Ο Αριοδάντης (Ariodante, HWV 33) είναι μια σοβαρή όπερα (οpera seria) σε τρεις πράξεις του Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ, σε ιταλικό λιμπρέτο που βασίστηκε σε μια εργασία του Αντόνιο Σάλβι, η οποία στη συνέχεια προσαρμόστηκε στο έπος Ορλάνδος μαινόμενος του Αριόστο.
Η όπερα πρωτοπαρουσιάστηκε στο θέατρο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου στις 8 Ιανουαρίου 1735. Με τον Αριοδάντη ο Χαίντελ ξεκίνησε την πρώτη του σαιζόν στο θέατρο Κόβεντ Γκάρντεν και ανταγωνίσθηκε επιτυχώς την κυριαρχούσα όπερα της αριστοκρατίας, ενώ είχε και την πλήρη υποστήριξη του πρίγκηπα της Ουαλίας. Εκτός αυτού, ο Χαίντελ είχε τη σιωπηρή και οικονομική ενίσχυση του βασιλιά και της βασίλισσας της Αγγλίας. Η όπερα ανεβάστηκε 11 φορές στο θέατρο Κόβεντ Γκάρντεν κατά τη διάρκεια της πρώτης της σαιζόν.[2]
Όπως και οι άλλες όπερες του Χαίντελ, παρά την αρχική επιτυχία του, ο Αριοδάντης ξεχάστηκε γρήγορα και για περισσότερο από διακόσια χρόνια. Μια έκδοση του δημοσιεύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, από το Hallische Händel Ausgabe.[3] Στη δεκαετία του 1970 η όπερα άρχισε να γίνεται γνωστή, μέχρι που συνειδητοποιήθηκε ότι είναι μια από τις πιο ωραίες όπερες του Χαίντελ.
Πλοκή
Πράξη 1η
Η πριγκίπισσα Τζινέβρα είναι ερωτευμένη. Αγαπάει τον ιππότη Αριοδάντη. Ο πατέρας της Τζινέβρας, ο βασιλιάς της Σκωτίας προορίζει τον Αριοδάντη για γαμπρό και διάδοχό του. Ο Πολινέσσο, δούκας του Άλμπανυ θέλει να αναλάβει τον θρόνο, αλλά η Τζινέβρα τον απεχθάνεται.
Η Δαλιδά, καμαριέρα της Τζινέβρας είναι κρυφά ερωτευμένη με τον Πολινέσσο, ενώ δεν δίνει σημασία στον αδερφό του Αριοδάντη, τον Λουρκάνιο που την αγαπάει ειλικρινά. Ο Πολινέσσο θα χρησιμοποιήσει τη Δαλιδά για να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του. Της υπόσχεται να την αγαπήσει, αλλά για να το κάνει αυτό, η Δαλιδά θα πρέπει να ντυθεί σαν την Τζινέβρα και να κρυφτεί στο δώμα της πριγκίπισσας και να τον περιμένει τη νύχτα.
Πράξη 2η
Ο Αριοδάντης είναι χαρούμενος και ανακοινώνει στον Πολινέσσο, ότι πρόκειται να παντρευτεί την Τζινέβρα. Ο Πολινέσσο του απαντάει ότι η Τζινέβρα είναι η ερωμένη του και μπορεί να του το αποδείξει. Τον παίρνει μαζί του το βράδυ και τον βάζει να κοιτάξει στο παράθυρο της πριγκίπισσας. Ο Πολινέσσο σκαρφαλώνει και μπαίνει μέσα, όπου η μασκαρεμένη αλλά και ανύποπτη Νταλίντα τον υποδέχεται ερωτικά, ενώ ο Αριοδάντης νομίζοντας ότι είναι η αρραβωνιαστικιά του απογοητεύεται πικρά. Στην απόγνωση του θέλει να αυτοκτονήσει. Ο Λουρκάνιος τον συγκρατεί και του λέει, ότι ο θάνατος αξίζει στην άπιστη Τζινέβρα.
Ο βασιλιάς, χωρίς να ξέρει τίποτα από όλα αυτά, ανακοινώνει, ότι προορίζει τον Αριοδάντη για διάδοχο του, όταν ο Οντοάρντο, ένας υπηρέτης του παλατιού, του φέρνει τα θλιβερά μαντάτα: ο Αριοδάντης έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε. Ο Λουρκάνιος κατηγορεί την Τζινέβρα για απιστία και της ρίχνει την ευθύνη για τον θάνατο του Αριοδάντη. Ο βασιλιάς την αποκληρώνει και την ρίχνει στις φυλακές του παλατιού. Η Τζινέβρα δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει και χάνει τα λογικά της, ενώ πλήττεται από φρικτούς εφιάλτες και θέλει να πεθάνει.
Πράξη 3η
Ο Αριοδάντης επέζησε. Τα κύματα της θάλασσας τον έβγαλαν στην αμμουδιά όπου και συνήλθε. Θα σώσει τη Δαλιδά από δύο πληρωμένους δολοφόνους που είχε στείλει ο Πολινέσσο για να την ξεκάνουν. Η Δαλιδά του λέει την αλήθεια για την δολοπλοκία του Πολινέσσο.
Ο βασιλιάς ελπίζει και περιμένει να παρουσιαστεί ένας ιππότης ικανός να υπερασπιστεί την προδομένη τιμή της πριγκίπισσας. Ο Πολινέσσο παρουσιάζεται και από υπολογισμό θέλει να την «υπερασπιστεί». Επειδή νομίζει ότι ο Αριοδάντης είναι νεκρός, πιστεύει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τον Λουρκάνιο και έτσι, όταν τον νικήσει να κερδίσει το χέρι της φυλακισμένης πριγκίπισσας και να ανεβεί στον θρόνο. Χάνει όμως την ξιφομαχία που θα ακολουθήσει, και, σοβαρά τραυματισμένος από το σπαθί του Λουρκάνιου, ομολογεί την προδοσία του πριν να ξεψυχήσει.
Ο Αριοδάντης επιστρέφει στο παλάτι και ανακοινώνει ότι η Τζινέβρα είναι αθώα. Ζητάει επίσης να συγχωρέσουν τη Δαλιδά που ουσιαστικά δεν έφταιξε σε τίποτα. Ο Λουρκάνιος, που ακόμα αγαπάει τη Δαλιδά, την συγχωρεί.
Η τιμή της Τζινέβρας θα αποκατασταθεί και οι γάμοι θα γίνουν.
Αξιοσημείωτες ηχογραφήσεις
Philips 6769 025: Janet Baker, Edith Mathis, Norma Burrowes, Samuel Ramey, David Rendall, James Bowman, Alexander Oliver; London Voices; English Chamber Orchestra; Raymond Leppard, conductor[2][4][5]
harmonia mundi HMU 907146.48: Lorraine Hunt, Juliana Gondex, Lisa Saffer, Jennifer Lane, Rufus Müller, Nicolas Cavallier, Jörn Lindemann; Wilhelmshaven Vocal Ensemble; Freiburg Baroque Orchestra; Nicholas McGegan, conductor[6]
Deutsche Grammophon 457 271-2: Anne Sofie von Otter, Lynne Dawson, Veronica Cangemi, Ewa Podles, Richard Croft, Denis Sedov, Luc Coadou; Chorus of Les Musiciens du Louvre; Les Musiciens du Louvre; Marc Minkowski, conductor
DVD
Händel, Georg Friedrich - Ariodante, London Coliseum, Ann Murray, Christopher Robson, Joan Rodgers, David Alden, έκδοση 2000, EAN 4-006680-100647, Σελίδα IMDb
Παραπομπές
Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2019.
Baxter, Robert (1985). «Ariodante». The Opera Quarterly 3 (3): 191-192. Ανακτήθηκε στις 2007-09-29.
"J.A.W." (no full name given), "Reviews of Music: Collected Editions - Ariodante (edited by Karl-Josef Fürth) (January 1962). Music & Letters, 43 (1): pp. 83-84.
Dean, Winton, "Record Reviews: Ariodante" (January 1981). The Musical Times, 122 (1655): pp. 33-34.
Chisholm, Duncan, Review of Recordings of Ariodante and Serse (January 1982). Early Music, 10: (1): pp. 101, 103, 105.
Pines, Roger (1996). «Ariodante. George Frideric Handel». The Opera Quarterly 13 (2): 141-143. Ανακτήθηκε στις 2007-09-29.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αριοδάντης (Χαίντελ)
Η παρτιτούρα του Ariodante, επιμ. Φρίντριχ Κρυσάντερ (Friedrich Chrysander), Λειψία 1881
|
Όπερες του Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ Αλμίρα (1705) | Νέρων (1705) | Φλορίντο (1708) | Ροντρίγκο (1707) | Αγριππίνα (1709) | Ρινάλντο (1711) | Ο πιστός ποιμένας (1712) | Θησέας (1713) | Άμαδις της Γαλατίας (1715) | Άκις και Γαλάτεια (1718) | Ραντάμιστο (1720) | Μούκιος Σκαιβόλας (1721) | Φλοριντάντε (1721) | Όθων (1723) | Φλάβιος (1723) | Ιούλιος Καίσαρ (1724) | Ταμερλάνος (1724) | Ροντελίντα (1725) | Σκιπίων (1726) | Αλέξανδρος (1726) | Άδμητος (1727) | Ριχάρδος Α' (1727) | Σιρόης (1728) | Πτολεμαίος (1728) | Λοθάριος (1729) | Παρθενόπη (1730) | Πώρος (1731) | Έτζιο (1732) | Σωσάρμης (1732) | Ορλάνδος (1733) | Αριάδνη εν Κρήτη (1734) | Ορέστης (1734) | Αριοδάντης (1735) | Αλτσίνα (1735) | Αταλάντη (1736) | Αρμίνιο (1737) | Ιουστίνος (1737) | Βερενίκη (1737) | Αλέξανδρος Σέβηρος (1738) | Φαραμόντο (1738) | Ξέρξης (1738) | Ο Ζευς στο Άργος (1739) | Ιμενέο (1740) | Δηιδάμεια (1741) |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
