Η ναυμαχία της Ερεσού θεωρείται η πρώτη κατά μέτωπο ναυμαχία που έδωσαν οι Έλληνες ναυμάχοι στην ελληνική επανάσταση του 1821 με πλοίο γραμμής, δίκροτο, του τότε αυτοκρατορικού οθωμανικού στόλου, η οποία και διεξήχθη στις 27 Μαΐου του 1821 στον όρμο Ερεσού της Λέσβου. Πρωταγωνιστές της ναυμαχίας αυτής ήταν ο Ιάκωβος Τομπάζης (πρώτος ναύαρχος της επανάστασης του 1821) όπου διηύθυνε την ναυμαχία και ο Δημήτριος Παπανικολής ο οποίος επιχείρησε για πρώτη φορά με απόλυτη επιτυχία την "πυρπόληση" με χρήση "καυστικού" όπως λεγόταν αρχικά το πυρπολικό με αποτέλεσμα την ανατίναξη του εχθρικού πλοίου.
Η πυρπόληση τουρκικού δικρότου με 74 πυροβόλα στο λιμάνι της Ερεσού.
Η επιτυχία αυτή υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική τόσο στο ηθικό των Ελλήνων ναυμάχων, για την μελλοντική εξέλιξη στον κατά θάλασσα αγώνα όσο και αντίστροφα στο ηθικό των Τούρκων προ του καινοφανούς αυτού τύπου καταδρομής και δολιοφθοράς. Παράλληλα όμως τραγική συνέπεια αυτής ήταν η καταστροφή των Κυδωνιών (του Αϊβαλί) που ακολούθησε 15 ημέρες αργότερα.[1]
Ιστορικό κατάστασης
Με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός αξιόμαχου στόλου για την από θάλασσα αρωγή και προστασία του αγώνα υπήρξε άμεση αντιληπτή. Έτσι μέσα στον επόμενο μήνα και μετά από πολλές διαβουλεύσεις των προυχόντων και καραβοκυραίων των τριών κυριοτέρων "ναυτικών" νήσων Σπετσών, Ύδρας και Ψαρών αποφασίσθηκε. στις 17 Απριλίου, ημέρα Κυριακή, με πανηγυρισμούς η σύμπραξη και διάθεση των εμπορικών τους στόλων στον ιερό αγώνα, καλώντας με προκήρυξη ομοίως και τ΄ άλλα νησιά. Το παράδειγμα αυτών ακολούθησαν αμέσως τα νησιά του Σαρωνικού, οι Κυκλάδες και άλλα όπως η Κάσος. Έτσι δημιουργούνται τρεις μοίρες πλοίων καθεμιά με ναύαρχο που διορίστηκε από την κοινότητα ναυτικής νήσου.
Η έξοδος του συγκροτημένου ελληνικού στόλου στο Αιγαίο συνέπεσε με τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στην Κωνσταντινούπολη και τον απαγχονισμό του πατριάρχη, γεγονότα που εξαγρίωσαν όχι μόνο τα πληρώματα αλλά και τους κατοίκους νήσων και παραλίων της Μικράς Ασίας πολλοί εκ των οποίων προσέτρεξαν να ενισχύσουν τα τσούρμα των ελληνικών πλοίων.
Αρχικά κρίθηκε αναγκαίος ο αποκλεισμός τόσο των Δαρδανελίων όσο και κάποιων σημαντικών όρμων της μικρασιατικής ακτής καθώς και η υποστήριξη των ελληνικών σωμάτων στα παραλιακά κάστρα της Πελοποννήσου. Περί τα μέσα Μαΐου μια μοίρα του ελληνικού στόλου έπλευσε προς τον Κορινθιακό Κόλπο προκειμένου ν΄ αποκλείσει τα κάστρα Ναυπάκτου, Ρίου και Αντιρίου και να εμποδίσει κάθοδο των Τούρκων στην Πελοπόννησο, ενώ μια δεύτερη μεγαλύτερη μοίρα έπλευσε στο Β. Αιγαίο για τον αποκλεισμό των Δαρδανελίων. Παρά ταύτα δύο πλοία γραμμής, τρεις φρεγάτες και τρεις κορβέτες με υποναύαρχο διοικητή (ριαλάμπεη) του οθωμανικού στόλου πρόλαβε στις 22 Μαϊου να εξέλθει των στενών στο Αιγαίο.
