-- Δήμος Ρεθύμνης --

Ο Κάστελλος ή Κάστελος είναι χωριό του δήμου Ρεθύμνης, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 108 κατοίκους. Απέχει 14 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένος σε υψόμετρο 400 μ.,[1] στην κορυφή λόφου με θέα προς το όρος Βρυσίνας.[2] Έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.

Ιστορικά στοιχεία

Στην περιοχή του χωριού έχει ανασκαφεί ακρόπολη της υστερομινωϊκής περιόδου, από την οποία σώζονται δύο σειρές τείχη και τρεις πύργοι μεταγενεστέρων χρόνων.[2] Κοντά στον Κάστελλο έχει βρεθεί το υστερομινωικό νεκροταφείο Αρμένων.

Στις ενετικές απογραφές αναφέρεται ως δύο χωριά, τον Πώδε και τον Εκείθεν ή Πέρα Κάστελο. Ο Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 τους αναφέρει ως Castello Epodhes και Castello Echite. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρνται ως Pera Castello με 206 κατοίκους και Pode Castello με 176 κατοίκους. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει τους Pera και Epodhes Castello.[1] Δεν αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, αλλά αναφέρεται στο έργο Κρητικά του Μιχαήλ Χουρμούζη το 1842, ως Κάστελος. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου και είχε 168 Χριστιανούς και 17 Τούρκους κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 195 κατοίκους. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[1] Το 1925, ο Κάστελλος υπάχθηκε αρχικά στην κοινότητα Αρμένων και το 1928 ορίστηκαν έδρα της κοινότητας Κάστελλου, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και προσαρτήθηκε στον Δήμο Ρεθύμνης.[3]

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός[1]	195	112	124	139	113	100	62	70		97	108

Αξιοθέατα

Το κτίριο του δημοτικού σχολείου ανακαινίστηκε το 2004 από το δήμο Ρεθύμνης και λειτουργεί πλέον ως μουσείο βελανιδιάς, με στόχο την ανάδειξη της επεξεργασίας του βελανιδιού και τη χρήση του στη βυρσοδεψία.[4] Ο δίκλιτοςναός της Αγίας Παρασκευής 2,5 χιλιόμετρα από το χωριό ήταν στο παρελθόν καθολικό μοναστηριού.[2]

Προσωπικότητες

Καλαϊτζάκης Εμμ. Στυλιανός: γενάρχης δημοσιογραφικής οικογένειας Καλαϊτζάκη (Κρητική Επιθεώρησις)

Παραπομπές

Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 379.
«Κάστελλος». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
«Κάστελλος (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
«Απογραφικό δελτίο Προγραμμάτων από τις 14 Σεπτεμβρίου 2000 έως 2006». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.

Δημοτική Ενότητα Ρεθύμνης
Δημοτική Κοινότητα Ρεθύμνης
Αγία Ειρήνη, η
Ανώγεια, τα
Γάλλος, ο
Γιαννούδιον, το
Μεγάλο Μετόχι, το
Μικρό Μετόχι, το
Ξηρόν Χωρίον, το
Ρέθυμνον, το
Τρία Μοναστήρια, τα
Τοπική Κοινότητα Αρμένων
Άγιος Γεώργιος, ο
Αρμένοι, οι
Σωματάς, ο
Φωτεινός, ο
Τοπική Κοινότητα Γουλεδιανών
Γενή, η
Γουλεδιανά, τα
Τοπική Κοινότητα Καρές
Αμπελάκιον, το
Καρέ, η
Τοπική Κοινότητα Καστέλλου
Κάστελλος, ο
Τοπική Κοινότητα Κούμων
Κούμοι, οι
Τοπική Κοινότητα Μαρουλά
Δίλοφο, το
Μαρουλάς, ο
Τοπική Κοινότητα Όρους
Όρος, το
Τοπική Κοινότητα Πρασιών
Πρασιαί, αι
Τοπική Κοινότητα Ρουσσοσπιτίου
Ρουσσοσπίτιον, το
Τοπική Κοινότητα Σελλίου
Μύρθιος, η
Σελλίον, το
Τοπική Κοινότητα Χρομοναστηρίου
Καπεδιανά, τα
Μύλοι, οι
Πρινέδες, οι
Χρομοναστήριον, το

----

Κάστελλος Ρεθύμνης
Κάστελλος Χανίων

Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Ζωνιανών Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης