.
Πολωνία
Η Δημοκρατία της Πολωνίας (Πολωνικά: Rzeczpospolita Polska) είναι χώρα της ανατολικής Ευρώπης που συνορεύει με τη Γερμανία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, τη Λιθουανία και τη Ρωσία (συγκεκριμένα με την επαρχία Καλίνινγκραντ, η οποία ανήκει στη Ρωσία). Έχει έκταση 312.679 τ.χλμ. και πληθυσμό 38.482.919 κατοίκους, με βάση στοιχεία για τον Ιούλιο του 2009.38.482.919[4]
Πρωτεύουσα της Πολωνίας είναι η Βαρσοβία, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Κρακοβία, το Βρότσλαβ, το Πόζναν, το Γκντανσκ και το Λοτζ. Επίσημη γλώσσα είναι η πολωνική και νόμισμα το ζλότι (σημαίνει χρυσό).
Η Πολωνία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Μαΐου 2004 ενώ επιπλέον είναι μέλος του NATO (1999), του ΟΗΕ, του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) (1996) και του ΠΟΕ (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου) (1995). Στις 10 Απριλίου 2010 ο Πρόεδρος Λεχ Κατσίνσκι σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα.
Γεωγραφία
Μορφολογία
Πολωνία
Η Πολωνία είναι πεδινή χώρα, αυτό εξάλλου σημαίνει και το όνομά της στα σλάβικα. Το πολωνικό ανάγλυφο παρουσιάζει τρεις μορφές: Τη μεγάλη Πολωνική πεδιάδα που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας, τα κυματοειδή υψίπεδα στο βόρειο τμήμα, της Πομερανίας στα δυτικά και της Μαζουρίας στα ανατολικά, και τη λοφώδη περιοχή, που βρίσκεται νότια της πεδιάδας και ανυψώνεται προς τη ζώνη στα νότια σύνορα της Πολωνίας με την Τσεχία και τη Σλοβακία. Στην τελευταία αυτή περιοχή υψώνονται οι κορυφές των Δυτικών Καρπαθίων στα ΝΑ (όρη Τάτρα, υψ. 2.655 μ. και Μπεσκίντε, υψ. 1.725 μ.) και των Σουδητικών ορέων (υψ. 1.602 μ.) στα ΝΔ.
Κλίμα
Το κλίμα είναι ήπιο ηπειρωτικό εξαιτίας των δυτικών ωκεάνιων ανέμων που επικρατούν. Προς Α γίνεται περισσότερο ηπειρωτικό. Επικρατούν δυτικά ρεύματα υγρού και θερμού αέρα. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 8 °C, ενώ οι μεγαλύτερες βροχοπτώσεις σημειώνονται το καλοκαίρι.
Ιστορία
Στο χώρο, περίπου, της σημερινής Πολωνίας σημειώνονταν από τα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια εισβολές διάφορων λαών. Από τα τέλη του 5ου αι. και τις αρχές του 6ου σλαβικά κυρίως φύλα εγκαταστάθηκαν στα βαθύπεδα του Βιστούλα και του Όντερ και δημιούργησαν τις πρώτες οργανωμένες κοινωνίες. Από τον 9ο αι. σχηματίστηκε μια μορφή κράτους, που οριστικοποιήθηκε όμως μόνο στις τελευταίες δεκαετίες του 10ου αι., υπό την ηγεμονία του Μιέσκο Α’, που έγινε ιδρυτής της δυναστείας των Πιάστ.