Παραπομπές
Η Ελληνική Επανάσταση και η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους (1821-1832) - (τόμος ΙΒ), Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,Εκδοτική Αθηνών, 1975, Aθήνα. σελ. 126-127
Πηγές
Η Ελληνική Επανάσταση και η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους (1821-1832) - (τόμος ΙΒ). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1975. ISBN 960-213-108-Χ
Χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 (1821 - 1829)
1821
Εξέγερση στην Μολδοβλαχία Συνέλευση της Βοστίτσας Επανάσταση της Μάνης Απελευθέρωση της Καλαμάτας Ξεσηκωμός της Πάτρας Πολιορκία του Χλεμουτσίου Πολιορκία της Καρύταινας Μάχη Αλεξιώτισσας και Αγίας Παρασκευής Μάχη της Σιλίμνας Μάχη του Λαντζοΐου Μάχη της Σμίλας Πολιορκία των Σαλώνων Πολιορκία του Λιδωρικίου Μάχη του Μαλανδρίνου Πολιορκία της Λιβαδειάς Μάχη του Λεβιδίου Μάχη της Αθήνας Μάχη της Βλαχοκερασιάς Ναυμαχία της Ερεσού Μάχη του Κατσαρού Πολιορκία και η άλωση του Λάλα Μάχη στο Μετόχι Μεγάλου Σπηλαίου Μάχη του Ριγανόκαμπου Μάχη του Μακρυνόρους Μάχη του Λούλου Μάχη των Ρουστίκων Μάχη της Καλής Συκιάς Σφαγές στην Κωνσταντινούπολη (1821) Σφαγές στη Σμύρνη (1821) Σφαγές στα Μοσχονήσια και τις Κυδωνιές Μικράς Ασίας (1821) Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης Πολιορκία του Νεοκάστρου Πολιορκία της Μονεμβασίας Πολιορκία του Μπεκίου Εξέγερση της Σωζόπολης Μάχη του Δερβέν Φούρκα Μάχη του Πατρατζικίου Μάχη της Αλαμάνας Μάχη του Γαλατσίου Μάχη της Βογόρτσας Μάχη στα Δερβίζιανα Μάχη του Βαλτετσίου Μάχη των Δολιανών και Βερβένων Μάχη του Αγίου Αθανασίου Καρύταινας Πολιορκία της Αταλάντης Πολιορκία της Μενδενίτσας Πολιορκία των Αθηνών Σφαγή της Θεσσαλονίκης Μάχη του Σαλτικίου Εξέγερση της Καλλίπολης Συνέλευση των Καλτεζών Μάχη του Βραχωρίου Μάχη του Καβοφονιά Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς Μάχη των Βρυσακίων Μάχη της Ιερισσού Μάχη του Δραγατσανίου Μάχη της Θεσσαλονίκης Μάχη της Ρεντίνας Μάχη του Εγρί Μπουτζάκ Μάχη των Βασιλικών Θεσσαλονίκης Μάχη του Σκουλενίου Μάχη των Βαριάδων Μάχη του Σταυρού Μάχη της Γράνας Α΄ Εξέγερση της Θάσου Ναυμαχία της Κεραμωτής Μάχη των Βασιλικών Φθιώτιδας Μάχη των Κομψάδων Μάχη των Πέντε Πηγαδιών Καταστροφή της Βοστίτσας Καταστροφή του Γαλαξειδίου Άλωση της Τριπολιτσάς Μάχη της Μονής Σέκκου Μάχη της Κασσάνδρας Πολιορκία της Άρτας Α΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Συνέλευση των Σαλώνων Μάχη του Μαυρικίου΄
1822
