Γαλαξίας του Τριγώνου

.

Ο γαλαξίας του Τριγώνου (γνωστός και ως Μεσιέ 33, Μ33 και NGC 598) είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας σε απόσταση τριών εκατομμυρίων ετών φωτός στον αστερισμό Τρίγωνον. Είναι ο δεύτερος κοντινότερος σπειροειδής γαλαξίας στον γαλαξία μας μετά τον Γαλαξία της Ανδρομέδας και ανήκει στην Τοπική ομάδα γαλαξιών.

Ιστορικό

Γαλαξίας του Τριγώνου

Ο γαλαξίας του Τριγώνου - Μεσιέ 33
Παρατηρησιακά Δεδομένα (εποχή J2000)
Αστερισμός	Τρίγωνον
Ορθή Αναφορά	01h 33m 50.9s[1]
Απόκλιση	+30° 39′ 37″[1]
Μετατόπιση στο ερυθρό	- 179 ± 3 km/s [1]
Απόσταση	3 ± 1,2 MLy (0,967 ± 0,367 Mpc)[1]
Τύπος Γαλαξία	SA(s)cd HII [1]
Φαινόμενη διάμετρος (V)	70,8' x 41,7' [1]
Φαινόμενο μέγεθος (V)	5,72 [2]
Άλλες ονομασίες
Μεσιέ 33, NGC 598, UGC 1117, PGC 5818 [1]
Δείτε επίσης: Γαλαξίες, Κατάλογος γαλαξιών

Πιθανότατα ο γαλαξίας του Τριγώνου ανακαλύφθηκε από τον Hodierna to 1654. Ο Σαρλ Μεσιέ τον ανακάλυψε ανεξάρτητα τις 25 Αυγούστου 1764. Παρ´όλ´αυτά, ο Ουίλιαμ Χέρσελ, αν και προσπάθησε να αποφύγει την ένταξη στον κατάλογό του αντικειμένων του Μεσιέ, τον συμπεριέλαβε ως Η.V.17, όταν παρατήρησε τον γαλαξία το φθινόπωρο του 1784. Επιπλέον, ο Χέρσελ συμπεριέλαβε στον κατάλογό του το λαμπρότερο νεφέλωμα του γαλαξία, το NGC 604, ως Η.ΙΙΙ.150. [3][4] Ο Μεσιέ 33 ήταν ένας από τους πρώτους γαλαξίες που αναγνωρίστηκαν ως σπειροειδείς από τον Κόμη Ρος, τότε γνωστοί ως νεφελώματα. Ο Μεσιέ 33 ήταν ένα από τα πρώτα «νεφελώματα» που αναγνωρίστηκαν ως γαλαξίες, όταν ανακαλύφθηκαν σε αυτόν κηφεΐδες.
Χαρακτηριστικά

Ο Μεσιέ 33 είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας χωρίς ράβδο στο κέντρο του, δηλαδή οι βραχίονές του αρχίζουν κατευθείαν από τον πυρήνα του. Από την οπτική μεριά της γης φαίνεται υπό κλίση 54 μοιρών, κάτι που επιτρέπει την εξέταση των βραχιόνων χωρίς να εμποδίζεται από αέρια.[5][6] Στον πυρήνα του γαλαξία του Τριγώνου υπάρχει εξαιρετικά φωτεινή πηγή ακτίνων Χ με εκπομπή 1,2 × 1039 erg/s, η οποία μεταβάλλεται κατά 20% σε μία περίοδο 106 ημερών. Αυτή η πηγή είναι η ισχυρότερη στην τοπική ομάδα.[7]
Το NGC 604 στο γαλαξία του Τριγώνου
Σχηματισμός άστρων

