.
Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας
-- Δήμος Αυλώνα --
Το Καλό Νερό,[4] αναφερόμενο συχνά ως το Καλόνερο ή το Καλονερό και επίσημα ως το Καλόν Νερόν, είναι παραθαλάσσιος οικισμός κοντά στην Κυπαρισσία και το Σιδηρόκαστρο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.
Πολύ γνωστή και δημοφιλής, κυρίως στους κατοίκους της περιοχής, είναι η παραλία του οικισμού, γνωστή ως η Παραλία του Καλονερού.[5][6]
Τοποθεσία
Το Καλό Νερό βρίσκεται περίπου 6,5 χιλιόμετρα προς τα βορεια της Κυπαρισσίας και περίπου 13 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Σιδηρόκαστρο. Έχει υψόμετρο 11[1][7] μέτρα και απέχει λίγα μέτρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στο Καλό Νερό, προς τα βόρειά του, βρίσκεται το Βουνάκι σε απόσταση 3,5 περίπου χιλιομέτρων, προς τα βορειοανατολικά του το Άνω Καλό Νερό σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νότιά του το Μεμί σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα. Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται μέσω της Εθνικής Οδού 9.
Ιστορία
Το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την γενικότερη ιστορία της Τριφυλίας. Το Καλονερόν προσαρτήθηκε αρχικά στον παλαιό Δήμο Αυλώνος το 1835,[8][9][10] όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το Καλόν νερόν αναφέρεται, το 1853, στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, μαζί με τη Βλασάδα, το Μπούζι και τα Καλύβια Καραμουσταφά, ως «θέσεις αγροτικαί, ολίγο κατοίκητοι» του Δήμου Αυλώνος της Επαρχίας Τριφυλίας, με βάση την απογραφή του 1851.[11] Έδρα του Δήμου Αυλώνος τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν το χωριό Σιδηρόκαστρον. Από το 1879 ως το 1889 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως Καλονερό, ενώ από το 1889 ως το 1940 αναφερόταν επίσημα ως Καλονερόν. Το 1899 το χωριό μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[12] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[13] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 το Καλονερόν προσαρτάται στην Κοινότητα Αγαλιανής,[14][15] στην οποία ως έδρα ήταν η Αγαλιανή και είχαν ενταχθεί επίσης οι εξής οικισμοί: Ο Αγιαννάκης, η Καϋμένη Γυναίκα (σήμερα ο Πρόδρομος), η Βλασσάδα, το Αϊσέρη (μεταγενέστερα ο Άγιος Σεραφείμ, καταργήθηκε το 1940) και το Μπούζι (σήμερα η Ελαία). Το 1925 [16] το Καλονερόν προσαρτάται και γίνεται έδρα στην Κοινότητα Καλονερού,[17] στην οποία προσαρτάται επίσης και ο οικισμός Αϊσέρη. Το 1940[18] το όνομα του οικισμού από Καλονερόν διορθώνεται σε Καλόν Νερόν και της κοινότητας σε Κοινότητα Καλού Νερού. Το χωριό παρέμεινε στην ''Κοινότητα Καλού Νερού, από το 1925 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Καλόν Νερόν υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Αυλώνα Μεσσηνίας,[19] [20] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Καλόν Νερόν ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[21][4] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Το Καλόν Νερόν σήμερα είναι οικισμός και έδρα της Τοπικής Κοινότητας του Καλού Νερού του Δήμου Τριφυλίας,[4] στην οποία ανήκουν επίσης οι εξής οικισμοί: Το Άνω Καλόν Νερόν, το Βουνάκι, τα Δρεκολαίικα, ο Κάκκαβας, το Μάρμαρο και η Στάση Σιδηροκάστρου.