Στα χρόνια της βασιλείας του Μιέσκο (960-992) το πολωνικό κράτος επεκτάθηκε στη Σιλεσία και στην Πομερανία και οι κάτοικοι εκχριστιανίστηκαν (Βάπτισμα της Πολωνίας). Ο γιος και διάδοχός του Βολέσλαος Α’ ο Ανδρείος (992-1025) κατάφερε να του αναγνωριστεί ο τίτλος του βασιλιά από τον αυτοκράτορα της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και επέκτεινε την κυριαρχία του. Με τους συνεχείς πολέμους όμως και κυρίως τις καταπιεστικές επιδρομές των Τευτόνων Ιπποτών, το κράτος εξασθένησε και βαθμιαία χωρίστηκε σε μικρά δουκάτα. Το 1333 ο Καζιμίρ Γ’ ο Μέγας (1333-1370), από τη δυναστεία των Πιάστ, κατάφερε να ενώσει και πάλι το κράτος, να το επεκτείνει και να δημιουργήσει στους Πολωνούς το αίσθημα της εθνικής συνείδησης. Σε αυτόν οφείλεται και η ίδρυση του πανεπιστημίου της Κρακοβίας (1364). Τον Καζιμίρ διαδέχτηκε στον θρόνο ο Λουδοβίκος Α΄ ο Μέγας και αυτόν η κόρη του Εδβίγη, η οποία, μετά τον γάμο της με τον ηγεμόνα των Λιθουανών Λαδίσλαο Γιγκέλο, πέτυχε την ένωση του πολωνικού με το λιθουανικό βασίλειο. Ο Λαδίσλαος Β', όπως ονομάστηκε ως βασιλιάς της Πολωνίας, κατατρόπωσε το 1410 τους Τεύτονες Ιππότες και επέκτεινε το κράτος του προς τα ανατολικά.
Πολωνία, 1648
Μετά το θάνατο του Λαδίσλαου ακολούθησαν δύο σχεδόν αιώνες στους οποίους οι Πολωνοί αντιμετώπισαν συνεχείς πιέσεις από μέρους των Τούρκων, των Πρώσων και των Ρώσων και το κράτος τους συρρικνώθηκε κατά πολύ. Στο τέλος του 17ου αι. ο Ιωάννης Σομπιέσκι κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να σώσει την Πολωνία από την οριστική καταστροφή. Με τη νίκη του κατά των Τούρκων στη Βιέννη (δεύτερη πολιορκία Βιέννης, 1683) και την εκδίωξή τους από την Ουγγαρία και το πολωνικό έδαφος, έφερε μία ευεργετική αναλαμπή στην ιστορική πορεία του κράτους. Όμως, ενώ τα άλλα κράτη της Ευρώπης είχαν δημιουργήσει ισχυρές κεντρικές εξουσίες και είχαν προχωρήσει σε νέες, εξελιγμένες μορφές κοινωνικής οργάνωσης και τεχνολογίας, η Πολωνία είχε παραμείνει ένα μεσαιωνικό, ουσιαστικά, κράτος με φεουδαρχική κοινωνική δομή, από όπου έλειπε η δημιουργική αστική τάξη. Έτσι, μετά το θάνατο του Σομπιέσκι (1696) τρομερή αναρχία, που προκλήθηκε κυρίως από τις αυθαιρεσίες των ευγενών, οδήγησε το κράτος στο χάος. Συνεχείς επεμβάσεις από μέρους των Μεγάλων Δυνάμεων επιτάχυναν τη διάλυση της χώρας, τα εδάφη της οποίας αποτέλεσαν το αντικείμενο των κατακτητικών διαθέσεων της Ρωσίας, της Αυστρίας και της Πρωσίας.
