.

Καναδάς

Η Νέα Σκωτία ή Νέα Σκοτία[3] (αγγλικά: Nova Scotia[4], γαλλικά: Nouvelle Écosse, Σκωτ. Alba Nuadh) είναι επαρχία του Καναδά στις ακτές του Ατλαντικού.

Η Νέα Σκωτία είναι η ένατη και προτελευταία σε έκταση επαρχία του Καναδά με επιφάνεια 55.283 τ.χλμ. (περίπου όση η μισή Ελλάδα). Ο πληθυσμός της επαρχίας ανέρχεται σε 921.727 κατοίκους (απογραφή 2011). Πρωτεύουσα της Νέας Σκωτίας είναι το Χάλιφαξ, σημαντικό λιμάνι και για πολλά χρόνια το σημείο εισόδου ευρωπαίων εποίκων και μεταναστών στον Καναδά.

Γεωγραφία

Η Νέα Σκωτία είναι μία χερσόνησος, μήκους 400 χλμ. και πλάτους 150 χλμ περίπου, στην νότια πλευρά του Κόλπου του Αγίου Λαυρεντίου. Η χερσόνησος έχει ΒΑ–ΝΔ διεύθυνση και συνδέεται με τον ηπειρωτικό Καναδά μέσω του στενού ισθμού Τσινιέκτο (Chignecto Isthmus) που βγάζει στο Νιου Μπράνσγουικ. Η μορφολογία της χερσονήσου χαρακτηρίζεται από χαμηλούς λόφους, λιβάδια και εύφορες κοιλάδες. Τα ανατολικά παράλια είναι απότομα και βραχώδη, ενώ αντιθέτως τα δυτικά παράλια είναι γεμάτα από αμμουδιές. Μεταξύ της Νέας Σκωτίας και του Νιου Μπράνσγουικ και νοτίως του ισθμού που συνδέει τις δύο επαρχίες, παρεμβάλλεται ο Κόλπος Φάντυ (αγγλ. Bay of Fundy, γαλλ. Baie du Fundy), γνωστός για το εντυπωσιακό φαινόμενο της παλίρροιας.

Στα βόρεια της χερσονήσου της Νέας Σκωτίας βρίσκεται η νήσος Κέιπ Μπρετόν (αγγλ. Cape Breton Island, γαλλ. Îsle du Cap-Breton), το οποίο διοικητικά υπάγεται στην Νέα Σκωτία. Στην Νέα Σκωτία υπάγεται και η Νήσος της Άμμου (αγγλ. Sable Island, γαλλ. Îsle de Sable), που βρίσκεται περίπου 175 χλμ. (95 ναυτ. μίλια) νοτίως της χερσονήσου. Η Νήσος της Άμμου είναι γνωστή για τα πολλά ναυάγια που έχουν συμβεί εκεί.
Φάρος στις NA ακτές της Νέας Σκωτίας (Peggy's Cove).

Το Χάλιφαξ (390.096 κατ.) είναι χτισμένο στον μυχό ενός φυσικού λιμανιού στα ανατολικά παράλια της επαρχίας. Άλλα σημαντικά αστικά κέντρα της επαρχίας είναι το Ντάρτμουθ (Dartmouth, 95.000 κατ., τώρα μέρος του Περιφερειακού Δήμου του Χάλιφαξ), το Σύδνεϋ (Sydney, 24.100 κατ.), το Γκλέις Μπέυ (Glace Bay, 17.000 κατ.), το Λούνενμπουργκ (Lunenburg, 2.600 κατ., «Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς» για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του), το Τρούρο (Truro, 11.500 κατ.), το Άμχερστ (Amherst, 9.500 κατ.), η Νέα Γλασκώβη (New Glasgow, 9.500 κατ.), το Γιάρμουθ (Yarmouth, 8.800 κατ.), το Σπρίνγκχιλ (Springhill, 4.100 κατ.), και το Πορτ Χώξμπερυ (Port Hawkesbury, 3.800 κατ.).

