Μεσιέ 82

.

Ο Μεσίε 82 (γνωστός και ως M31 και NGC 3034) είναι ο αρχέτυπος αστρογόνος γαλαξίας.[5] Βρίσκεται σε απόσταση 11,5 ± 0,8 MLy στον αστερισμό Μεγάλη Άρκτος. Αλληλεπιδρά με τον Μεσιέ 81 και είναι μία ισχυρή ραδιοπηγή, η ισχυρότερη στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου.

Μεσσιέ 82

Ο Μεσιέ 82 από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ
Παρατηρησιακά Δεδομένα (εποχή J2000)
Αστερισμός	Μεγάλη Άρκτος
Ορθή Αναφορά	9h 55m 52.7s [1]
Απόκλιση	+69° 40′ 46″ [1]
Μετατόπιση στο ερυθρό	203 ± 4 km/s [1]
Απόσταση	11,5 ± 0,8 MLy [2]
Τύπος Γαλαξία	Ι0 [1]
Φαινόμενη διάμετρος (V)	11',2 x 4',3 [1]
Φαινόμενο μέγεθος (V)	8,41[3][4]
Άλλα χαρακτηριστικά	αστρογόνος γαλαξίας
Άλλες ονομασίες
NGC 3034, UGC 5322, PGC 28655, Arp 337, Μεγάλη Άρκτος Α, 3C 231, 4C +69.12, 6C B095143.6+695502, 8C 0951+699, Cigar Galaxy [1]
Δείτε επίσης: Γαλαξίες, Κατάλογος γαλαξιών

Ιστορικό

Ο Μεσιέ 82 ανακαλύφθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1774 από τον Γιόχαν Μπόντε. Ο Πιέρ Μεσαίν ανεξάρτητα τους παρατήρησε τον Αύγουστο του 1779 και τους ανέφερε στον Τσαρλς Μεσσιέ, ο οποίος τους πρόσθεσε στον κατάλογό του στις 9 Φεβρουαρίου 1781.

Το 1953 ο Henbury Brown ανακάλυψε ότι ο Μ82 είναι μία ισχυρή ραδιοπηγή και την ονόμασε Μεγάλη Άρκτος Α.

Το 2005, το Χαμπλ αποκάλυψε 197 νέα ογκώδη σμήνη στην αστρογόνο περιοχή.[5] Η μέση μάζα αυτών των σμηνών ήταν περίπου 2×105 M⊙, άρα η αστρογόνος περιοχή είναι ένα πολύ ενεργητικό και υψηλής πυκνότητας περιβάλλον.[5] Μέσα στο γαλαξιακό κέντρο τα άστρα γεννιούνται δέκα φορές ταχυτέρα από ότι σε ολόκληρο τον Γαλαξία μας.[6]

Στον Μεσιέ 82 έχουν παρατηρηθεί επιβεβαιωμένα 3 υπερκαινοφανείς αστέρες, οι sn 2004am, sn 2008iz (ανιχνεύθηκε μόνο στα ραδιοκύματα[7]) και sn 2014J, ο οποίος έφτασε σε φαινόμενο μέγεθος +10,5. Ένας τέταρτος έλαβε το αριθμό sn 1986D, αλλά πιθανόν ήταν περιοχή ΗΙΙ.[8]
Δομή
Ο M82 από μικρό τηλεσκόπιο.

Ο M82 παλιότερα θεωρούταν να είναι ένας ανώμαλος γαλαξίας. Όμως, το 2005, ανακαλύφθηκαν δύο συμμετρικοί σπειροειδείς βραχίονες σε υπέρυθρες εικόνες του Μ82. Οι βραχίονες ανιχνεύτηκαν επειδή απομάκρυναν έναν συμμετρικό δίσκο στις εικόνες NIR. Αυτοί οι βραχίονες προέρχονται από το τέλος της υπέρυθρης ράβδου και μπορούν να ακολουθηθούν σε μήκος τριών δίσκων του γαλαξία. Αν και οι βραχίονες ανιχνεύτηκαν στις υπέρυθρες εικόνες, είναι πιο μπλε από τον δίσκο. Εξαιτίας της μεγάλης επιφανειακής φωτεινότητας του δίσκου, την σχεδόν πλάγια (~80°)[5] θέαση όσον αφορά εμάς και της παρουσίας ενός σύνθετου δικτύου ινών σκόνης στις οπτικές εικόνες, οι βραχίονες δεν είχαν εντοπιστεί νωρίτερα.[9]
Αστρογόνος περιοχή