Στα τέλη του 18ου αι. άρχισε ο διαμελισμός της Πολωνίας, που βρισκόταν κάτω από ρωσική επιρροή. Το 1772, με τη συνθήκη της Πετρούπολης, μεγάλα τμήματά της διαμοιράστηκαν μεταξύ της Αυστρίας, της Πρωσίας και της Ρωσίας. Η απόφαση προκάλεσε την αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Πολωνών και την ψήφιση δημοκρατικού συντάγματος. Το κίνημα όμως είχε άδοξο τέλος. Η ρωσική επέμβαση με τα όπλα οδήγησε στο δεύτερο διαμελισμό του πολωνικού εδάφους (1793). Οι εξεγέρσεις των Πολωνών πατριωτών, με επικεφαλής τον Τ. Κοστσιούσκο, δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Δύο χρόνια αργότερα (1795) η Πολωνία διαμελίστηκε για τρίτη φορά και έπαψε να υπάρχει ως κράτος. Το 1807 ο Ναπολέοντας ανεξαρτητοποίησε ένα τμήμα της Πολωνίας δημιουργώντας το Μεγάλο Δουκάτο της Βαρσοβίας, από έδαφος που ανήκε στην Πρωσία. Με την πτώση του Ναπολέοντα και το Συνέδριο της Βιέννης (1815) ο οριστικός διαμελισμός της Πολωνίας κατακυρώθηκε. Το μεγαλύτερο τμήμα της δόθηκε στη Ρωσία και αποτέλεσε το «Βασίλειο της Πολωνίας», με μια στοιχειώδη αυτονομία, αλλά βρισκόταν υπό την κυριαρχία του τσάρου, ο οποίος είχε και τον τίτλο του βασιλιά της Πολωνίας. Αλλά και αυτή η αυτονομία καταργήθηκε μετά την αποτυχία της εξέγερσης των Πολωνών το 1830. Από τότε επιχειρήθηκε συστηματικός εκρωσισμός και η χώρα έπεσε σε παρακμή.
Πολωνία, 1938-1939
Με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) τα πολωνικά σύνορα αποκαταστάθηκαν σε εκείνα του διαμελισμού του 1772 και η Πολωνία έγινε πάλι ανεξάρτητο κράτος. Αλλά οι κομματικές διενέξεις στο εσωτερικό, η δικτατορική διακυβέρνηση και οι συνεχείς απειλές από το εξωτερικό, και ιδιαίτερα από την Xιτλερική Γερμανία και την Σοβιετική Ένωση, δεν επέτρεψαν την ανάπτυξη του νέου κράτους, που έγινε εύκολη λεία στην ταυτόχρονη σχεδόν επίθεση Γερμανών και Σοβιετικών το 1939. Ύστερα από σκληρή γερμανική κατοχή, στη διάρκεια της οποίας σημειώθηκε η εξέγερση της Βαρσοβίας (1944), που καταπνίγηκε στο αίμα, καθώς και η ίδρυση και λειτουργία Στρατοπέδων εξόντωσης, στα οποία βρήκαν το θάνατο εκατομμύρια Εβραίων, Πολωνών και Ρώσων, η Πολωνία βγήκε από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με μειωμένο το έδαφός της από τα ανατολικά (παραχώρησε τμήμα της στη Ρωσία) και αυξημένο από τα δυτικά, με τα εδάφη που της παραχωρήθηκαν από τη Γερμανία.
Για δύο χρόνια η Πολωνία κυβερνήθηκε από την Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης και στη συνέχεια από κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Με τις εκλογές του 1947 ανέβηκε στην εξουσία το Ενωμένο Εργατικό Κόμμα. Η Πολωνία από τότε άρχισε να αποτελεί μέρος του ανατολικού κομμουνιστικού συνασπισμού. Οι εργατικές κινητοποιήσεις το 1970 αν και αντιμετωπίτηκαν με ορισμένες παραχωρήσεις που βελτίωσαν το επίπεδο ζωης, επιβάρυναν όμως τον ήδη επιβαρυμένο κρατικό προϋπολογιαμό. Από τα μέσα του 1979 εκδηλώθηκε γενική αναταραχή στη χώρα, στην οποία πρωτοστατούσαν οι εργάτες του συνδικάτου «Αλληλεγγύη» με επικεφαλής τον Λεχ Βαλέσα. Μεγάλες απεργίες σημειώθηκαν στα ναυπηγία της Βαλτικής και ιδιαίτερα στο Γκντανσκ. Η οικονομική κρίση είχε οξυνθεί, η χώρα βαρυνόταν με μεγάλο εξωτερικό χρέος, ενώ οι ελλείψεις σε βασικά αγαθά ήταν μεγάλες. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις δεν ήταν αναποτελεσματικές, αφού οδήγησαν στην αναγνώριση του δικαιώματος της απεργίας, στην ενίσχυση του ρόλου της Καθολικής Εκκλησίας και σε άλλες παραχωρήσεις. Οι εργάτες από τη μεριά τους θα δεχθούν την ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος και την παραμονή της χώρας στον ανατολικό συνασπισμό.[5] Όμως τέτοιας έκτασης παραχωρήσεις ήταν πρωτόγνωρες για ανατολική χώρα και δημιουργούσαν το πλαίσιο εμφάνισης διεκδικήσεων και αλλού. Το 1981, με επέμβαση της τότε Σοβιετικής Ένωσης, απομακρύνθηκε από την ηγεσία του κομουνιστικού κόμματος ο μετριοπαθής Στ. Κάνια και τη θέση του κατέλαβε ο στρατηγός και πρωθυπουργός Βόιτσεκ Γιαρουζέλσκι, ο οποίος έθεσε εκτός νόμου την «Αλληλεγγύη» και επέβαλε στρατιωτικό νόμο, προσπαθώντας να επαναφέρει τη χώρα στην ομαλότητα. Το 1983 ήρθη ο στρατιωτικός νόμος αλλά η «Αλληλεγγύη» δεν νομιμοποιήθηκε. Αν και μέχρι το 1984 η πολιτική κατάσταση ελεγχόταν η οικονομική κατάσταση ήταν δυσχερής και λόγω των οικονομικών κυρώσεων που οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είχαν επιβάλει-μονομερώς και χωρίς προηγούμενη ενημέρωση των Ευρωπαίων συμμάχων της στο ΝΑΤΟ- ως απάντηση στην κήρυξη του στρατιωτικού νόμου. Δυτικοί ηγέτες αρνήθηκαν να επισκεφθούν την Πολωνία με εξαίρεση, το 1984, τον Ανδρεά Παπανδρέου κάτι που αποδοκιμάστηκε από τα άλλα δυτικά κράτη και τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.[6] Το 1989 η κυριαρχούμενη από τους κομουνιστές κυβέρνηση της Πολωνίας ήρθε σε συμφωνία με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, γεγονός που έγινε αιτία να επέλθουν μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας, ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα πραγματοποιήθηκαν ελεύθερες εκλογές. Στις πρώτες πολυκομματικές εκλογές, τον Ιούνιο του ίδιου έτους, οι υποστηριζόμενοι από την «Αλληλεγγύη» υποψήφιοι εκλέχτηκαν πανηγυρικά στις περισσότερες επαρχίες. Τον Αύγουστο του 1989 ο Ταντέους Μαζοβιέτσκι έγινε ο πρώτος μη κομουνιστής πρωθυπουργός της Πολωνίας μετά το 1950 και ο πρώτος στην Ανατολική Ευρώπη. Το 1990 άρχισε να εφαρμόζεται πρόγραμμα αποκρατικοποίησης, ο στρατηγός Γιαρουζέλσκι παραιτήθηκε και πρόεδρος της Πολωνίας εκλέχτηκε ο ηγέτης της «Αλληλεγγύης» Λεχ Βαλέσα. Στις προεδρικές εκλογές του 1995 ο Βαλέσα ηττήθηκε και νικητής αναδείχτηκε ο Α. Κβασνιέβσκι, ο οποίος επανεκλέχτηκε και το 2000.
Τον Απρίλιο του 1994 η χώρα υπέβαλε αίτηση για ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εγκρίθηκε και, δέκα χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2003, υπογράφηκε η συμφωνία ένταξης. Το 2004 πραγματοποιήθηκε και η επίσημη ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δημογραφία
Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2009, το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες είναι 71,65 χρόνια, στις γυναίκες 79,85 χρόνια και στο σύνολο του πληθυσμού τα 75,63 χρόνια[4].
