.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Αρκαδίου --
H Αμνάτος είναι είναι σήμερα τοπική κοινότητα του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Αρκαδίου. Στο χωριό σώζονται ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995) [1]. Το έτος 2005 έλαβε βραβείο "καθαρότερου οργανωμένου παραδοσιακού οικισμού" από τη Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Ρεθύμνης [2].
Γεωγραφία, προέλευση ονόματος, στοιχεία ιστορίας
Βρίσκεται στις βορειοανατολικές απολήξεις του βουνού Γκαργκάνι, σε απόσταση 17 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, στο δρόμο για το Αρκάδι, σε υψόμετρο 320 μ. [3]. Έχει αξιόλογη θέα προς το Β. Κρητικό πέλαγος και προς τον Ψηλορείτη.Η τοποθεσία του χωριού φαίνεται ότι είχε κατοικηθεί από τα πολύ παλιά χρόνια και πιστεύεται ότι η ονομασία Αμνάτος έχει μινωική προέλευση. [4] Σημειώνεται ότι η ετυμολογία του τοπωνυμίου πιθανόν προέρχεται από τη λέξη "αμνίον" (Αμνίατος-Άμνατος). "Αμνία" ονομάζονταν τα αγγεία για το αίμα των θυσιαζόμενων ζώων. Δεδομένου ότι ο οικισμός της Αμνάτου αρχαιότατα βρισκόταν σε πιο ορεινό σημείο, στη θέση "Περισσάκια", όπου λειτουργούσαν γνωστά αγγειοπλαστεία (σήμερα βρίσκονται εκεί ερείπια των αρχαίων καμινιών, ως και άπειρα θραύσματα πήλινων αγγειοπλαστικών ειδών) που εξυπηρετούσαν τους προσκυνητές των Ιερών της αρχαίας Ελεύθερνας με εμπόριο "αμνίων", υπάρχει πιθανότητα το τοπωνύμιο να σχετίζεται με τα εν λόγω "αμνία" . Ωστόσο δεν υπάρχουν πολλά γνωστά στοιχεία για την προϊστορική περίοδο της Αμνάτου. Είναι γνωστό βεβαίως ότι η θέση της αποτελούσε πέρασμα για τους προσκυνητές που όδευαν για τα Ιερά της αρχαίας Ελεύθερνας και προμηθεύονταν από τα καμίνια της αγγεία. [5].
Αναφέρεται στην επαρχία Ρεθύμνου το 1577 από το Fr. Barozzi ως Amnato. To 1881 ήταν έδρα ομώνυμου Δήμου. Το 1900 είναι στο δήμο Αρκαδίου (μετονομασία του δ. Αμνάτου) Την περίοδο της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι ήταν οι περισσότεροι Τούρκοι, ακόμα και μετά την επανάσταση του 1821 και ο μιναρές του τζαμιού κυριαρχούσε πάνω από τις στέγες των σπιτιών, όπως το είδε το 1834 ο Pashley [6].
Πραγματικός Πληθυσμός Αμνάτου [7]
Οικισμοί 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Αμνάτος 372 328 276 213 193 196 147
Καψαλιανά 58 31 27 16 12 4 2
Μονή Αρκαδίου 40 60 32 23 18 13 9
Πίκρης 183 205 151 111 121 77 64
Σύνολα 653 624 486 363 344 290 222
Αξιοθέατα: Μνημεία, Ναοί, Σημαντικά Κτίρια
Προτομή Χ. Δασκαλάκη και μνημείο πεσόντων
Το θύρωμα της Αμνάτου : Ανάμεσα στα αρκετά βενετσιάνικα σπίτια του χωριού ξεχωρίζει αυτό (το αρχοντικό της οικογένειας Σαγκουινάτσου [8] )με το εντυπωσιακό θύρωμα με την αετωματική επίστεψη και την επιγραφή: INITIUM SAPIENTE TIMOR DOMINI (=Αρχή Σοφίας Φόβος Κυρίου).
Στην πλατεία του χωριού έχει στηθεί μαρμάρινη προτομή της θρυλικής Χαρίκλειας Δασκαλάκη . Τρεις γιοί της σκοτώθηκαν στην Κρητική Επανάσταση 1866-1869, ενώ η ίδια πολέμησε στην πολιορκημένη Μόνη του Αρκαδίου. [9]
Στην Αμνάτο λειτουργεί λαογραφικό μουσείο υπό την εποπτεία του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου και Δημοτικό Μουσείο Ιστορίας Ελληνικής Εκπαίδευσης [10]
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Στ΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.