Το εσωτερικό μέρος του γαλαξία αποτελείται από δυο φωτεινούς σπειροειδείς βραχίονες, στους οποίους υπάρχουν πολλές περιοχές σχηματισμού άστρων. Το δέκα τοις εκατό του αερίου του γαλαξία βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση, δηλαδή σε νεφελώματα.[5][6] Στον γαλαξία του Τριγώνου, τέσσερα νεφελώματα έχουν αριθμούς NGC, τα NGC 588, NGC 592, NGC 595 και NGC 604, ενώ κάποιοι άλλοι λαμπροί κόμβοι έχουν αριθμούς IC. Αυτοί είναι οι IC 131, IC 132, IC 133, IC 134, IC 135, IC 136, IC 137, IC 139-40, IC 142 και IC 143. Το μεγαλύτερο νεφέλωμα, το NGC 604, είναι 5 x 107 λαμπρότερο από τον Ήλιο.[8]
Άλλα χαρακτηριστικά

Γύρω στα 54 σφαιρωτά σμήνη έχουν ανιχνευτεί στον γαλαξία Μεσιέ 33, αλλά ο πραγματικός αριθμός εκτιμάται γύρω στα 120 ή και περισσότερα.[9] Η ηλικία τους θεωρείται ότι είναι μικρότερη από αυτήν των αντιστοίχων στο Γαλαξία μας. Τα λαμπρότερα από αυτά που φαίνονται σε ένα τηλεσκόπιο 50 εκατοστών είναι τα C 39, C 27 και C 13.[10] Η υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπουν τα ογκώδη άστρα αυτού του γαλαξία συγκρίνεται με αυτή των άστρων στο Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου.[11]

Το 2007, μία μαύρη τρύπα με μάζα 15,7 ηλιακές μάζες εντοπίστηκε με βάση στοιχεία από το τηλεσκόπιο ακτίνων Χ Τσάντρα. Αυτή η τρύπα, με όνομα Μ33 Χ-7, περιφέρεται γύρω από ένα άστρο κάθε 3,5 μέρες. Είναι η μεγαλύτερη γνωστή αστρική μαύρη τρύπα, που δημιουργήθηκε δηλαδή από την κατάρρευση ενός άστρου.[12][13]
Κοντινοί γαλαξίες
Η θέση του γαλαξία του Τριγώνου (Μ33) σε σχέση με τον αστερισμό της Ανδρομέδας.

Ο γαλαξίας του Τριγώνου έχει διάμετρο 50.000 έτη φωτός και υπολογίζεται ότι φιλοξενεί 30 με 40 δισεκατομμύρια αστέρες.[14] Αυτά τα μεγέθη κατατάσσουν τον Γαλαξία του Τριγώνου ως το τρίτο μεγαλύτερο μελος της Τοπικής Ομάδας γαλαξιών μετά τον Γαλαξία της Ανδρομέδας (1 τρισεκατομμύριο άστρα) και τον Γαλαξία μας (400 δισεκατομμύρια άστρα). Ο LCG 3, γνωστός και ως νάνος των Ιχθύων, είναι ένας πιθανός δορυφόρος του γαλαξία του Τριγώνου. Ο γαλαξίας του Τριγώνου απέχει 750.000 έτη φωτός από τον γαλαξία της Ανδρομέδας. Το 2012 ανακοινώθηκε ότι ο γαλαξίας της Ανδρομέδας και του Τριγώνου συνδέονται μεταξύ τους με μια γέφυρα υδρογόνου.[15]
Παρατήρηση

Εάν τα επίπεδα της φωτορύπανσης είναι χαμηλά, ο γαλαξίας του Τριγώνου είναι ορατός με γυμνό μάτι.[16] Καθώς είναι ένα διάχυτο αντικείμενο, η ορατότητά του επηρεάζεται έντονα από τη φωτορύπανση. Κατά συνέπεια, ο γαλαξίας αυτός αποτελεί ένα από τα κριτήρια διαύγειας του νυχτερινού ουρανού.[17][18] Αν και ο εντοπισμός του με γυμνό μάτι είναι δύσκολος, ο γαλαξίας του Τριγώνου αποτελεί ένα εντυπωσιακό αντικείμενο με κιάλια και μικρά τηλεσκόπια.
Δείτε επίσης

