Ο Ραντάμιστο (HWV 12) είναι μια όπερα σέρια σε τρεις πράξεις του Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ σε ιταλικό λιμπρέτο του Νικόλα Φραντσέσκο Χάιμ, βασισμένο σε ένα άλλο με τίτλο Τυραννική Αγάπη, ή Ζηνοβία του Ντομένικο Λάλλι και στο Ζηνοβία του Ματτέο Νόρις. Ήταν η πρώτη όπερα που έγραψε ο Χαίντελ για τη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής. Η πλοκή της όπερας βασίζεται ελαφρώς σε περιστατικά από τα Χρονικά του Τάκιτου.
Ιστορικό παρουσίασης
Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο King's Theatre του Λονδίνου στις 27 Απριλίου 1720, μια παράσταση την οποία παρακολούθησαν ο Γεώργιος Α' και ο γιος του, ο Πρίγκιπας της Ουαλίας,[1] και κρίθηκε επιτυχημένη, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν 10 ακόμη παραστάσεις. Μια αναθεωρημένη εκδοχή με διαφορετικούς τραγουδιστές, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς φήμης καστράτο Σενεζίνο στον πρώτο από τους πολλούς ρόλους που ερμήνευσε στα έργα του Χαίντελ, γράφτηκε για να αναβιώσει στις 28 Δεκεμβρίου 1720. Ακολούθησαν περισσότερες αναθεωρήσεις για μια άλλη εκδοχή που παρουσιάστηκε το 1721. Το 1728 ο Ραντάμιστο αναθεωρήθηκε ξανά για άλλη μια αναβίωση με τις δύο διάσημες πριμαντόνα Κουτζόνι και Φαυστίνα καθώς και με τον Σενεζίνο. Η πρώτη σύγχρονη παράσταση φιλοξενήθηκε στο Γκέτινγκεν στις 27 Ιουνίου 1927.
Πλοκή
Τόπος: Ναός του Γκαρνί, Αρμενία
Χρόνος: 53 μ.Χ.
Πράξη 1η
Στη βασιλική σκηνή έξω από την πόλη, η Πολυξένη, απελπισμένα δυστυχισμένη, προσεύχεται στους θεούς να τη βοηθήσουν στη θλίψη της. Είναι παντρεμένη με τον Τιριδάτη, βασιλιά της Αρμενίας, αλλά εκείνος έχει συλλάβει ένα τρελό πάθος για μια άλλη γυναίκα, τη Ζηνοβία, η οποία είναι παντρεμένη με τον αδερφό της Πολυξένης, τον πρίγκιπα Ραντάμιστο, διάδοχο του θρόνου του γειτονικού βασιλείου της Θράκης. Ο Φραάρτης, αδελφός του Τιριδάτη, και ο Τιγράνης, σύμμαχος του Τιριδάτη, έρχονται στην Πολυξένη και την πληροφορούν ότι η εμμονή του συζύγου της για την κουνιάδα του Ζηνοβία έχει κηρύξει πόλεμο στο βασίλειο και πολιορκεί την πόλη, έτσι ώστε να ικανοποιήσει την επιθυμία του για αυτήν. Ο Φραάρτης και ο Τιγράνης συμβουλεύουν τη βασίλισσα Πολυξένη να ξεχάσει τον σύζυγό της και να παρηγορηθεί με τον Τιγράνη, ο οποίος είναι ερωτευμένος μαζί της, αλλά η Πολυξένη δεν ενδιαφέρεται. Μπαίνει ο Τιριδάτης και λέει στη γυναίκα του να φύγει. Ο βασιλιάς Φαρεσμάνης της Θράκης, ο πατέρας της, μεταφέρεται στην Τιριδάτη αλυσοδεμένος, αφού αιχμαλωτίστηκε στη μάχη και ο Τιριδάτης προειδοποιεί ότι θα θανατωθεί αν δεν του δοθεί η Ζηνοβία. Η Πολυξένη παρακαλεί για έλεος.
Στο στρατόπεδο του Τιριδάτη, ο Ραντάμιστο και η Ζηνοβία έχουν έρθει για να προσπαθήσουν να διαπραγματευτούν την απελευθέρωση του πατέρα του, βασιλιά Φαρεσμάνη. Ο Τιριδάτης απειλεί να σκοτώσει τον βασιλιά αν δεν παραδώσουν την πόλη. Προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω αιματοχυσία, η Ζηνοβία προσφέρεται στον Τιριδάτη, αφήνοντας τον Ραντάμιστο ένα ράκος, μα ο Φαρεσμάνης προτιμά να πεθάνει παρά να ζει με τη θυσία της τιμή της νύφης του.
