Η Μάχη του Δαδίου είναι μέρος της Ελληνικής επανάστασης του 1821 και έλαβε χώρα στο Δαδί Φθιώτιδας, την 1η Νοεμβρίου 1822[1], κατά την προσπάθεια του Χουρσίτ Πασά να εισβάλλει στη Στερεά Ελλάδα με σκοπό να καταπνίξει το κέντρο της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Αποτέλεσμά της ήταν η ήττα των Ελλήνων.
Η εκστρατεία του Κιοσέ Μεχμέτ στην Ανατολική Στερεά
Στις Αρχές Αυγούστου 1822, δυνάμεις των Οθωμανών, με επικεφαλής τον Κιοσέ Μεχμέτ Πασά, τον οποίο είχε αποστείλει ο Χουρσίτ Πασάς, εκστράτευσαν στην ανατολική Στερεά Ελλάδα με σκοπό να προετοιμάσουν την επικείμενη εισβολή του Χουρσίτ η οποία θα κατέπνιγε την επανάσταση. Η προφυλακή των Τούρκων αποκρούστηκε απο τους Έλληνες του Γκούρα και του Δυοβουνιώτη, στη διάβαση της Φοντάνας, στο Καλλίδρομο. Ωστόσο οι Έλληνες δεν κατάφεραν να εκδιώξουν τους Τούρκους και, στη συνέχεια, ο συγκεντρωμένος στρατός του Κιοσέ Μεχμέτ κατέλαβε νευραλγικές θέσεις στην περιοχή της Νευρόπολης και του Δαδιού. Κατόπιν, το ένα τμήμα του τουρκικού στρατού διασκόρπισε τους λίγους υπερασπιστές της Γραβιάς και κατέλαβε τα Σάλωνα (σημ. Άμφισσα), τα οποία οι κάτοικοί τους είχαν προλάβει να εγκαταλείψουν. Το δεύτερο τμήμα αποκρούστηκε στο Ζεμενό, από οπλαρχηγούς του Οδυσσέα Ανδρούτσου και άλλους και επέστρεψε στα Σάλωνα.[2]
Η μάχη στο Δαδί
Για να αποκρούσει τους Τούρκους, ο Ανδρούτσος έφυγε από την Αθήνα, συγκεντρώνοντας επιπλέον αγωνιστές του κατά τη διαδρομή ως το Δαδί. Όταν έφτασε εκεί, διέθετε 1.200 πολεμιστές, από τους οποίους άφησε 500 να υπερασπιστούν το Δαδί. Πληροφορούμενος ότι οι Τούρκοι βάδιζαν προς το Τουρκοχώρι, έστησε ενέδρα στη Μονή Παναγιάς, στον Παρνασσό, μαζί με τον Λεπενιώτη, που βρισκόταν ήδη εκεί.[1]
Όμως ο Κιοσέ Μεχμέτ κατάλαβε την ύπαρξη ενέδρας όταν ένας Έλληνας σάλπισε προκειμένου να ειδοποιήσει το υπόλοιπο στρατόπεδο ότι πλησίαζαν οι Τούρκοι. Έτσι, εξαπέλυσε το ιππικό του εναντίον των υπερασπιστών του Δαδιού και ο ίδιος, επικεφαλής του πεζικού του, επιτέθηκε κατά των θέσεων του Ανδρούτσου. Παρά την τετράωρη γενναία άμυνα των Ελλήνων, η οποία προκάλεσε μεγάλες απώλειες στους Τούρκους, οι πρώτοι αναγάστηκαν να τραπούν σε φυγή όταν έμαθαν πως το ιππικό είχε διασκορπίσει τους Έλληνες στο Δαδί και ερχόταν από τα μετόπισθέν του με σκοπό να τους κυκλώσουν. Ο ίδιος ο Ανδρούτσος έμεινε λίγο ακόμα στη θέση του, πολεμώντας, ώστε να δώσει χρόνο να διαφύγουν οι άντρες του. Στη συνέχεια ξέφυγε τρέχοντας με όλη του τη δύναμη και παριστάνοντας ότι ήταν Αλβανός.
Συνέπειες
Αποτέλεσμα της μάχης ήταν η καταστροφή του Δαδιού. Όσοι άντρες δεν πρόλαβαν να ξεφύγουν εκτελέστηκαν και τα γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν. Τα επαναστατικά σώματα της Ανατολικής Στερεάς διασκορπίστηκαν και, μαζί με τη διάλυση των επαναστατικών στρατοπέδων της Εύβοιας, κατέστη σχεδόν αδύνατη η απόκρουση του Κιοσέ Μεχμέτ.[1] Ο Ανδρούτσος, με τις ελάχιστες πια στρατιωτικές δυνάμεις που διέθετε, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε εικονικές διαπραγματεύσεις («καπάκια») με τους Τούρκους, ειδοποιώντας γι αυτό την Κυβέρνηση και τον Δημήτριο Υψηλάντη, από τις 9 Νοεμβρίου. Ωστόσο, αυτή η κίνησή του, παρόλο που έσωσε την ανατολική Στερεά Ελλάδα, δίνοντας χρόνο στους επαναστάτες να αναδιοργανωθούν, συνετέλεσε στην αμαύρωση της φήμης του και στο τραγικό τέλος του, αργότερα.[3]
Παραπομπές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ.ΙΒ΄, σελ.265.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ.ΙΒ΄, σε.264.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ.ΙΒ΄, σσ.265-267.
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Εκδοτική Αθηνών. 1975.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