Οικονομία
Πρωτογενής παραγωγή
Σημαντικό παράγοντα για την οικονομία της χώρας αποτελούν η γεωργία και η κτηνοτροφία. Το μισό, περίπου, από το πολωνικό έδαφος είναι καλλιεργήσιμο, με κυριότερα προϊόντα τα δημητριακά, τις πατάτες, τα ζαχαρότευτλα, το λινάρι, το λυκίσκο, τον καπνό κ.ά. Η κτηνοτροφία περιλαμβάνει την εκτροφή προβάτων, χοίρων, βοοειδών, αλόγων κτλ. Αρκετά αναπτυγμένη είναι, επίσης, η αλιεία στα παράλια της Βαλτικής. Σημαντικό οικονομικό παράγοντα αποτελεί και η εκμετάλλευση του δασικού πλούτου της χώρας.
Βιομηχανία - Εμπόριο
Η Πολωνία είναι κατά κύριο λόγο χώρα βιομηχανική, γεγονός που οφείλεται κυρίως στις τεράστιες ποσότητες γαιανθράκων που περιέχει η περιοχή της Σιλεσίας στο νότιο τμήμα, και που χρησιμοποιούνται ως κύρια πηγή ενέργειας. Εκτός από τους γαιάνθρακες, το υπέδαφος της Πολωνίας προσφέρει σίδηρο, χαλκό, μόλυβδο, ψευδάργυρο, λιγνίτη, θείο, φυσικά αέρια, πετρέλαιο και ορυκτό αλάτι.
Οι σημαντικότεροι κλάδοι της πολωνικής βιομηχανίας είναι η μεταλλουργία, η χαλυβουργία, η μηχανουργία, η υφαντουργία και ακολουθούν οι βιομηχανίες χημικών προϊόντων, ειδών διατροφής, χαρτοποιίας, ηλεκτρικών ειδών, επεξεργασίας ελαστικού και τσιμέντου.
Η Πολωνία εξάγει κυρίως γαιάνθρακες, μηχανήματα, υφάσματα και γεωργικά προϊόντα.
Διακυβέρνηση
Το πολίτευμα της Πολωνίας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Αρχηγός του κράτους είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. Την εκτελεστική εξουσία ασκεί η κυβέρνηση και τη νομοθετική η Δίαιτα, που αποτελείται από 460 μέλη, και η Γερουσία με 100 μέλη, τα οποία εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία για τέσσερα χρόνια. Επίσημη γλώσσα του κράτους είναι η πολωνική και επικρατέστερη θρησκεία ο ρωμαιοκαθολικισμός. Νομισματική μονάδα είναι το ζλότι.
Εκτός από την πρωτεύουσα Βαρσοβία, οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας είναι οι Κρακοβία (738.150 κάτ.), Λοτζ (800.110 κάτ.), Βρότσλαβ (636.785 κάτ.), Ποζνάν (576.899 κάτ.), Γκντανσκ (461.300 κάτ.), Στσετσίν (419.000 κάτ.), Μπιντγκός (363.468 κάτ.), Κατοβίτσε (363.000 κάτ.) κ.ά.
Εκλογές
Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 21 Οκτωβρίου του 2007. Στις εκλογές αυτές η κεντροδεξιά Αντιπολίτευση κατήγαγε νίκη.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν πρόωρα το 2010, μετά τον αδόκητο θάνατο σε αεροπορικό δυστύχημα του προέδρου Λεχ Κατσίνσκι.