Ιστορικά αξιοθέατα αποτελούν το Χάλιφαξ με το ιστορικό του κάστρο, το σπίτι του εφευρέτη του τηλεφώνου Αλεξάνδρου Μπελ («Alexander Graham Bell Museum») στο Μπάντεκ (Baddeck), το Λούισμπουργκ (Louisbourg, 1.500 κατ.), το Πορ Ρουαγιάλ και η Αννάπολη (Annapolis Royal, 550 κατ.), από τους πρώτους ευρωπαϊκούς οικισμούς στην Βόρειο Αμερική.
Ιστορία

Η Νέα Σκωτία κατοικήθηκε από αυτόχθονες της Βορείου Αμερικής γύρω στο 9000 π.Χ. Όταν οι Ευρωπαίοι άρχισαν την εξερεύνηση της Βορείου Αμερικής κατά το δεύτερο μισό του 16ου αι., στην περιοχή συνάντησαν αυτόχθονες της φυλής Μικμάκ.

Το 1497, ο ιταλός θαλασσοπόρος Τζιοβάννι Καμπότο (αγγλ. John Cabot, γαλ. Jean Cabot) κατέπλευσε στο νησί του Κέιπ Μπρετόν, κατά την διάρκεια εξερευνητικής αποστολής που εκτελούσε για λογαριασμό του βρετανικού Στέμματος. Ωστόσο, οι πρώτοι ευρωπαίοι έποικοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της σημερινής Νέας Σκωτίας μετά από έναν αιώνα και ήταν Γάλλοι. Το 1604, γάλλοι έποικοι, με αρχηγό τον Πιέρ Ντουγκά, ηγεμόνα του Μον, ίδρυσαν το Πορ Ρουαγιάλ (γαλ. Port-Royal, δηλ. «Βασιλικό Λιμάνι») και την αποικία της Ακαδίας στον Κόλπο της Αννάπολης, στα ΝΔ παράλια της επαρχίας.
Σπίτια στο ιστορικό Πορ Ρουαγιάλ. Το Πορ Ρουαγιάλ ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός καταυλισμός στην Νέα Σκωτία. Καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους Άγγλους, αλλά κτίστηκε ξανά για μουσειακούς λόγους στα τέλη του 20ού αι.

Το 1620, η Βρετανία κήρυξε την περιοχή της Ακαδίας και κατ' επέκταση όλα τα ΒΑ παράλια της Βορείου Αμερικής δική της αποικία με την ονομασία Νέα Αγγλία. Σκώτοι έποικοι άρχισαν να καταφθάνουν στην περιοχή της Ακαδίας τον αμέσως επόμενο χρόνο.

Το 1627, ξέσπασε πόλεμος μεταξύ της Βρετανίας και της Γαλλίας. Ο πόλεμος επεκτάθηκε και στις αποικίες, και Σκώτοι και Άγγλοι κατέλαβαν και κατέστρεψαν το Πορ Ρουαγιάλ. Το 1629, η περιοχή ονομάστηκε Νέα Σκωτία και προσαρτήθηκε στα εδάφη του Βασιλείου της Σκωτίας. Όμως δύο χρόνια αργότερα, η Βρετανία και η Γαλλία συνθηκολόγησαν («Συνθήκη της Σούζα») και η περιοχή πέρασε και πάλι στην δικαιοδοσία των Γάλλων.

Οι Άγγλοι ανακατέλαβαν την περιοχή κατά την περίοδο του «Πολέμου της Μεγάλης Συμμαχίας» (1688–1697), αλλά και πάλι την επέστρεψαν στους Γάλλους όταν έληξε ο πόλεμος («Συνθήκη του Ρύσγουικ», 1697). Στις αρχές του 18ου αι., την εποχή του «Πολέμου για την Ισπανική Διαδοχή» (1702–1713), οι Άγγλοι κατέλαβαν οριστικά την περιοχή. Σύμφωνα με την «Συνθήκη της Ουτρέχτης» (1713), οι Γάλλοι περιορίστηκαν στις αποικίες τους στην Νήσο του Αγίου Ιωάννη (σημερινή Νήσος του Πρίγκηπα Εδουάρδου) και στην Βασιλική Νήσο (σημερινή νήσος Κέιπ Μπρετόν), όπου και έχτισαν το οχυρό λιμάνι Λούισμπουργκ, προκειμένου να ελέγχουν την είσοδο στον Κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου.

