.

Τουρκία

Η Δημοκρατία της Τουρκίας (τουρκικά: Türkiye Cumhuriyeti, Τιούρκιγιε Τζουμχουριετί) είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα[5] που βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ασία με ένα μικρό τμήμα της επικράτειας της (3%) στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Μέχρι το 1922, η χώρα ήταν το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η χερσόνησος της Ανατολίας, που βρίσκεται ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο Θάλασσα συγκροτεί το βασικό τμήμα της χώρας. Η Τουρκία συνορεύει δυτικά με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ανατολικά με τη Γεωργία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν, νότια με το Ιράκ και τη Συρία.

Γεωγραφία

View Larger Map

Μορφολογία

Η χερσόνησος έχει σχήμα περίπου ορθογώνιου παραλληλόγραμμου, του οποίου το εσωτερικό μέρος είναι ένα οροπέδιο, με μέσο ύψος 1.000 μέτρων. Περιβάλλεται από συνεχείς οροσειρές, που αφήνουν μόνο μερικά ανοίγματα προς τη θάλασσα. Οι οροσειρές αυτές σχηματίστηκαν κατά την Αλπική Πτύχωση της Τριτογενούς Εποχής.
Οροσειρές

Στα βόρεια εκτείνονται παράλληλα με την παραλία οι Ποντιακές Άλπεις ή οροσειρά του Πόντου, που αρχίζει από τα σύνορα της Ρωσίας και καταλήγει στα στενά του Βοσπόρου. Δυτικά τα βουνά είναι απόκρημνα και σχηματίζουν απότομες ακτές και ακρωτήρια. Ίδη και Τμώλος.

Στα νότια του οροπεδίου εκτείνεται η οροσειρά του Ταύρου, που συνεχίζεται ανατολικά με την οροσειρά του Αντίταυρου. Στον Ταύρο υπάρχει μια χαράδρα, που αποτελεί άνοιγμα προς τα ανατολικά της Τουρκίας. Το άνοιγμα αυτό είναι οι λεγόμενες Πύλες της Κιλικίας , από τις οποίες πέρασε ο Μ. Αλέξανδρος πηγαίνοντας για την Ινδία. Ανατολικά το οροπέδιο κλείνεται από το Χακαρί Νταγλαρί (3.630 μ.), Μεγκενί Νταγλαρί (3.610 μ.) και από το βιβλικό και πάντα χιονισμένο όρος Αραράτ (5.156 μ.), που είναι και το υψηλότερο βουνό της Μικράς Ασίας.

Πεδιάδες

Στο κεντρικό οροπέδιο το κλίμα είναι πολύ ξηρό και υπάρχουν στέπες. Οι χειμώνες αντιθέτως είναι δριμείς και μακροί, από τις αρχές Δεκεμβρίου μέχρι και τον Μάρτιο, με πολύ χιόνι και θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ -10 °C (Άγκυρα, Δορύλαιο, Ικόνιο) και -35 °C (Καρς, Θεοδοσιούπολη, Αρνταχάν). Η πιο βροχερή εποχή του χρόνου είναι η άνοιξη. Στις στέπες οι κάτοικοι τρέφουν κοπάδια από πρόβατα και καλλιεργούν κυρίως δημητριακά.

Τα βουνά δέχονται πολλές βροχές και είναι σκεπασμένα με δάση, ιδίως η οροσειρά του Πόντου. Οι ακτές, κυρίως προς τον Αιγαίο Πέλαγος και τη Μεσόγειο θάλασσα, έχουν ήπιο κλίμα, μεσογειακό με πολλές βροχές. Εδώ υπάρχουν εύφορες πεδιάδες, που τις διαρρέουν μικροί ποταμοί. Καλλιεργούνται οπωροφόρα δέντρα, αμπέλια, βαμβάκι, καπνός, ακόμα και ζαχαροκάλαμο.

Εδώ, στα παράλια, ζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Τουρκίας και βρίσκονται οι μεγαλύτερες πόλεις.

Το κλίμα της τον Εύξεινο Πόντο είναι εύκρατο, ωκεάνιο και αρκετά δροσερό και είναι πολύ υγρό όλο το χρόνο. Η μέση ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται από 1000 mm ως 2500 mm στην περιοχή. Πρόκειται για κάποια από τις υγρότερες περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο. Θερμοκρασίες που σπάνια πέφτουν κάτω από –5 °C ή ξεπερνούν τους 30 °C.
Ποταμοί

Στον Εύξεινο Πόντο χύνονται ο Σαγγάριος, 600 περίπου χλμ. μήκους, γνωστός από τις μάχες του ελληνικού στρατού στη Μικρασιατική εκστρατεία και ο Άλυς, που είναι και ο μεγαλύτερος ποταμός της Μ. Ασίας.

