O Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ (επίσης Χέντελ) (Georg Friedrich Händel, ή George Frideric Handel, 5 Μαρτίου 1685 - 14 Απριλίου 1759) ήταν Γερμανός συνθέτης της ύστερης περιόδου της μπαρόκ μουσικής, που διακρίθηκε κυρίως για τα ορατόριά του. Έζησε κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αγγλία και απέκτησε την αγγλική ιθαγένεια το 1726. Συνέθεσε concerti grossi, όπερες και ορατόρια. Το πιο διάσημο έργο του είναι το ορατόριο Μεσσίας. Επηρέασε βαθιά πολλούς από τους μεταγενέστερους συνθέτες, μεταξύ των οποίων ήταν ο Φραντς Γιόζεφ Χάυντν, ο Μότσαρτ και ο Μπετόβεν, ενώ το έργο του συνέβαλε στη μετάβαση από την εποχή της μουσικής Μπαρόκ στην Κλασσική περίοδο. Οι συνθέσεις του περιλαμβάνουν περίπου 50 όπερες, 23 ορατόρια και πολλές συνθέσεις εκκλησιαστικής μουσικής, καθώς και ορχηστρικά κομμάτια.
Βιογραφία
Ο Χαίντελ γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου 1685 στο Χάλλε της Γερμανίας, την ίδια χρονιά με τον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και τον Ντομένικο Σκαρλάττι. Από νεαρή ηλικία έδειξε ιδιαίτερη κλίση στη μουσική, αν και ο πατέρας του, που ήταν κουρέας-χειρουργός στην υπηρεσία του δούκα της Σαξονίας, δεν επιθυμούσε να εξελιχθεί ο γιος του σε μουσικό. Με παρέμβαση του δούκα, που εκτίμησε τα μουσικά χαρίσματα του οκτάχρονου Χέντελ, ξεκίνησε μαθήματα εκκλησιαστικού οργάνου υπό την εποπτεία του συνθέτη Friedrich W. Zachow. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν στην ηλικία των έντεκα ετών και το 1702, από σεβασμό στην επιθυμία του, γράφτηκε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου του Χάλλε, ενώ εργαζόταν παράλληλα και ως οργανίστας στον καθεδρικό ναό της πόλης. Τον επόμενο χρόνο μετακόμισε στο Αμβούργο, όπου εργάστηκε ως βιολονίστας στην ορχήστρα της τοπικής όπερας, θέση που εγκατέλειψε όμως προκειμένου να περιοδεύσει στην Ιταλία κατά την περίοδο 1706-10. Εκεί ήρθε σε επαφή με μερικούς από τους σπουδαιότερους Ιταλούς συνθέτες της εποχής, όπως τον Αλεσσάντρο Σκαρλάττι και τον γιο του Ντομένικο. Στην Ιταλία συνέθεσε αρκετά μουσικά έργα και το ύφος του σημείωσε σημαντική εξέλιξη, ενώ την ίδια περίοδο ο Χαίντελ άρχισε να γνωρίζει διεθνή αναγνώριση.
Στα τέλη του 1710 ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Αγγλία, ενώ τον επόμενο χρόνο παρουσίασε την όπερα Rinaldo στο Λονδίνο, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Εκεί άλλαξε και το όνομά του και το προσάρμοσε, χρησιμοποιώντας το από κει και πέρα επίσημα στην αγγλική γραφή. Το 1712 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αγγλία, όπου συνέχισε τη σταδιοδρομία του ως θεατρικός επιχειρηματίας, αντιμετωπίζοντας ισχυρό ανταγωνισμό. Το 1737 οδηγήθηκε σε χρεοκοπία, γεγονός που συνοδεύτηκε από μία επιδείνωση της υγείας του και προσωρινή παράλυση του δεξιού χεριού του, πιθανώς εξαιτίας ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Μετά την ανάρρωσή του, ξεκίνησε να συνθέτει το δημοφιλέστερο ορατόριο του, τον Μεσσία, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 13 Απριλίου του 1742 στο Δουβλίνο. Από το 1751 άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα όρασης που οδηγούσαν σταδιακά στην τύφλωσή του. Υπό αυτές τις συνθήκες, συνέθεσε το 1752 το ορατόριο Ιεφθάε (ο Θρίαμβος του Χρόνου και της Αλήθειας, έργο του 1757, στηρίχθηκε κυρίως σε προγενέστερο υλικό του Χέντελ). Πέθανε το Πάσχα του 1759 και η ταφή του έγινε με τιμές στο Αβαείο Γουέστμινστερ.
|
Όπερες του Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ Αλμίρα (1705) | Νέρων (1705) | Φλορίντο (1708) | Ροντρίγκο (1707) | Αγριππίνα (1709) | Ρινάλντο (1711) | Ο πιστός ποιμένας (1712) | Θησέας (1713) | Άμαδις της Γαλατίας (1715) | Άκις και Γαλάτεια (1718) | Ραντάμιστο (1720) | Μούκιος Σκαιβόλας (1721) | Φλοριντάντε (1721) | Όθων (1723) | Φλάβιος (1723) | Ιούλιος Καίσαρ (1724) | Ταμερλάνος (1724) | Ροντελίντα (1725) | Σκιπίων (1726) | Αλέξανδρος (1726) | Άδμητος (1727) | Ριχάρδος Α' (1727) | Σιρόης (1728) | Πτολεμαίος (1728) | Λοθάριος (1729) | Παρθενόπη (1730) | Πώρος (1731) | Έτζιο (1732) | Σωσάρμης (1732) | Ορλάνδος (1733) | Αριάδνη εν Κρήτη (1734) | Ορέστης (1734) | Αριοδάντης (1735) | Αλτσίνα (1735) | Αταλάντη (1736) | Αρμίνιο (1737) | Ιουστίνος (1737) | Βερενίκη (1737) | Αλέξανδρος Σέβηρος (1738) | Φαραμόντο (1738) | Ξέρξης (1738) | Ο Ζευς στο Άργος (1739) | Ιμενέο (1740) | Δηιδάμεια (1741) |
Παραπομπές
geboren.am/person/Georg_Friedrich_Haendel.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb139873218. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/George-Frideric-Handel. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
SNAC. w6668khj. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 89505. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 2534. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
International Music Score Library Project. Category:Handel,_George_Frideric. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 375279. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. fdc1bf9cd03d4374a2030dfc9e2d8b93. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb139873218. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
GFHandel.org
The Mutopia Project
Handel Reference Database
Ilias Chrissochoidis (επιμ.), John Mainwaring, Memoirs of the Life of the late George Frederic Handel (Stanford, 2015).
Ilias Chrissochoidis, “Early Reception of Handel’s Oratorios, 1732–1784: Narrative – Studies – Documents”, Διδακτορική διατριβή, Stanford University, 2004.
Ηλίας Χρυσοχοϊδης, "Τα Πάθη και η Ανάσταση του Χαίντελ", The Huffington Post Greece, 30 Απριλίου 2017.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