Προεδρικές εκλογές 2010
Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο οποίος διενεργήθηκε στις 20 Ιουνίου 2010, έλαβαν μέρος συνολικά 10 υποψήφιοι. Προηγήθηκε ο Μπρόνισλαβ Κομορόβσκι της Πλατφόρμας του Πολίτη, με 41,5% , με τον αντίπαλό του, Γιάροσλαβ Καζίνσκι από το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, να έρχεται δεύτερος με ποσοστό 36.5%. Στον δεύτερο γύρο στις 4 Ιουλίου επικράτησε ο ο Κομορόφσκι -σύμμαχος του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ- με ποσοστό 53,01% έναντι 46,99% του Καζίνσκι.[7]
| Candidates – Parties | First round | Second round | ||
|---|---|---|---|---|
| Votes | % | Votes | % | |
| Μπρόνισλαβ Κομορόβσκι – Πλατφόρμα του Πολίτη (Platforma Obywatelska) | 6.981.319 | 41,54 | 8.933.887 | 53,01 |
| Γιάροσλαβ Καζίνσκι – Νόμος και Δικαιοσύνη (Prawo i Sprawiedliwość) | 6.128.255 | 36,46 | 7.919.134 | 46,99 |
| Γκρεγκόρζ Ναπιεράλσκι - Συνασπισμός Δημοκρατικής Αριστεράς (Sojusz Lewicy Demokratycznej) | 2.299.870 | 13,68 | ||
| Γιανούς Κορβίν-Μίκε – Ελευθερία και Κυριαρχία του Νόμου (Wolność i Praworządność) | 416.898 | 2,48 | ||
| Βάλντεμαρ Πάβλακ – Πολωνικό Λαϊκό Κόμμα (Polskie Stronnictwo Ludowe) | 294.273 | 1,75 | ||
| Αντρζέι Ολεχόβσκι – ανεξάρτητος | 242.439 | 1,44 | ||
| Αντρζέι Λέπερ – Αυτοάμυνα της Πολωνικής Δημοκρατίας (Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej) | 214.657 | 1,28 | ||
| Μαρέκ Γιούρεκ – Δίκαιο της Δημοκρατίας (Prawica Rzeczypospolitej) | 177.315 | 1,06 | ||
| Μπόγκουσλαβ Ζίτεκ – Ελεύθερο Συνδικάτο "Αύγουστος 80" (Wolny Związek Zawodowy "Sierpień 80") | 29.548 | 0,18 | ||
| Κορνέλ Μοραβιέτσκι – εκ μέρους της Μαχόμενης Αλληλεγγύης (Solidarność Walcząca) | 21.596 | 0,13 | ||
| Σύνολο ψήφων για τους υποψηφίους | 16.806.170 | 100,00 | 16.853.021 | 100,00 |
| Έγκυρα σύνολο | 16.806.170 | 99,30 | 16.853.021 | 98,84 |
| Άκυρα σύνολο | 117.662 | 0,70 | 197.396 | 1,16 |
| Σύνολο ψηφοδελτίων | 16.923.832 | 100,00 | 17.050.417 | 100,00 |
| Συμμετοχή | 54,94% | 55,31% | ||
| Πηγές: Εκλογική Επιτροπή, Εθνική Εκλογική Επιτροπή | ||||
Βουλευτικές εκλογές 2007
| Κόμματα | Δίαιτα (Sejm) | Γερουσία | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Έδρες | +/– | Έδρες | +/– | ||
| Πλατφόρμα των Πολιτών (Platforma Obywatelska, PO) | 6.701.011 | 41,51 | 210 | +77 | 61 | +27 | |
| Νόμος και Δικαιοσύνη (Prawo i Sprawiedliwość, PiS) | 5.183.477 | 32,11 | 166 | +11 | 39 | –10 | |
| Αριστεροί και Δημοκράτες (Lewica i Demokraci, LiD) | 2.122.981 | 13,15 | 53 | –2[1] | — | — | |
| Πολωνικό Κόμμα του Λαού (Polskie Stronnictwo Ludowe, PSL) | 1.437.638 | 8,91 | 31 | +6 | — | –2 | |
| Αυτοάμυνα της Πολωνικής Δημοκρατίας (Samoobrona RP, SRP) | 247.335 | 1,53 | — | –56 | — | –3 | |
| Σύνδεσμος για το Δίκαιο της Δημοκρατίας (Liga Prawicy Rzeczypospolitej, LPR) | 209.171 | 1,30 | — | –34 | — | –7 | |