Στο Αιγαίο Πέλαγος χύνονται ο Έρμος στον κόλπο της Σμύρνης, ο Γκοκσού Νεχρί χύνεται νοτιοδυτικά της Μερσίνας, ο Κύδνος και ο Σεϋμόν Νεχρί, που χύνεται ανατολικά της Ταρσού.

Τουρκικά ποτάμια, που χύνονται σε μη ευρωπαϊκές θάλασσες είναι ο Ευφράτης και ο Τίγρης. Ο Ευφράτης αποχετεύει τα νερά του μεγαλύτερου μέρους του υψιπέδου της Αρμενίας και εκβάλλει στον Περσικό Κόλπο ενώ ο Τίγρης αποχετεύει τα νερά του Τουρκικού Κουρδιστάν, πηγάζει από τον Αντίταυρο και χύνεται στον Περσικό κόλπο, αφού προηγουμένως ενωθεί με τον Ευφράτη. Ο Άραξος καθορίζει για αρκετό μήκος τα σύνορα της Τουρκικής και της Αρμενίας και χύνεται στην Κασπία θάλασσα.
Λίμνες
Καππαδοκία

Νότια της Προποντίδας σε προσχωσιγενείς λεκάνες βρίσκονται οι λίμνες: Μανυάς, Ουλούμπατ (Απολλωνιάδα) και Ιζνίκ (Ασκανία). Στην Πισιδία: η Εγκριντίρ, η Βεϋσεχίρ και οι αλμυρές: Μπουρντούρ, Ατσί και Ασκεχίρ. Στο κέντρο του υψιπέδου, κοντά στο Ικόνιο και σε υψόμετρο 900 μέτρων, βρίσκεται η Τουζ-γκιολού (Αλμυρά Λίμνη) με έκταση 2.500 τετρ. χλμ. Το καλοκαίρι, το μεγαλύτερο μέρος της αποξηραίνεται και αφήνει μεγάλες ποσότητες αλατιού. Στην Ανατολική περιοχή αλμυρή και γεμάτη ψάρια βρίσκεται η λίμνη Βαν, η μεγαλύτερη λίμνη της χώρας με έκταση 3.400 τετρ. χλμ. και σε ύψος 1.720 μέτρα.
Οικονομία

Η Τουρκία είναι χώρα γεωργική που έχει αναπτύξει τις τελευταίες δεκαετίες τόσο την βιομηχανία όσο και τον κλάδο των υπηρεσιών.

Η παραλία του Αιγαίου υπήρξε πάντοτε η περισσότερο αναπτυγμένη περιοχή της Μικράς Ασίας, γιατί δέχεται την ευεργετική επίδραση των δυτικών ανέμων του Αιγαίου, οι οποίοι διαμορφώνουν κλίμα μεσογειακό, με αρκετές βροχοπτώσεις το χειμώνα και ξηρασία το καλοκαίρι. Στον κόλπο του Αδραμυττίου γίνεται η μεγαλύτερη καλλιέργεια ελαιών ενώ, νοτιότερα, και κατά μήκος όλης της παραλίας μέχρι και τη στενή ζώνη της Καρίας, εκτείνεται ο "Κήπος της Τουρκίας". Οι παραλιακές πεδιάδες και οι κοιλάδες μεταξύ των ενδιάμεσων οροσειρών της Λυδίας, που έχουν κατεύθυνση κάθετη προς τις ακτές, επιτρέπουν στους υγρούς θαλάσσιους ανέμους να εισέρχονται βαθιά στο οροπέδιο και να δημιουργούν περιοχές μεταβατικού κλίματος, από την πλούσια παραλιακή ζώνη προς την περιοχή του οροπεδίου. Εδώ καλλιεργούνται δημητριακά, ρύζι, καπνός, αμπέλια, ιδιαίτερα σταφίδα σουλτανίνα, ελιές, βαμβάκι, καννάβι, ηλιόσπορος, γλυκόριζα και τριανταφυλλιές (ρόδα), από τις οποίες παράγεται ροδέλαιο.
Κωνσταντινούπολη

Στο εσωτερικό υπάρχουν κοιτάσματα σιδηρομεταλλεύματος και λιγνίτη.

Η παραλιακή ζώνη του Εύξεινου Πόντου παρουσιάζει μικρό διαμελισμό. Κατά τόπους σχηματίζονται μικρές κλιμακωτές προς τη θάλασσα περιοχές, όπως και διάφορες κοιλάδες, οι οποίες εισέρχονται στο εσωτερικό των ορεινών όγκων. Χαρακτηριστικό της ζώνης αυτής είναι οι μεγάλες βροχοπτώσεις (900-1.200 χλμ.), που συντελούν στην ανάπτυξη των πυκνών δασών. Καλλιεργούνται στα μέρη αυτά, καπνός, τσάι, λαχανικά, φουντουκιές, αμυγδαλιές, καρυδιές και οπωροφόρα. Ο Εύξεινος Πόντος, παρόλο που είναι μια κλειστή θάλασσα, είναι συχνά τρικυμιώδης και τα λιμάνια του είναι επισφαλή.

