H Ελισάβετ Πετρόβνα (ρώσικα:Елизаве́та I Петро́вна) ήταν η αυτοκράτειρα της Ρωσίας της δυναστείας των Ρομάνοφ, μικρότερη κόρη του Πέτρου Α΄ και της Αικατερίνης Α΄ γεννήθηκε δύο χρόνια πριν από το γάμο τους. [1]

Παιδική ηλικία και μόρφωση

Αυτοκράτειρα Ελισάβετ γεννήθηκε στο Παλάτι του Κολομένσκ στις 29 Δεκεμβρίου του 1709 στην Αγία Πετρούπολη. Μόλις οκτώ ετών, η πριγκίπισσα Ελισάβετ ήδη προσέλκυε την προσοχή με την ομορφιά της.Η μόρφωση της πριγκίπισσας Ελισάβετ δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως επιτυχημένη, δεδομένου ότι η μητέρα της ήταν τελείως αγράμματη. Αλλά η Ελισάβετ ήταν ζωντανή, διορατική, αστεία και έξυπνη προσωπικότητα. Εκτός από ρωσικά μιλούσε άψογα και τη γαλλική γλώσσα. Σωστής εκπαίδευσης δεν έτυχε ποτέ. Όμως και η ίδια δεν επιθυμούσε να αναπληρώσει τα κενά της εκπαίδευση της. Δεν διάβαζε σχεδόν ποτέ, και τον ελεύθερο χρόνο αφιέρωνε στο κυνήγι, την κωπηλασία και την ιππασία. Μισούσε κάθε σοβαρή δουλειά. [2]
Διαδοχή στο θρόνο

Η διαθήκη της Αικατερίνη Α΄το 1727, πρόβλεπε το δικαίωμα στην Ελισάβετ και στους απογόνους της στο θρόνο, μετά από τον Πέτρο Β΄ και την Άννα Πετρόβνα. Μετά το θάνατο του Πέτρου Β΄ τον Ιανουάριο του 1730 η βούληση της Αικατερίνης Α΄ είχε ξεχαστεί και στο θρόνο ανέβηκε η Άννα Ιβάνοβνα, η ξαδέλφη της Ελισάβετ. Δυσαρεστημένοι από την Άννα Ιβάνοβνα και τον Μπίρονα, έλπιζαν πως η κόρη του Πέτρου Α΄ θα τους ανατρέψει από το θρόνο. Ωστόσο, πολλοί θεωρούσαν ότι η Ελισάβετ δεν είναι αρκετά ικανή για να στήσει συνωμοσία εναντίον τους. Εκμεταλλευόμενη την πτώση του κύρους και της επιρροής της εξουσίας της Άννας Ιβάνοβνα, τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου 1741, η 32χρόνη Ελισάβετ, ξεσήκωσε το σύνταγμα Πρεομπραζένσκι την στρατιωτική μονάδα της αυτοκρατορίας. Ακολούθησαν και αλλά τάγματα που κατευθύνθηκαν προς το Χειμερινό Ανάκτορο. Μαζί με τους 308 πιστούς φρουρούς ανακήρυξε τον εαυτό της Αυτοκράτειρα, διέταξε να φυλακιστεί στο φρούριο ο Ιβάν ΣΤ΄ και να συλλάβει όλη την οικογένεια και τους συγγενείς της Άννας Ιβάνοβνα.
Εσωτερική πολιτική

Η Αυτοκράτειρα Ελισάβετ έχει επανειλημμένα διακηρύξει πως θα συνέχιζε την πολιτική του Πέτρου Α΄. Κατά τα έτη 1744-1747 πραγματοποιήθηκε η απογραφή του πληθυσμού. Στα τέλη του 1740, αρχές του 1750 προχώρησε σε μια σειρά από σημαντικές αλλαγές. Το 1754, η Γερουσία ενέκρινε το ψήφισμα για κατάργηση των δασμών και ασήμαντων τελών. Το 1744, με διάταγμα απαγόρευσε γρήγορη οδήγηση στην πόλη, επιβάλλοντας στους παραβιαστείς κυρώσεις. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της για πρώτη φορά στην ιστορία της Ρωσίας μετά από εκατοντάδες χρόνια, δεν επιβαλλόταν η θανατική ποινή. Ωστόσο, ενισχύθηκε η πρακτική της σωματικής τιμωρίας των δουλοπάροικων και στρατιωτών. Επισήμως, ιδιοκτήτες δεν είχαν δικαίωμα να εκτελούν τους αγρότες, όμως τους ανάγκαζαν να δουλεύουν μέχρι θανάτου. Σε γενικές γραμμές, η εσωτερική πολιτική της Ελισάβετ είχε προσανατολισμό προς τη σταθερότητα και την ανάπτυξη του κύρους και της δύναμης της κυβέρνησης.
Ρώσο-σουηδικός πόλεμος του 1741—1743

