Μεσιέ 22

.

Το Μεσιέ 22 (γνωστό και ως M22 και NGC 6656) είναι ελλειπτικό σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 10.500 ετών φωτός στον αστερισμό Τοξότης. Είναι το τρίτο λαμπρότερο σφαιρωτό σμήνος στον γήινο ουρανό.

Με μέγεθος +5,1 είναι ορατό με γυμνό μάτι σε όχι πολύ βόρειους παρατηρητές, καθώς είναι λαμπρότερο από το Μεσιέ 13, το σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή. Μόνο το Ωμέγα Κενταύρου και το 47 Τουκάνας είναι λαμπρότερα. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι απέχει από την εκλειπτική μόνο μία μοίρα και οι σύνοδοι με πλανήτες είναι αρκετά συχνές.

Μεσιέ 22

Ο πυρήνας του Μεσιέ 22
Observation data (J2000 εποχή)
Τάξη	VII
Αστερισμός	Τοξότης
Ορθή αναφορά	18h 36m 24.21s[1]
Απόκλιση	-23° 54′ 12.2″[1]
Απόσταση	10.600 ± 1.000 έτη φωτός (3.300 ± 300 παρσέκ [2])
Φαινόμενο μέγεθος (V)	5,1 [3]
Φαινόμενες διαστάσεις (V)	32’
Φυσικά χαρκτηριστικά
Μάζα	{{{mass_kg}}} kg (105 - 106 Μ$$${\displaystyle \backslash (}$${\displaystyle {\odot }} \)$)
Ακτίνα	50 ± 5 έτη φωτός
VHB	14,2
Εκτιμώμενη ηλικία	12 × 109 έτη[4]
Αξιοπρόσεκτα χαρακτηριστικά	περιέχει πλανητικό νεφέλωμα
Άλλοι προσδιορισμοί	NGC 6656, GCl 99 [1]
Δείτε επίσης: Σφαιρωτό σμήνος, Κατάλογος σφαιρωτών σμηνών

Ιστορικό

Το Μεσιέ 22 είναι κατά πάσα πιθανότητα το πρώτο σφαιρωτό σμήνος που ανακαλύφθηκε. Αυτό έγινε από τον Άμπραχαν Ιχλέ το 1665. [2] Αυτό το αντικείμενο παρατηρήθηκε από τον Έντμουντ Χάλλεϋ, τον Ντε Σεζώ, τον Λε Ζεντίλ και τον Νικολά Λουί ντε Λακάιγ που το πρόσθεσε στον κατάλογο νοτίων αντικείμενων που συνέταξε. Ο Σαρλ Μεσιέ το πρόσθεσε στον κατάλογό του τις 5 Ιουνίου 1764.

Ήταν το πρώτο σφαιρωτό σμήνος που μελετήθηκε προσεκτικά πρώτη φορά από τον Harlow Shapley το 1930. Ανακάλυψε περίπου 70.000 άστρα και βρήκε ότι διαθέτει ένα πυκνό πυρήνα. [5] Τότε ο Halton Arp και ο William G. Melbourne συνέχισαν την μελέτη το 1959. [6] Εξαιτίας της μεγάλης χρωματικής εξάπλωσης του κλάδου των ερυθρών γιγάντων, που είναι παρόμοια με αυτή που παρατηρείται στο Ωμέγα Κενταύρου, έγινε αντικείμενο συστηματικής παρατήρησης το 1977 από τους James E. Hesser και σία. [7][2]
Χαρακτηριστικά
Το σφαιρωτό σμήνος Μεσιέ 22 από ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο

Το Μεσιέ 22 είναι ένα από τα εγγύτερα σφαιρωτά σμήνη προς τη Γη σε μία απόσταση περίπου 10.500 ετών φωτός. Έχει διάμετρο περίπου 100 έτη φωτός και έχουν εντοπιστεί σε αυτό 32 μεταβλητοί αστέρες. Βρίσκεται μπροστά από το γαλαξιακό εξόγκωμα για αυτό το λόγο είναι χρήσιμο για την ιδιότητά του να δρα σαν βαρυτικός φακός μεγεθύνοντας τα άστρα πίσω του. [4]

Παρ´όλη τη σχετική εγγύτητά του, το φως αυτού του πτωχού σε μέταλλα σμήνους ελαττώνεται εξαιτίας της παρουσίας σκόνης. [8]