Στη νότια Τουρκία η Οροσειρά του Ταύρου και Αντίταυρου δεν απλώνεται απότομα προς τη θάλασσα, αλλά δημιουργεί διάφορες πεδιάδες, όπως της Αττάλειας και της Κιλικίας. Η πεδιάδα της Κιλικίας επικοινωνεί με το εσωτερικό οροπέδιο της Ανατολίας διαμέσου της "Πύλης της Κιλικίας".

Η δίοδος αυτή έχει παίξει σπουδαίο ρόλο στη διακίνηση των λαών. Η μεγάλη βροχόπτωση στην περιοχή αυτή ευνοεί την ανάπτυξη δασών (πλατάνια, δρυς, οξιές, κέδρα, πεύκα και καρυδιές).

Οι περιοχές της Βόρειας, της Δυτικής και της Νότιας Μ. Ασίας, από τα αρχαία χρόνια ως το 1923, ήταν περιοχές όπου επικρατούσε το ελληνικό στοιχείο.

Η Αρμενία, με το υψίπεδό της, εξαιτίας του ότι βρίσκεται σε απομακρυσμένη περιοχή, παραμένει περιοχή καθαρά αγροτική και κτηνοτροφική. Το Τουρκικό Κουρδιστάν που βρίσκεται νότια του Αρμενικού υψιπέδου, είναι περιοχή φτωχή και αραιοκατοικημένη. Έχει όμως μεγάλο υπόγειο πλούτο, που της δίνει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί.

To Δεκέμβριο του 2008 ανακοινώθηκε ότι στο τελευταίο τρίμηνο του 2008 η οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε με το χαμηλότερο ρυθμό από το 2002.[6]
Νόμισμα

Την 1η Ιανουαρίου 2005 η Τουρκία, καταργώντας έξι μηδενικά από το εθνικό της νόμισμα, εισήγαγε την Νέα Τουρκική Λίρα (YTL), η οποία αντικατέστησε την παλιά (TL). Την πρώτη ημέρα του 2009 κυκλοφόρησε η Τουρκική Λίρα, σε αντικατάσταση της Νέας Τουρκικής Λίρας.
Ορυκτός Πλούτος

Ο ορυκτός πλούτος της Τουρκίας είναι σημαντικός, αλλά αφενός μεν δεν έχει πλήρως ερευνηθεί ενώ, από την άλλη πλευρά, είναι διεσπαρμένος σε διάφορα σημεία και οι κακές συγκοινωνίες δυσκολεύουν τόσο την έρευνα όσο και την εκμετάλλευσή του. Διαθέτει λιθάνθρακες μέτριας ποιότητας, πετρέλαιο σε περιορισμένες ποσότητες και σιδηρομεταλλεύματα. Μεγάλης οικονομικής σημασίας είναι τα μεταλλεύματα χρωμίου (χρωμίτης). Διαθέτει επίσης χαλκό, μόλυβδο, ψευδάργυρο, αντιμόνιο, μαγγάνιο, βόριο κ.ά.
Μεταφορές

Η Τουρκία διαθέτει σιδηροδρομικό δίκτυο με σημαντικότερη γραμμή τη γραμμή από Κεντρική Ευρώπη - Κωνσταντινούπολη - Δορύλαιο - Άγκυρα - Άδανα - Βαγδάτη και δεύτερη γραμμή προς την Άγκυρα - Θεοδοσιούπολη - Τιφλίδα. Το οδικό της δίκτυο είναι μέτρια αναπτυγμένο, ιδιαίτερα στο ηπειρωτικό εσωτερικό. Διαθέτει πλήρες αεροπορικό εσωτερικό δίκτυο, καθώς και για το εξωτερικό. Επίσης, διαθέτει και θαλάσσιες συγκοινωνίες. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Βιομηχανία

Η σημερινή βιομηχανία είναι συγκεντρωμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Προύσα, Άδανα και Άγκυρα. Λειτουργούν βιομηχανίες τροφίμων, καπνοβιομηχανία, υφαντουργία- ταπητουργία, χαρτοβιομηχανία, περιορισμένη χημική βιομηχανία, μεταλλοβιομηχανία και μηχανοκατασκευές, τρακτέρ και αυτοκινήτων.
Δημογραφία

Η Τουρκία είχε κατά την απογραφή του 2000 πληθυσμό 67.803.927 κατοίκων, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 ξεπερνούν τα 75.000.000 (76.805.524[2]). Το 2009 ανακοινώθηκε ότι η χώρα είχε 71.517.100 κατοίκους, στα τέλη του 2008[7], σύμφωνα με την τουρκική Στατιστική Υπηρεσία.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 71,96 χρόνια (70,12 χρόνια οι άνδρες και 73,89 οι γυναίκες).[2]

Πρωτεύουσα της Τουρκίας είναι η Άγκυρα με 3.022.000 κατοίκους. Είναι κτισμένη στο κέντρο του οροπεδίου της Ανατολίας σε μικρή απόσταση από τη θέση της αρχαίας Χετταϊκής Ακρόπολης, όπου ήταν σταυροδρόμι περάσματος καραβανιών.

