Μεσιέ 67

.

To Μεσιέ 67 (γνωστό και ως M67 και NGC 2682) είναι ένα γηραιό ανοικτό σμήνος σε απόσταση περίπου 2.700 ετών φωτός στον αστερισμό Καρκίνο. Είναι από τα γηραιότερα σμήνη του Γαλαξία με ηλικία περίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών, άρα τα άστρα του Μ67 έχουν λίγο μικρότερη ηλικία από τον Ήλιο.

Μεσιέ 67

Το Μεσιέ 67 από το 2MASS project
Παρατηρησιακά δεδομένα (J2000.0 Εποχή)
Αστερισμός	Καρκίνος
Ορθή αναφορά	08h 51.4m
Απόκλιση	+11° 49′
Απόσταση	2.700 έτη φωτός (830 pc)
Φαινόμενο μέγεθος (V)	6,1
Φαινόμενες διαστάσεις (V)	30′
Άλλοι προσδιορισμοί	NGC 2682
Δείτε επίσης: Ανοικτό σμήνος, Κατάλογος ανοικτών σμηνών

Ανακαλύφθηκε από τον Γιόχαν Γκότφριντ Κέλερ (Johann Gottfried Köhler) το 1779. Ο Σαρλ Μεσιέ το ανακάλυψε ανεξάρτητα ένα χρόνο αργότερα και το πρόσθεσε στον κατάλογό του.

Χαρακτηριστικά

Το M67 έχει περισσότερα από 100 άστρα όμοια με τον Ήλιο και πολλούς ερυθρούς γίγαντες. Ο συνολικός αριθμών άστρων είναι περίπου 500. Δεν περιέχει άστρα που βρίσκονται στην κύρια ακολουθία πιο ζεστά από φασματικό τύπο F, εκτός από τους «μπλε αποκομμένους» καθώς άστρα λαμπρότερα από F έχουν εγκαταλείψει τη κύρια ακολουθία εδώ και καιρό. Στη πραγματικότητα αν τα άστρα του Μ67 τοποθετηθούν στο διάγραμμα HR υπάρχει μία εμφανής στροφή, αντιπροσωπεύοντας το σημείο στο οποίο τα άστρα της κύριας ακολουθίας γίνονται ερυθροί γίγαντες. Καθώς το σμήνος γίνεται μεγαλύτερο σε ηλικία, η στροφή μετατοπίζεται πιο κάτω και δεξιά στο διάγραμμα.
Το διάγραμμα Hertzsprung-Russell για τα γηραιά ανοικτά σμήνη Μ67 και NGC 188.

Φαίνεται ότι το Μεσιέ 67 δε διαθέτει ένα αντικειμενικό δείγμα αστέρων. Μία αιτία αυτού είναι ότι το σμήνος έχει υποστεί διαχωρισμό μάζας, δηλαδή τα ελαφρότερα άστρα βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από τα βαρύτερα, τα οποία βρίσκονται στο κέντρο του σμήνους.[1]
Ηλικία

Το Μ67 δεν είναι το γηραιότερο γνωστό ανοικτό σμήνος, αλλά λίγα σμήνη είναι γνωστό ότι έχουν μεγαλύτερη ηλικία. Το Μ67 είναι ένα σπουδαίο εργαστήριο για τη μελέτη της αστρικής εξέλιξης, καθώς όλα του τα άστρα είναι στην ίδια απόσταση και έχουν την ίδια ηλικία με την εξαίρεση των λεγόμενων «μπλε αποκκομένων» (blue stragglers).,[2] των οποίων η καταγωγή δεν έχει κατανοηθεί πλήρως.

Το Μεσιέ 67 είναι το κοντινότερο γηραιό σμήνος, και γι´αυτό το λόγο έχει γίνει μόνιμο παράδειγμα για τη μελέτη της αστρικής εξέλιξης. Πιθανότατα είναι το δεύτερο καλύτερα μελετημένο ανοικτό σμήνος μετά τις Υάδες, το οποίο είναι το εγγύτερο ανοικτό σμήνος και είναι αρκετά νεότερο από το M67.[3] Αν και το Μ67 είναι ένα από τα καλύτερα μελετημένα ανοικτά σμήνη φυσικές παράμετροι όπως ηλικία, μάζα και αριθμός αστέρων ενός συγκεκριμένου τύπου διαφέρουν πολύ. Οι Richer και σία [4] υπολογίζουν ότι έχει ηλικία 4 δισεκατομμυρίων ετών, μάζα 1080 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή και περιέχει 150 λευκούς νάνους. Οι Hurley και σία [5] υπολογίζουν ότι έχει μάζα 1400 μεγαλύτερη από την ηλικία και είχε αρχική μάζα 10 φορές μεγαλύτερη.

Μόνο λίγα έχουν μεγαλύτερη ηλικία. Το NGC 188, που θεωρούταν για καιρό το γηραιότερο στον γαλαξία, έχει ηλικία 5 δισεκατομμυρίων ετών, ενώ το NGC 6791 με ηλικία 7 δισεκατομμύρια έτη είναι γηραιότερο γνωστό σμήνος.
Παραπομπές

[1] Mass segregation in M67 with 2MASS, Ch. Bonatto and E. Bica, (2003) Astron. Astrophys. 405, 525
[2] S1280 and S1284: Two Oscillating Blue Stragglers in the Open Cluster M67, Xiao-Bin Zhang, Rong-Xian Zhang and Zhi-Ping Li, Chin. J. Astron. Astrophys. Vol. 5 (2005), No. 6, 579–586.
cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1984AJ.....89..487J&db_key=AST&page_ind=0&data_type=GIF&type=SCREEN_VIEW&classic=YES The Giant Branch of the Old Open Cluster M67, Kenneth A. Janes and Graeme H. Smith, The Astronomical Journal, v.89 (4), pp. 487-495
[3] The White Dwarf Cooling Age of M67, Harvey B. Richer, Gregory G. Fahlman, Joanne Rosvick, Rodrigo Ibata, Astrophysical Journal Letters v.504, p.L91 (1998)

[4] A Complete N-body Model of the Old Open Cluster M67, Jarrod R. Hurley, Onno R. Pols, Sverre J. Aarseth, Christopher A. Tout, Mon.Not.Roy.Astron.Soc. 363 (2005) 293-314

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Messier 67, SEDS Messier pages

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License