| Εργατικό Κόμμα της Πολωνίας (Polska Partia Pracy, PPP) | 160.476 | 0,99 | — | — | — | — | |
| Κόμμα των Γυναικών (Partia Kobiet, PK)[2] | 45.121 | 0,28 | — | — | — | — | |
| Γερμανική Μειονότητα (Mniejszość Niemiecka, MN)[3] | 32.462 | 0,20 | - | – | — | — | |
| Πατριωτική Αυτοάμυνα (Samoobrona Patriotyczna)[4] | 2.531 | 0,02 | — | — | — | — | |
| Ανεξάρτητοι (Niezależni) | Μη διαθέσιμο | - | –5 | ||||
| Σύνολο | 16.142.202 | 460 | 100 | ||||
|
|||||||
|
|||||||
Μεταφορές
Σήμερα οι μεταφορές στην Πολωνία παρέχονται σιδηροδρομικά, αεροπορικά, οδικά και ναυτηλιακά. Τοποθετημένη στην κεντρική Ευρώπη και με ανατολικά σύνορα που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του χώρου Σένγκεν με την υπόλοιπη Ανατολική Ευρώπη, η Πολωνία εδώ και πολύ καιρό ήταν, και εξακολουθεί να αποτελεί, χώρα-κλειδί μέσω της οποίας περνούν οι εισαγωγές και εξαγωγές προς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την ένταξή της στην ΕΕ το 2004, η Πολωνία έχει επενδύσει μεγάλα χρηματικά ποσά για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων μεταφορών της. Η χώρα έχει σήμερα ένα αναπτυσσόμενο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων ταχείας κυκλοφορίας, όπως ο Α4, και οδών ταχείας κυκλοφορίας, όπως ο S7. Εκτός από αυτούς τους νεόκτιστους δρόμους, πολλές τοπικές και περιφερειακές οδοί ανοικοδομήθηκαν ως μέρος ενός εθνικού προγράμματος για την ανοικοδόμηση όλων των οδικών αξόνων της Πολωνίας. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Σε σχέση με τους σιδηροδρόμους, η κατάσταση είναι παρόμοια. Οι πολωνικές αρχές έχουν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα με το οποίο ελπίζουν να αυξήσουν ταχύτητες που λειτουργεί το πολωνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Υπάρχει ένα σχέδιο για την εισαγωγή του σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας στην Πολωνία από το 2014. Η πολωνική κυβέρνηση πρόσφατα αποκάλυψε ότι σκοπεύει να συνδέσει όλες τις μεγάλες πόλεις με υψηλής ταχύτητας σιδηροδρομικό δίκτυο από το 2020.
Οι αέριες και θαλάσσιες μεταφορές στην Πολωνία έχουν σε μεγάλο βαθμό αναπτυχθεί, αν και η κατασκευή νέων αερολιμενικών υποδομών και εγκαταστάσεων λιμένων βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Η Πολωνία έχει μια σειρά από διεθνή αεροδρόμια, το μεγαλύτερο των οποίων είναι το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας Chopin Airport, η βάση της LOT Polish Airlines, η οποία είναι η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ανατολικής Κεντρικής Ευρώπης και μία από τις παλαιότερες αεροπορικές εταιρείες που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σήμερα στον κόσμο. Θαλάσσιοι λιμένες υπάρχουν σε όλο το μήκος της Βαλτικής Θάλασσας στις πολωνικές ακτές, με τις περισσότερες μεταφορές εμπορευμάτων να χρησιμοποιούν ως βάση τους τη Γκντύνια ή το Γκντανσκ.
