.
Η Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς ήταν μία από τις πολεμικές εμπλοκές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες. Στη μάχη αυτή, που διεξήχθη στις 8 Μαΐου του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με σχεδόν 120 άνδρες νίκησε το στρατό του Ομέρ Βρυώνη [3] όπου αποτελούνταν σχεδόν από 8.000 άνδρες.
Η εξέλιξη των γεγονότων
Μάχη της Γραβιάς | |||
---|---|---|---|
Ελληνική Επανάσταση του 1821 | |||
. | |||
Χρονολογία | 8 Μαΐου 1821 | ||
Τόπος | Γραβιά | ||
Έκβαση | Νίκη των Ελλήνων | ||
Αντιμαχόμενοι | |||
|
|||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
|
|||
Δυνάμεις | |||
|
|||
Απώλειες | |||
|
Πριν ξεκινήσει από τα Τρίκαλα ο Ομέρ Βρυώνης για την εκστρατεία του κατά της Πελοποννήσου, διέταξε τους πιστούς του καπεταναίους της Δυτικής Ελλάδας να μαζευτούν στη Γραβιά Φωκίδος, απ' όπου περνώντας θα τους έπαιρνε μαζί του. Στον Οδυσσέα Ανδρούτσο, έστειλε ιδιαίτερο αγγελιοφόρο για να του αναγγείλει το τέλος του Αθανασίου Διάκου και να του δηλώσει ότι αν ερχόταν στη Γραβιά μαζί με τους άλλους καπετάνιους όχι μόνο θα τον συγχωρούσε για το φόνο του Χασάν μπέη Γκέκα, αλλά θα του έδινε και το αρματολίκι της Λιάκουρας.
Στις 3 Μαΐου του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έφθασε στη Γραβιά με τον Κοσμά Σουλιώτη, τον Ευστάθιο Κατσικογιάννη και μία ομάδα από 100 περίπου άνδρες. Κατάλαβε αμέσως καλά ποια ήταν η κατάσταση και υπέδειξε στους επαναστάτες ότι έπρεπε πάση θυσία να σταματήσουν εκεί την πορεία του εχθρού.
Αφού μαζεύτηκαν εκεί ύστερα από πρόσκληση του Ανδρούτσου και άλλοι καπεταναίοι, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος τούς πρότεινε να κλειστούν στο Χάνι, ώστε μη μπορώντας να υποχωρήσουν, να αναγκαστούν να πολεμήσουν πάση θυσία για να ανακόψουν την πορεία του Ομέρ Βρυώνη. Όμως ούτε ο Πανουργιάς, ούτε ο Γιάννης Δυοβουνιώτης δέχτηκαν. Τελικά, χωρίστηκαν σε τρία τμήματα. Το ένα, με τον Πανουργιά και τον Δυοβουνιώτη, έπιασε τα υψώματα του Χλωμού, αριστερά από το δρόμο. Το άλλο με τον Κοσμά Σουλιώτη και τον Κατσικογιάννη, τα υψώματα δεξιά από το δρόμο. Όσοι ήθελαν θα κλείνονταν μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο μέσα στο Χάνι. Μάλιστα, για να τους ενθαρρύνει περισσότερο, ο Ανδρούτσος κάλεσε τους άνδρες του να χορέψουν και έσυρε το τσάμικο. Πρώτος άρπαξε το μαντήλι ο Γιάννης Γκούρας, ύστερα ο Παπανδριάς, ο Κομνάς Τράκας, ο Αγγελής Γοβιός, οι Καπογιωργαίοι κ.ά. Συνολικά εκατόν είκοσι άνδρες πιάστηκαν στο χορό και μέσα σε λίγα λεπτά, είχαν μετατρέψει το Χάνι σε απόρθητο φρούριο. Έφραξαν τα ανοίγματα και άνοιξαν πολεμίστρες.