Το 1740, Πρώσος βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ αποφάσισε να επωφεληθεί τον θάνατο του αυστριακού αυτοκράτορα Καρόλου ΣΤ΄ για να κατακτήσει τη Σιλεσία. Άρχισε ο πόλεμος της αυστριακής διαδοχής. Εχθρική στην Αυστρία η Πρωσία και Γαλλία προσπάθησαν να πείσουν τη Ρωσία να μην λάβει μέρος στη σύγκρουση. Η Γαλλική διπλωματία δημιούργησε ένταση ανάμεσα στη Σουηδία και τη Ρωσία, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή τελευταίας από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Έτσι η Σουηδία κήρυξε τον πόλεμο στη Ρωσία. Ρωσικά στρατεύματα υπό τις διαταγές του στρατηγού Λάσσι νίκησαν τους Σουηδούς στη Φινλανδία και κατέκτησαν τα εδάφη της.
Επταετής Πόλεμος

Στις 1 Σεπτεμβρίου του 1756 η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο στην Πρωσία. Το 1757, ο Φρειδερίκος Β΄ έσπασε τα αυστριακά και γαλλικά στρατεύματα και έστειλε την κύρια δύναμη κατά της Ρωσίας. Το καλοκαίρι του 1757 ο ρωσικός στρατός υπό την αρχηγία του Άπραξιν έφτασε στην Ανατολική Πρωσία. Στις 19 Αυγούστου ο ρωσικός στρατός περικυκλώθηκε από εχθρό, κατάφερε όμως να ξεφύγει από περικύκλωση. Ο εχθρός έχασε οκτώ χιλιάδες άτομα και υποχώρησε. Ο Άπραξιν κατέφυγε στην Κυρλανδία χωρίς να συνεχίσει τον πόλεμο. Η Ελισάβετ διέταξε τη σύλληψη και την ανάκριση του.

Ο νέος διοικητής διορίστηκε ο Φέρμορ. Στις αρχές του 1758 τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν την Καινιξβέργη, στη συνέχεια το σύνολο της Ανατολικής Πρωσίας, της οποίας ο πληθυσμός ορκίστηκε στη αυτοκράτειρα. Τον Αύγουστο του 1758 στο χωριό Τσορνντόρφ έγινε αιματηρή μάχη, η οποία δεν έφερε τη νίκη σε κανένα από τα μέρη. Έτσι ο Φέρμορ, αναγκάστηκε να παραδώσει την διοίκηση του στρατού. Ρώσικος στρατός υπό την ηγεσία του Σαλίτικοφ στις 1 Αυγούστου του 1759 κοντά στο χωριό Καινιξβέργη έδωσε αποφασιστική μάχη εναντίον 48.000 Πρώσων στρατιωτών. Ο στρατός του Φρειδερίκου Β΄ καταστράφηκε ολοσχερώς. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1760 καταλήφθηκε το Βερολίνο.
Θάνατος

Το Δεκέμβριο 1761 η Ελισάβετ πεθαίνει από αιμορραγία λόγω άγνωστου στη ιατρική τότε νόσου. Στο θρόνο τη διαδέχτηκε ο Πέτρος Γ΄. Ο νέος αυτοκράτορας επέστρεψε στον Φρειδερίκο Β΄ όλη την κατακτημένη γη.
Παραπομπές

“The Daughter of Peter the Great: A History of Russian Diplomacy and of the Russian Court Under the Empress Elizabeth Petrovna, 1741–1762.” by Robert Nisbet Bain, pg. 142
Elizabeth and Catherine by Robert Coughlan, p.57.