Η κυρίαρχη θρησκεία στην Τουρκία είναι το Ισλάμ. Το ποσοστό των Μουσουλμάνων φτάνει στο 99% του πληθυσμού [8], από τους οποίους το 70%-80% περίπου είναι Σουνίτες. Το υπόλοιπο 20% - 30% ανήκει στον Αλεβισμό (Σιίτες).[9]. Η κύρια σχολή (τάση) στο χώρο των Σουνιτών, είναι αυτή της Χαναφί (Hanafi). Άλλες θρησκείες που συναντά κανείς στη Τουρκία, είναι ο Χριστιανισμός, ο Ιουδαϊσμός και η Μπαχάι.
Μεγάλες πόλεις

Η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας είναι η Κωνσταντινούπολη, με πληθυσμό που υπερβαίνει τα 15.000.000 κατοίκους. Η σημερινή πόλη αποτελείται βασικά από τέσσερα τμήματα: Την παλαιά Πόλη, που έχει χτιστεί σε μια μικρή χερσόνησο μεταξύ Προποντίδας και Κερατίου Κόλπου, εκεί όπου βρισκόταν το αρχαίο Βυζάντιο, τη Νέα Πόλη (Γαλατάς και Πέραν), τις εξωτερικές συνοικίες και τα περίχωρα και το τμήμα που βρίσκεται στο ασιατικό έδαφος. Στην παλιά πόλη, που έχει κτιστεί σε επτά λόφους, όπως και η αρχαία Ρώμη, βρίσκονται ο Ναός της Αγίας Σοφίας, πολλά βυζαντινά μνημεία, τεμένη, ανάκτορα των σουλτάνων, το πανεπιστήμιο και η ιστορική ελληνική συνοικία του Φαναρίου, όπου είναι και το ελληνικό Πατριαρχείο. Τη νέα και την παλιά πόλη συνδέουν δύο μεγάλες γέφυρες, η γέφυρα του Γαλατά και η γέφυρα του Ατατούρκ.

Η Σμύρνη είναι η τρίτη πόλη της Τουρκίας σε πληθυσμό με 1.600.000 κατοίκους. Είναι χτισμένη στο μυχό του ομώνυμου κόλπου, στο νότιο άκρο μιας γόνιμης προσχωματικής πεδιάδας. Πριν το 1922 στη Σμύρνη υπήρχε αρκετό ελληνικό στοιχείο, που κρατούσε όλη την εμπορική κίνηση της πόλης και του λιμανιού. Γνωστή είναι από την ιστορία, η καταστροφή και η πυρπόληση της Σμύρνης.

Η Προύσα, στους πρόποδες του Ολύμπου, είναι παλιό κέντρο μεταξοβιομηχανίας. Υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα του Οσμανικού κράτους. Τα πολλά τεμένη, οι τάφοι των σουλτάνων και το μαυσωλείο του Σουλτάν Ομάν της δίνουν έντονο μουσουλμανικό χρώμα.

Τα Άδανα, τέταρτη πόλη, με βιομηχανία αγροτικών προϊόντων της πλούσιας πεδιάδας. Η Σαμψούντα, λιμάνι εξαγωγής καπνών, η Κερασούντα, λιμάνι εξαγωγής ξηρών καρπών. Η Σινώπη, αρχαία ελληνική αποικία, πατρίδα του φιλόσοφου Διογένη. Η Αλεξανδρέττα, παλιό λιμάνι διαμετακομιστικού εμπορίου. Χρησιμοποιείται σήμερα από τους Τούρκους ως ναύσταθμος της Ανατολικής Μεσογείου. Το Δορύλαιο, συγκοινωνιακός κόμβος, βρίσκεται σε εύφορη γεωργική περιοχή, με σχετική βιομηχανία. Το Ακροϊνό, που ήταν το τελευταίο θέατρο μεγάλων μαχών του ελληνικού στρατού στη Μικρασιατική εκστρατεία. Το Ικόνιο, από τις λαμπρότερες τουρκικές πόλεις. Η Καισάρεια, η Αμάσεια, πατρίδα του Στράβωνα. Η Θεοδοσιούπολη, η μεγαλύτερη πόλη της τουρκικής Αρμενίας.

