.
Ο Διόδοτος Τρύφων ήταν κυβερνήτης της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών κατά την ελληνιστική περίοδο. Κυβέρνησε από το 142 μέχρι το 138 π.Χ.. Η ταυτότητα των γονέων του είναι άγνωστη σε εμάς. Γεννημένος στη Κασιανή, κοντά στην πόλη Απάμεια, ο Διόδοτος, δεν αποτελεί μέλος της Δυναστείας των Σελευκιδών εξ αίματος καθώς δεν ήταν απόγονος του Σέλευκου Α' Νικάτορος, αλλά στρατηγός που πήρε στα χέρια του την εξουσία.
Άνοδος στην εξουσία
Ο Διόδοτος υπήρξε στρατηγός του βασιλιά των Σελευκιδών Δημητρίου Α' του Σωτήρος, μα αργότερα πέρασε στο στρατόπεδο του σφετεριστή του θρόνου, Αλεξάνδρου Βάλα, που υποκίνησε επανάσταση και ανέβηκε στο θρόνο το 150 π.Χ. Ο Διόδοτος εξασφάλισε την κατάληψη της Αντιόχειας από τον τελευταίο.
Μετά την ήττα του από τις πτολεμαϊκές στρατιές, ο Αλέξανδρος Α' Βάλας πέθανε στα χέρια μιας φυλής Ναβαταίων Αράβων. Με την υποστήριξη του Πτολεμαίου Στ' Φιλομήτορα στο θρόνο ανέβηκε ο Δημήτριος Β' Νικάτωρ, γιος του Δημητρίου Α'. Ο τελευταίος όμως δεν ήταν λαοφιλής και σοβαρές ταραχές δεν άργησαν να ξεσπάσουν στους δρόμους της Αντιόχειας. Ο στρατηγός και υποστηρικτής του Αλεξάνδρου, Διόδοτος, που είχε απομακρύνει με ασφάλεια το μικρό Αντίοχο, γιο του Αλεξάνδρου, κατέλαβε την πρωτεύουσα του κράτους περίπου το 145 π.Χ. και ανέβασε το μικρό του προστατευόμενο στο θρόνο, με το όνομα Αντίοχος Στ' Διόνυσος. Ο Δημήτριος απέτυχε να ανακτήσει την πόλη, ωστόσο διασώθηκε και εγκαταστάθηκε στη Σελεύκεια.
Πόλεμος στην Ιουδαία
Ακολούθως ο Διόδοτος προσπάθησε να θέσει υπό την επιρροή του την Κοίλη Συρία όπου ο Δημήτριος Β' είχε υπάρξει μισητός εξαιτίας της συμπεριφοράς του απέναντι στους Ιουδαίους. Καθώς η επικράτεια των Σελευκιδών όλο και συρρικνωνόταν, ο Διόδοτος ήταν τόσο απελπισμένος να βρει συμμάχους που φρόντισε να αποδοθούν τα εδάφη της Ιουδαίας στους Ασμοναίους με αντάλλαγμα βοήθεια. Πιστά στην υπόσχεσή τους εβραϊκά στρατεύματα προελάσαν ενάντια στον εχθρό του Διόδοτου, τον έκπτωτο Δημήτριο Β'. Αργότερα όμως ο Διόδοτος προέλασε ενάντια των Ιουδαίων και στις συμπλοκές που ακολούθησαν ο πρώην σύμμαχος του Διόδοτου, ο Αρχιερέας των Εβραίων Ιωνάθαν, θανατώθηκε το 143 π.Χ. Εξαιτίας όμως της λαϊκής αντίστασης ο Διόδοτος δεν κατάφερε να πάρει την εξουσία, αφήνοντάς τη στα χέρια του Σίμωνα Μακκαβαίου, αδερφού του Ιωνάθαν, με μικρό οικονομικό κέρδος.
Ανάληψη της βασιλείας
Ο Αντίοχος την εποχή εκείνη ήταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία, οπότε πρακτικά κυβερνούσε ο Διόδοτος. Περίπου το 140 π.Χ. ο Διόδοτος, θανάτωσε τον Αντίοχο Στ', διεκδικώντας το θρόνο για τον εαυτό του, με την επωνυμία Διόδοτος Τρύφων. Σύμφωνα με τον ιστορικό Τίτο Λίβιο, ο Διόδοτος δωροδόκησε τους βασιλικούς ιατρούς ώστε να υποστηρίξουν πως το αγόρι υπέφερε από κάποια ασθένεια των οργάνων και άφησε την τελευταία του πνοή στο χειρουργικό τραπέζι. Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία που ήταν ανερχόμενη δύναμη τότε στην περιοχή της Μεσογείου αρνήθηκε να αναγνωρίσει το νέο βασιλιά.
Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των αναταραχών άρχισε να γίνεται υπολογίσιμη δύναμη η Αυτοκρατορία της Παρθίας, η οποία στα επόμενα χρόνια κατέκτησε διαδοχικά πολλά από τα εδάφη των Σελευκιδών. Ανάμεσα στα κατορθώματά της ήταν και η αιχμαλωσία του Δημητρίου Β' το 138 π.Χ.
Θάνατος
Τελικά, το 138 π.Χ. ο Διόδοτος δέχτηκε επίθεση και ηττήθηκε στην Αντιόχεια από τον αδερφό του Δημητρίου Β', τον Αντίοχο Ζ' Σιδήτη. Μετά την ήττα του, ο Διόδοτος αυτοκτόνησε στην Απάμεια.
Χρονολόγιο
| Έτος (π.Χ.) | Γεγονός | ||
|---|---|---|---|
| Γεννιέται ο Διόδοτος Τρύφων. | |||
| Ο Διόδοτος γίνεται στρατηγός του βασιλιά των Σελευκιδών Δημητρίου Α' του Σωτήρος, μα αργότερα περνά στο στρατόπεδο του σφετεριστή του θρόνου, Αλεξάνδρου Βάλα. | |||
| 150 π.Χ. | Ο Αλέξανδρος Α' Βάλας, εκθρονίζει το Δημήτριο Α' Σωτήρα. | ||
| Ο Πτολεμαίος Στ' Φιλομήτωρ, φαραώ της Αιγύπτου, εισέρχεται νικητής στην Αντιόχεια. Αρνούμενος τη λαϊκή βούληση που τον ήθελε νέο ηγεμόνα των Σελευκιδών, από φόβο για την αντίδραση των Ρωμαίων, παραδίδει τη βασιλεία στο νεαρό Δημήτριο Β'. | |||
| 145 π.Χ. | Ο Πτολεμαίος Στ' πεθαίνει και τα στρατεύματά του αποσύρονται από τη Συρία. Μόνος κύριος του κράτους παραμένει ο Δημήτριος, σε μια ταραγμένη περίοδο. | ||
| Ο Διόδοτος επιβάλει τον προστατευόμενό του, Αντίοχο Στ' Διόνυσο, το γιο του Αλέξανδρου Βάλα που ήταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία, ως βασιλιά. Ο Δημήτριος εγκαθίσταται στη Σελεύκεια. | |||
| Ο Διόδοτος στρέφεται για βοήθεια στους Εβραίους, εχθρούς του Δημητρίου Β', κατόπιν όμως ξεκινά εκστρατεία ενάντιων τους με στόχο την κατάληψη της Κοίλης Συρίας. | |||
| 143 π.Χ. | Θανατώνεται ο Ιωνάθαν, ηγέτης των Εβραίων και πρώην σύμμαχος του Διόδοτου. | ||
| 142 π.Χ. | Ο αδερφός του Ιωνάθαν, Σίμων ο Μακκαβαίος αναγνωρίζεται από το Δημήτριο και το Διόδοτο ως ηγεμόνας (αρχιερέας της Ιερουσαλήμ) της Ιουδαίας. | ||
| 141 π.Χ. | Τον Ιούλιο η Σελεύκεια, πρωτεύουσα της Βαβυλωνίας πέφτει στα χέρια των Πάρθων και του βασιλιά τους Μιθριδάτη Α'. | ||
| 140 π.Χ. | Το καλοκαίρι ο Διόδοτος, θανατώνει το νεαρό του προστατευόμενο, τον Αντίοχο Στ', διεκδικώντας το θρόνο για τον εαυτό του, με την επωνυμία Διόδοτος Τρύφων. | ||
| 139 π.Χ. | Στην κατοχή της Παρθίας περνούν και τα Σούσα, στο Ελάμ. | ||
| 138 π.Χ. | Ο Δημήτριος Β' συλλαμβάνεται αιχμάλωτος από τους Πάρθους. | ||
| Ο Αντίοχος Ζ' Σιδήτης, νεότερος αδερφός του Δημητρίου, ανατρέπει το Διόδοτο, παντρεύεται την Κλεοπάτρα Θεά και ανεβαίνει στο θρόνο των Σελευκιδών. Ο Διόδοτος αυτοκτονεί στην Απάμεια. | |||
Πηγές
- www.livius.com
- Διόδοτος Τρύφων στο virtualreligion.net
- Τίτος Λίβιος, Περιοχαί, 55
- Αππιανός, Συριακά, §68
- Στράβων, Γεωγραφία, Βιβλίο XVI, §2.10
* Δυναστεία των Σελευκιδών
* Αυτοκρατορία των Σελευκιδών
* Ελληνιστική Περίοδος
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