Κάτοικοι
Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 543 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, καθώς επίσης και με τον τουρισμό.[22]
Εξέλιξη Πληθυσμού του Καλού Νερού Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1879 45[23]
1889 58[24]
1896 111[25]
1907 156[26]
1920 253[27]
1928 298[28]
1940 387[29]
1951 366[30]
1961 386[31]
1971 340[32]
1981 394[33]
1991 435[34]
2001 540[35]
2011 543[36]
Κτίρια – αξιοθέατα
Εκτός από τις κατοικίες στο χωριό υπάρχουν επίσης διάφορα τουριστικά καταστήματα, καφέ, καφενεία, ψησταριές και ψαροταβέρνες για τους τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή του χωριού.[22] Οι εκκλησίες του χωριού είναι ο Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης[37] και ο Ιερός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Στο Καλό Νερό, το αναφερόμενο παλαιότερα ως Κάτω Καλό Νερό, όπως και στο Άνω Καλό Νερό, πραγματοποιούν διάφορα πολιτιστικά δρώμενα ο Εξωραϊστικός Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλονεριτών Αθήνας, ο Παντριφυλιακός Όμιλος Καλονερού, ο Εκκλησιαστικός Σύλλογος Καλονερού και ο Σύλλογος Απανταχού Καλονεριτών.[38] Στην περιοχή του οικισμού, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, υπάρχουν επίσης ξενοδοχεία και άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις με ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα καθώς το σημαντικότερο αξιοθέατο του χωριού, η Παραλία του Καλονερού, έχει γίνει σταδιακά, τα τελευταία χρόνια, ένας ιδιαίτερα δημοφιλής τουριστικός προορισμός.[4]
Παραλία του Καλονερού
Σε απόσταση περίπου 7 χιλιομέτρων, προς τα βόρεια της Κυπαρισσίας, βρίσκεται η Παραλία του Καλονερού,[5][6] η οποία διαθέτει «χρυσή» αμμώδη ακτή και θεωρείται από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, ως μια καλή επιλογή για επισκέπτες οι οποίοι θέλουν να κολυμπήσουν σε πεντακάθαρα γαλανά νερά και να απολαύσουν, με ελεύθερη παραμονή ή με οργανωμένη υποδοχή μια από τις παραλίες στα βορειοδυτικά του νομού. Η παραλία αυτή βραβεύεται κάθε χρόνο με τη Γαλάζια Σημαία.[5] Η Παραλία του Καλονερού, όπως και άλλες γειτονικές της, έχει ενταχθεί επίσης στις προστατευόμενες περιοχές της Τριφυλίας, καθώς αποτελεί έναν από τους σημαντικούς βιότοπους για τη θαλάσσια χελώνα Καρέτα-Καρέτα.[6] Ο Κυπαρισσιακός κόλπος[39] φιλοξενεί πολλές φωλιές του είδους αυτού της οικογένειας των χελωνιίδων, το οποίο τελεί υπό εξαφάνιση και προστατεύεται από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) και ως Ειδική Ζώνη Προστασίας του πανευρωπαϊκού δικτύου προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους, με το πρόγραμμα Natura.[5][6]
Σιδηροδρομικός Σταθμός Καλού Νερού
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός του Καλού Νερού.
Κύριο λήμμα: Σιδηροδρομικός Σταθμός Καλού Νερού
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Καλού Νερού[40] είναι παλαιός ανενεργός σιδηροδρομικός σταθμός, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στη Σιδηροδρομική γραμμή Πάτρας - Κυπαρισσίας.
Δείτε επίσης
Κυπαρισσία
Σιδηρόκαστρο
Δήμος Τριφυλίας
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Αυλώνα Μεσσηνίας
Παραπομπές
Καλό Νερό, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ταχυδρομικός Κώδικας Καλό Νερό Μεσσηνίας.
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
6) Τ.Κ. Καλού Νερού: Το Καλόν Νερόν, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Παραλίες > Ακτές Δημοτικής Ενότητας Αυλώνος > Καλονερό, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Μεσσηνία > Παραλία Καλό Νερό, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
Καλό Νερό, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
21-04-1835.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Καλονερόν (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 583.
ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Αγαλιανής (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 74Α - 26/03/1925.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Καλονερού (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
16/10/1940.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Μεσσηνία > Καλό Νερό, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 124.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 90.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 106.
Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 238.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 278.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 307.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 149.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 140.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 184.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Kώστας Μπούρας . "Γιόρτασαν τους πολιούχους τους στο Καλό Νερό", 23/05/2017, από την ιστοσελίδα: www.eleftheriaonline.gr της εφημερίδας "Ελευθερία" της Μεσσηνίας.
Γιάννης Μποζίκας, "Με εκδήλωση για πολιτιστικό σκοπό το Καλονερό γιόρτασε φέτος με πλήθος κόσμου!", 07/08/2017, από την ιστοσελίδα: foninews.gr της εφημερίδας "Φωνή" της Μεσσηνίας.
"Tα πρώτα χελωνάκια στον Κυπαρισσιακό", 28/07/2017, από την ιστοσελίδα: www.eleftheriaonline.gr της εφημερίδας "Ελευθερία" της Μεσσηνίας.
Σιδηροδρομικός Σταθμός ΚΑΛΟΝΕΡΟ, ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1010-1088/28818/13-5-1985 - ΦΕΚ 391/Β/25-6-1985, [...] "Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, τα κτίρια ιδιοκτησίας ΟΣΕ που αναφέρονται στον κατωτέρω πίνακα και που βρίσκονται στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του δικτύου Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου, διότι αποτελούν τα πρώτα δείγματα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής στον Ελληνικό χώρο και συνδυάζουν τη λειτουργική λιτότητα με αξιόλογες αρχιτεκτονικές λύσεις και πολύ ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία. ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΚΟΡΙΝΘΟΥ - ΠΑΤΡΑΣ - ΠΥΡΓΟΥ - ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. 74. ΚΑΛΟΝΕΡΟ. Το κτίριο του Σταθμού με την αυλή του." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Καλονερό, ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "ΚΑΛΟΝΕΡΟ NEWS".
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΥΛΩΝΟΣ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγαλιανής |
| Αγαλιανή, η |
| Βλασσάδα, η |
| Ξυφάρα, η |
| Παλιοβλασσάδα, η |
| Πηγαδούλια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Αυλώνος |
| Αυλών, ο |
| Πανόραμα, το |
| Πτέρη, η |
| Τοπική Κοινότητα Βανάδας |
| Βανάδα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ελαίας |
| Αγιαννάκης, ο |
| Ελαία, η |
| Φόνισσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καλιτσαίνης |
| Καλίτσαινα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καλού Νερού |
| Άνω Καλόν Νερόν, το |
| Βουνάκι, το |
| Δρεκολαίικα, τα |
| Κάκκαβας, ο |
| Καλόν Νερόν, το |
| Μάρμαρο, το |
| Στάση Σιδηροκάστρου, η |
| Τοπική Κοινότητα Καρυών |
| Καρυαί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Πλατανίων |
| Πλατάνια τα |
| Τοπική Κοινότητα Προδρόμου |
| Πρόδρομος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σιδηροκάστρου |
| Σιδηρόκαστρον, το |
Νομός Μεσσηνίας : Δήμος, Κοινότητα Καλαμάτας | Αβίας | Αετού | Αιπείας | Ανδανίας | Ανδρούσας | Άριος | Αριστομένους | Αρφαρών | Αυλώνα | Βουφράδων | Γαργαλιάνων | Δωρίου | Είρας | Θουρίας | Ιθώμης | Κορώνης | Κυπαρισσίας | Λεύκτρου | Μεθώνης | Μελιγαλά | Μεσσήνης | Νέστορος | Οιχαλίας Μεσσηνίας | Παπαφλέσσα | Πεταλιδίου | Πύλου | Φιλιατρών | Χιλιοχωρίων | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
