Ο Ιησούς Χριστός στεφανώνει τον Ανδρόνικο Β' και τον υιό του Μιχαήλ Η' - παράσταση σε νόμισμα
Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος (1259 - 1332). Βυζαντινός αυτοκράτωρ (1282 - 1328), μεγαλύτερος υιός και διάδοχος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου
Ο Ανδρόνικος, αντιλαμβανόμενος την άρνηση των υπηκόων του να δεχθούν τα τετελεσμένα της συμφωνίας της Λυών, φρόντισε γρήγορα να απαλλαγεί από τις δεσμεύσεις του πατέρα του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Από κεί και πέρα, υπό το φως των εντονότατων οικονομικών δυσκολιών τις οποίες κληρονόμησε, προχώρησε σε δραστικές περικοπές των στρατιωτικών δαπανών, με κύρια ολέθρια ενέργεια την πλήρη κατάργηση του Βυζαντινού Ναυτικού. Έτσι, βρέθηκε ταχύτατα εκτεθειμένος στους εκβιασμούς και τις απειλές των Γενουατών και των Βενετών, προκειμένου να καλυφθεί το κενό αυτό. Η χειρότερη ίσως από τις αποφάσεις του στον τομέα της στρατιωτικής πολιτικής του, είναι η πρόσληψη της Καταλανικής Εταιρείας το 1302, υπό τη διοίκηση του Ρογήρου του Φλορ. Η εταιρεία αυτή ήταν ουσιαστικά μια ομάδα τυχοδιωκτών, κυρίως Ισπανών μισθοφόρων, οι οποίοι υπό τις διαταγές του αρχηγού τους επιδίδονταν σε πειρατεία, ληστεία και επιδρομές λεηλασίας. Ο οξυδερκής Ρογήρος προσέφερε τις Υπηρεσίες του στον Ανδρόνικο, με ανταλλάγματα πέρα από κάθε προσδοκία του. Αφού ξεκίνησε με κάποιες σποραδικές επιτυχείς μάχες κατά των Τούρκων στη Μικρά Ασία, επέστρεψε στις παλαιές του συνήθειες της πειρατείας και ληστείας, αγνοώντας τις εντολές του εργοδότη του, αλλά απαιτώντας όμως σταθερά τις μισθοφορικές αποζημιώσεις που είχε ζητήσει από τον Ανδρόνικο. Η δολοφονία του Ρογήρου το 1305 στην Αδριανούπολη, από κάποιον που είχε αδικήσει, προκάλεσε τη βίαιη αντίδραση της ομάδας του. Έως το 1311, οι Καταλανοί λυμαίνονταν της Ελληνική χερσόνησο, όπου επιδίδονταν σε ανείπωτες σφαγές και καταστροφές, πρωτόγνωρης ωμότητας και βίας. Κύριος στόχος η Θράκη, η οποία ερημώθηκε. Τελικά κατέλαβαν την Αθήνα, όπου ίδρυσαν Δουκάτο, το οποίο άντεξε ώς το 1388. Η ζημιά που προκάλεσαν στο Βυζαντινό κράτος για όλα αυτά τα χρόνια εκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του κράτους, και ήταν ανεπανόρθωτη.
Η αδυναμία του Ανδρόνικου να αναστρέψει την καταστροφική πορεία του κράτους, η πείνα, η φορολογία, η ερήμωση της Θράκης και της Ελλαδικής χερσονήσου, αλλά και η ανενόχλητη προέλαση των Οθωμανών Τούρκων στη Μικρά Ασία, τον κατέστησαν εξαιρετικά αντιδημοφιλή. Ο γιος του Μιχαήλ Θ’, πέθανε πρόωρα. Ο εγγονός του Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος, ενεπλάκη στην υπόθεση δολοφονίας του αδελφού του Μανουήλ, και για το λόγο αυτό ο Αυτοκράτορας παππούς του τον αποκήρυξε. Ο νεαρός Ανδρόνικος εξεγέρθη, και μετά από πολυετείς και όχι αναίμακτες διαμάχες, με ήπιο πραξικόπημα ανέλαβε τελικά την εξουσία το 1328. Ο Ανδρόνικος Γ' εκτόπισε τον Ανδρόνικο Β' εκτόπισε σε μοναστήρι όπου έμεινε ώς το θάνατό του το 1332.
Παρά τις άοκνες προσπάθειές του και τη βούλησή του για σωτηρία, ο διστακτικός και αδύναμος χαρακτήρας του, αλλά και ορισμένες τραγικά λανθασμένες αποφάσεις, σε συνδυασμό με σειρά δυσμενών εξωτερικών εξελίξεων, ανέστειλαν την οποιαδήποτε αμυδρή ελπίδα ανάκαμψης του κράτους είχε διαφανεί κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του.
Βιβλιογραφία:
- Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. III-The Decline and Fall
- Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
- Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"
Προηγούμενος Μιχαήλ Η' Παλαιολογος
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Επόμενος Ανδρόνικος Γ'
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
