Το Θούλιο είναι χημικό στοιχείο με τον ατομικό αριθμό 69 και το σύμβολο Tm. Είναι το δεύτερο λιγότερο άφθονο στοιχείο των λανθανίδων μετά το προμήθειο, το οποίο βρίσκεται μόνο σε ίχνοποσότητες στη Γη. Το θούλιο είναι ένα ευκολοδούλευτο μέταλλο με μία φωτεινή ασημένια-γκρίζα λάμψη. Είναι αρκετά μαλακό και αμαυρώνεται αργά στον αέρα. Παρά την υψηλή τιμή και την σπανιότητά του, το θούλιο χρησιμοποιείται ως πηγή ακτινοβολίας σε φορητές συσκευές ακτίνων Χ και λέιζερ στερεάς κατάστασης. Δεν έχει σημαντικό βιολογικό ρόλο και δεν είναι ιδιαίτερα τοξικό.
Ιστορία
Το θούλιο ανακαλύφθηκε από τον Σουηδό χημικό Περ Τεοδώρ Κλεβ το 1879 την ώρα που εξέταζε για προσμείξεις οξειδίων άλλων σπανίων γαιών (ήταν η ίδια μέθοδος που χρησιμοποίησε νωρίτερα ο Καρλ Γκουστάφ Μοσάντερ για να ανακαλύψει κάποιες άλλες σπάνιες γαίες). Ο Κλεβ ξεκίνησε με την μετακίνηση όλων των γνωστών προσμείξεων του ερβία (Er2O3). Μετά την πρόσθετη επεξεργασία, απέκτησε δύο νέες ουσίες: μία καφέ και μία πράσινη. Η καφέ ουσία μεν ήταν το οξείδιο του στοιχείου όλμιο και ονομάστηκε ολμίας από τον Κλεβ, η πράσινη ουσία δε ήταν το οξείδιο ενός άγνωστου στοιχείου. Ο Κλεβ ονόμασε το οξείδιο του στοιχείου αυτού Θουλία και το ίδιο το στοιχείο το ονόμασε θούλιο από το Θούλ, στη Σκανδιναβία. Το ατομικό σύμβολο του θουλίου κάποτε ήταν Tu, αλλά αυτό άλλαξε σε Tm [1][2].
Το θούλιο ήταν τόσο σπάνιο που κανένας από τους αρχικούς εργάτες δεν είχε αρκετό για να το καθαρίσει επαρκώς και να δει πραγματικά το πράσινο χρώμα· έπρεπε να αρκεστούν στο να παρατηρούν φασματοσκοπικά την ενίσχυση των δύο χαρακτηριστικών ζωνών απορρόφησης, καθώς το έρβιο είχε σταδιακά απομακρυνθεί. Ο πρώτος ερευνητής που κατάφερε να αποκτήσει σχεδόν καθαρό θούλιο ήταν Τσαρλς Τζέιμς, ένας Βρετανός ομογενής που εργαζόταν σε μεγάλη κλίμακα στο New Hampshire College στο Ντουρχάμ. Το 1911 ανέφερε τα αποτελέσματά του, αφού χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της βρωμικής κλασματικής κρυστάλλωσης που ανακάλυψε για να κάνει τον καθαρισμό. Γνωστό είναι ότι χρειάστηκε 15.000 "πράξεις" για να αποδείξει ότι το υλικό ήταν ομοιογενές [3].
Το μεγάλης καθαρότητας οξείδιο του θουλίου για πρώτη φορά κυκλοφόρησε στο εμπόριο στα τέλη του 1950, ως αποτέλεσμα της έγκρισης της τεχνολογίας διαχωρισμού μέσω ανταλλαγής ιόντων. Λίντσεϊ Τμήμα Χημικών της αμερικανικής Potash & Chemical Corporation προσέφερε στους βαθμούς του 99% και καθαρότητας 99,9%.
Παραπομπές
Emsley, John (2001). Nature's building blocks: an A-Z guide to the elements. US: Oxford University Press. σελίδες 442–443. ISBN 0-19-850341-5.
Eagleson, Mary (1994). Concise Encyclopedia Chemistry. Walter de Gruyter. σελ. 1061. ISBN 9783110114515.
James, Charles (1911). «Thulium I». J. Am. Chem. Soc. 33 (8): 1332–1344. doi:10.1021/ja02221a007.
| Περιοδικός πίνακας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