Το 1749, οι Βρετανοί ίδρυσαν την πόλη του Χάλιφαξ, και το 1755 κατέλαβαν και κατέστρεψαν το Λούισμπουργκ. Έτσι ολόκληρη η περιοχή της σημερινής Νέας Σκωτίας έπεσε οριστικά στα χέρια των Βρετανών. Ωστόσο, οι περισσότεροι έποικοι εξακολουθούσαν να είναι (Ακαδιανοί) γαλλικής καταγωγής και καθολικοί στο θρήσκευμα. Οι Βρετανοί ανησυχούσαν μήπως οι Ακαδιανοί ξεσηκωθούν κάποια στιγμή εναντίον του βρετανικού Στέμματος, στο οποίο δεν δέχονταν να δηλώσουν υποταγή. Για τον λόγο αυτό, το 1755, οι Βρετανοί αποφάσισαν να εκδιώξουν διά της βίας όλους τους Ακαδιανούς, ο πληθυσμός των οποίων ξεπερνούσε τα 12.000 άτομα. Η βίαιη εκδίωξη των Ακαδιανών πέρασε στην ιστορία ως η «Μεγάλη Αναταραχή» (γαλ. Le Grand Dérangement) και αποτέλεσε κομβικό σημείο στην δημιουργία εθνικής συνείδησης μεταξύ των Ακαδιανών.
Βρετανικός χάρτης του 1758, ο οποίος παρουσιάζει το οχυρωμένο γαλλικό λιμάνι Λούισμπουργκ στο Κέιπ Μπρετόν.

Το 1754, η αποικία της Νέας Σκωτίας απέκτησε δικό της ανώτερο δικαστήριο και το 1758 απέκτησε το δικός της τοπικό κοινοβούλιο. Το 1763, η νήσος Κέιπ Μπρετόν συνενώθηκε με την Νέα Σκωτία, αλλά το 1769, η Νήσος του Αγίου Ιωάννη (Νήσος του Πρίγκηπα Εδουάρδου) ανακηρύχθηκε αυτόνομη αποικία. Το 1784, τα ηπειρωτικά εδάφη δυτικά από την χερσόνησο της Νέας Σκωτίας αυτονομήθηκαν σε μία νέα αποικία με την ονομασία Νιου Μπράνσγουικ. Την ίδια χρονιά, η νήσος Κέιπ Μπρετόν αυτονομήθηκε, αλλά συνενώθηκε οριστικά με την Νέα Σκωτία το 1820.

Μετά την απέλαση των Ακαδιανών, στην περιοχή άρχισαν να καταφθάνουν πολλοί νέοι έποικοι από τα Βρετανικά Νησιά. Ο αριθμός των εποίκων αυξήθηκε πολύ στα χρόνια της Αμερικανικής Επανάστασης, όταν περίπου 30.000 «βασιλικοί» (έποικοι πιστοί στο βρετανικό Στέμμα) μετακινήθηκαν από τις επαναστατημένες Πολιτείες προς την Νέα Σκωτία και το Νιου Μπράνσγουικ. Η μετανάστευση Βρετανών, και κυρίως Σκώτων, προς την αποικία της Νέας Σκωτίας, συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό καθ' όλο τον 18ο και 19ο αι.

Το 1848, η Νέα Σκωτία απέκτησε «υπεύθυνη κυβέρνηση», δηλαδή κυβέρνηση η οποία είχε την απόλυτη ευθύνη για την οικονομική βιωσιμότητα της αποικίας. Το 1867, η Νέα Σκωτία, με πρωθυπουργό τον Τσαρλς Τάππερ (Charles Tupper), και άλλες τρεις βρετανικές αποικίες της Βορείου Αμερικής (Κεμπέκ, Οντάριο και Νιου Μπράνσγουικ), συνυπέγραψαν την ιδρυτική πράξη της δημιουργίας της Καναδικής Συνομοσπονδίας.
Η Νέα Σκωτία στα νεότερα χρόνια
Το Χάλιφαξ την νύχτα.

Από το β΄ μισό του 19ου αι. και μέχρι τα μέσα του 20ού αι., η Νέα Σκωτία αποτέλεσε το κύριο σημείο εισόδου μεταναστών στον Καναδά. Από το λιμάνι του Χάλιφαξ πέρασαν χιλιάδες νέοι μετανάστες, μεταξύ των οποίων και πολλοί Έλληνες, για να εγκατασταθούν κατόπιν στις μεγαλουπόλεις του Μόντρεαλ και του Τορόντο. Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το λιμάνι του Χάλιφαξ ξεκινούσαν οι νηοπομπές με εφόδια για τους Συμμάχους που πολεμούσαν στην Ευρώπη.

