.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Ρεθύμνης --
Νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου και 10 χιλιόμετρα από την πόλη, βρίσκεται ο Μαρουλάς, παραδοσιακό χωριό, στο οποίο διασώζεται έντονα το βενετσιάνικο χρώμα. Είναι σήμερα τοπική κοινότητα του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Ρεθύμνης.
Τα περισσότερα κτίρια ανάγονται στην περίοδο της ενετοκρατίας, αλλά θεωρείται πιθανό η περιοχή να κατοικούνταν ίσως και επί Μινωικής περιόδου. [1] O Μαρουλάς είναι κτισμένος στην κορυφή ενός λόφου, σε υψόμετρο 240 μέτρων [2] έχει έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός (ΦΕΚ 1226/Β/25-11-1980)[3] και παραδοσιακός οικισμός μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995) [4]
Διαδρομή ανάμεσα στους ελαιώνες, σε οδηγεί στον ιστορικό οικισμό. Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό πήρε το όνομά του από τη βοσκοπούλα Μαρούλη που βόσκοντας τα πρόβατά της στην περιοχή βρήκε μια πηγή με χωνευτικό δροσερό νερό. Η πηγή αυτή υπάρχει στο χωριό από τη Βενετοκρατία.
Αρχαιολογικά ευρήματα
Στην περιοχή έχουν αποκαλυφθεί δύο νεκροταφεία της τελικής ανακτορικής περιόδου. Το πρώτο, στη θέση Μεζάρια, αποτελείται από λαξευτούς θαλαμοειδείς τάφους. Οι τάφοι αυτοί περιέχουν λάρνακες, κεραμική των ΥΜ ΙΙΙ Α και Β χρόνων, χάλκινα σκεύη και όπλα, κοσμήματα και σφραγίδες. Tα ευρήματα του νεκροταφείου εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Ρεθύμνης.
Το δεύτερο νεκροταφείο εντοπίστηκε στη θέση Πριναρές και είναι νεκροταφείο εγχυτρισμών[ασαφές] που ανήκει στην ίδια χρονολογική περίοδο με το προηγούμενο. Ανακαλύφθηκαν δύο πίθοι, ο ένας κλεισμένος με λίθινη πλάκα και ο δεύτερος με κρατήρα. Οι ταφές ήταν κτερισμένες με χάνδρες και περόνες.[5] [6]
Νεότερα χρόνια
o Πύργος του Μαρουλά
Την περίοδο της Ενετοκρατίας χτίστηκαν δύο πύργοι που σώζονται μέχρι σήμερα και άλλα κτίρια με πολεμίστρες, ενώ υπάρχουν διάφορα οικόσημα στις εξωτερικές πόρτες των κτιρίων. Το 1630 εγκαταστάθηκαν στον Μαρουλά Τούρκοι που χρησιμοποίησαν ως φρουραρχεία τους δύο ενετικούς πύργους. Μπορεί επίσης κανείς να δει το ελαιοτριβείο, τις μεγάλες καμαρωτές πόρτες των βενετσιάνικων αρχοντόσπιτων, τα στενά δρομάκια, τις καμάρες. Αξιοθέατο αποτελεί και ο Ναός του Προφήτη Ηλία στην κορυφή του λόφου, απ’ όπου φαίνεται από ψηλά ο παραδοσιακός οικισμός και το Κρητικό Πέλαγος και, ακόμη, η πηγή της Μαρούλης, στο βάθος του φαραγγιού.[7]
Πραγματικός Πληθυσμός Μαρουλά [8]
Οικισμοί 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Μαρουλάς 472 374 312 221 184 188 192
Δίλοφο - - - - - - 26
Σύνολα 472 374 312 221 184 188 218
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Στ΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.
