη στις αγοραστικές τάσεις και διακυμάνσεις, γι' αυτό και ο ρυθμός ανάπτυξης έπεσε κατά πολύ κατά την περίοδο 2001-2003 με τάσεις ανάκαμψης στη συνέχεια.
Συγκοινωνίες, επικοινωνίες

Με συνολικό μήκος γραμμών 3536 χιλιομέτρων, από τα οποία 2950 χλμ διατίθενται για ηλεκτροκίνηση, ενώ όλα είναι του διεθνούς εύρους 1,435 μέτρων, το Βέλγιο διαθέτει πυκνό σιδηροδρομικό δίκτυο. Σύμφωνα με στοιχεία του 2004, οι Βελγικοί Εθνικοί Σιδηρόδρομοι(NMBS/SNCB) μετέφεραν 178,4 εκατ. επιβάτες. Από τις Βρυξέλλες διέρχεται και ο ταχύτερος σιδηρόδρομος της Ευρώπης, ο TGV.

Το οδικό δίκτυο του Βελγίου είναι επίσης υψηλής ποιότητος, πυκνό και με καλό οδόστρωμα, αν και υστερεί ελαφρά των γειτονικών του (στα οποία καταλήγει με ομαλό τρόπο) σε οδική σήμανση. Το συνολικό μήκος των Εθνικών οδών (χαρακτηρίζονται με το γράμμα Α) είναι 1.729 χλμ. (Α1-Α5, Α10, Α13, Α14, Α17, Α18). Οι δευτερεύοντες εθνικοί δρόμοι (χαρακτηρίζονται με το γράμμα Ν) καλύπτουν 12.610 χλμ. και το υπόλοιπο οδικό δίκτυο 134.679 χλμ. H οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Σημαντικές είναι, επίσης, και οι ποτάμιες μεταφορές με συνολικό μήκος περίπου 1.500 χλμ.

Μεγάλοι λιμένες είναι αυτοί της Αμβέρσας (Antwerp), της Μπριζ (Brugges), της Γάνδης (Gent) και της Οστάνδης (Ostend).

Το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας είναι το διεθνές αεροδρόμιο Βρυξελλών που βρίσκεται 13 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, στην περιοχή Ζάβεντεμ (Zaventem).
Εκπαίδευση

Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο για τις ηλικίες από 7 έως 18 ετών. Το ποσοστό των νέων που συνεχίζουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι υψηλό, ανερχόμενο περίπου στο 42% (στοιχεία του 2002).[13] Η Ευρωπαϊκή ένωση κατατάσσει την εκπαίδευση του Βελγίου στη 19η θέση παγκοσμίως, θέση σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Tο ποσοστό αναλφαβητισμού στη χώρα είναι ιδιαίτερα χαμηλό, ανερχόμενο μόνο στο 1% του συνολικού πληθυσμού.

Λόγω θρησκευτικών διαφορών που ανέκυψαν κατά τη δεκαετία του '60 η εκπαίδευση είναι χωρισμένη σε δύο κλάδους: Ορισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα ελέγχονται από την καθολική εκκλησία (αν και ο απώτερος έλεγχος παραμένει στην Πολιτεία) και άλλα υπάγονται στον άμεσο έλεγχο είτε της τοπικής αυτοδιοίκησης είτε της αντίστοιχης Περιφέρειας.
Πολιτισμός

Η Βελγική πολιτιστική ζωή έχει την τάση να συγκεντρώνεται εντός της κάθε κοινότητας. Το κοινό στοιχείο είναι λιγότερο σημαντικό, καθώς δεν υπάρχουν δίγλωσσα πανεπιστήμια, εκτός από την βασιλική στρατιωτική ακαδημία, κανένα κοινό μέσο ενημέρωσης και καμία κοινή, μεγάλη πολιτιστική ή επιστημονική οργάνωση όπου να εκπροσωπούνται και οι δύο βασικές κοινότητες. Πέρα από τις διαφορές αυτές το Βέλγιο είναι γνωστό για τις καλές τέχνες και την αρχιτεκτονική του.

Διάσημοι Βέλγοι

Γεράρδος Μερκάτωρ (Gerardus Mercator), χαρτογράφος
Έρνεστ Σολβέι (Ernest Solvay), χημικός
Ερζέ (Hergé), δημιουργός του κόμικ «Τεντέν»
Ζορζ Σιμενόν (Georges Simenon), συγγραφέας
Ζακ Ρογκ (Jacques Rogge), Πρόεδρος Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής

Καλλιτέχνες

(Αναφέρονται μόνον οι περισσότερο γνωστοί)

Πέτερ Μπρίγκελ (Pieter Bruegel) Ζωγράφος
Ρενέ Μαγκρίτ (René Magritte) Ζωγράφος
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (Pieter Paul Rubens) Ζωγράφος
Φερνάν Φερχέγκεν (Fernand Verhaegen) Ζωγράφος
Κονσταντέν Μενιέ (Constantin Meunier), Ζωγράφος και γλύπτης

Πηγές

Παγκόσμια ιστορία στο KLMA
L'aménagement linguistique dans le monde στα Γαλλικά από τον Jacques Leclerc, Πανεπιστήμιο του Λαβάλ, Καναδάς
Portal of the INS to statistical publications about Belgium
Σύνταγμα του Βελγίου

Belgium, From the Roman Invasion to the Present Day, Emile Cammaerts

Contemporary Belgian Poetry, by Various, Edited by Jethro Bithell, Translated by Jethro Bithell

Ypres and the Battles of Ypres

La Presse Clandestine dans la Belgique Occupée , Jean Massart

Vlaamsch Belgie sedert 1830

Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 Στατιστική Υπηρεσία Βελγίου
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ 3,0 3,1 3,2 CIA World Factbook
↑ in.gr
↑ in.gr
↑ Καθημερινή, 19 Δεκεμβρίου 2007
↑ in.gr, Επιτέλους κυβέρνηση συνασπισμού στο Βέλγιο υπό τον Υβ Λετέρμ, 18/03/2008
↑ Τα Νέα, Υπό παραίτηση τελεί η κυβέρνηση του Βελγίου, 19 Δεκεμβρίου 2008.
↑ Flash.gr, Πολιτική κρίση στο Βέλγιο, 23 Δεκεμβρίου 2008.
↑ Belgian king asks Van Rompuy to form government Reuters, 28 Δεκεμβρίου 2008.
↑ "Belgian coalition government crumbles as PM resigns". www.english.rfi.fr. Ανακτήθηκε την 27-4-2010.
↑ Καθημερινή, Βέλγιο: Εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ντι Ρούπο, 9-7-2010.
↑ National Center of Education Statistics (ΗΠΑ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημος διαδικτυακός τόπος της ομόσπονδης κυβέρνησης του Βελγίου
Επίσημος διαδικτυακός τόπος του τουριστικού γραφείου του Βελγίου
Διαδικτυακός τηλεφωνικός κατάλογος
Βελγικές εφημερίδες
Ταξιδιωτικός οδηγός στο Βέλγιο από το Wikitravel
Το Βέλγιο εορτάζει την 175η επέτειο της ανεξαρτησίας του και την 25η επέτειο του ομόσπονδου κράτους
bruessel-gui.de - Εικόνες: Βρυξέλλες & Βέλγιο

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Εγκυκλοπαίδεια Βελγίου

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License