.
Λιθουανία
Η Δημοκρατία της Λιθουανίας (Lietuvos Respublika - Lietuva) είναι μια χώρα της βορειοανατολικής Ευρώπης και μία από τις τρεις Βαλτικές Δημοκρατίες. Συνορεύει με τη Λεττονία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία και τη Ρωσία (συγκεκριμένα με την επαρχίαΚαλίνινγκραντ, η οποία ανήκει στη Ρωσία). Είναι μία μικρή χώρα, με έκταση 65.200 τ.χλμ. και πληθυσμό 3.555.179 κατοίκους[2].
Πρωτεύουσα της Λιθουανίας είναι το Βίλνιους (574.000 κάτοικοι), ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Κάουνας και η Κλαϊπέντα, η οποία είναι και σημαντικό λιμάνι. Περισσότερο από 80% του πληθυσμού είναι Λιθουανοί και επίσημη γλώσσα είναι η λιθουανική, η οποία ανήκει στην ομάδα των βαλτικών γλωσσών.
Η Λιθουανία υπήρξε η πρώτη Σοβιετική Δημοκρατία που διακήρυξε την ανεξαρτησία της, το Μάρτιο του 1990. Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το Μάρτιο του 1993 και την 1η Μαΐου 2004 η Λιθουανία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ιστορία
Τον 14ο αιώνα η Λιθουανία ήταν η μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη. Παράλληλα οι Λιθουανοί ήταν ειδωλολάτρες και εκχριστιανίστηκαν μόλις το 1386. Το 1410, στην Μάχη του Γκρούνβαλντ, οι Λιθουανοί μαζί με τους Πολωνούς συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες. Ενωμένες πλέον, η Λιθουανία και Πολωνία, αποτελούσαν το ισχυρότερο κράτος στην Ευρώπη. Το 1569 ιδρύθηκε η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, γνωστή και ως Rzeczpospolita. To 1795 όμως η Λιθουανία βρέθηκε υπό ρωσική κυριαρχία. Το 1905 οι Λιθουανοί απέκτησαν το δικαίωμα να διδάσκεται η γλώσσα τους. Το 1915 οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα, αλλά 3 χρόνια αργότερα απελευθερώθηκε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Στις 9 Οκτωβρίου 1920 οι Πολωνοί κατέκτησαν το Βίλνιους. Πρωτεύουσα τότε έγινε η Κάουνας. Στις 17 Δεκεμβρίου 1926 επιβλήθηκε αυταρχικό καθεστώς μετά το πραξικόπημα του Αουγκουστίνας Βολντεμάρας. Όμως το 1929 ανατράπηκε από τον Αντάνας Σμετόνας. Στις 23 Αυγούστου 1939 δεν συμπεριελήφθη στο Σύμφωνο Μολότωφ - Ρίμπεντροπ.
Καταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς τον Ιούνιο 1940 και ενσωματώθηκε στην Σοβιετική Ένωση δύο μήνες αργότερα. Οι Γερμανοί την κατείχαν από το 1941 και για 3 χρόνια, οπότε επανακαταλήφθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και έγινε ξανά σοσιαλιστική δημοκρατία. Η Λιθουανία ήταν σοβιετική δημοκρατία από το 1944 έως την ανεξαρτησία της στις 11 Μαρτίου 1990. Στις 4 Φεβρουαρίου 1991 η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα η οποία αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Λιθουανίας. Η Λιθουανία έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. στις 17 Σεπτεμβρίου 1991. Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το 1993. Έγινε μέλος του NATO στις 29 Μαρτίου 2004 και την 1η Μαΐου 2004 εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις 16 Ιανουαρίου του 2009 έγιναν έντονες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Βίλνιους, σε διαμαρτυρία για την οικονομική κρίση, Οι διαδηλωτές επεχείρησαν να καταλάβουν το Κοινοβούλιο.[4].
Οικονομία
Η οικονομία της χώρας βασίζεται κυρίως στη γεωργία. Επίσης αναπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Υπάρχουν μεταλλοτεχνίες και ελαφρές βιομηχανικές μονάδες. Το νόμισμα της χώρας από το 1993 είναι το λίτας.
Διακυβέρνηση
Πρόεδρος της χώρας είναι η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε και πρωθυπουργός ο Άντριους Κουμπίλιους.
Εκλογές
Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[2].