Καθημερινή ζωή, Εθνολαογραφία
Στο χωριό γίνεται πανηγύρι προς τιμήν του Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου) [9]
Μεταφορές, συγκοινωνία
Υπάρχουν δρομολόγια του ΚΤΕΛ Χανίων-Ρεθύμνου που εξυπηρετούν τη συγκεκριμένη περιοχή (δύο δρομολόγια, πρωί και μεσημέρι, τις καθημερινές και όχι τα Σαββατοκύριακα) [10]
Άλλες πληροφορίες
Η περιοχή Μαρουλά έχει ενταχθεί στο Κτηματολογικό Γραφείο Ρεθύμνου, ήδη από 21-7-2005 (Διεύθυνση: Χορτατζή 20, ΤΚ: 74100, Ρέθυμνο.Τηλέφωνο: 28310-22403) (Άλλες περιοχές που εξυπηρετούνται από το γραφείο αυτό: Ρέθυμνο, ΄Αδελε, Αργυρούπολη, Αρμένοι, Ατσιπόπουλο, Γεράνι, Επισκοπή , Πρασιές, Πρινές, Ρουσσοσπίτι, Χρομοναστήρι) [11]
Ανοιχτή είναι η συζήτηση για την αναστήλωση μνημείων της περιοχής [12]
Δείτε επίσης
Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας
Δήμος Ρεθύμνης
Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης (πρόγραμμα Καποδίστριας)
Δήμος Ρεθύμνης (πρόγραμμα Καποδίστριας)
τα όρια του παλιού (καποδιστριακού) Δήμου Ρεθύμνης
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ο Μαρουλάς στην ιστοσελίδα του Δήμου Ρεθύμνης
Παραπομπές, Πηγές
↑ Εφημερίδα Ρεθυμνιώτικα Νέα, άρθρο της 3-3-2009
↑ Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Αθήνα, 1996
↑ Υπουργείο Πολιτισμού, Διαρκής Κατάλογος των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδας ανακτήθηκε 10-4-2012
↑ Υπουργείο Περιβάλλοντος, Αρχείο Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων ανακτήθηκε 10-4-2012
↑ Μ. Τρούλης, Ρέθυμνο. Ιστορία-Περιήγηση-Σύγχρονη ζωή
↑ Παρουσίαση Μαρουλά στην ιστοσελίδα του Δήμου
↑ Λ. Κρυοβρυσανάκης, Ρεθυμνιώτικος Πανδέκτης
↑ Εθνική Στατιστική Αρχή, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη (ΕΛΣΑΤ), Απογραφές 1940-2001
↑ Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Ρεθύμνου 2009-2010 Πρώτη φάση (Στρατηγικός Σχεδιασμός), σελ. 98. ιστοχώρος Δήμου Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 11 April 2012.
↑ Δρομολόγια ΚΤΕΛ Ρεθύμνου-Χανίων
↑ Αναζήτηση Κτηματολογικών Γραφείων
↑ Δελτίο τύπου του Δήμου Ρεθύμνης, της 2-4-2007, όπου αναφέρεται ότι (ανάμεσα σε άλλα): “…Στη διάρκεια της συνεργασίας με την Υπουργό Τουρισμού ο Δήμαρχος εξέτασε τη δυνατότητα αναστήλωσης σημαντικών μνημείων που βρίσκονται στους Οικισμούς (Χρωμοναστήρι, Μαρουλάς, Καπεδιανά κ.α.) προκειμένου να καθοριστούν και να εμπλουτιστούν οι τουριστικές διαδρομές του Ρεθύμνου.”
| Δημοτική Ενότητα Ρεθύμνης |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Ρεθύμνης |
| Αγία Ειρήνη, η |
| Ανώγεια, τα |
| Γάλλος, ο |
| Γιαννούδιον, το |
| Μεγάλο Μετόχι, το |
| Μικρό Μετόχι, το |
| Ξηρόν Χωρίον, το |
| Ρέθυμνον, το |
| Τρία Μοναστήρια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Αρμένων |
| Άγιος Γεώργιος, ο |
| Αρμένοι, οι |
| Σωματάς, ο |
| Φωτεινός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Γουλεδιανών |
| Γενή, η |
| Γουλεδιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καρές |
| Αμπελάκιον, το |
| Καρέ, η |
| Τοπική Κοινότητα Καστέλλου |
| Κάστελλος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Κούμων |
| Κούμοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Μαρουλά |
| Δίλοφο, το |
| Μαρουλάς, ο |
| Τοπική Κοινότητα Όρους |
| Όρος, το |
| Τοπική Κοινότητα Πρασιών |
| Πρασιαί, αι |
| Τοπική Κοινότητα Ρουσσοσπιτίου |
| Ρουσσοσπίτιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Σελλίου |
| Μύρθιος, η |
| Σελλίον, το |
| Τοπική Κοινότητα Χρομοναστηρίου |
| Καπεδιανά, τα |
| Μύλοι, οι |
| Πρινέδες, οι |
| Χρομοναστήριον, το |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