Πέρα από την ναυτιλία και το εμπόριο, η οικονομία της Νέας Σκωτίας εξακολούθησε να στηρίζεται κυρίως στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, αλιεία, υλοτομία, μεταλλεία και ανθρακωρυχεία), με αποτέλεσμα να γνωρίσει την οικονομική ύφεση προς το τέλος του 20ού αι. Η ανακάλυψη και εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου έχει κάπως αναστρέψει την κατάσταση τα τελευταία χρόνια.

Η Νέα Σκωτία αποτελεί σήμερα αγαπημένο προορισμό πολλών Καναδών τουριστών κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Η επαρχία έχει και έντονη πολιτιστική ζωή (μουσική, κινηματογράφος, κ.λπ.), που στηρίζεται κυρίως στην κέλτικη παράδοση των Σκώτων. Στην περιοχή του Κέιπ Μπρετόν, κατοικούν περίπου 1000 άτομα που μιλούν ακόμα την παλιά κέλτικη γλώσσα της Σκωτίας.
Δημογραφική σύνθεση

Σύμφωνα με τα στοιχεία απογραφής που πραγματοποιήθηκε το 2001, οι κάτοικοι της Νέας Σκωτίας είναι στην πλειονότητα βρετανικής καταγωγής (Σκώτοι και Άγγλοι) ή ιρλανδικής καταγωγής. Περίπου 15% των κατοίκων είναι γαλλικής καταγωγής, κυρίως απόγονοι των Ακαδιανών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας απογραφής, στην Νέα Σκωτία κατοικούν 28.500 αυτόχθονες Ινδιάνοι και 4.600 μιγάδες (Métis) με καταγωγή ευρωπαϊκή και ινδιάνικη. Στην Νέα Σκωτία κατοικούν 1.315 άτομα με καταγωγή εξ ολοκλήρου ελληνική, καθώς και 1.410 άτομα με εν μέρει ελληνική καταγωγή. Οι περισσότεροι έλληνες μετανάστες κατοικούν στην πόλη του Χάλιφαξ.
Παραπομπές

Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά
«Gross domestic product, expenditure-based, by province and territory (2013)». Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά. 5 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2015.
Η απλουστευμένη γραφή Νέα Σκοτία εμφανίστηκε με την καθιέρωση του πολυτονικού και την απλούστευση της γραφής ονομάτων με ξενική προέλευση (1982). Ωστόσο, η λέξη σκοτία είναι αρχαία ελληνική και σημαίνει σκοτάδι. Γι' αυτό, δεν συνιστάται η γραφή Νέα Σκοτία.

Η γραφή Nova Scotia είναι στην πραγματικότητα λατινική.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Government of Nova Scotia — Επαρχιακή Κυβέρνηση της Νέας Σκωτίας (Αγγλικά).
Nova Scotia - Come To Life — Βασική πύλη με πληροφορίες για τουρίστες, επιχειρηματίες, κ.ά. που ενδιαφέρονται για την Νέα Σκωτία (Αγγλικά).
Tourism Nova Scotia — Υπουργείο Τουρισμού της Νέας Σκωτίας (Αγγλικά).
,

Επαρχίες και ομοσπονδιακά εδάφη του Καναδά

Επαρχίες : Αλμπέρτα - Βρετανική Κολομβία - Κεμπέκ - Μανιτόμπα - Νέα Γη και Λαμπραντόρ - Νέα Σκωτία - Νήσος του Πρίγκηπα Εδουάρδου - Νιου Μπράνσγουικ - Οντάριο - Σασκάτσουαν

Ομοσπονδιακά εδάφη : Βορειοδυτικά Εδάφη - Γιούκον - Νούναβουτ

Χώρες της Βόρειας Αμερικής

Εξηρτημένα εδάφη Δανία: Γροιλανδία

Γαλλία: Άγιος Βαρθολομαίος | Άγιος Μαρτίνος | Γουαδελούπη | Μαρτινίκα | Σαιν Πιερ και Μικελόν

Ολλανδία: Αρούμπα | Ολλανδικές Αντίλλες

Ηνωμένες Πολιτείες: Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι | Νήσος Ναβάσσα | Πουέρτο Ρίκο
* ^ Τμήμα της Βορείου Αμερικής αποτελεί η νησιωτική Επαρχία της Κολομβίας του Αγίου Ανδρέα και Πρόνοιας

Εγκυκλοπαίδεια Καναδά

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License