Μπροστά στο παλάτι του Τιριδάτη τον υποδέχονται καθώς επιστρέφει νικητής από τη μάχη. Ο Ραντάμιστο και η Ζηνοβία έχουν δραπετεύσει και ο Φαρεσμάνης θα κρατηθεί όμηρος μέχρι να βρεθούν. Η Πολυξένη επιπλήττει τον σύζυγό της για την άτιμη συμπεριφορά του και τη μοιχική του επιδίωξη της κουνιάδας του, αλλά η μόνη απάντηση που παίρνει από αυτόν είναι να σωπάσει. Ο Τιγράνης στρέφει ξανά την προσοχή του πάνω της, αλλά η Πολυξένη τον απορρίπτει και μπορεί μόνο να ελπίζει ότι θα έρθουν πιο ευτυχισμένες στιγμές.
Πράξη 2η
Στην ύπαιθρο δίπλα στον ποταμό Αράξη, ο Ραντάμιστο και η Ζηνοβία φεύγουν από τον Τιριδάτη και τον στρατό του. Η Ζηνοβία είναι στο τέλος της αντοχής της. Ο Τιριδάτης διεξάγει πόλεμο και χύνει αίμα όλα στην προσπάθεια να ικανοποιήσει τον πόθο του για αυτήν. Της φαίνεται ότι το καλύτερο θα ήταν ο θάνατός της και τότε η σκληρότητά του θα έπαυε. Ζητά από τον άντρα της να τη σκοτώσει. Προσπαθεί να τη μαχαιρώσει καθώς τη ζητάει, αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω από μια ελαφριά πληγή, οπότε εκείνη πηδά στο ποτάμι. Ο Radamisto αιχμαλωτίζεται από τον Tigrane και τους άντρες του που προσφέρονται να τον πάνε στην αδερφή του Polissena. Ο Ρανταμίστο θλίβεται από αυτό που υποθέτει ότι είναι ο θάνατος της γυναίκας του και προσεύχεται για ειρήνη για την ψυχή της. Στην πραγματικότητα η Zenobia έχει σωθεί από πνιγμό από την Fraarte.
Στον κήπο του παλατιού της Τιριδάτης, η Ζηνοβία οδηγείται από τον Φραάρτε και παρουσιάζεται στον Τιριδάτη, ο οποίος την επιθυμεί ακόμη με πάθος. Η μόνη της ανησυχία είναι να προσπαθήσει να μάθει πού βρίσκεται ο άντρας της. Μάλιστα, ο Radamisto βρίσκεται τώρα στο ίδιο παλάτι, αφού τον έφερε στην αδελφή του, βασίλισσα Polissena, ο Tigrane, ο οποίος ελπίζει ότι η σύγκρουση μπορεί τώρα να επιλυθεί. Ο Radamisto θέλει να δολοφονήσει την Tiridate, αλλά η Polissena αγαπά τον σύζυγό της παρ' όλα αυτά και αρνείται να συμμετάσχει σε μια τέτοια πλοκή, αφήνοντας τον Radamisto έξαλλο με την πίστη της σε έναν τύραννο.
Μέσα στο παλάτι, η Ζηνοβία θρηνεί ακόμα τη μοίρα της ενώ ο Τιριδάτης συνεχίζει να την παρενοχλεί με τις επιθυμίες του. Ο Tigrane τους φέρνει την ψευδή είδηση ότι ο Radamisto πέθανε, και παρουσιάζει τον υποτιθέμενο υπηρέτη του Radamisto, "Ismeno", πραγματικά ο ίδιος ο Radamisto μεταμφιεσμένος, ο οποίος αφηγείται τα τελευταία λόγια του Radamisto. Η Zenobia αναγνωρίζει τη φωνή του συζύγου της και όταν οι δυο τους μένουν μόνοι, αυτή και ο Radamisto τραγουδούν τον έρωτά τους ο ένας για τον άλλον
Πράξη 3η
Έξω από το παλάτι, ο Tigrane και ο Fraarte συμφωνούν ότι η τερατώδης τυραννία του Tiridate πρέπει να σταματήσει. Ο Tigrane, αναγνωρίζοντας την απελπισία της αγάπης του για την Polissena, επιμένει ωστόσο.