Ομέρ Βρυώνης
Η πορεία της μάχης
Μόλις έφτασε ο Ομέρ Βρυώνης, αφού εκτόπισε τα τμήματα του Πανουργιά, του Δυοβουνιώτη, του Σουλιώτη και του Κατσικογιάννη, αντιλήφθηκε όσα συνέβαιναν μέσα στο Χάνι και θύμωσε πολύ. Αφού οι Τούρκοι περικύκλωσαν την περιοχή και το Χάνι, έστειλε τον Χασάν-δερβίση για να πει στον Ανδρούτσο να παραδοθεί. Όμως ο Ανδρούτσος δεν δέχτηκε και η διαπραγμάτευση έγινε υβριστική, με αποτέλεσμα ο δερβίσης να πέσει νεκρός από σφαίρα του Ανδρούτσου. Αυτό έδωσε το σύνθημα της μάχης. Οι Τούρκοι επιτέθηκαν αλλά αποκρούσθηκαν με μεγάλες απώλειες και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Έτσι η πρώτη έφοδος αντιμετωπίστηκε επιτυχώς από την ελληνική πλευρά, το ίδιο και η δεύτερη και η τρίτη. Ο Βρυώνης βλέποντας τους άνδρες του να πέφτουν από τα πυρά των Ελλήνων, διέταξε να φέρουν κανόνια για να ανατινάξει το κτίριο. Οι Τούρκοι σταμάτησαν την επίθεση μέχρι να έρθουν τα κανόνια, ενώ οι Έλληνες, που κατάλαβαν τις προθέσεις τους, τη νύχτα, αργά προς τα ξημερώματα, αφού είχαν πετύχει να προβάλλουν γενναία αντίσταση και να σκοτώσουν πάνω από 300 Τούρκους, καθυστερώντας ταυτόχρονα την πορεία του εχθρού, κατάφεραν να εγκαταλείψουν κρυφά το Χάνι περνώντας ανάμεσα από τις εχθρικές τουρκικές γραμμές. Η ιδιαίτερα παράτολμη έξοδος τους στοίχισε μόνο 6 νεκρούς.[4]
Συνέπειες της μάχης
Τα ιστορικά θεμέλια του Χανιού, όπως διασώζονται.
Τα θύματα των Τούρκων ήταν πολυάριθμα. Πάνω από 300 είχαν σκοτωθεί και 600 είχαν τραυματιστεί μέσα σε λίγες ώρες[5]. Οι Έλληνες έχασαν μόνο 6 πολεμιστές. Η στρατηγική επιτυχία της μάχης αυτής ήταν μεγάλη. Εμπόδισε την κάθοδο του Ομέρ Βρυώνη στην Πελοπόννησο και διευκόλυνε τη νίκη στο Βαλτέτσι που εμψύχωσε τους Έλληνες και την επανάσταση. Συγκεκριμένα, μετά τη μάχη στη Γραβιά, ο Βρυώνης συγκλονίστηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να σταματήσει προσωρινά την εκστρατεία του και να υποχωρήσει στην Εύβοια, για να συναντήσει αργότερα τις δυνάμεις του Κιοσέ Μεχμέτ. Έτσι παρεμποδίστηκε η κάθοδος ενός τόσο ισχυρού στρατού στην Πελοπόννησο, όπου η επανάσταση ακόμα δεν είχε εδραιωθεί, ενώ συνέβαλε στην έναρξη του αγώνα και στη δυτική Ελλάδα.[6]
Παραπομπές
Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 151, Μάρτιος 2009, σελ. 21
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΒ', σ. 115
Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 151, Μάρτιος 2009, σελ. 21
Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 151, Μάρτιος 2009, σελ. 21
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΒ', σ. 115
Ιωάννα Διαμαντούρου, «Ο Αγώνας στην Ανατολική Στερεά. Η μάχη της Γραβιάς», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΒ, 1975, σελ. 115
Χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
1821
Επανάσταση της Μάνης • Μάχη της Καλαμάτας • Ξεσηκωμός της Πάτρας • Μάχη του Κατσαρού • Πολιορκία της Γαστούνης • Πολιορκία των Σαλώνων • Πολιορκία του Λιδωρικίου • Μάχη του Μαλανδρίνου • Πολιορκία της Λιβαδειάς • Μάχη του Λεβιδίου • Μάχη της Αθήνας • Μάχη της Βλαχοκερασιάς • Μάχη του Λάλα • Σφαγή της Βυτίνας • Σφαγές των Χριστιανών • Πολιορκία του Νεοκάστρου • Πολιορκία της Μονεμβασίας • Πολιορκία του Μπεκίου • Εξέγερση της Σωζόπολης • Μάχη του Μπαϊρακτάρη • Μάχη του Πατρατζικίου • Μάχη της Αλαμάνας • Μάχη του Γαλατσίου • Μάχη του Βαλτετσίου • Μάχη των Δολιανών • Μάχη του Αγίου Αθανασίου Καρύταινας • Πολιορκία της Αταλάντης • Πολιορκία της Μενδενίτσας • Πολιορκία των Αθηνών • Μάχη του Σαλτικίου • Εξέγερση της Καλλίπολης • Μάχη του Βραχωρίου • Μάχη του Καβοφονιά • Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς • Μάχη των Βρυσακίων • Ναυμαχία της Ερεσσού • Μάχη του Δραγατσανίου • Μάχη της Θεσσαλονίκης • Μάχη της Ρεντίνας Θεσσαλονίκης • Μάχη του Εγρί Μπουτζάκ • Μάχη των Βασιλικών Θεσσαλονίκης • Μάχη του Σκουλενίου • Μάχη της Γράνας • Α΄ Εξέγερση της Θάσου • Ναυμαχία της Κεραμωτής • Μάχη των Βασιλικών Φθιώτιδας • Μάχη των Πέντε Πηγαδίων • Καταστροφή της Βοστίτσας • Καταστροφή του Γαλαξειδίου • Άλωση της Τριπολιτσάς • Έφοδος στο Παλαμήδι • Μάχη της Μονής Σέκκου
1822
Πολιορκία του Ακροκορίνθου • Μάχη του Ρεθύμνου • Μάχη των Χανιών • Ναυμαχία της Πάτρας • Μάχη του Γηροκομείου • Μάχη στα Στύρα • Μάχη της Βέροιας • Μάχη της Κατράνιτσας • Σφαγή της Χίου • Καταστροφή της Νάουσας • Μάχη του Κολινδρού • Μάχη της Καστέλλας • Μάχη της Καστανιάς Ημαθίας • Άλωση της Ακρόπολης • Μάχη της Μηλιάς • Μάχη της Μαλάξας • Μάχη στο Κομπότι • Μάχη της Πλάκας • Μάχη του Πέτα • Μάχη της Σπλάντζας • Μάχη του Φαναρίου • Άλωση του Ακροκορίνθου • Μάχη των Δερβενακίων • Μάχη της Κιάφας • Μάχη στον Άγιο Σώστη • Ναυμαχία των Σπετσών • Μάχη του Μαυρονόρους • Ναυμαχία της Τενέδου • Κατάληψη του Παλαμηδίου • Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου
1823
Μάχη της Ακράτας • Μάχη του Αγίου Βλασίου • Μάχη στο Τρίκερι • Μάχη του Παρνασσού • Άλωση της Αράχοβας • Μάχη του Καρπενησίου (ή Κεφαλόβρυσου) • Μάχη της Ίδης • Μάχη της Καλιακούδας • Μάχη του Αιτωλικού • Πολιορκία του Αιτωλικού • Μάχη της Καρύστου • Καταστροφή του Μελιδονίου • Μάχη της Γραμβούσας • Ναυμαχία της Χίου • Ναυμαχία της Μυτιλήνης • Ναυμαχία της Κρήτης • Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου
1824
Καταστροφή της Κάσου • Καταστροφή των Ψαρών • Μάχη της Άμπλιανης • Ναυμαχία της Σάμου • Μάχη της Πανάσαρης • Μάχη του Βουργαρελίου • Ναυμαχία του Γέροντα • Ναυμαχία της Αστυπαλαίας
1825
Μάχη του Κρεμμυδίου • Μάχη της Σχοινόλακκας • Πτώση της Σφακτηρίας • Πτώση του Νεοκάστρου • Ναυμαχία της Μεθώνης • Ναυμαχία της Άνδρου • Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου • Μάχη στο Μανιάκι • Μάχη του Βαρυπέτρου • Μάχη του Καφηρέα • Μάχη στα Τράμπαλα • Μάχη του Κακοσάλεσι • Μάχη των Μύλων • Μάχη στα Τρίκορφα • Μάχη της Αλεξάνδρειας • Εκστρατεία στο Λίβανο
1826
Μάχη της Κλείσοβας • Έξοδος του Μεσολογγίου • Μάχη του Θριάσιου Πεδίου • Ναυμαχία της Μυτιλήνης • Μάχη της Βέργας • Πολιορκία της Βαρνάκοβας • Μάχη του Χαϊδαρίου • Μάχη της Δόμβραινας • Πολιορκία της Ακροπόλεως • Μάχη της Αράχωβας
1827
Μάχη στο Δίστομο • Μάχη του Καματερού • Μάχη στο Κερατσίνι • Μάχη του Ανάλατου • Πτώση της Ακρόπολης • Μάχη της Καυκαριάς • Ναυμαχία του Νεοκάστρου • Ναυμαχία του Ναυαρίνου • Ναυμαχία της Ιτέας • Εκστρατεία της Χίου
1828
Πάταξη της πειρατείας στο Αιγαίο • Β΄ Εξέγερση της Θάσου • Ναυμαχία της Καβάλας • Ναυμαχία του κάβο Μπαμπά • Μάχη του Φραγκοκάστελλου • Μάχη του Κόρακα • Μάχη της Γραμμένης Οξυάς • Μάχη της Τέρνοβας
1829
Μάχη του Μαρτίνου • Μάχη του Ανηφορήτου • Πρώτη μάχη της Θήβας • Δεύτερη μάχη της Θήβας • Συμπλοκές Ωρωπού και Μενιδίου • Παράδοση της Βόνιτσας • Μάχη της Πέτρας
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License