.
Ο Περδίκκας, γιος του Ορόντη, ήταν ένας από τους Διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ευγενής από την Ορεστίδα της Άνω Μακεδονίας,
Κατά την δολοφονία του Φιλίππου από τον Παυσανία το 336 π.Χ., ο Περδίκκας μαζί με τον Λεοννάτο κατεδίωξαν τον δολοφόνο, όπου και τελικά τον σκότωσαν κατά την καταδίωξη[1][2].
Κατά τις εκστρατείες του Αλεξάνδρου, συμμετείχε ως ταξίαρχος (επικεφαλής τάξης πεζεταίρων της μακεδονικής φάλαγγας), προήχθη σε σωματοφύλακα του Αλεξάνδρου (αξίωμα μεγάλου κύρους στον μακεδονικό στρατό) το 330 π.Χ., και σε χιλίαρχο το 324, μετά τον θάνατο του Ηφαιστίωνα. Σ’ αυτόν παρέδωσε ο Αλέξανδρος το δακτυλίδι του πεθαίνοντας και, με βάση αυτή την ένδειξη προτίμησης του βασιλιά αλλά και με την ουσιαστική δύναμη που είχε, ο Περδίκκας αναδείχτηκε σε πρωταγωνιστή της πρώτης φάσης του ανταγωνισμού των Διαδόχων.
Επιμελητής
Ο Περδίκκας κατόρθωσε να επιβληθεί στους πεζούς της μακεδονικής φάλαγγας που είχαν εκδηλώσει στασιαστικές προθέσεις κατά των στρατηγών και του ιππικού των εταίρων, θανάτωσε τους πρωταίτιους της στάσης, με κύριο ηγέτη αυτών τον Μελέαγρο, και πήρε με το μέρος του τον μειωμένης αντιλήψεως Φίλιππο τον Αρριδαίο, νόθο γιο του Φιλίππου Β'. Στην πρώτη διανομή του κράτους του Αλεξάνδρου (Βαβυλώνα 323 π.Χ.) βασιλιάς έγινε ο Αρριδαίος με το όνομα Φίλιππος Γ΄ και με τον όρο να συμβασιλεύσει με τον γιο του Αλεξάνδρου από τη Ρωξάνη, αν τελικώς η έγκυος Ρωξάνη γεννούσε γιο - όπως και έγινε. Ο Περδίκκας έγινε Επιμελητής της βασιλείας, επίτροπος δηλαδή του ολιγόνοος Αρριδαίου και του βρέφους, κι η δύναμή του συνεπώς ήταν μεγαλύτερη των υπόλοιπων Διαδόχων που μοιράστηκαν το κράτος ως σατράπες.
Πρώτες ενέργειες
Για να στερεώσει τη θέση του ο Περδίκκας, συνήργησε στη δολοφονία της κόρης του Δαρείου, Στάτειρας (μία από τις συζύγους του Μεγάλου Αλεξάνδρου), από τη Ρωξάνη, και κατέστειλε ανταρσία των Ελλήνων συμμάχων που είχαν εγκατασταθεί στις ανατολικότατες σατραπείες, εξουδετερώνοντας ταυτόχρονα τις κινήσεις του φιλόδοξου σατράπη της Μηδίας, Πείθωνα, που ήθελε να τους προσεταιριστεί. Ύστερα, βοήθησε τον Ευμένη τον Καρδιανό, που στη διανομή της Βαβυλώνας είχε ονομαστεί σατράπης της Παφλαγονίας και Καππαδοκίας, να κατακτήσει τις χώρες αυτές (στις οποίες βασίλευε ο Αριαράθης ο Α'). Μετά την ήττα και τη θανάτωση του Αριαράθη, ο Ευμένης έγινε πιστός σύμμαχος του Περδίκκα.
Η ρήξη
Κατόπιν ο Περδίκκας κάλεσε τον σατράπη της Μεγάλης Φρυγίας, Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, ν’ απολογηθεί γιατί δεν βοήθησε τον Ευμένη, όπως τον είχε διατάξει. Αυτός κατέφυγε στη Μακεδονία κι ο Περδίκκας, που έκανε το σφάλμα να φανερώσει πολύ νωρίς τις προθέσεις του για απόλυτη κυριαρχία, βρέθηκε μπροστά στον ισχυρότατο συνασπισμό Αντίγονου, Κρατερού, Αντίπατρου και Πτολεμαίου. Μοναδικοί του σύμμαχοι, εκτός από το τεκμήριο νομιμότητος που είχε ως Επιμελητής και τους αδύναμους βασιλείς, ήταν ο σατράπης της Αρμενίας, Νεοπτόλεμος, και ο Ευμένης. Η ρήξη είχε επέλθει και ο Περδίκκας εξεστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου για να υποτάξει την Αίγυπτο ώστε να αντλήσει άντρες από τις εφεδρείες των Αιγυπτίων, εφόδια από την πλούσια αυτή χώρα και να έχει τα νώτα του καλυμμένα στην επίθεση που θα επιχειρούσε κατόπιν εναντίον της Μακεδονίας, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι αντίπαλοί του. Στην Μικρά Ασία έμειναν ο Ευμένης και ο Νεοπτόλεμος καθώς και ο αδερφός του Περδίκκα ο Αλκέτας, για ν’ αντιμετωπίσουν τον Αντίπατρο και τον Κρατερό που κατέφταναν. Ο Αντίπατρος συνέχισε την πορεία του εναντίον του Περδίκκα που βάδιζε εναντίον του Πτολεμαίου, ενώ ο Κρατερός κινήθηκε εναντίον του Ευμένη και του Νεοπτόλεμου. Ο τελευταίος ήρθε σε συνεννόηση με τον Κρατερό και αυτομόλησε αλλά στη μάχη που έγινε ο Κρατερός τραυματίστηκε θανάσιμα και ο Ευμένης θριάμβευσε, σκοτώνοντας με τα χέρια του το Νεοπτόλεμο που τον πρόδωσε, σε μονομαχία αρχηγών (321).
