Ο Φίλιππος Αύγουστος ο Β' (Philippe II de France) (1165 - 1223) ήταν βασιλιάς της Γαλλίας κατά την περίοδο 1180 - 1223, γιος και διάδοχος του βασιλιά Λουδοβίκου Ζ' από την τρίτη σύζυγο του Αδέλα της Καμπανίας. Παντρεύτηκε αμέσως μετά την άνοδο του στον θρόνο την πριγκίπισσα Ισαβέλλα του Αινώ, κληρονομώντας και το Αρτουά. Μόλις πέθανε η Ισαβέλλα ο μεγάλος τους γιος Λουδοβίκος έγινε κόμης του Αρτουά. Έδιωξε όλους τους Ιουδαίους από τη χώρα και δήμευσε την περιουσία τους. Ξεκίνησε πόλεμο με τον Φίλιππο της Αλσατίας (1181), κόμη της Φλάνδρας, και τον Ιούλιο του 1185, με τη συνθήκη του Μπωβ, περιήλθαν υπό την κατοχή του οι περιοχές του Αρτουά και της Αμιένης. Ξεκίνησε και ο ίδιος τον πόλεμο με τον βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Β' κάτι που είχε κάνει στο παρελθόν και ο πατέρας του. Προσέγγισε και ο ίδιος τους επαναστατημένους γιους του, αλλά ο θάνατος του Ερρίκου (1189) και η πτώση των Ιεροσολύμων στον Σαλαντίν άλλαξαν τα σχέδιά του.

Τρίτη Σταυροφορία και αποτυχία της

Το 1190 ξεκίνησε την 3η σταυροφορία μαζί με τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Φρειδερίκο 1ο Βαρβαρόσσα, και τον βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο Α' τον Λεοντόκαρδο. Αρχικά ξεκίνησαν μαζί με τον Ριχάρδο, αλλά χώρισαν στην Λυών, διότι ο μεν Ριχάρδος ήθελε να συνεχίσουν μέσω πλοίων, ο δε Φίλιππος Αύγουστο μέσω των Άλπεων. Συναντήθηκαν στη Μεσσήνα, όπου έβγαλαν μαζί τον χειμώνα. Τον Μάρτιο του 1191 ο Φίλιππος εξέπλευσε, έφθασε στα Ιεροσόλυμα και άρχισε τις εφόδους πριν την άφιξη του Ριχάρδου. Αλλά τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου προσεβλήθη από δυσεντερία και ήταν βέβαιος ο θάνατος του αν δεν επέστρεφε ταχύτατα στη Γαλλία, εγκαταλείποντας την πολιορκία, κάτι που έκανε. Άφησε μικρή Γαλλική στρατιωτική δύναμη υπό τον δούκα της Βουργουνδίας Ούγο τον 3ο. Εξοργισμένος ο Ριχάρδος για την πράξη αυτή του Φιλίππου μίλησε με έντονη επίθεση εναντίον του λέγοντας ότι καθήκον του ήταν να κάτσει και να πεθάνει παρά να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Άφησε μικρό σώμα στρατού και επέστρεψε μέσω Γένοβας με τον ξάδελφο του Πέτρο ντε Κουρτεναί, δούκα του Νεβέρ. Περίμενε πόλεμο με τον Ριχάρδο με την επιστροφή του τελευταίου από τους Αγίους Τόπους.

Προστριβές με τον Πάπα

Η Ισαβέλλα πέθανε σε μιά γέννα της (1190) και ο Φίλιππος πραγματοποίησε δεύτερο γάμο με την Ινγεβόρδ (1175 - 1236), κόρη του βασιλιά της Δανίας Βαλντεμάρ του 1ου. Περιγράφεται από πολλές μαρτυρίες (π.χ. Στέδαν του Ντορνίκ) ως ωραία, νέα και σοφή. Ήρθε όμως σε σύγκρουση μαζί της, αρνήθηκε να την αναγνωρίσει σύζυγο του, και αυτή κατέφυγε στον Πάπα Σελεστίνο Γ΄, για να του εκθέσει τις διαμαρτυρίες της. Στο μεταξύ ο Φίλιππος, χωρίς καν να βγει το διαζύγιο, πραγματοποίησε τρίτο γάμο με την Άννα της Δαλματίας, με την οποία έκανε δύο παιδιά : την Μαρία (1198 - 1224) και τον Φίλιππο, κόμη του Κλαιρμόν (1200 - 1234). Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ κήρυξε άκυρο τον γάμο του με την τρίτη σύζυγό του Άννα, αλλά ο Φίλιππος - Αύγουστος αρνείτο επίμονα να δεχτεί πίσω την Βαλντεμάρ, μέχρι που άλλαξε γνώμη (1213) μετά τις προσπάθειες του Πάπα και του αδελφού της βασιλιά της Δανίας Βαλντεμάρ 2ου (1202 - 1241). Η καχυποψία με την οποία έβλεπε τον Πάπα ύστερα από αυτό τον οδήγησε σε άρνηση να προσφέρει βοήθεια σε διάφορες παπικές εκστρατείες, όπως αυτή κατά των Καθαρών (1208).

