Ο Θεόδωρος Β' Λάσκαρης ή Λάσκαρις (συχνά αναφέρεται ως "Θεόδωρος Β' Δούκας Λάσκαρις") γεννήθηκε το 1222 μ.Χ. στη Νίκαια και ήταν αυτοκράτορας της της Νίκαιας από το 1254 έως το 1258, οπότε και πέθανε.
Ζωή και δράση
Ο Θεόδωρος Β΄Λάσκαρης ήταν γιος του Ιωάννη Βατάτζη και της Ειρήνης Λάσκαρη, κι εγγονός του Θεόδωρου Α΄Λάσκαρη, δημιουργού του κράτους της Νικαίας. Κληρονόμησε μια πολύ δυνατή αυτοκρατορία, και το ίδιο δυνατή την παρέδωσε στους διαδόχους του.
Ήταν πολύ μορφωμένος, και είχε πλούσια φιλοσοφική και θεολογική κατάρτιση. Δάσκαλοί του ήσαν οι Νικηφόρος Βλεμμύδης και Θεόδωρος Ακροπολίτης. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το θέμα της εκπαίδευσης, και ίδρυσε βιβλιοθήκες και σχολεία. Από στρατιωτικής απόψεως, έκανε δυο δύσκολες αλλά νικηφόρες εκστρατείες κατά των Βουλγάρων, οι οποίοι μετά το θάνατο του Βατάτζη προσπάθησαν να ανακαταλάβουν περιοχές της Μακεδονίας και Θράκης που είχε απελευθερώσει από αυτούς ο Βατάτζης. Φρόντιζε να κλείνει τα ανοιχτά μέτωπα με διπλωματικές μεθόδους.
Όταν πάντρεψε την κόρη του με το γιο του δεσπότη της Ηπείρου, του παραχωρήθηκαν το Δυρράχιο και τα Σέρβια. Επίσης βοήθησε το σουλτάνο του Ικονίου, τον οποίο απειλούσαν οι Μογγόλοι, και παράλληλα δέχθηκε μογγολική πρεσβεία στην Αυλή του με μεγάλες τιμές.
Καθώς επεδίωκε τη βοήθεια του Πάπα Ρώμης για ν' ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη, επανέλαβε τις διαπραγματεύσεις για την ένωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με την Ρωμαιοκαθολική, όμως αργότερα τις διέκοψε.
Στον κοινωνικό τομέα, υποστήριξε ιδιαίτερα τους χωρικούς και τους αστούς, και προώθησε ικανά άτομα από αυτές τις τάξεις σε ανώτερα αξιώματα, προκαλώντας έτσι την αντίδραση των μελών της αριστοκρατίας, η οποία σταδιακά στοιχίστηκε γύρω από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο. Υπήρξε ιδιαίτερα ευσεβής και θρησκευόμενος.
Πάσχοντας από επιληψία βαριάς μορφής αδυνατούσε να ασκεί τακτικά τα καθήκοντά του και με το πέρασμα του χρόνου η επιδείνωση της υγείας του, του προκαλούσε έντονες εμμονές, στρέφοντας πολλούς υψηλόβαθμους αξιωματούχους εναντίον του.
Πέθανε στο Νυμφαίο το 1258 σε ηλικία 36 ετών από βαρειά ασθένεια. Πεθαίνοντας άφησε διάδοχο τον μόλις 7 ετών γιο του Ιωάννη Δ΄. Σαν κηδεμόνα άφησε τον πρωτοβεστιάριο Γεώργιο Μουζάλωνα, άτομο ταπεινής καταγωγής, προκαλώντας την αντίδραση της αριστοκρατίας. Τελικά ο Γεώργιος θα δολοφονηθεί από επίθεση στρατιωτών, που υπηρετούσαν σε σώμα που διοικητής του ήταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος, ο οποίος θα επιβληθεί ως κηδεμόνας του νεαρού αυτοκράτορα, γεγονός που θα σημάνει την αρχή του τέλους της δυναστείας των Λασκαριδών.
Συγγραφική δραστηριότητα
Έγραψε διάφορα έργα, που άλλα εκδόθηκαν κι άλλα όχι (όπως μια κωμωδία "εις τον βαγιούλον αυτού, κάκιστο και χείριστο όντα". Paris. Supl. Grec. 472 f. 102 v - 103r). Υπήρξε ο ποιητής του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα που χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία, και δημιουργός διάφορων άλλων θεολογικών έργων, όπως ο "Λόγος εις τε το Μέγα Σάββατο και εις το Πάθος του Κυρίου και εις την Αγίαν Ανάστασιν" που εκφωνήθηκε προς το τέλος της ζωής του. Από τα πιο γνωστά θεολογικά έργα του είναι τα θεωνύμια.[1] Έγραψε επίσης και πολλές επιστολές.
Δείγματα γραφής
"Απασών γλωσσών το ελληνικόν υπέρκειται γένος". "Πάσα τοίνυν φιλοσοφία και γνώσις Ελλήνων εύρεμα... Συ δε, ω Ιταλέ, τίνος ένεκεν εγκαυχά;"
""Πένθιμος ημέρα, χαράς μεγίστης παραίτιος. Πενθηρόν γαρ Χριστού, την χθες σταυρουμένου, του λυτρωτού, το σύμπαν περιεβάλλετο, μεταβολή των στοιχείων, αθρόα των φώτων αλλοίωσις, του σύμπαντος οδυρμός, πολλά τα επόμενα..."." (Οι πρώτες φράσεις από το "Λόγος εις τε το Μέγα Σάββατο και εις το Πάθος του Κυρίου και εις την Αγίαν Ανάστασιν", όπως είναι στο πρωτόυπο κείμενο).
"Χριστός Ανέστη εκ νεκρών· οι νεφέλες ας ράνουν (ραντίσουν) με νερό αγαλλιάσεως, τα φυτά ας φέρουν χλωρά φύλλα κι ας δώσει η γη τον καρπό της· ο Δημιουργός των πάντων ανέστη εκ των νεκρών, και σεις βλαστήσατε· της αρετής οι κλάδοι ανθήσατε, γιατί ο Αρχηγός της ζωής ανέστη εκ νεκρών. Ποιός δεν χαίρει σήμερα; ποιος δεν ενθουσιάζεται; ποιός δεν τέρπεται; και ποιός, για να το ειπώ έτσι, δεν ευφραίνεται;" (Από το ίδιο έργο, σε νεοελληνική απόδοση υπό των πατέρων της Ι. Μονής Χρυσοποδαριτίσσης Νεζερών Πατρών).
Υποσημειώσεις
- ↑ Τα θεωνύμια: λόγος τέταρτος περί θεωνυμίας / του σοφωτάτου βασιλέως κύρου Θεόδωρου Δούκα του Λάσκαρι ; προοίμιο - επιμέλεια Αλέξανδρος Κοσματόπουλος. - Αθήνα : 'Αγρα, 1987.
- Το παρόν λήμμα προέρχεται κατά ένα μεγάλο μέρος από το αντίστοιχο της Ορθόδοξης Βικιπαίδειας, και συγκεκριμένα από τη διεύθυνση[1], έκδοση της 22:06, 7 Σεπτεμβρίου 2007.
Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