Στην Προποντίδα υπάρχουν δυο συστάδες νησιών: του Μαρμαρά και των Πριγκιποννήσων, που κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες. Στο νησί Χάλκη των Πριγκιποννήσων, υπάρχει η περίφημη Θεολογική Σχολή Χάλκης, που σήμερα είναι κλειστή. Στην έξοδο των Δαρδανελίων είναι τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος που ως το 1923 ήταν ελληνικά και δόθηκαν στην Τουρκία με τη συνθήκη της Λωζάνης.

Γεωγραφικά διαμερίσματα της Τουρκίας
Διαμέρισμα Ανατολικής Ανατολίας · Διαμέρισμα Κεντρικής Ανατολίας · Διαμέρισμα Μαύρης Θάλασσας · Διαμέρισμα Μεσογείου · Διαμέρισμα Αιγαίου · Διαμέρισμα Μαρμαρά · Διαμέρισμα Νοτιοανατολικής Ανατολίας

Ιστορία
Αρχαιότητα

Η χερσόνησος της Ανατολίας ή διαφορετικά η Μικρά Ασία, το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας καταλαμβάνει σήμερα η Τουρκία, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές στον κόσμο. Οι πρώιμες νεολιθικές τοποθεσίες στο Καταλογιούκ, το Καγιονού, το Νεβάλι Τσόρι, το Χαλικάρ, το Γκομπεκλί Τεπέ και το Μιρσίν, συγκαταλέγονται ανάμεσα στις αρχαιότερες τοποθεσίες ευρημάτων ανθρώπινης παρουσίας σε όλο τον πλανήτη.

Ο εποικισμός της περιοχής στην Τροία ξεκίνησε από τη νεολιθική εποχή και συνεχίστηκε στην εποχή του σιδήρου. Κατά την ιστορική περίοδο, οι λαοί της Μικράς Ασίας χρησιμοποιούσαν γλώσσες της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, καθώς και σημητικές ή καρτβελιακές γλώσσες, καθώς και αρκετές διαλέκτους απροσδιόριστης καταγωγής.

Η πρώτη μεγάλη αυτοκρατορία που εποίκησε την περιοχή ήταν αυτή των Χετταίων από τον 18ο ως και τον 13ο αιώνα π.Χ., ενώ οι Ασσύριοι αποίκησαν τμήματα της σημερινής νοτιοανατολικής Τουρκίας από το 1950 π.Χ. και μετέπειτα. Στη συνέχεια, ο λαός των Φρυγών, θρακικής προέλευσης, ανέπτυξαν το βασίλειό τους μέχρι την καταστροφή του από τους Κιμμέριους τον 7ο αιώνα π.Χ. Τα ισχυρότερα διάδοχα κράτη ήταν οι περιοχές της Λυδίας, της Καρίας και της Λυκίας.

Περίπου το 1200 π.Χ. οι ακτές της Μικράς Ασίας αποικήθηκαν από τους Αιολείς και τους Ίωνες από την Ελλάδα. Οι Ασσύριοι παρέμεναν στη νοτιοανατολική Τουρκία μέχρι και το 600 π.Χ., όταν η αυτοκρατορία τους κατακτήθηκεαπό τη δυναστεία των Χαλδαίων της Βαβυλώνας. Τον 6ο και 5ο αίωνα π.Χ. όλη η Μικρά Ασία ήταν υποτελής στην αυτοκρατορία των Αχαεμενιδών της Περσίας, ενώ αργότερα (334 π.Χ.) κατακτήθηκε από τον Μεγάλο Αλέξανδρο. Στη συνέχεια, η Μικρά Ασία διασπάστηκε από την τοπική κυριαρχία ελληνιστικών βασιλείων όπως η Βιθυνία, η Καππαδοκία, η Πέργαμος και ο Πόντος, τα οποία στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. υποδουλώθηκαν από την ανερχόμενη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Το 324 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Α' επέλεξε την πόλη του Βυζαντίου στα στενά του Βοσπόρου ως τη νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μετονομάζοντάς την σε Νέα Ρώμη, με τα μετέπειτα ονόματα Κωνσταντινούπολη και το σημερινό [[Ιστανμπούλ]που προερχεται απο την Ελληνικη εκφραση εις την πολην]. Μετά την πτώση της δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το Βυζάντιο έγινε πρωτεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας).
Οι τουρκικές φυλές και η Οθωμανική αυτοκρατορία

Ο οίκος των Σελτζούκων Τούρκων ήταν ένας κλάδος των τουρκικών φυλών του Κινίκ Ογκούζ, οι οποίοι τον 10ο αιώνα διαβιώσαν στα σύνορα του μουσουλμανικού κόσμου, βόρεια της Κασπίας και της Αράλη, και συγκεκριμένα στην περιοχή Ογκούζ του χανάτου των Γιαμπγκού. Τον 11ο αιώνα οι Σελτζούκοι μετανάστευσαν από τις περιοχές τους προς της ανατολικές περιοχές της Μικράς Ασίας, η οποία αποτέλεσε και τη νέα περιφέρειά τους μετά τη μάχη του Μανζικέρτ το 1071. Αυτή η νίκη των Σελτζούκων δημιούργησε και το σουλτανάτο της Ανατολίας, το οποίο αναπτύχθηκε ως ένα ανεξάρτητο τμήμα της ευρύτερης αυτοκρατορίας τους που εκτείνονταν σε τμήματα της κεντρικής Ασίας, του Ιράν, της Ανατολίας και της νοτιοδυτικής Ασίας.