Πρόσφατες έρευνες από το ΔΤΧ οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός αξιοπρόσεκτου αριθμού αντικειμένων με μέγεθος πλανήτη που μοιάζουν να αιωρούνται μέσα στο σμήνος. Αυτά τα αντικείμενα μπορεί να έχουν μάζα μόνο 80 φορές μεγαλύτερη από αυτή τη Γης και ανακαλύφθηκαν εξαιτίας του φαινομένου της μικρομεγένθυσης, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα το φως από τα πίσω άστρα να κάμπτεται και να παρουσιάζεται μία αλλαγή στη φωτείνοτητά τους.[9]
Πλανητικό Νεφέλωμα

Το Μεσιέ 22 είναι πολύ ασυνήθιστο υπό την έννοια ότι είναι ένα από τα μόνο 4 σφαιρωτά σμήνη στα οποία είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα πλανητικό νεφέλωμα (τα άλλα τρία Μεσιέ 15, NGC 6441 και Palomar 6). Ανακαλύφθηκε από τους Fred Gillett και σια όταν χρησιμοποιούσαν το δορυφόρο IRAS το 1986 ως μία σημειακή πηγή, γνωστή και ως IRAS 18333-2357[10] και στην συνέχεια αναγνωσίστηκε ως πλανητικό νεφέλωμα το 1989 από τους Gillett και σία.[11] Το κεντρικό άστρο του πλανητικού νεφέλωματος είναι ένας μπλε αστέρας. Το πλανητικό νεφέλωμα με τον προσδιορισμό GJJC1 έχει εκτιμηθεί ότι έχει ηλικία περίπου 6.000 έτη. [2]
Δείτε Επίσης

Μεσιέ 28, ένα άλλο αξιοπρόσεκτο σφαιρωτό σμήνος στον Τοξότη

Παραπομπές

«SIMBAD Astronomical Database». Results for NGC 6656. Ανακτήθηκε στις 2006-11-15.
Monaco, L.; Pancino, E.; Ferraro, F. R.; Bellazzini, M. (2004). «Wide-field photometry of the Galactic globular cluster M22». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 349 (4): 1278–1290. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07599.x.
Galactic Globular Clusters Database (M22)
Gaudi, B. Scott (2002). «Interpreting the M22 Spike Events». The Astrophysical Journal 566 (1): 452–462. doi:10.1086/338041.
Shapley, Harlow (1930). «The Mass-Spectrum Relation for Giant Stars in the Globular Cluster Messier 22». Harvard College Observatory Bulletin 874: 4–9.
Arp, H. C.; Melbourne, W. G. (1959). «Color-magnitude diagram for the globular cluster M22». The Astronomical Journal 64: 28. doi:10.1086/107848.
Hesser, J. E.; Hartwick, F. D. A.; McClure, R. D. (1977). «Cyanogen strengths and ultraviolet excesses of evolved stars in 17 globular clusters from DDO photometry». Astrophys. J., Suppl. Ser. 33: 471. doi:10.1086/190438.
I. Ivans, C. Sneden, G. Wallerstein, R. P. Kraft, J. E. Norris, J. P. Fulbright, and G. Gonzalez (2004). «On the Question of a Metallicity Spread in Globular Cluster M22 (NGC 6656)». Societa Astronomica Italiana 75: 286.
Οι έρευνες του ΔΤΧ στο Μεσιέ 22
Gillett, F. C.; Neugebauer, G.; Emerson, J. P.; Rice, W. L. (January 15, 1986). «IRAS 18333-2357 - an unusual source in M22». Astrophysical Journal, Part 1 (ISSN 0004-637X), NASA-supported research. 300: 722–728. doi:10.1086/163846.

Cohen, J. G.; Gillett, F. C. (November 15, 1989). «The peculiar planetary nebula in M22». Astrophysical Journal, Part 1 (ISSN 0004-637X), Research supported by California Institute of Technology 346: 803–807. doi:10.1086/168061.

Αναφορές

Δεδομένα για το NGC 6656 στα NGC/IC Database (Αγγλικά), SIMBAD (Αγγλικά), NASA Extragalactic Database (Αγγλικά), SEDS (Αγγλικά) και VizieR Service (Αγγλικά)
Εικόνες του NGC 6656 στο Aladin (Αγγλικά) και στο SkyView (Αγγλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Messier 22, SEDS Messier pages
Messier 22, Galactic Globular Clusters Database page

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License