NGC 300, ένας άλλος κοντινός σπειροειδής γαλαξίας με παρόμοια μορφή

Παραπομπές

«NASA/IPAC Extragalactic Database». Results for NGC 598. Ανακτήθηκε στις 2006-10-24.
«M 33 -- Galaxy». SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 2009-11-28.
Jones, Kenneth Glyn (1991). Messier's nebulae and star clusters (2nd έκδοση). Cambridge University Press, σελ. 366. ISBN 0521370795.
Mullaney, James (2007). The Herschel objects and how to observe them. Springer, σελ. 16–17. ISBN 0387681248.
Heyer, Mark H.; Corbelli, Edvige; Schneider, Stephen E.; Young, Judith S. (February 2004). «The Molecular Gas Distribution and Schmidt Law in M33». The Astrophysical Journal 602 (2): 723–729. doi:10.1086/381196. Bibcode: 2004ApJ...602..723H.
Verley, S.; Corbelli, E.; Giovanardi, C.; Hunt, L. K. (January 2009). «Star formation in M 33: multiwavelength signatures across the disk». Astronomy and Astrophysics 493 (2): 453–466. doi:10.1051/0004-6361:200810566. Bibcode: 2009A&A...493..453V.
Dubus, G.; Charles, P. A.; Long, K. S. (October 2004). «High resolution Chandra X-ray imaging of the nucleus of M 33». Astronomy and Astrophysics 425: 95-98. doi:10.1051/0004-6361:20041253. Bibcode: 2004A&A...425...95D.
Corbelli, E.; Verley, S.; Elmegreen, B. G.; Giovanardi, C. (February 2009). «The cluster birthline in M 33». Astronomy and Astrophysics 495 (2): 479-490. doi:10.1051/0004-6361:200811086. Bibcode: 2009A&A...495..479C.
Zloczewski, K.; Kaluzny, J.; Hartman, J. (March 2008). «Photometric Survey for Stellar Clusters in the Outer Part of M33». Acta Astronomica 58: 23–39. Bibcode: 2008AcA....58...23Z.
Globular Clusters in M33 , ανακτήθηκε 2010-03-09
Grebel, E. K. (November 2-5, 1999). «The Star Formation History of the Local Group». Στο: F. Favata, A. Kaas, and A. Wilson. Proceedings of the 33rd ESLAB symposium on star formation from the small to the large scale. Noordwijk, The Netherlands. Bibcode: 2000ESASP.445...87G.
Abubekerov, M. K.; Antokhina, E. A.; Bogomazov, A. I.; Cherepashchuk, A. M. (March 2009). «The mass of the black hole in the X-ray binary M33 X-7 and the evolutionary status of M33 X-7 and IC 10 X-1». Astronomy Reports 53 (3): 232-242. doi:10.1134/S1063772909030056. Bibcode: 2009ARep...53..232A.
Morcone, Jennifer (October 17, 2007). «Heaviest Stellar Black Hole Discovered in Nearby Galaxy». Chandra X-ray Observatory press release. Ανακτήθηκε στις 2010-02-13.
Michon, Gerard P.. «Sizing up the Universe - Stars, Sand and Nucleons». Ανακτήθηκε στις 2010-01-07.
Θ. Λαΐνας (31 Μαΐου 2012) Γέφυρα υδρογόνου ενώνει δύο γαλαξίες Το Βήμα. Ανακτήθηκε την 1 Ιουνίου 2012
Bortle, John E. (February 2001). «The Bortle Dark-Sky Scale». Ανακτήθηκε στις 2010-01-07.
Skiff, Brian (January 10, 1997). «Messier 81 naked-eye». sci.astro.amateur. Ανακτήθηκε στις 2010-02-11.

Wilson, Barbara; Mitchell, Larry. «The Revised AINTNO 100». Astronomy-Mall. Ανακτήθηκε στις 2010-02-11.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Messier 33, SEDS Messier pages
M33 at ESA/Hubble
Triangulum Galaxy High In Northern Skies
Dark Atmospheres Photography - M33 (dust lane enhancement)
Pointing to the Universe - M33
[1] (Zoom auf Messier 33)

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License