.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Αρκαδίου --
Τα Σκουλούφια είναι χωριό του δήμου Ρεθύμνης, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχουν 123 κατοίκους. Απέχουν 18 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένα σε υψόμετρο 220 μ.[1]
Ιστορικά στοιχεία
Στις βενετικές απογραφές το χωριό ονομαζόταν Σπιλούφια. Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Spilufia στην επαρχία Ρεθύμνου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Spilufia με 384 κατοίκους και 517 οφειλόμενες αγγαρείες και ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 ως Spilufia. Ο Σταυρινίδης ταυτίζει το χωριό με το χωριό Iskoliye, το οποίο αναφέρεται στην τουρκική απογραφή του 1659, με 26 χαράτσια.[1]
Στο έργο Κρητικά του Μιχαήλ Χουρμούζη το 1842 αναφέρεται για πρώτη φορά ως Σκουλούφια.[1] Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στον δήμο Μαργαριτών ως Σκουλούφια και είχε 182 Χριστιανούς και 64 Τούρκους κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 177 κατοίκους και υπαγόταν στον δήμο Ελευθεραίων. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[1] Το 1925, τα Σκουλούφια αρχικά προσαρτήθηκε στην κοινότητα Έρφων, αλλά το 1934 ορίστηκαν έδρα κοινότητας, η οποία παρέμεινε μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και το χωριό προσαρτήθηκε στον Δήμο Αρκαδίου.[2]
Απογραφές πληθυσμού
Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[1] | 177 | 207 | 186 | 206 | 229 | 242 | 149 | 146 | 132 | 123 |
Αξιοθέατα
Το ελαιουργείο του χωριού (φάμπρικα) έχει ανακαινιστεί, ώστε να παρουσιάζει την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου.[3] Το κτιριακό συγκρότημα ιδιοκτησίας Γ.Μανωλακάκη στην περιοχή του χωριού, το οποίο αποτελείται από τέσσερα κτίσματα, έχει χαρακτηριστεί μνημείο, διότι τα κτίρια διαθέτουν ενδιαφέροντα μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία σημαντικά για την μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στην περιοχή αυτή της Κρήτης.[4] Ο Τζουζέπε Γκερόλα αναφέρει ότι στο χωριό εντόπισε στην πρόσοψη παλιού σπιτιού δύο περίεργες προτομές.[1]
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι δίκλιτος με τα δύο κλίτη να είναι αφιερωμένα στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και στον Άγιο Δημήτριο.[5] Κοντά στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο μονόχωρος, καμαρόσκεπος ναός του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Ο ναός στο εσωτερικό του είχε αρκοσόλιο με αετωματική πλάκα.[6] Η πλάκα είναι λαξευμένη από ασβεστόλιθο και σε αυτήν απεικονίζεται στο κέντρο η Σταύρωση, στα δεξιά ή κάθοδος στον Άδη και αριστερά ο Λωτ να ποτίζει ένα δέντρο. Η πλάκα αρχικά βρισκόταν πάνω από σαρκοφάγο στον ερειπωμένο ναό της Παναγίας και αφαιρέθηκε από τη θέση της όταν αυτή μετατράπηκε σε σχολείο. Η πλάκα σύμφωνα με επιγραφή χρονολογείται από το 1531. Η πλάκα πλέον φυλάσσεται στην αποθήκη της 28ης εφορείας βυζαντινών αρχαιοτήτων.[7] Ο ερειπωμένος ναός της Παναγίας δίπλα στο παλιό σχολείο χρονολογείται από το 1410 και φέρει παράθυρο με γλυπτό διάκοσμο.[8]
Ο κοιμητηριακός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου.[5] Στο δάπεδο του ναού σώζεται βενετσιάνικος τάφος αποτελούμενος από δύο πλάκες με γλυπτό διάκοσμο αποτελούμενου από μετάλλιο με νεκροκεφαλή και δύο οστά, καθώς και επιγραφές που πλέον δεν δύναται να διαβαστούν.[9] Στο χωριό υπάγονται τα εξωκκλήσια των Κοίμηση της Θεοτόκου, Άγιος Φανούριος και Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.[5] Στο ανατολικό τμήμα του χωριού σώζονται τα ερείπια του ναού του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, με γλυπτό παράθυρο.[10] Κοντά στο χωριό βρίσκεται ο βενετικός ναός της Παναγίας, του οποίου η οροφή έχει καταπέσει.[11]
Προσωπικότητες
Ελένη Βολανοπούλα - σύζυγος του Μουσταφά Ναϊλί πασά και μητέρα του Βελή Πασά, ο οποίος διατέλεσε διοικητής της Κρήτης[1]
Παραπομπές
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 450.
«Σκουλούφια (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
«Σκουλούφια». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΝΕΣΑΚ/15455/458/27-4-2005 - ΦΕΚ 696/Β/24-5-2005». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«Επαρχία Μυλοποτάμου». www.imra.gr. Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
«ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
Γιαπιτσόγλου, Κωστής. «Αετωματική επίστεψη ταφικού μνημείου». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«ΠΑΝΑΓΙΑ 3». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«Ταφικό μνημείο». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
«ΠΑΝΑΓΙΑ 2». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
| Δημοτική Ενότητα Αρκαδίου |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Άδελε |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Άδελε, το |
| Αδελιανός Κάμπος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αμνάτου |
| Αμνάτος, η |
| Καψαλιανά, τα |
| Μονή Αρκαδίου, η |
| Πίκρης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αρχαίας Ελεύθερνας |
| Αρχαία Ελεύθερνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ελευθέρνης |
| Ελεύθερνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Έρφων |
| Άγιος Νικόλαος, ο |
| Άνω Βιρανεπισκοπή, η |
| Βιρανεπισκοπή, η |
| Έρφοι, οι |
| Μαγνησία, η |
| Τοπική Κοινότητα Κυριάννας |
| Κυριάννα, η |
| Τοπική Κοινότητα Μέσης |
| Αγία Τριάς, η |
| Λούτρα, η |
| Μέση, η |
| Τοπική Κοινότητα Παγκαλοχωρίου |
| Παγκαλοχώρι, το |
| Σφακάκι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πηγής |
| Άγιος Δημήτριος, ο |
| Πηγή, η |
| Πηγιανός Κάμπος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πρίνου |
| Πρίνος, ο |
| Σκαλέτα, η |
| Τοπική Κοινότητα Σκουλουφίων |
| Ρούπαι, αι |
| Σκουλούφια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Χαμαλευρίου |
| Αστέριον, το |
| Σταυρωμένος, ο |
| Χαμαλεύριον, το |
| Τοπική Κοινότητα Χαρκίων |
| Καβούσιον, το |
| Χάρκια, τα |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