Πολιτισμός
Η Πολωνία συνέβαλε αποφασιστικά στην παγκόσμια κουλτούρα με πολλούς επιστήμονες και συγγραφείς. Τα χρονικά του 10ου αι., καθώς και η θρησκευτική φιλολογία, αποτελούν τα αρχαιότερα στοιχεία στον τομέα αυτό. Η Ακαδημία της Κρακοβίας ανέδειξε έξοχους θεολόγους, μαθηματικούς και αστρονόμους, όπως ο Κοπέρνικος. Όλοι οι συγγραφείς του 15ου αι. έγραψαν στη λατινική. Ο 16ος αι. ωστόσο θεωρείται ο χρυσός αιώνας της πολωνικής φιλολογίας. Συγκεκριμένα μεταξύ 1511 και 1514 εκδόθηκε στην Πολωνία το πρώτο έντυπο βιβλίο και από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εποχής εκείνης, διακρίνουμε τον μεγάλο ποιητή Γιαν Κοχανόφσκι και τους φιλόσοφους Αντζεϊ Φριτς Μοντρζέφσκι και Βαβρζύνιετς Γκοσλίτσκι. Ο 17ος αι., και ιδιαίτερα το δεύτερο μισό αυτού, ήταν περίοδος πολέμων με καταστρεπτικά αποτελέσματα, καθώς διακόπηκε κάθε επαφή με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ωστόσο εκείνη την περίοδο, σπουδαίο πολιτιστικό έργο άφησαν πίσω τους ο ποιητής Μάτσιεϊ Καζίμιερς Σαρμπιέφσκι και ο αστρονόμος Εβέλιος. Τον 18ο αι. ο Πολωνικός Διαφωτισμός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις τότε εξελίξεις. Το 1773 ιδρύθηκε το πρώτο "Υπουργείο Παιδείας" στην ιστορία, ενώ το 1791, εμφανίστηκε το Πολωνικό Σύνταγμα, το πρώτο στην Ευρώπη και δεύτερο στον Κόσμο. Ο Χούγκο Κοουντάϊ, ήταν από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκου Διαφωτισμού. Μετά τη διάλυση του πολωνικού κράτους δεν έσβησε το δημιουργικό πνεύμα, αλλά είχε αντίθετα τρεις ανθηρές περιόδους, με το ρομαντισμό κατά το πρώτο μισό του 19ου αι., το ρεαλισμό κατά το δεύτερο μισό του και την περίοδο της «Νέας Πολωνίας».
Ξεχώρισαν λογοτέχνες παγκόσμιας εμβέλειας όπως ο Χένρικ Σιενκιέβιτς, γνωστός από τα έργα του "Κβό Βάντις" και "Οι Τεύτονες Ιππότες", ο Βλαντύσλαβ Ρέυμοντ, ο Τζόζεφ Κόνραντ και ο εθνικός ποιητής της Πολωνίας, Ανταμ Μιτσκίεβιτς.
Στον τομέα των φυσικών επιστημών μία από τις σημαντικές μορφές ήταν η Πολωνέζα Μαρία Κιουρί.
Σημαντική υπήρξε η συμβολή της Πολωνίας στον τομέα της κλασικής μουσικής. Ο Φρεντερίκ Σοπέν αποτελεί ένα από τα λαμπρότερα παραδείγματα.
Ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισε στην Πολωνία το θέατρο αλλά και η τέχνη του κινηματογράφου, με σημαντικότερους εκπροσώπους τους παγκοσμίως γνωστούς σκηνοθέτες Ρόμαν Πολάνσκι, Κριστόφ Κισλόφσκι, Αντρέι Βάιντα, Γιέρζυ Χόφμανν, Γιέρζυ Σκολιμόφσκι, Αγκνιέσκα Χόλαντ κ.ά.
Παραπομπές
↑ Υιοθετήθηκε από την Εθνοσυνέλευση στις 2 Απριλίου του 1997, εγκρίθηκε με δημοψήφισμα στις 25 Μαΐου του 1997.
↑ Eurostat, αρχείο σε μορφή .pdf.
↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ 4,0 4,1 CIA World Fact Book
↑ Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2004, σελ.298
↑ όπ.π. σελ.299
↑ "Ο φιλελεύθερος Μπρόνισλαβ Κομορόβσκι νέος πρόεδρος της Πολωνίας". Τα Νέα (ΔΟΛ). 5-7-2010. Ανακτήθηκε την 5-7-2010.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Γενικές πληροφορίες από την ιστοσελίδα της ΕΕ
Portal για την Πολωνία (Αγγλικά)
Πολωνικός Οργανισμός Τουρισμού (Αγγλικά)
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