Το 1243 οι στρατιές των Σελτζούκων νικήθηκαν από τους Μογγόλους και η ισχύς της αυτοκρατορίας τους ελαττώθηκε. Στον απόηχο της μογγολικής εισβολής το τουρκικό πριγκηπάτο με κυβερνήτη τον Οσμάν τον Α' εξελίχθηκε στους επόμενους δύο αιώνες στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία εκτείνονταν από την Ανατολία, στα Βαλκάνια και το Ιόνιο. Το 1453 η Κωνσταντινούπολη κατακτήθηκε από τον οθωμανικό στρατό του Μωάμεθ του Β', σηματοδοτώντας τη διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Τον 16ο και 17ο αιώνα και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, η Οθωμανική αυτοκρατορία αποτελούσε μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις στον κόσμο, ελέγχοντας περιοχές σε τρεις ηπείρους και δύο ωκεανούς. Συχνά βρίσκοταν σε αντιπαράθεση με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η σταθερή επέκτασή της προς την κεντρική Ευρώπη, στα Βαλκάνια και τα νότια σύνορα της Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας.

Μετά από σχεδόν έναν αιώνα παρακμής, η Οθωμανική αυτοκρατορία εισήλθε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με το μέρος των κεντρικών δυνάμεων και ηττήθηκε. Κατά τον πόλεμο, σχεδόν 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν από τους Οθωμανούς, περίοδος που αναγνωρίζεται ως γενοκτονία. Μετά την ανακωχή του Μούδρου το 1918, οι συμμαχικές δυνάμειες απαίτησαν τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη συνθήκη των Σεβρών το 1920.
Η σύγχρονη Τουρκία
Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ

Η ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας ξεκινά με την ίδρυση της δημοκρατίας στις 29 Οκτωβρίου 1923 (η Δημοκρατία ανακηρύχθηκε στις 20 Ιανουαρίου 1921), από τα κατάλοιπα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Μουσταφά Κεμάλ «Ατατούρκ» ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση δημιουργήθηκε από τα μέλη της επαναστατικής ομάδας της Άγκυρας που είχε αρχηγό τον Ατατούρκ και είχε νικήσει τους Έλληνες στη δυτική Τουρκία (βλέπε Ελληνοτουρκικός Πόλεμος 1919-1922). Η Συνθήκη της Λωζάνης, που υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923, και την οποία διαπραγματεύτηκε ο Ισμέτ Ινονού εκ μέρους της κυβέρνησης της Άγκυρας, εδραίωσε την πλειοψηφία των σύγχρονων συνόρων της χώρας (εκτός από την επαρχία Χατάι που παραχωρήθηκε στην Τουρκία από τη Γαλλία το 1939). Ο Κεμάλ εισήγαγε πολλούς νεωτερισμούς στην Τουρκία, ένας από τους οποίους ήταν η αντικατάσταση στην τουρκική γλώσσα του αραβικού αλφαβήτου με το λατινικό.

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η Τουρκία έμεινε ουδέτερη. Το 1974 με αφορμή ένα πραξικόπημα στην Κύπρο με αποτέλεσμα την ανατροπή του πρόεδρου Μακαρίου Γ',εισέβαλε στο νησί και απέκτησε την κατοχή του 38% του εδάφους. Παρά το ψήφισμα του ΟΗΕ που ζητούσε την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων, η Τουρκία εγκατέστησε ένα κράτος στη Βόρεια Κύπρο, το οποίο είναι αναγνωρισμένο μόνο από την ίδια, διαιωνίζοντας το Κυπριακό πρόβλημα. Πρόσφατα έκανε βήματα η Οργάνωση Ισλαμικών Διασκέψεων, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους 57 ισλαμικών κρατών, να αναγνωρίσει την Βόρεια Κυπριακή Δημοκρατία.

Από τη γέννησή της η Τουρκική Δημοκρατία υπέστη πολλές φορές την επέμβαση των ίδιων της των ενόπλων δυνάμεων με πολλά πραξικοπήματα. Εώς σήμερα η πολιτική της Τουρκίας καθορίζεται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την ηγεσία των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.

