Μύλοι Μεσσηνίας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

Οι Μύλοι[4] και παλαιότερα αναφερόμενοι ως τα Περιβόλια[5] είναι ημιορεινός οικισμός κοντά στην Κυπαρισσία και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Ο οικισμός αυτός βρίσκεται ανατολικά της Κυπαρισσίας, σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιόμετρο και κοντά στον οικισμό των Μπλεμενιάνων,[4] από τον οποίο απέχει περίπου 800 μέτρα. Είναι σε υψόμετρο 116[1][6] μέτρα και απέχει περίπου 1,5 χιλιόμετρο από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.

Ιστορία

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τους πολλούς, περισσότερους από δέκα, νερόμυλους,[5] στους οποίους παλαιότερα οι αγρότες της περιοχής της Κυπαρισσίας άλεθαν το σιτάρι. Οι μύλοι αυτοί σήμερα δεν είναι λειτουργικοί, εκτός από τον Μύλο του Μαυρογένη ή Μύλο του Κατσαμπρόκου, που έχει ανακαινιστεί.

Οι Μύλοι είναι οικισμός, ο οποίος αρχικά προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Κυπαρισσίας και αναφέρεται το 1879 με 140 κατοίκους[7] και το 1889[8][9] με 221 κατοίκους.[10] Λίγα χρόνια αργότερα όμως, το 1897, ο οικισμός καταργήθηκε.[11]

Ο οικισμός εκ νέου αναγνωρίστηκε επίσημα μόλις το 1940[12] και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Κυπαρισσίας,[13] ως και το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Κυπαρισσίας,[14] ενώ από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[15][4] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας.

Κάτοικοι

Ο οικισμός των Μύλων, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 52 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
Εξέλιξη Πληθυσμού των Μύλων Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1940 197[16]
1951 235[17]
1961 197[18]
1971 145[19]
1981 104[20]
1991 99[21]
2001 109[22]
2011 52[23]

Κτίρια – εκδηλώσεις

Ο οικισμός αποτελείται από τα σπίτια και τους παλαιούς νερόμυλους. Διαθέτει επίσης παραδοσιακό Οινομαγειρείο.[4] Η εκκλησία του χωριού είναι ο Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας και κάθε χρόνο πραγματοποιείται σε αυτόν ο εορτασμός στην μνήμη του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης (στις 21 Μαΐου), τελείται εσπερινός με αρτοκλασία, καθώς και λιτανεία. Την παραμονή της εορτής, γίνεται παραδοσιακό λαϊκό γλέντι-πανηγύρι με μουσική, στο οποίο προσφέρονται γουρουνοπούλα, κρασί και διάφορα τοπικά εδέσματα.[5]

Αξιοθέατα

Αξιοσημείωτη είναι η θέα που υπάρχει από το χωριό προς την πόλη, το κάστρο της Κυπαρισσίας, καθώς και τον Κυπαρισσιακό κόλπο.
Ο υδρόμυλος του Μαυρογένη

Ο Μύλος του Μαυρογένη ή Μύλος του Κατσαμπρόκου είναι από τους παλιότερους μύλους του χωριού, ο οποίος λειτουργεί περίπου από το 1850.[5] Το κτιριακό συγκρότημά του αποτελείται από τον μύλο, τον νερόπυργο, την κύρια κατοικία του μυλωνά, καθώς και ένα βοηθητικό κτίσμα. Στους χώρους του υπάρχουν παλαιά μηχανήματα, μυλόπετρες, το πετρόχτιστο κανάλι μεταφοράς του νερού, εργαλεία, και άλλα αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιούσε ο μυλωνάς. Ο Μύλος αυτός έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, καθώς «αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα προβιομηχανικής εγκατάστασης και τον καλύτερα διατηρημένο μύλο εκτεταμένου δικτύου υδρόμυλων που αναπτύσσεται κατά μήκος του ιδίου ρέματος».[24] Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, της Κατοχής 1941-1944 ο νερόμυλος αυτός ήταν το αρχηγείο των αντιστασιακών της περιοχής, και στη συνέχεια των ανταρτών του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, μετά την απελευθέρωση.[5] Σήμερα εκτός από την παραγωγή αλευριού, στους χώρους του μύλου λειτουργεί έκθεση λαογραφίας σχετική με την περιοχή, καφενείο στο οποίο διατίθενται διάφορα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, ενώ συχνά πραγματοποιούνται εκεί εικαστικές εκθέσεις, βραδιές ποίησης και διάφορες μουσικές εκδηλώσεις.[5]

Δείτε επίσης

Κυπαρισσία
Δήμος Τριφυλίας
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Κυπαρισσίας

Παραπομπές

Μύλοι, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ταχυδρομικός Κώδικας Μύλοι Μεσσηνίας.
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
1) Δ.Κ. Κυπαρισσίας: Οι Μύλοι, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
"Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, σελ. 291-293.
Μύλοι, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 123.
ΦΕΚ 251Α - 04/10/1889.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μύλοι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 89.
ΦΕΚ 59Β - 17/06/1897.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μύλοι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
16/10/1940.
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 307.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 149.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 140.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 183.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 183.
"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Κτιριακό συγκρότημα του παλαιού υδρόμυλου «του Μαυρογένη», ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΔΝΣΑΚ/22282/346/18-4-2012 - ΦΕΚ 159/ΑΑΠ/8-5-2012, σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ
Δημοτική Κοινότητα Κυπαρισσίας
Βαθύ, το
Καρτελάς, ο
Κυπαρισσία, η
Μαύρη Λίμνα, η
Μεμί, το
Μεταλλείο, το
Μπλεμενιάνοι, οι
Μύλοι, οι
Ρουζάκι, το
Σεργιάνι, το
Τερψιθέα, η
Φαρμάκα, η
Τοπική Κοινότητα Αρμενιών
Αρμενιοί, οι
Τοπική Κοινότητα Βρυσών
Βρύσες, οι
Τοπική Κοινότητα Μουριατάδας
Καρβούνι, το
Μουριατάδα, η
Τοπική Κοινότητα Μύρου
Αλιμάκι, το
Μύρον, το
Τοπική Κοινότητα Ξηροκάμπου
Ξηρόκαμπος, ο
Τοπική Κοινότητα Περδικονερίου
Περδικονέρι, το
Τοπική Κοινότητα Ραχών
Ράχες, οι
Τοπική Κοινότητα Σπηλιάς
Σπηλιά, η
Τοπική Κοινότητα Στασιού
Στασιόν, το
Τοπική Κοινότητα Φαρακλάδας
Λιθαρορίξι, το
Φαρακλάδα, η