Σε ένα δωμάτιο του παλατιού, η Ζηνοβία ανησυχεί ότι η μεταμφίεση του συζύγου της θα γίνει αντιληπτή και αυτός προσπαθεί να κατευνάσει τους φόβους της. Κρύβεται καθώς μπαίνει η Τιριδάτη και προσπαθεί ξανά να αποπλανήσει τη Ζηνοβία. Ο Radamisto βγαίνει από το κρυφτό καθώς ο Polissena και η Farasmene μπαίνουν επίσης, εμποδίζοντας τον Tiridate να παρενοχλήσει τη Zenobia, αλλά ο Farasmane αναγνωρίζει τον γιο του Radamisto και τον φωνάζει με το όνομά του. Ο Τιριδάτης διατάζει τον Ραδάμιστο να εκτελεστεί, αφήνοντας τον Ραδάμιστο και τη Ζηνοβία εξοργισμένους με την τυραννία του. Παρά τις εκκλήσεις της συζύγου του Polissena, της οποίας η αγάπη για τον σύζυγό της μετατρέπεται σε μίσος, η Tiridate παραμένει σταθερή. Ο Radamisto και η Zenobia αποχαιρετούν ο ένας τον άλλον με δάκρυα.
Μέσα σε έναν ναό, ο Τιριδάτης είναι αποφασισμένος να παντρευτεί τη Ζηνοβία παρά τα πάντα. Ο Polissena του φέρνει νέα ότι ο στρατός, με επικεφαλής τον Tigrane και τον Fraarte, έχει εξεγερθεί και ο λαός έχει επαναστατήσει. Περικυκλωμένος από τους εχθρούς του, ο Τιριδάτης βλέπει τώρα το λάθος του τρόπου του. Απελευθερώνει τη Ζηνοβία και τον Ρανταμίστο, που γιορτάζουν την επανένωση τους, ζητά συγχώρεση από τη γυναίκα του και ορκίζεται να κυβερνήσει προς όφελος του λαού του για το υπόλοιπο της ζωής του. Όλοι γιορτάζουν την τυχερή εξέλιξη των γεγονότων.[2][3]
Ενορχήστρωση
Η παρτιτούρα περιλαμβάνει:
Φλάουτο, δύο όμποε, φαγκότο, δύο κόρνα
Έγχορδα
Συνεχές βάσιμο (τσέλο, λαούτο, τσέμπαλο)
Παραπομπές
Burrows, Donald (12 Ιουλίου 2012). Handel. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-973736-9.
Hicks, Anthony (2002). Radamisto. Oxford Music Online. Oxford University Press.
Hicks, Anthony (2002). Radamisto. Oxford Music Online. Oxford University Press.
|
Όπερες του Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ Αλμίρα (1705) | Νέρων (1705) | Φλορίντο (1708) | Ροντρίγκο (1707) | Αγριππίνα (1709) | Ρινάλντο (1711) | Ο πιστός ποιμένας (1712) | Θησέας (1713) | Άμαδις της Γαλατίας (1715) | Άκις και Γαλάτεια (1718) | Ραντάμιστο (1720) | Μούκιος Σκαιβόλας (1721) | Φλοριντάντε (1721) | Όθων (1723) | Φλάβιος (1723) | Ιούλιος Καίσαρ (1724) | Ταμερλάνος (1724) | Ροντελίντα (1725) | Σκιπίων (1726) | Αλέξανδρος (1726) | Άδμητος (1727) | Ριχάρδος Α' (1727) | Σιρόης (1728) | Πτολεμαίος (1728) | Λοθάριος (1729) | Παρθενόπη (1730) | Πώρος (1731) | Έτζιο (1732) | Σωσάρμης (1732) | Ορλάνδος (1733) | Αριάδνη εν Κρήτη (1734) | Ορέστης (1734) | Αριοδάντης (1735) | Αλτσίνα (1735) | Αταλάντη (1736) | Αρμίνιο (1737) | Ιουστίνος (1737) | Βερενίκη (1737) | Αλέξανδρος Σέβηρος (1738) | Φαραμόντο (1738) | Ξέρξης (1738) | Ο Ζευς στο Άργος (1739) | Ιμενέο (1740) | Δηιδάμεια (1741) |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