Πολιορκία του Ακροκορίνθου Μάχη του Ρεθύμνου Μάχη των Χανιών Ναυμαχία της Πάτρας Μάχη του Σαραβαλίου Μάχη του Γηροκομείου Πολιορκία της Πάτρας Μάχη στα Στύρα Μάχη του Δοβρά Μάχη της Βέροιας Μάχη του Οστρόβου Σφαγή της Χίου Καταστροφή της Νάουσας Μάχη του Κολινδρού Μάχη του Καστέλλου Ρεθύμνης Μάχη των Μελάμπων Α΄ Γενική συνέλευση των Κρητών Μάχη της Καστανιάς Ημαθίας Πυρπόληση Τουρκικής Ναυαρχίδας στη Χίο Άλωση της Ακρόπολης Β΄ Μάχη των Βρυσακίων Μάχη της Μηλιάς Μάχη της Μαλάξας Μάχη στο Κομπότι Μάχη της Πλάκας Μάχη του Πέτα Μάχη της Σπλάντζας Μάχη του Φαναρίου Άλωση του Ακροκορίνθου Μάχη των Δερβενακίων Μάχη του Αγιονορίου Μάχη της Κιάφας Μάχη στον Άγιο Σώστη Ναυμαχία των Σπετσών Μάχη του Μαυρονόρους Ναυμαχία της Τενέδου Μάχη του Δαδίου Κατάληψη του Παλαμηδίου Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου Μάχη στα Σελά
1823
Μάχη της Ακράτας Μάχη του Αγίου Βλασίου Αγράφων Μάχη στο Τρίκερι Γ΄ Μάχη των Βρυσακίων Μάχη του Εβλιγιά Ρεθύμνης Άλωση της Αράχοβας Μάχη του Κεφαλόβρυσου Μάχη της Ίδης Μάχη της Καλιακούδας Καταστροφή του Μελιδονίου Μάχη της Γραμβούσας Ναυμαχία της Μυτιλήνης Ναυμαχία της Κρήτης Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος Μάχη στα Μαύρα Λιθάρια Μάχη της Μονής Ιερουσαλήμ Β΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος
1824
Ολοκαύτωμα Γεροντόσπηλιου Μελιδονίου Καταστροφή της Κάσου Καταστροφή των Ψαρών Μάχη της Άμπλιανης Ναυμαχία της Σάμου Μάχη της Πανάσαρης Μάχη του Βουργαρελίου Ναυμαχία του Γέροντα Γ΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος
1825
Μάχη της Σχοινόλακκας Μάχη του Κρεμμυδίου Πτώση της Σφακτηρίας Πτώση του Νεοκάστρου Ναυμαχία της Μεθώνης Ναυμαχία της Άνδρου Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου Μάχη στο Μανιάκι Μάχη του Βαρυπέτρου Ναυμαχία του Καφηρέα Μάχη της Τραμπάλας Μάχη των Μύλων Μάχη στα Τρίκορφα Ναυμαχία της Αλεξάνδρειας Μάχη του Κακοσάλεσι Εκστρατεία στο Λίβανο Καταστροφή της Βυτίνας
1826
Μάχη της Κλείσοβας Έξοδος του Μεσολογγίου Μάχη στο Καστράκι Μάχη του Θριάσιου Πεδίου Ναυμαχία της Μυτιλήνης Μάχη της Βέργας Μάχη του Διρού Μάχη του Μεχμέταγα Πολιορκία της Βαρνάκοβας Μάχη του Χαϊδαρίου Μάχη της Δόμβραινας Πολιορκία της Ακροπόλεως Μάχη της Αράχωβας Μάχη στο Τουρκοχώρι Μάχη στο Πολυάραβο
1827
Μάχη στο Δίστομο Μάχη του Καματερού Μάχη της Καστέλλας (Πειραιώς) Μάχη των Τριών Πύργων Μάχη στο Κερατσίνι Μάχη του Ανάλατου Πτώση της Ακρόπολης Μάχη στο Μέγα Σπήλαιο Μάχη της Καυκαριάς Ναυμαχία του Νεοκάστρου Ναυμαχία του Ναυαρίνου Ναυμαχία της Αγκάλης Εκστρατεία της Χίου Μάχη του Αγίου Βλασίου Καλαβρύτων Μάχη του Βερίνου
1828
Πάταξη της πειρατείας στο Αιγαίο Β΄ Εξέγερση της Θάσου Ναυμαχία της Καβάλας Ναυμαχία του κάβο Μπαμπά Μάχη του Φραγκοκάστελλου Εκστρατεία του Μοριά Μάχη του Κόρακα Μάχη της Γραμμένης Οξυάς Μάχη της Τέρνοβας
1829
Ολοκαύτωμα Λαμπινής Μάχη του Μαρτίνου Μάχη του Ανηφορήτου Πρώτη μάχη της Θήβας Δεύτερη μάχη της Θήβας Συμπλοκές Ωρωπού και Μενιδίου Παράδοση της Βόνιτσας Μάχη της Κορωνησίας Μάχη της Πέτρας
Κύπρος , Ελληνική Επανάσταση 1821
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
