.
Ορφικοί ύμνοι, συλλογή 87 θρησκευτικών ποιημάτων που συντέθηκαν είτε στην ύστερη ελληνιστική είτε στην πρώιμη ρωμαϊκή εποχή.
Προέλευση κειμένων: Eugen Abel επιμ. (1885). Orphica.
Εὐχὴ πρὸς Μουσαῖον
Εἰς Ἑκάτην
Προθυραίας
Νυκτός
Οὐρανοῦ
Αἰθέρος
Πρωτογόνου
Ἄστρων
Ἡλίου
Σελήνης
Φύσεως
Πανός
Ἡρακλέους
Κρόνου
Ῥέας
Διός
Ἥρας
Ποσειδῶνος
Εἰς Πλούτωνα
Κεραύνιου Διός
Διὸς Ἀστραπίου
Νεφῶν
Θαλάσσης
Νηρέως
Νηρηίδων
Πρωτέως
Γῆς
Μητρὸς θεῶν
Ἑρμοῦ
Ὓμνος Φερσεφόνης
Διονύσου
Ὕμνος Κουρήτων
Ἀθηνᾶς
Νίκης
Ἀπόλλωνος
Λητοῦς
Ἀρτέμιδος
Τιτάνων
Κουρήτων
Κορύβαντος
Δήμητρος Ἐλευσινίας
Μητρὸς Ἀνταίας
Μίσης
Ὡρῶν
Σεμέλης
Διονύσου Βασσαρέως Τριετηρικοῦ
Λικνίτου
Περικιονίου
Σαβαζίου
Ἵππας
Λυσίου Ληναίου
Νυμφῶν
Τριετηρικοῦ
Ἀμφιετοῦς
Σιληνοῦ Σατύρου Βακχῶν
Εἰς Ἀφροδίτην
Ἀδώνιδος
Ἑρμοῦ Χθονίου
Ἔρωτος
Μοιρῶν
Χαρίτων
Νεμέσεως
Δίκης
Δικαιοσύνης
Ὕμνος Νόμου
Ἄρεος
Ἡφαίστου
Ἀσκληπιοῦ
Ὑγείας
Ἐριννύων
Εὐμενίδων
Μειλινόης
Τύχης
Δαίμονος
Λευκοθέας
Παλαίμονος
Μουσῶν
Μνημοσύνης
Ἠοῦς
Θέμιδος
Βορέου
Ζεφύρου
Νότου
Ὠκεανοῦ
Ἑστίας
Ὕπνου
Ὀνείρου
Θανάτου
Στον Ορφέα αποδόθηκε μεγάλος αριθμός γραφών με τον τόνο της ορφικής θρησκείας. Ασχολήθηκαν με θέματα όπως η προέλευση των θεών, η δημιουργία του κόσμου, το τελετουργικό της κάθαρσης και της μύησης, και οι μαντικές απαντήσεις. Τα ποιήματα αυτά απαγγέλλονταν σε ραψωδικούς αγώνες μαζί με αυτά του Ομήρου και του Ησίοδου και ορφικοί ύμνοι χρησιμοποιήθηκαν στα Ελευσίνια μυστήρια. Το πιο γνωστό όνομα σε σχέση με αυτά είναι αυτό του Ονομάκριτου , ο οποίος, την εποχή των Πεισιστρατιδών, έφτιαξε μια συλλογή (συμπεριλαμβανομένων των δικών του πλαστών) ορφικών τραγουδιών και θρύλων. Σε μεταγενέστερους χρόνους η ορφική θεολογία προσέλκυσε την προσοχή των Ελλήνων φιλοσόφων – του Εύδημου του Περιπατητικού, του Χρύσιππου του Στωικού και του Πρόκλου του Νεοπλατωνιστή, αλλά ήταν μια ιδιαίτερα αγαπημένη μελέτη των γραμματικών της Αλεξάνδρειας, όπου αναμείχθηκε τόσο με αιγυπτιακά στοιχεία που ο Ορφέας έφτασε στο να θεωρηθεί ως ο ιδρυτής του μυστικισμού. Ιδιαίτερα η «ραψωδική θεογονία» άσκησε μεγάλη επιρροή στον νεοπλατωνισμό. Η ορφική γραμματεία (από την οποία έχουν απομείνει μόνο θραύσματα) ενώθηκε σε ένα σώμα, που ονομαζόταν τὰ Ὀρφικὰ, το κύριο ποίημα στο οποίο ήταν τὰ Ὀρφικὰ & ἡ τοῦ Ὀρφέως θεολογία. Περιλάμβανε επίσης μια συλλογή από ορφικούς ύμνους, λειτουργικά τραγούδια, πρακτικές πραγματείες και ποιήματα για διάφορα θέματα. Τα λεγόμενα Ορφικά Ποιήματα, που σώζονται ακόμη, είναι πολύ μεταγενέστερα, πιθανώς να ανήκουν στον 4ο αιώνα μ.Χ. αποτελούνται από: (i) μια Αργοναυτική, που δοξάζει τα κατορθώματα του Ορφέα στην "Αργώ", (2) ένα διδακτικό ποίημα για τις μαγικές δυνάμεις των λίθων, που ονομάζεται Λιθικά, (3) ογδόντα επτά ύμνους σε διάφορες θεότητες και προσωποποιημένες δυνάμεις της φύσης. Μερικοί από αυτούς τους ύμνους είναι πιθανώς παλαιότεροι (1ος και 2ος αι.). Τα ορφικά ποιήματα έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο στις διαμάχες μεταξύ χριστιανών και παγανιστών συγγραφέων τον 3ο και 4ο αιώνα μετά τον Χριστό. Οι ειδωλολάτρες συγγραφείς τους παρέθεσαν για να δείξουν το πραγματικό νόημα του πλήθους των θεών, ενώ οι Χριστιανοί απάντησαν αναφερόμενοι στις άσεμνες και επαίσχυντες μυθοπλασίες με τις οποίες οι πρώτοι υποβάθμισαν τους θεούς τους.
Εγκ. Μπριτάνικα