Σχέσεις του με τον Ιωάννη Ακτήμονα

Με τον νέο βασιλιά της Αγγλίας Ιωάννη τον Ακτήμονα έκλεισε αρχικά την Συνθήκη του Γκουλέτ. Αναγνώρισε τον Ιωάννη επίσημα βασιλιά της Αγγλίας μετά την άνοδο του στον θρόνο (1196), αφαιρώντας τα δικαιώματα από τον άλλο διεκδικητή του Αγγλικού θρόνου Αρθούρου 1ου, κόμη της Βρετάνης (ανιψιού του Ιωάννη). Σε αντάλλαγμα αναγνώρισε τον Φίλιππο - Αύγουστο κυρίαρχο της Φλάνδρας, της Βουλώνης και των ηπειρωτικών κτήσεων της Ανδεγαυίας. Ο Ιωάννης ήταν τυπικά κυρίαρχος σε Ανζού και Βρετάνη αφού κατέλαβε το ποσό των 20.000 χρυσών στερλίνων. Ως εξασφάλιση της συναλλαγής αυτής συμφωνήθηκε ο γάμος του διαδόχου του Γαλλικού θρόνου Λουδοβίκου με την ανιψιά του Ιωάννη πριγκίπισσα Λευκής της Καστίλλης.

Το 1202 όμως, βαρόνοι δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του Ιωάννη έκαναν αίτημα στον βασιλιά Φίλιππο - Αύγουστο. Ο Φίλιππος ζήτησε από τον Ιωάννη να απαντήσει στα αιτήματα των βαρώνων, αυτός δεν το έκανε και τότε κυρίευσε όλες τις κτήσεις της ηπειρωτικής Αγγλίας διώχνοντας τον Ιωάννη από Βρετάνη και Ακουιτανία.

Παρίσι

Από τους ισχυρότερους μεσαιωνικούς μονάρχες της Ευρώπης, νικώντας τον ισχυρό συνασπισμό της συμμαχίας των Ανδεγαυών, κατόρθωσε να κατατροπώσει και τους ευγενείς φέρνοντας την εξουσία στην μεσαία τάξη. Έκτισε νέο εμπορικό κέντρο στο Παρίσι, τις Halles και συνέχισε την οικοδόμηση της μεγάλης εκκλησίας της Παναγίας των Παρισίων που είχε ξεκινήσει (1163) ο πατέρας του. Είναι ιδρυτής του πρώτου Πανεπιστημίου των Παρισίων, και του Λούβρου με αρχική χρήση ως κάστρου. Το Παρίσι ήταν το πιο γνωστό θεολογικό κέντρο εκείνη την εποχή με το πανεπιστήμιο του Παρισιού που είχε ξεκινήσει σαν σχολή του καθεδρικού της Notre Dame. Ήταν το περιβάλλον που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο και κυρίως η ανάπτυξη της πόλης στο τέλος του 12ου αιώνα, καθώς οι Γάλλοι βασιλείς άρχισαν να αναδύονται από τις σκιές μιας μακροχρόνιας κατάπτωσης του μοναρχικού γοήτρου στην Γαλλία. Το Παρίσι δεν ήταν μόνον η πρωτεύουσα, αλλά και η μεγαλύτερη πόλη της βόρειας Γαλλίας με έναν πληθυσμό που έφτανε τις 50.000 στα 1200. Εκείνη την εποχή υπολογίζεται πως υπήρχαν περίπου 5.000 δάσκαλοι και μαθητές στο Παρίσι, το 10% δηλαδή του πληθυσμού, που ζούσαν γύρω από την Notre Dame στο Ile de la Cite και γύρω από τα μοναστήρια Geneveve και St Victor. Τους προσέλκυε ένας γαλαξίας από διανοούμενους της εποχής, μελετώντας τα έργα του Πέτρου Αβελάρδου και του Ουγκώ του St Victor, κυρίως Λογική, είτε για την Λογική αυτή καθεαυτή, είτε για να συνεχίσουν στη θεολογία. Ωφελήθηκαν από την προστασία της εκκλησίας και της πολιτείας.

Οι πάπες παραχώρησαν διατάγματα που αναγνώριζαν τα δικαιώματα της επαγγελματικής ένωσης (συντεχνίας) των Παριζιάνων δασκάλων, ενώ ο βασιλιάς Φίλιππος Αύγουστος εξέδωσε το 1200 καταστατικό χάρτη που υποχρέωνε τον Δεσμοφύλακα του Παρισιού, τον ανώτατο αξιωματούχο της εκτελεστικής εξουσία στην πόλη, να ορκίζεται ότι θα σέβεται τα προνόμια των σπουδαστών. Εν τέλει, και με την δράση τους, οι σχολές του Παρισιού αναγνωρίζονταν σαν ένα αυτόνομα σώμα μέσα στο πλαίσιο της ζωής της πόλης. Μπορούσαν να κατέχουν και να μεταβιβάζουν οικοδομήματα και γη, να εκλέγουν τις αρχές τους, να ενάγουν στα δικαστήρια και να ενάγονται, να νομοθετούν (εσωτερικά) για την διαχείριση των δικών τους ζητημάτων. Δεν ήταν απλά ένα δημιούργημα του βασιλιά, του πάπα ή των αρχών της πόλης ούτε καν του καγκελάριου της Notre Dame. Είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν το στάτους ενός 'universitas magistrorum et scholarium' ή άλλως ενός πανεπιστημίου.

Πηγές

* Payne, Robert. Το όνειρο και ο τάφος (1984)

* Baldwin, John W. Η διακυβέρνηση του Φιλίππου Αυγούστου (1991)

* Meade, Marion. Ελεονώρα της Ακουιτανίας

* Καθολική Εγκυκλοπαίδεια

* Norman Housley,Το Πανεπιστήμιο στην εποχή του Μεσαίωνα και της Μεταρρύθμισης

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License