Μεύσης

Ο Μεύσης (ή Μόσας ή, στη καθαρεύουσα, Μεούσα — λατινικά: Mosa, γαλλικά: Meuse, βαλλονικά Moûze και ολλανδικά: και γερμανικά: Maas) είναι ποταμός με συνολικό μήκος 925 χιλιομέτρων. Διαρρέει τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.

Ροή του ποταμού

Ο Μεύσης πηγάζει σε υψόμετρο 409 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στην περιοχή Λε Σατελέ-συρ-Μεζ (Le Châtelet-sur-Meuse) της ανατολικής Γαλλίας. Ρέει κατά μήκος της βορειοανατολικής Γαλλίας και, περνώντας από το Σεντάν (Sedan) (περιοχή Αρδεννών) εισέρχεται στο Βέλγιο. Κατά την διέλευσή του από την πόλη Ναμύρ συνενώνεται με τον ποταμό Σαμπρ (Sambre). Η ροή του συνεχίζεται δια μέσου των Αρδεννών και φθάνοντας στην Λιέγη στρέφεται βόρεια. Μικρό του τμήμα αποτελεί το σύνορο μεταξύ Βελγίου - Ολλανδίας. Συνεχίζοντας την προς βορρά ροή του πλησιάζει τα γερμανικά σύνορα πριν χυθεί στη Βόρεια Θάλασσα.

Ο Μεύσης είναι πλωτός σε μεγάλο μήκος της, αποτελώντας σημαντικό τμήμα των ποτάμιων μεταφορών της Ολλανδίας.
Ιστορία

Από το 1301 ο άνω Μεύσης αποτελούσε το φυσικό σύνορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με το Βασίλειο της Γαλλίας, επειδή ο Κόμης Ενρίκος Γ' του Μπαρ έπρεπε να λάβει το δυτικό μέρος του κρατιδίου του Μπαρ ως γαλλικό τιμάριο από τον βασιλιά Φίλιππο Δ΄. Τα σύνορα παρέμεναν σταθερά μέχρι την προσάρτηση των κρατιδίων των Τριών Επισκοπών της Μετς, του κρατιδίου της Τουλ και του κρατιδίου της Βερντούν από τον βασιλιά Ερρίκο Β΄ το 1552 και την κατάληψη έπειτα του Δουκάτου της Λωρραίνης από τις δυνάμεις του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ΄ το 1633. Το κάτω μέρος του ποταμού που ανήκε στο κρατίδιο των Βαλλόνων, ήταν η πρώτη περιοχή που εκβιομηχανοποιήθηκε στην ηπειρωτική Ευρώπη.[1] Ο Μεύσης και οι παραπόταμοι του ήταν το ορμητήριο της τελευταίας Γερμανικής αντεπίθεσης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο δυτικό μέτωπο, της Μάχης του Μπούλτζ τον χειμώνα του 1944/45.

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1965, ο Μεύσης πλημμύρισε στην Αλσατία, με τα νερά του να φτάνουν μέχρι τις εξώπορτες των σπιτιών που τον περιέβαλαν[2].

Ο ποταμός Μεύσης απεικονίζεται στο ντοκιμαντέρ "The river people" του σκηνοθέτη Χαβιέρ Ιστάσσε.[3]
Ετυμολογία
Το όνομα «Μεύσης» (Meuse), προέρχεται από τη γαλλική ονομασία του ποταμού,η οποία με τη σειρά της εξελίχθηκε από την λατινική ονομασία «Μόσα» (Mosa). To ολλανδικό όνομα «Μάας» (Maas) προέρχεται από το Μεσαιό-Ολλανδικό «Μάσε» (Mase).

Ναυσιπλοϊα
Άποψη του Μεύση στις γαλλικές Αρδένες
Άποψη του Μεύση στις γαλλικές Αρδένες

Ο Μεύσης είναι πλωτός κατά ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής του. Στην Ολλανδία και στο Βέλγιο, ο ποταμός αποτελεί σημαντικό κομμάτι της εγχώριας ναυσιπλοϊκής υποδομής,συνδέοντας τα λιμάνια των πόλεων Άμστερνταμ-Ρότερνταμ-Άντβερπ με τις βιομηχανικές περιοχές Χερτόγκενσμπος, Φένλο, Μάαστριχτ, Λιέγη και Ναμούρ. Ανάμεσα στις πόλεις Μάαστριχτ και Μάασμπραχτ, ένα κομμάτι του ποταμού που δεν είναι πλωτό παρακάμπτεται από το κανάλι Τζουλιάνα, μήκους 36 χιλιομέτρων.
Λεκάνη απορροής

Το 2002,υπογράφηκε στη Γάνδη του Βελγίου μια διεθνής συμφωνία αναφορικά με τη διαχείρηση του ποταμού ανάμεσα στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Παρόντες στη συμφωνία ήταν και οι κυβερνήτες των κρατιδίων της Φλάνδρας, της Βαλλονίας και των Βρυξελλών, που υπάγονται στο Βέλγιο.