Το τέλος
Η εκστρατεία του Περδίκκα κατέληξε σε καταστροφή. Δεν πέτυχε την καταδίκη του Πτολεμαίου από τον στρατό, σε δίκη που τον εισήγαγε σύμφωνα με τα μακεδονικά έθιμα, και κατά την πορεία προς την Αίγυπτο πολλοί αυτομόλησαν στον Πτολεμαίο, ο οποίος αντιστεκόταν σθεναρά. Οι ελέφαντές του καταπατούσαν τους στρατιώτες του Περδίκκα και πολλοί κατασπαράχθηκαν από τους κροκόδειλους κατά τη διάβαση του Νείλου. Τέλος, ο στρατός στασίασε και ο Περδίκκας δολοφονήθηκε μέσα στη σκηνή του από τους Πείθωνα, Σέλευκο και Αντιγένη.
Πηγές
Διόδωρος ο Σικελιώτης : Βιβλιοθήκη Ιστορική, βιβλίο 18.
Πλούταρχος : Βίοι παράλληλοι. Σερτώριος και Ευμένης.
Quintus Curtius Rufus : Historiae Alexandri Magni.
Αππιανός : Ρωμαϊκά - Μακεδονική και Ιλλυρική.
Justinus : Historiarum Philippicarum libri XLIV.
Νεώτερη ιστοριογραφία
Johann Gustav Droysen : Geschichte des Hellenismus, 1836-1843 (μετάφραση Ρένου Αποστολίδη ως Ιστορία των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ελευθεροτυπία, 1993).
Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, 1860-1872, βιβλίον Ζ΄, κεφ. Α΄.
Walbank, F. W. (1981) The Hellenistic World, The Cambridge Ancient History, volume VII. part I. (Cambridge) με εκτενή βιβλιογραφία (μετάφραση Τάσου Δαρβέρη ως Ο Ελληνιστικός κόσμος, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1993).
Guy Thompson Griffith, Simon Hornblower "Diadochi" Oxford Classical Dictionary. Simon Hornblower and Anthony Spawforth. © Oxford University Press 1949, 1970, 1996, 2005.
Hermann Bengtson: Die Diadochen. Die Nachfolger Alexanders (323–281 v. Chr.). C. H. Beck, München 1987, ISBN 3-406-32068-6.
Klaus Rosen: Die Bündnisformen der Diadochen und der Zerfall des Alexanderreiches. In: Acta Classica. Band 11, 1968, S. 182–210.
Jakob Seibert: Das Zeitalter der Diadochen. 2. Auflage. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1989, ISBN 3-534-04657-9.
Cartledge, Paul. «Μέγας Αλέξανδρος : Η αναζήτηση ενός νέου παρελθόντος», μετάφραση Ρένα Καρακατσάνη. Αθήνα : Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2004.
Λογοτεχνικές αναπλάσεις
Mary Renault, Funeral Games, 1981 (μετάφραση Ρένας Καρακατσάνη ως Επιτάφιοι αγώνες, εκδ. Κάκτος 1991.
Κλήτος Χατζηθεόκλητος, Ιερωνύμου Απομνημονεύματα, Εκδ. Εστία 1988 ISBN 960-05-0277-3.
Ανδρέας Ανδριανόπουλος, Επίγονοι : «Ο Ματωμένος Μανδύας του Ελληνισμού», Εκδ. Λιβάνη 2010,ISBN 978-960-14-2286-2
Παραπομπές
Διόδωρος Σικελιώτης. 16.94.4
«pothos.org - Leonnatus».