Η Τουρκία είναι από το 2004 μία αναγνωρισμένη υποψήφια για ένταξη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διακυβέρνηση
Εκλογές

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[2].
Βουλευτικές εκλογές 2011

Έπειτα από τη διεξαγωγή των εκλογών, στις 12 Ιουνίου 2011, το κόμμα του Ερντογάν πέτυχε και νέα νίκη, εξασφαλίζοντας αυτοδυναμία με ποσοστό 50,2%, χωρίς όμως να συμπληρώσει την πλειοψηφία των 2/3 των εδρών στην Εθνοσυνέλευση, με 325 έδρες για το κόμμα του επί συνόλου 550 εδρών στο Κοινοβούλιο. Η σύνθεση της νέας 25μελούς κυβέρνησης Ερντογάν ανακοινώθηκε στις 6 Ιουλίου 2011. Ο πρωθυπουργός ίδρυσε το Υπουργείο Ευρωπαϊκής Ένωσης , με υπουργό τον Εγκεμέν Μπαγίς.[10]

**Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, 12 Ιουνίου 2011**
Κόμμα				Αποτελέσματα
Συντομογραφία στα τουρκικά		Όνομα	Αρχηγός	Ψήφοι	%	Διαφορά σε σχέση με τις εκλογές του 2007	Έδρες στο Κοινοβούλιο	Διαφορά εδρών σε σχέση με τις εκλογές του 2007
	AK Parti	Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης	Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν	21.399.082	49,83	+3,25	327	–14
	CHP	Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Λαού	Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου	11.155.972	25,98	+5,10	135	+23
	MHP	Κόμμα Εθνικιστικό Κίνημα	Ντεβλέτ Μπαχτσελί	5.585.513	13,01	-1,30	53	–18
	–	Ανεξάρτητος*	–	2.819.917	6,57	+1,33	35	+8
	SP	Κόμμα Ευτυχίας	Μουσταφά Καμαλάκ	543.454	1,27	-1,07	0	±0
	HAS Parti	Κόμμα Φωνή του Λαού	Νουμάν Κουρτουλμούς	329.723	0,77	^¶	0	^¶
	BBP	Κόμμα Μεγάλη Ένωση	Γιαλτσίν Τοπτσού	323.251	0,75	^¶	0	^¶
	DP	Δημοκρατικό Κόμμα	Ναμίκ Κεμάλ Ζεϊμπέκ	279.480	0,65	-4,77	0	±0
	HEPAR	Κόμμα Δικαιωμάτων και Ισότητας	Οσμάν Παμούκογλου	124.415	0,29	^¶	0	^¶
	DSP	Κόμμα Δημοκρατικής Αριστεράς	Μασούμ Τιουρκέρ	108.089	0,25	^¶	0	^¶
	DYP	Κόμμα Ορθού Δρόμου	Τσετίν Οζατσικγκιόζ	64.607	0,15	^¶	0	^¶
	TKP	Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας	Ερκάν Μπας	64.006	0,15	-0,08	0	±0
	MP	Κόμμα Έθνος	Αϊκούτ Εντιμπαλί	60.716	0,14	^¶	0	^¶
	MMP	Εθνικιστικό και Συντηρητικό Κόμμα	Αχμέτ Ρεΐζ Γιλμάζ	36.188	0,08	^¶	0	^¶
	EMEP	Εργατικό Κόμμα	Σελμά Γκιουρκάν	32.128	0,07	-0,00	0	±0
	LDP	Δημοκρατικό Κόμμα Φιλελευθέρων	Τζεμ Τοκέρ	15.222	0,04	-0,06	0	±0
Σύνολο				42.941.763	100,0	0	550	0
Άκυρα / Λευκά				973.185	1,84	–	–	–
Συμμετοχή				43.914.948	83,16	–	–	–
Πηγή: "Election Results of June 12, 2011". Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή. 12-6-2011. *Το BDP είχε κατέλθει στις εκλογές με 61 υποψηφίους (ως ανεξάρτητοι) εκ των οποίων εξελέγησαν 35.

^¶ Το κόμμα αυτό δεν έλαβε μέρος στις εκλογές του 2007.
Προηγούμενες εκλογές
Βουλευτικές εκλογές 2007

**Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, 22 Ιουλίου 2007**
Κόμματα	Ψήφοι			Έδρες
Κόμματα	No.	%	±	No.	±
Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi, AKP)	16.340.534	46,66	+12,38	340	–23
Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (Cumhuriyet Halk Partisi, CHP)	7.300.234	20,85	+1,46	112	–66
Κόμμα Κινήματος Εθνικιστών (Milliyetçi Hareket Partisi, MHP)	5.004.003	14,29	+5,93	71	+71
Δημοκρατικό Κόμμα (Demokrat Parti, DP)	1.895.807	5,41	–4,13	0	±0
Ανεξάρτητοι (Bağımsız)	1.822.253	5,20	+4,20	27	+18
Κόμμα Νεολαίας (Genç Parti, GP)	1.062.352	3,03	–4,22	0	±0
Κόμμα Ευτυχίας (Saadet Partisi, SP)	817.843	2,34	–0,15	0	±0
Ανεξάρτητο Κόμμα της Τουρκίας (Bağımsız Türkiye Partisi, BTP)	178.694	0,51	+0,03	0	±0
Κόμμα για την Ανόρθωση του Λαού (Halkın Yükselişi Partisi, HYP)	175.544	0,50	+0,50	0	±0
Κόμμα των Εργατών (İşçi Partisi, İP)	127.220	0,36	–0,15	0	±0
Κόμμα για τη Λαμπρή Τουρκία (Aydınlık Türkiye Partisi, ATP)	99.938	0,29	+0,29	0	±0
Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας (Türkiye Komünist Partisi, TKP)	77.657	0,22	+0,03	0	±0
Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης (Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP)	51.945	0,15	–0,19	0	±0
Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (Liberal Demokrat Parti, LDP)	36.717	0,10	–0,18	0	±0
Εργατικό Κόμμα (Emek Partisi, EMEP)	26.574	0,08	+0,08	0	±0
'Σύνολο (συμμετοχή 84,4%)	35.017.315	100,0	—	550	—
Πηγή: Seçim 2007 Οι έδρες των ανεξάρτητων κατανέμονται ως εξής: 24 για το Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας για τον ηγέτη του Κόμματος Μεγάλης Ένωσης για τον πρώην ηγέτη του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ για το πρώην μέλος του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, Καμέρ Γκεντς 13 μέλη του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς εξελέγησαν με τη σημαία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος

Συνταγματικό δημοψήφισμα, 2010

Στις 12 Σεπτεμβρίου 2010 διεξήχθη δημοψήφισμα για τροποποίηση του Συντάγματος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι πολίτες υπερψήφισαν τις τροποποιήσεις, σε ποσοστό 57,88% έναντι 42,12% που τις καταψήφισαν. Η συμμετοχή έφτασε το 73,71%.[11][12] Οι αλλαγές στοχεύουν να πληρούν τα κριτήρια που έχει θέσει η ΕΕ για ένταξη της χώρας στην ένωση.[13]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Map of Turkey

Κυβέρνηση

(Τουρκικά) E-Turkiye - Επίσημος κόμβος της Τουρκικής κυβέρνησης
(Τουρκικά) Çankaya - Επίσημος προεδρικός ιστότοπος
(Τουρκικά) Başbakanlık - Επίσημος πρωθυπουργικός ιστότοπος
(Τουρκικά) TBMM - Επίσημος ιστότοπος του Κοινοβούλιου
(Αγγλικά) Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού Επίσημος ιστότοπος
(Αγγλικά) Εικόνα Τουρκια
(Τουρκικά) Όλα για την Τουρκία - Υπουργείο Εξωτερικών
(Τουρκικά) Σύνταγμα της Τουρκικής Δημοκρατίας

Πολιτισμός

Η Τουρκία στην Αθήνα

Παραπομπές

↑ H αναθεώρηση εγκρίθηκε με δημοψήφισμα αναφορικά με την εκλογή προέδρου στις 21 Οκτωβρίου του 2007.
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 CIA World Fact Book
↑ Ινστιτούτο Στατιστικών Τουρκίας, Απογραφή 2008
↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf
↑ in.gr, Στη δίνη της ύφεσης και η Τουρκία, ζητεί δάνειο 25 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ,15 Δεκεμβρίου 2008.
↑ Nooz.gr : Κόσμος
↑ Bureau of European and Eurasian Affairs - Background Note: Turkey.
↑ Shankland, David (2003). The Alevis in Turkey: The Emergence of a Secular Islamic Tradition. Routledge (UK). ISBN 0-7007-1606-8.
↑ Η νέα κυβέρνηση της Τουρκίας, On alert.gr, 6-7-2011.
↑ Κυβέρνηση της Τουρκίας, Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή (YSK) (12 -9- 2010). "Official Results – 12 September 2010 Constitutional Referendum" (Website).
↑ Turkey backs constitutional changes BBC News. 12-9-2010. Retrieved on 12-9-2010.
↑ Staff writers (13-9-2010). "International backing given to Turkish reform vote". BBC News (Istanbul: British Broadcasting Corporation). Ανακτήθηκε την 13-9-2010.

Χώρες της Ασίας

1. Τμήμα της χώρας ανήκει στην Αφρική. 2. Συνήθως γεωγραφικά θεωρείται Ασιατική χώρα, αλλά ωστόσο για πολιτισμικούς και ιστορικούς λόγους εντάσεται συχνά στην Ευρώπη. 3. Τμήμα της χώρας ανήκει στην Ευρώπη.

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License