Προεδρικές εκλογές 2009
Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 17 Μαΐου του 2009. Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, ανεξάρτητη υποψήφια και επίτροπος της ΕΕ, αναδείχθηκε νικήτρια από τον πρώτο γύρο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις έξω από τα εκλογικά τμήματα, με ποσοστό 68,18%[5] έναντι 8% για τον σοσιαλδημοκράτη Άλγκιρντας Μπουτκεβίσιους και 5% για την Καζιμίρα Προυνσκιένε, πρώην πρωθυπουργό.[6] H Γκριμπαουσκάιτε έγινε η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα-πρόεδρος της χώρας, καθώς με καταμετρημένο το 75% των ψήφων, εξασφάλισε τα δύο τρίτα των ψήφων, με συμμετοχή 51%, αρκετή για την αποφυγή της διεξαγωγής δευτέρου γύρου.
Αποτελέσματα
| Υποψήφιοι - Κόμματα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε – Ανεξάρτητη | 949.357 | 69,08% |
| Άλγκιρντας Μπουτκεβίτσιους – Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Λιθουανίας | 162.549 | 11,83% |
| Βαλεντίνας Μαζουρόνις – Τάξη και Δικαιοσύνη | 84.629 | 6,16% |
| Βάλντεμαρ Τομασέφσκι – Εκλογική Δράση των Πόλων στη Λιθουανία | 65.161 | 4,74% |
| Καζιμίρα Προυνσκιένε – Αγροτική Λαΐκή Ένωση της Λιθουανίας | 53.686 | 3,91% |
| Λορέτα Γκραουζινιένε – Εργατικό Κόμμα | 49.667 | 3,61% |
| Τσέσλοβας Γιεζέρσκας – Ανεξάρτητος | 9.176 | 0,6/% |
| Έγκυρα ψηφοδέλτια | 1.374.216 | 98,73% |
| Άκυρα | 17.634 | 1,27% |
| Σύνολο ψήφων (συμμετοχή 51,71%) | 1.391.850 | — |
| Πηγή: VRK | ||
Βουλευτικές εκλογές 2008
Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 12 Οκτωβρίου του 2008. Εξελέγησαν συνολικά 70 βουλευτές από λίστα κομμάτων με το αναλογικό σύστημα και 71 σε μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες (με απλή πλειοψηφία). Σε αυτές διεξήχθη και δεύτερος γύρος στις 26 Οκτωβρίου του 2008. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις εξόδου κανένα κόμμα δεν κατάφερε να εξασφαλίσει αυτοδυναμία, ενώ νικητές είναι οι Συντηρητικοί (Ένωση της Πατρίδας), που έλαβαν ποσοστό 21% έναντι 14% του κόμματος Τάξης και Δικαιοσύνης του πρώην προέδρου της χώρας, Ρολάντας Πάκσας.Την ίδια ημέρα διεξήχθη δημοψήφισμα για το θέμα να παραταθεί ή όχι η λειτουργία του πυρηνικού σταθμού της Ιγκανλίνα, που κατασκευάστηκε τον καιρό που η Λιθουανία ήταν τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης. Η ΕΕ ζητά το οριστικό κλείσιμο του σταθμού μέχρι το τέλος του 2009 και περιλήφθηκε σε σχετική συνθήκη ένταξης της χώρας στην Ένωση. Εξαιτίας χαμηλής συμμετοχής, το εν λόγω δημοψήφισμα κηρύχθηκε άκυρο[7] Η Κεντροδεξιά αναδείχθηκε νικήτρια των εκλογών έπειτα από τη διεξαγωγή και του δεύτερου γύρου. Ο Άντριους Κουμπίλιους έγινε ο κύριος υποψήφιος για να διαδεχθεί τον έως τότε πρωθυπουργό, Γκεντίμινας Κιρκίλας. Στις 27 Νοεμβρίου του 2008 διορίστηκε πρωθυπουργός από το Κοινοβούλιο (Seimas). Έλαβε 89 ψήφους υπέρ, 27 κατά και υπήρχαν 16 αποχές.[8]
Αποτελέσματα
| Κόμμα | Ψήφοι (αναλογικά) |
% | έδρες | ||
|---|---|---|---|---|---|
| αναλογικά | εκλογική περιφέρεια | σύνολο | |||
| Ένωση της Πατρίδας - Λιθουανοί Χριστιανοδημοκράτες (Tėvynės sąjunga - Lietuvos krikscionys demokratai) | 242.939 | 19,69 | 18 | 26 | 44 |
| Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Λιθουανίας (Lietuvos socialdemokratų partija) | 144.675 | 11,73 | 10 | 16 | 26 |
| Εθνικό Κόμμα Αναγέννησης (Tautos prisikėlimo partija) | 186.150 | 15,09 | 13 | 3 | 16 |
| Τάξη και Δίκαιο (Tvarka ir teisingumas) | 156.559 | 12,69 | 11 | 4 | 15 |
| Κίνημα των Φιλελευθέρων της Λιθουανικής Δημοκρατίας (Lietuvos Respublikos liberalų sąjūdis) | 70.549 | 5,72 | 5 | 6 | 11 |
| Συνασπισμός Εργατικό Κόμμα + Νιάτα (Koalicija Darbo partija + jaunimas) | 111.017 | 9,00 | 8 | 2 | 10 |
| Ένωση Φιλελευθέρων και του Κέντρου (Liberalų ir centro sąjunga) | 65.869 | 5,34 | 5 | 3 | 8 |
| Εκλογική Δράση των Πόλων της Λιθουανίας (Lietuvos lenkų rinkimų akcija) | 59.222 | 4,80 | — | 3 | 3 |
| Λιθουανική Αγροτική Λαϊκή Ένωση (Lietuvos valstiečių liaudininkų sąjunga) | 46.109 | 3,74 | — | 3 | 3 |
| Νέα Ένωση (Σοσιαλφιλελεύθεροι) (Naujoji sąjunga (socialliberalai)) | 44.935 | 3,64 | — | 1 | 1 |
| Fronto | 39.966 | 3,24 | — | - | - |
| Νεαρή Λιθουανία (Jaunoji Lietuva) | 21.545 | 1,75 | — | - | - |
| Δημοκρατικό Κόμμα Πολιτών (Pilietinės demokratijos partija) | 13.758 | 1,12 | — | - | - |
| Ένωση των Ρώσων της Λιθουανίας (Lietuvos rusų sąjunga) | 11.323 | 0,92 | — | - | - |
| Λιθουανική Σοσιαλδημοκρατική Ένωση (Lietuvos socialdemokratų sąjunga) | 10.614 | 0,86 | — | - | - |
| Λιθουανικό Κόμμα Κεντρώων (Lietuvos centro partija) | 8.645 | 0,70 | — | - | - |
| Ανεξάρτητοι | — | — | — | 4 | 4 |
| σύνολο (ποσοστό συμμετοχής 48,54%) | 1.233.875 | 100.00 | 70 | 71 | 141 |
| Πηγή: Εκλογική Επιτροπή της Λιθουανίας(πρώτος γύρος, δεύτερος γύρος) | |||||
Οι επαρχίες της Λιθουανίας
Διοικητική διαίρεση
Η χώρα διαιρείται σε 10 επαρχίες (ενικός: apskritis, πληθυντικός: apskritys), τις παρακάτω:
Αλύτους
Βίλνιους
Κάουνας
Κλαϊπέντα
Μαριγιάμπολε
Ούτενα
Παναβεζύς
Σιαουλιάι
Ταουραγκέ
Τελσιάι
Δημογραφία
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 74,9 χρόνια (69,98 χρόνια οι άνδρες και 80,1 οι γυναίκες).[2]
Πόλεις
Η Λιθουανία έχει 103 πόλεις (miestai). Κυριότερες πόλεις είναι η Βίλνιους (πρωτεύουσα), η Κάουνας, η Κλαϊπέντα, η Σιαουλιάι και η Πανεβεζύς.
| Oι 10 μεγαλύτερες πόλεις της Λιθουανίας σε πληθυσμό (2005) | |
| 1. Βίλνιους (πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη) | 540.318 |
| 2. Κάουνας | 361.274 |
| 3. Κλαϊπέντα | 187.442 |
| 4. Σιαουλιάι | 129.075 |
| 5. Πανεβεζύς | 115.604 |
| 6. Αλύτους | 69.481 |
| 7. Μαριγιάμπολε | 48.675 |
| 8. Μαζεϊκιάι | 41.389 |
| 9. Γιόναβα | 34.782 |
| 10. Ούτενα | 33.086 |
Για κατάλογο με τις πόλεις της χώρας, δείτε: Κατάλογος πόλεων της Λιθουανίας.
Γεωγραφία
Η Λιθουανία βρίσκεται στη βόρεια Ευρώπη και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση από τις βαλτικές χώρες. Έχει 99 χιλιόμετρα αμμώδη ακτογραμμή από τα οποία τα 38 βρίσκονται στη Βαλτική Θάλασσα. Η χώρα έχει πολυάριθμες λίμνες. Ο κύριος ποταμός της χώρας είναι ο Νέμουνας Νέμαν 475 km, που στο Κάουνας ενώνεται με τον Νέρις και με το όνομα Νέμουνας χύνονται στη Βαλτική. Είναι - όπως και όλες οι χώρες της περιοχής - μιά χώρα όπου δεν υπάρχουν βουνά. Το μεγαλύτερο υψόμετρο είναι 294 μ. στη θέση Juozapines kalnas.
