.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Αρκαδίου --
Η Λούτρα είναι πεδινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης σε υψόμετρο 120 μέτρα[1].
Τ.δ. Μέσης [ 362 ]
η Μέση [ 81 ]
η Αγία Τριάς [ 37 ]
η Λούτρα [ 244 ]
Γεωγραφία - Αξιοθέατα
Η Λούτρα είναι μεσαιωνικό χωριό της κεντρικής Κρήτης το οποίο βρίσκεται 2 χλμ. από το κόλπο του Ρεθύμνου. Απέχει 11,5 χλμ. ανατολικά (οδηγική απόσταση) και 10 χλμ. (σε ευθεία) από την πόλη του Ρεθύμνου. Αν και σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από την πόλη του Ρεθύμνου, έχει διατηρήσει τα δικά του χαρακτηριστικά. Το χωριό βρίσκεται πάνω στην επαρχιακή οδό Πλατανιά - Μονής Αρκαδίου. Η Λούτρα είναι κτισμένη στη μέση ενός τεράστιου ελαιώνα και χαρακτηρίζεται από στενά λιθόστρωτα δρομάκια, ενετικά κτίρια και παλιά πετρόχτιστα σπίτια.
Αξιοθέατο του χωριού είναι η ΦΑΜΠΡΙΚΑ (παλαιό ελαιοτριβείο), η οποία χρησιμοποιήθηκε έως πριν μερικές δεκαετίες για το άλεσμα των καρπών της ελιάς και τη συγκομιδή του λαδιού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεσαιωνική βρύση με την τουρκική επιγραφή και στο σπίτι του Ηλία Σπαντιδάκη (1886-1914) ή Λούη Τίκα (Luis Tikas), ηγέτη της ένωσης εργαζομένων της ανθρακωρύχων στο Κολοράντο των ΗΠΑ[2]. Έξω από το χωριό, ένα μικρό μονοπάτι οδηγεί στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα και το μνημείο προς τους Λουτριανούς κατοίκους που εκτελέστηκαν από τους Ναζί το 1941, αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στην Κρήτη, ως αντίποινα[3]. Το χωριό έχει 5 εκκλησίες: την πολιούχο του χωριού Αγία Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, στο κέντρο του χωριού, το νεκροταφείο της Αγίας Μαρίνας και 3 μικρά εκκλησάκια της Αγίας Άννας, του Αγίου Παντελεήμονα και της Παναγίας "στης Κιτρές το μύλο" (Γέννησης Θεοτόκου).
Στο χωριό δραστηριοποιείται ο πολιτιστικός σύλλογος Λούτρας που διοργανώνει αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις με πιο σημαντική τον «Δρόμο μνήμης Λούη Τίκα». Πρόκειται για αγώνα απόστασης 10.000 μέτρων που ξεκινάει από την Ιερά Μονή Αρκαδίου με σημείο τερματισμού την οικία στην οποία γεννήθηκε ο Λούης Τίκας, με διαδρομή Αρκάδι - Αμνάτος - Κυριάννα - Λούτρα[4].
Ιστορία
Η Λούτρα αναφέρεται με το ίδιο όνομα (Lutra) στις βενετσιάνικες πηγές του 16ου αιώνα. Σε άλλες πηγές λέγεται Lustra ή Lucia. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το χωριό οφείλει το όνομά του στα λουτρά των κατοίκων των Αλιάκων (Αλιάκες), οικισμός που ήταν δίπλα προς τα Νοτιοανατολικά, αλλά δεν σώζεται σήμερα εκτός από μερικά χαλάσματα, και είχε ισοπεδωθεί από τους Τούρκους στα 1646. Στα 1810, ο γενίτσαρος Γετημαλής, σκότωσε στην περιοχή με μαρτυρικό θάνατο την μάνα και την κόρη της, Πανωραία τη Μεγάλη Παρασκευή, και η ταφή τους έγινε στο προαύλιο του ναού της Αγίας Άννας. Η εκκλησία είναι πετρόχτιστη, στην πετροπελεκημένη είσοδό της υπάρχει μια ρομφαία και διατηρείται σήμερα ως εξωκλήσι της Λούτρας. Ένα τμήμα του χωριού κατοικούνταν από τους Οθωμανούς Τούρκους οι οποίοι με την ανταλλαγή πληθυσμών εγκατέλειψαν την περιοχή ενώ εκεί εγκαταστάθηκαν Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Στις 3 Ιουνίου 1941, αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στην Κρήτη (επιχείρηση Unternehmen Merkur), ως αντίποινα συνέλαβαν 11 κατοίκους και τους εκτέλεσαν. Μεταξύ αυτών ήταν ο ιερέας του χωριού παπα-Μανόλης Καλλέργης, ο οποίος σκοτώθηκε, ενώ ένας τους επέζησε[5][6].
Τρεις του Ιούνη ήτανε που το σαρανταένα
Λουτριανούς οι Γερμανοί διάλεξαν έναν κι έναν!
Αντίποινα οι ναζιστές κάνανε στα χωριά μας,
γιατί υπερασπίσανε Τιμή και Λευτεριά μας.
Άφησαν χήρες κι ορφανά κι ένα χωριό να κλαίει
και χρόνια με παράπονο στο κλάμα-ν-του να πλέει…
Λουτριανή «Μαυρίτσα» μου αιματοποτισμένη
και πάνω σου η Λευτεριά είναι θεμελιωμένη… Κωστή – Ι.Γ. Καλλέργη (Κ.Ι.Γ.Κ.)
Διοικητικά
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Μέσης. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάται από την κοινότητα Μέσης και προσαρτάται στο δήμο Αρκαδίου, ενώ το 2010 με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάται από το δήμο Αρκαδίου και προσαρτάται στο δήμο Ρεθύμνης[7]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με τη Μέση και την Αγία Τριάδα, αποτελούν τη τοπική κοινότητα Μέσης υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αρκαδίου του Δήμου Ρεθύμνης και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 278 κατοίκους[8].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Το σπίτι του παπα-Μανόλη Καλλέργη σήμερα από τον ιστότοπο https://www.eirinika.gr
Λούτρα Ρεθύμνου από τον ιστότοπο https://web.archive.org/web/20170707024614/http://www.greece.terrabook.com/
Φωτογραφίες
Το σπίτι του Ηλία Σπαντιδάκη (Λούη Τίκα)
Η μεσαιωνική βρύση με την τουρκική επιγραφή
Το εξωκλήσι της Αγίας_Άννας
Ο κοιμητηριακός ναός της Αγίας Μαρίνας
Άγιος Παντελεήμονας - Μνημείο εκτελεσθέντων
Παραπομπές
Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 237, τομ. 20.
ΝΕΑ, ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ. «Λούης Τίκας: Ποιος θυμάται στο Ρέθυμνο τον ήρωα της ξενιτιάς». Ρεθεμνιώτικα Νέα. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019.
«επιχείρηση Ερμής». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019.
ΝΕΑ, ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ. «Την Κυριακή ο «4ος Δρόμος μνήμης Λούη Τίκα»». Ρεθεμνιώτικα Νέα. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019.
«Κάτοικοι ξαναζούν την αιματοβαμμένη Τρίτη | Made in Creta». www.madeincreta.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019.
ΝΕΑ, ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ. «Ρασοφόροι του Ρεθύμνου στη Μάχη της Κρήτης και στην Αντίσταση». Ρεθεμνιώτικα Νέα. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019.
«ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10887 (σελ. 413 του pdf)
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