Το μεγαλύτερο μέρος της λεκάνης απορροής του ποταμού (περίπου 36.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) βρίσκεται στη Βαλλονία (12.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), και ακολουθούν η Γαλλία (9.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), η Ολλανδία (8.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), η Γερμανία (2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), η Φλάνδρα (2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) και το Λουξεμβούργο (μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Μια διεθνής επιτροπή του Μεύση έχει την ευθύνη για την τήρηση της συμφωνίας.

Τα έξοδα της επιτροπής μοιράζονται ανάμεσα στα μέλη της συνθήκης, αναλογικά με την περιοχή της κάθε χώρας πάνω στη λεκάνη απορροής του ποταμού:Στην Ολλανδία και τη Βαλλονία από 30% αντίστοιχα, στη Γαλλία από 15%, στην Γερμανία από 14,5%, στη Φλάνδρα από 5%, στις Βρυξέλλες από 4,5%, στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο από 0,5% αντίστοιχα.

Ο χάρτης της λεκάνης απορροής του ποταμού έχει ενσωματωθεί στο κείμενο της συμφωνίας.[4]

Στην λαϊκή κουλτούρα, στην ευρύτερη περιοχή του ποταμού,ξεκίνησε και αναπτύχθηκε η Μωσαϊκή Τέχνη, ιδιαίτερα στη Βαλλονία και στη Γαλλία.

Το πρώτο τοπίο που απεικονίστηκε στους πίνακες του Μεσαίωνα ήταν τοπίο του ποταμού Μεύση.
Παραπόταμοι

Ντίζε (Κοντά στο Χερτόγκενσμπος)
Άα (Μέσα στο Χερτόγκενσμπος)
Ντόμελ (Μέσα στο Χερτόγκενσμπος)
Γκέντερ (Μέσα στην Άιντχοφεν)
Ράαμ (Μέσα στο Γκρέιβ)
Νιρς (Μέσα στην Γκένεπ)
Σουάλμ (Στην πόλη Σουάμεν)
Ρερ (Στην πόλη Ρέρμοντ
Βουρμ (Στην πόλη Χάινσμπεργκ της Γερμανίας)
Μέρζμπαχ (Στην πόλη Λίνιχ της Γερμανίας)
Ίντε (Στην πόλη Τζούλιχ της Γερμανίας)
Γκέλενμπεεκ (Στην πόλη Μάασμπραχτ της Ολλανδίας)
Γκέουλ (Στην πόλη Μέερσεν της Ολλανδίας)
Γέκερ (Στην πόλη Μάαστριχτ της Ολλανδίας)
Φούρον (Στην πόλη Άισντεν της Ολλανδίας)
Mπέρβαϊν (Κοντά στην πόλη Μόλινγκεν)
Ούρθε (Στην πόλη Λιέγη του Βελγίου)
Βέζερ (Κοντά στην Λιέγη)
Αμέλ (Κοντά στην πόλη Κομπλαίν-Ο-Ποντ της Γαλλίας)
Σαλμ (Στην πόλη Τρουά-Ποντς της Γαλλίας)
Βαρσέ (Στην πόλη Μαλμεντί της Γαλλίας)
Χογιό (Στην πόλη Χουϊ της Γαλλίας)
Μεχέν (Στην πόλη Βανζέ της Γαλλίας)
Σαμπρέ (Κοντά στην πόλη Ναμούρ της Γαλλίας)
Μποκ (Στην πόλη Υβουά της Γαλλίας)
Λέσσε (Στην πόλη Ανσερμέ της Γαλλίας)
Σεμουά (Στην πόλη Μονθερμέ της Γαλλίας)
Σορμόν (Στην πόλη Βακ της Γαλλίας)
Μπαρ (Στην πόλη Ντομ-Λε-Μεσνίλ της Γαλλίας)
Τσιέρς (Στην πόλη Μπαζέιγ της Γαλλίας)
Οθέν (Στην πόλη Μοντμεντί της Γαλλίας)
Βέιρ (Στην πόλη Μαξί-Σουρ-Μόις της Γαλλίας)
Μουζόν (Στην πόλη Νεφσατέ της Γαλλίας)

Δείτε επίσης:

1930 Meuse Valley fog

Παραπομπές

«Wallonie : une région en Europe» (στα Γαλλικά). Ministère de la Région wallonne. Ανακτήθηκε στις September 29, 2007.
Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 140, 142, Καθημερινή (1997)
Presentation of The River People on Eurochannel
Accord international sur la Meuse