Μεταφορές, συγκοινωνία
Υπάρχουν δρομολόγια του ΚΤΕΛ Χανίων-Ρεθύμνου που εξυπηρετούν τη συγκεκριμένη περιοχή (δρομολόγιο για Αρκάδι, που έχει τρία δρομολόγια -πρωί και μεσημέρι-τις καθημερινές και δύο τα Σαββατοκύριακα) [11]
Δείτε επίσης
Δήμος Ρεθύμνης
Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης (πρόγραμμα Καποδίστριας)
Δήμος Αρκαδίου
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πληροφορίες στην ιστοσελίδα της (πρώην) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ρεθύμνου (αξιόλογα ιδιωτικά κτίρια Ρεθύμνου-Φωτογραφία θυρώματος της Αμνάτου)
Χάρτης της περιοχής
Πληροφορίες στην ιστοσελίδα της (πρώην) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ρεθύμνου (Ρέθυμνο - Πλατανιάς - Άδελε - Αμνάτος -Αρκάδι - Ελεύθερνα - Αρχαία Ελεύθερνα - Μαργαρίτες - Χάνι Αλεξάνδρου - Ρέθυμνο) ανακτήθηκε 7-4-2012
Οδηγός: Ποδηλατικές διαδρομές (σε μορφή pdf και έντυπο) Επιτροπή τουριστικής προβολής νομού, ανακτήθηκε 7-4-2012
Παραπομπές, Πηγές
↑ Υπουργείο Περιβάλλοντος, Αρχείο Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων ανακτήθηκε 10-4-2012
↑ Βραβευμένοι Οικισμοί του Ρεθύμνου
↑ Λευτ. Κρυοβρυσανάκης, Ρεθυμνιώτικος Πανδέκτης, εκδόσεις Τυποσπουδή, Ρέθυμνο 1993, σελ. 89
↑ Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Αθήνα, 1996, τόμος 7
↑ Φραγκούλη, Αρ., Η Άμνατος Ρεθύμνης, Αθήνα, 1994, σελ. 32
↑ Στέργιου Σπανάκη, Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των Αιώνων (μητρώον των οικισμών), Γραφικές Τέχνες-Γ. Δετοράκης, Ηράκλειο 1993, τόμος Α΄, σελ. 100-101
↑ Εθνική Στατιστική Αρχή, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη (ΕΛΣΑΤ), Απογραφές 1940-2001
↑ Λευτ. Κρυοβρυσανάκης, ο.π., σελ. 90
↑ Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Αθήνα, 1996, τόμος 7
↑ Βραβευμένοι Οικισμοί του Ρεθύμνου
↑ Δρομολόγια ΚΤΕΛ ανακτήθηκε 9-4-2012
| Δημοτική Ενότητα Αρκαδίου |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Άδελε |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Άδελε, το |
| Αδελιανός Κάμπος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αμνάτου |
| Αμνάτος, η |
| Καψαλιανά, τα |
| Μονή Αρκαδίου, η |
| Πίκρης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αρχαίας Ελεύθερνας |
| Αρχαία Ελεύθερνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ελευθέρνης |
| Ελεύθερνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Έρφων |
| Άγιος Νικόλαος, ο |
| Άνω Βιρανεπισκοπή, η |
| Βιρανεπισκοπή, η |
| Έρφοι, οι |
| Μαγνησία, η |
| Τοπική Κοινότητα Κυριάννας |
| Κυριάννα, η |
| Τοπική Κοινότητα Μέσης |
| Αγία Τριάς, η |
| Λούτρα, η |
| Μέση, η |
| Τοπική Κοινότητα Παγκαλοχωρίου |
| Παγκαλοχώρι, το |
| Σφακάκι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πηγής |
| Άγιος Δημήτριος, ο |
| Πηγή, η |
| Πηγιανός Κάμπος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πρίνου |
| Πρίνος, ο |
| Σκαλέτα, η |
| Τοπική Κοινότητα Σκουλουφίων |
| Ρούπαι, αι |
| Σκουλούφια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Χαμαλευρίου |
| Αστέριον, το |
| Σταυρωμένος, ο |
| Χαμαλεύριον, το |
| Τοπική Κοινότητα Χαρκίων |
| Καβούσιον, το |
| Χάρκια, τα |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