Στον πυρήνα του M82, η ενεργή αστρογόνος περιοχή έχει διάμετρο περίπου 500 pc. Στο οπτικό φως, υπάρχουν τέσσερις περιοχές υψηλής επιφανειακής λαμπρότητας (με προσδιορισμούς A, C, D και E).[5] Αυτές οι περιοχές αντιστοιχούν στις γνωστές πηγές στις Ακτίνες Χ, υπέρυθρη ακτινοβολία και ραδιοκύματα.[5] Συνεπώς, πιστεύεται ότι είναι τα λιγότερο κρυμμένα αστρογόνα σμήνη από τη δική μας θέση.[5] Η μοναδική διπολική ροή του M82 εμφανίζεται να συγκεντρώνεται στις περιοχές Α και C και τροφοδοτείται από την ενέργεια των υπερκαινοφανών αστέρων που συμβαίνουν μία φορά κάθε δέκα χρόνια.[5] Το Παρατηρητήρια Ακτίνων Χ Τσάντρα ανίχνευσε εκπομπές ακτίνων Χ από μία τοποθεσία σε απόσταση περίπου 600 έτη φωτός από τον κέντρο του γαλαξία. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι προέρχονται από την πρώτη γνωστή ενδιάμεσης μάζας μαύρης τρύπα με μάζα περίπου 200 με 5.000 ηλιακές μάζες.[10] Ο M82, όπως και οι περισσότεροι γαλαξίες, φιλοξενεί μία υπέρμαζη μαύρη τρύπα στο κέντρο του με μάζα περίπου 3 x 107 ηλιακές μάζες.[11]
Δείτε επίσης

Γαλαξίας του Γλύπτη, ένας άλλος κοντινός αστρογόνος γαλαξίας

Παραπομπές

«NASA/IPAC Extragalactic Database». Results for NGC 3034. Ανακτήθηκε στις 2006-10-27.
Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G. (2006). «Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field». 3 light years 49 (1): 3–18. doi:10.1007/s10511-006-0002-6.
«SIMBAD-M82». SIMBAD Astronomical Database. Ανακτήθηκε στις 2009-11-29.
Armando, Gil de Paz; Boissier; Madore; Seibert; Boselli; et al. (2007). «The GALEX Ultraviolet Atlas of Nearby Galaxies». Astrophysical Journal (ApJS) 173: 185–255. doi:10.1086/516636. Ανακτήθηκε στις 2009-11-29.
Barker, S.; de Grijs, R.; Cerviño, M. (June 2008), «Star cluster versus field star formation in the nucleus of the prototype starburst galaxy M 82», Astronomy and Astrophysics 484 (3): 711–720, doi:10.1051/0004-6361:200809653
Happy Sweet Sixteen, Hubble Telescope! Newswise, Retrieved on July 30, 2008.
Probable Supernova 2008iz in M82 SEDS
List of Supernovae
Mayya, Y. D.; Carrasco, L.; Luna, A. (2005). «The Discovery of Spiral Arms in the Starburst Galaxy M82». The Astrophysical Journal 628 (1): L33–L36. doi:10.1086/432644.
Patruno, A.; Portegies Zwart, S.; Dewi, J.; Hopman, C. (2006). «The ultraluminous X-ray source in M82: an intermediate-mass black hole with a giant companion». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 370 (1): L6–L9. doi:10.1111/j.1745-3933.2006.00176.x.

Gaffney, N. I., Lester, D. F., and Telesco, C. M. (April 1993). «"The stellar velocity dispersion in the nucleus of M82"». Astrophysical Journal Letters 407: L57–L60. doi:10.1086/186805.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

M82, SEDS Messier pages
M82 at Chandra
SST: Galaxy on Fire!
M82 at NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE
ESA/Hubble images of M82
M82 The Cigar Galaxy

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License