|
Στρατηγοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Οι Σωματοφύλακες (Οι πλέον επίλεκτοι των Εταίρων) : Αριστόνους (ως το 323 π.Χ.) - Αρύββας (ως το332 π.Χ.) - Βάλακρος (ως το 333 π.Χ.) - Δημήτριος (ως το331 π.Χ.) - Λυσίμαχος (ως το 323 π.Χ.) - Πτολεμαίος (ως το334 π.Χ.) - Πτολεμαίος του Σελεύκου (ως το 333 π.Χ.) - Πείθων (ως το 323 π.Χ.) - Ηφαιστίωνας (ως το 324 π.Χ.) - Μένης (ως το 330 π.Χ.) - Λεοννάτος (ως το 323 π.Χ.) - Περδίκκας (ως το 323 π.Χ.) - Πτολεμαίος ο Σωτήρ (ως το 323 π.Χ.) - Πευκέστας (ως το 323 π.Χ.) Σατράπες με βάση τη Συμφωνία της Βαβυλώνας (323 π.Χ.) : Αντίπατρος (Μακεδονία & λοιπή Ελλάδα) - Φίλωνας (Ιλλυρία & Ήπειρος) - Λυσίμαχος (Θράκη) - Λεοννάτος (Ελλησποντική Φρυγία) - Αντίγονος (Φρυγία) - Άσανδρος (Καρία) - Νέαρχος (Λυκία & Παμφυλία) - Μένανδρος (Λυδία) - Φιλώτας(3) (Κιλικία) - Ευμένης (Καππαδοκία & Παφλαγονία) - Πτολεμαίος (Αίγυπτος) - Λαομέδων ο Μυτιληναίος (Συρία) - Νεοπτόλεμος (Αρμενία) - Πευκέστας (Βαβυλωνία) - Αρχεσίλας (Μεσοποταμία) - Πείθων (Μηδία) - Τηλεπόλεμος (Περσία) - Νικάνωρ(2) (Παρθία) - Αντιγένης (Σουσιανή) - Άρχων (Πελασγία) - Φίλιππος (Υρκανία) - Στασάνωρ (Αρία & Δραγγιανή) - Σιβύρτιος (Αραχωσία & Γεδρωσία) - Αμύντας (Βακτρία) - Σκυθαίος (Σογδιανή) Σατράπες με βάση τη Συμφωνία του Τριπαραδείσου (321 π.Χ.) : Αντίπατρος (Μακεδονία & λοιπή Ελλάδα) - Λυσίμαχος (Θράκη) - Φίλιππος Αρριδαίος (Ελλησποντική Φρυγία) - Αντίγονος (Φρυγία, Λυκία & Παμφυλία) Κάσσανδρος (Καρία) - Κλείτος ο Λευκός (Λυδία) - Φιλόξενος (Κιλικία) - Νικάνωρ(2) (Καππαδοκία & Παφλαγονία) - Πτολεμαίος (Αίγυπτος) - Λαομέδων ο Μυτιληναίος (Συρία) - Πευκέστας (Περσία) - Αμφίμαχος (Μεσοποταμία) - Πείθων (Μηδία) - Τηλεπόλεμος (Καρμανία) - Φίλιππος (Παρθία) - Αντιγένης (Σουσιανή) - Σέλευκος (Βαβυλωνία) - Στασάνωρ (Βακτρία & Σογδιανή) - Στάσανδρος (Αρία & Δραγγιανή) - Σιβύρτιος (Αραχωσία & Γεδρωσία) Στρατηγοί Μακεδονικού Ιππικού ή των Εταίρων : Περδίκκας - Ηφαιστίωνας - Φιλώτας(4) - Πτολεμαίος ο Σωτήρ - Κλείτος ο Μέλας - Αντίγονος - Λυσίμαχος - Μένανδρος - Λεοννάτος - Λαομέδων ο Μυτιληναίος - Νεοπτόλεμος - Ερίγυιος Στρατηγοί Μακεδονικού Πεζικού ή των Φαλαγγών : Μελέαγρος - Κρατερός - Σέλευκος - Πολυπέρχων - Αντιγένης - Κοίνος - Πτολεμαίος του Σελεύκου Στρατηγοί διαφόρων λοιπών στρατιωτικών σωμάτων : Αλκέτας - Αμφίμαχος - Αμύντας - Αρχεσίλας - Άρχων - Άσανδρος - Κλείτος ο Λευκός - Νέαρχος (Ναύαρχος) - Νικάνωρ(1) - Νικάνωρ(2) - Πείθων(5) - Πείθων του Αγήνορα(6) - Πευκέστας - Φίλιππος - Φίλωνας - Φιλώτας (3) - Φιλόξενος - Σκυθαίος - Σιβύρτιος - Στασάνωρ - Στάσανδρος - Τηλεπόλεμος |
| (1) Γιος του Παρμενίωνα, πέθανε το 330 π.Χ., να μην συγχέεται με (2) (2) Σατράπης της Μηδίας μετά τη Συμφωνία της Βαβυλώνας και αργότερα της Καππαδοκίας, πιθανόν ο Νικάνωρ των Σταγείρων. (3) Σατράπης της Κιλικίας μετά τη Συμφωνία της Βαβυλώνας. (4) Γιος του Παρμενίωνα, πέθανε το 330 π.Χ., να μην συγχέεται με (3) (5) Γιος του Κρατεύα, σωματοφύλακας και σατράπης της Μηδίας να μην συγχέεται με (6) (6) Ανέλαβε μετά την Πολιορκία των Μαλλών τη σατραπεία της Γανδάρας και στη συνέχεια της Πενταποταμίας. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
