Ο Φωτεινός ή το Φωτεινού είναι χωριό του δήμου Ρεθύμνης, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 79 κατοίκους. Απέχει 14,5 χλμ. από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένος σε υψόμετρο 480 μ..[1]

Ιστορικά στοιχεία

Ο Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 το αναφέρει ως Fotinu στην επαρχία Ρεθύμνου. Στην ενετική απογραφή του 1583 αναφέρεται ως Fottinu με 458 κατοίκους και 295 οφειλόμενες αγγαρείες. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το αναφέρει επίσης, το 1630. Το χωριό αναφέρεται στην οθωμανική απογραφή του 1659, οπότε και απογράφονται 53 σπίτια.[1]

Στην απογραφή του 1881 το Φωτεινού υπαγόταν στον δήμο Χρωμοναστηρίου και κυρίως μουσουλμανικό πληθυσμό, με 2 Χριστιανούς και 134 Τούρκους κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 40 κατοίκους και ανήκε στον δήμο Βρυσιναίων. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται υπαγόμενο στον αγροτικό δήμο Κούμων[1] Το 1925, ο Φωτεινός προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αρμένων, στην Επαρχία Ρεθύμνης, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και προσαρτήθηκε στο δήμο Ρεθύμνης.[2]

Απογραφές πληθυσμού

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός[1]	40	60	78	117	128	124	89	77		73	79

Σημεία ενδιαφέροντος

Στη νοτιοανατολική άκρη του χωριού βρίσκεται βενετσιάνικη κρήνη του 17ου αιώνα. Η κρήνη φέρει ανάγλυφο διάκοσμο με ρόδακες, φύλλα, έλικες και γιρλάντες στις δύο πλευρές.[1] Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα έλαβαν χώρα διάφορες παρεμβάσεις οι οποίες αλλοίωσαν τη μορφή του μνημείου, όπως η προσθήκη τσιμεντένιας γούρνας, σωλήνων, τοποθέτηση επιχρίσματος από σκυρόδεμα στο κάτω τμήμα της πρόσοψης και η δημιουργία ενός μικρού δωματίου με τσιμεντένια οροδή στη στενή πλευρά της κρήνης. Το μνημείο επανήλθε στην πρωτύτερη κατάσταση μετά από εργασίες αναστήλωσης το 1997.[3]

Στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ο οποίος αναφέρεται από τον Τζουζέπε Γκερόλα ότι είναι τοιχογραφημένος, με παράσταση της Ανάστασης. Είναι μονόχωρος καμαρόσκεπος και κτισμένος σε δύο φάσεις, με την προσθήκη δυτικής επέκτασης του αρχικού ναού.[4] Ο κοιμητηριακός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Αγία Φωτεινή. Άλλοι ναοί στην περιφέρεια του χωριού περιλαμβάνουν το ναό του Τιμίου Σταυρού και τον σπηλαιώδη ναό του Αγίου Αντωνίου,[5] ο οποίος χρησιμοποιεί για βόρειο τοίχο τον φυσικό βράχο.[6]

Παραπομπές

Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 147–805.
«Φωτεινός (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
«ΚΡΗΝΗ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2019.
«ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2019.
«Επαρχία Ρεθύμνου». www.imra.gr. Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου. 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
«ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2019.

Δημοτική Ενότητα Ρεθύμνης
Δημοτική Κοινότητα Ρεθύμνης
Αγία Ειρήνη, η
Ανώγεια, τα
Γάλλος, ο
Γιαννούδιον, το
Μεγάλο Μετόχι, το
Μικρό Μετόχι, το
Ξηρόν Χωρίον, το
Ρέθυμνον, το
Τρία Μοναστήρια, τα
Τοπική Κοινότητα Αρμένων
Άγιος Γεώργιος, ο
Αρμένοι, οι
Σωματάς, ο
Φωτεινός, ο
Τοπική Κοινότητα Γουλεδιανών
Γενή, η
Γουλεδιανά, τα
Τοπική Κοινότητα Καρές
Αμπελάκιον, το
Καρέ, η
Τοπική Κοινότητα Καστέλλου
Κάστελλος, ο
Τοπική Κοινότητα Κούμων
Κούμοι, οι
Τοπική Κοινότητα Μαρουλά
Δίλοφο, το
Μαρουλάς, ο
Τοπική Κοινότητα Όρους
Όρος, το
Τοπική Κοινότητα Πρασιών
Πρασιαί, αι
Τοπική Κοινότητα Ρουσσοσπιτίου
Ρουσσοσπίτιον, το
Τοπική Κοινότητα Σελλίου
Μύρθιος, η
Σελλίον, το
Τοπική Κοινότητα Χρομοναστηρίου
Καπεδιανά, τα
Μύλοι, οι
Πρινέδες, οι
Χρομοναστήριον, το