Juozapines kalnas
Juozapines
Πανίδα
Στην άγρια πανίδα της Λιθουανίας υπάρχουν αρκετά ζώα, πτηνά και ερπετά όπως : ελάφια, μινκ, κάστορες, ασβοί και αλεπούδες, λαγοί, αγριόπαπιες, φίδια κλπ. Γενικά είναι μια πλούσια σε πανίδα χώρα, και αυτό οφείλεται περισσότερο στην περιορισμένη δράση των κυνηγητικών σπορ και στην πλούσια χλωρίδα και υδροβιότοπους.
Στην ήμερη πανίδα και οικονομία, η κτηνοτροφία είναι αρκετά αναπτυγμένη με πρώτα τα βοοειδή και την χοιροτροφία. Σπάνια είναι κτηνοτροφία εριοειδών (οπως αρνιά, κατσίκια)
Χλωρίδα
Η χλωρίδα της χώρας περιλαμβάνει όμορφα δάση - τα οποία ομολογουμένως - σέβονται οι κάτοικοι και οι αρχές, καθαρές λίμνες και ποτάμια. Γενικά είναι μια χώρα πνιγμένη στα δάση με κύριο δέντρο το πεύκο και την λεύκα. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν είναι πολλές - με κυριότερη παραγωγή τεύτλα, πατάτες, μήλα, καλαμπόκι, και διάφορα οπωροκηπευτικά που προορίζονται περισσότερο για την εσωτερική αγορά.
Κλίμα
Το κλίμα της χώρας είναι ηπειρωτικό με υγρούς χειμώνες και υγρά καλοκαίρια.
Μεταφορές
Το 2008 στη χώρα υπήρχαν συνολικά 87 αεροδρόμια. Το σιδηροδρομικό δίκτυο καλύπτει συνολικά 1.771 χλμ. (το 2006) και το οδικό δίκτυο 80.715 χλμ. H οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Κυριότερο λιμάνι είναι η Κλαϊπέντα.
|
Πόλη της ανατολικής Λιθουανίας | Αλύτους | Ανυκστσιάι | Βαμπαλνίνκας | Βαρνιάι | Βιέβις | Βιλκαβίσκις | Βιλκίγια | Βίλνιους | Ζαγκάρε | Κάζλου Ρούντα | Καλβαρίγια | Κάουνας | Κενταϊνιάι | Κλαϊπέντα | Κουντίρκος Ναουμιέστις | Κουπίσκις | Κουρσενάι | Κυμπαρτάι | Λεντβάρις | Λινκούβα | Μαζέϊκιαϊ | Μαριγιαμπολέ | Μολετάι | Μπαλτόγι Βοκέ | Μπιρζάι | Μπιρστόνας | Ναουγιόγι Ακμενέ | Νεμεντσινέ | Ντρουσκινίνκαϊ | Ομπελιάι | Ουκμεργκέ | Ουτένα | Πακρουόγις | Παλάνγκα | Πανεβέζυς | Πασβάλυς | Ραντβιλίσκις | Ριετάβας | Ρουντισκές | Σακιάι | Σαλαντάι | Σαλτσινινκάι | Σβεντσιόνυς | Σέντα | Σιαουλιάι | Σιλαλέ | Σιλουτέ | Σίμνας | Σιρβίντος | Σκουόντας | Ταουραγκέ | Τελσιάι | Τρακάι | Τυτουβενάι |
Δικτυακοί τόποι
Λιθουανικοί κεντρικοί διακομιστές διαδικτύου
Τουριστικός οδηγός και πληροφορίες γιά την Λιθουανία
Παραπομπές
↑ Eurostat
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 CIA World Fact Book
↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ International Herald Tribune, 16 Ιανουαρίου 2009.
↑ Balsavimo rezultatai
↑ H Σημερινή, 17 Μαΐου 2009.
↑ in.gr,Νίκη των Συντηρητικών χωρίς αυτοδυναμία δείχνουν τα exit poll στη Λιθουανία, 12 Οκτωβρίου 2008.
↑ L.rytas A.Kubilius į premjerus - užtikrinta persvara Retrieved στις 27-11-2008
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
