.
Οι Περσικοί Πόλεμοι είναι το αποτέλεσμα της επιθυμίας της περσικής αυτοκρατορίας να επεκταθεί πέραν του Αιγαίου στη Βαλκανική χερσόνησο και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Ιωνική Επανάσταση
Στην Ιωνία ελληνικές πόλεις-κράτη, όπως η Μίλητος ή η Αλικαρνασσός, αποδυναμωμένες από τις εσωτερικές πολιτικές τους διαμάχες δεν κατόρθωσαν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους επί βασίλείας του Κύρου και υποτάχθηκαν στον υπασπιστή του Άρπαγο, που κυρίευσε τις πόλεις μία-μία, ή σύναψαν συμμαχίες στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα. Όσοι δεν επιθυμούσαν τον περσικό ζυγό, όπως οι Φωκαείς και οι κάτοικοι της Τέω έφυγαν ιδρύοντας αποικίες στην Κορσική οι πρώτοι στα Άβδηρα της Θράκης οι δεύτεροι. Το 499 π.Χ. οι Έλληνες εξεγέρθηκαν στην αποκαλούμενη Ιωνική Επανάσταση, στη διάρκεια της οποίας βοήθησε η Αθήνα, η Ερέτρια και άλλες ελληνικές πόλεις. Ο Πέρσης βασιλιάς, Δαρείος Α' κατέστειλλε το 494 π.Χ. την επανάσταση με την πυρπόληση της Μιλήτου.
Α' Εκστρατεία Περσών 492 π.Χ
Ο Δαρείος επιχείρησε το καλοκαίρι του 492 π.Χ να τιμωρήσει τους Έλληνες για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση στέλνοντας στόλο και στρατό με επικεφαλής τον Μαρδόνιο να καταλάβει τις ελληνικές πόλεις. Η εκστρατεία αυτή όμως δεν είχε αίσιο, για τους Πέρσες, τέλος, μιας και ο στόλος τους καταστράφηκε σε τρυκιμία στον Άθω. Παρ' όλ' αυτά, ο στρατός είχε καταφέρει να υποτάξει τη Θράκη και τη Μακεδονία.
Β' Εκστρατεία Περσών 490 π.Χ
Το 490 π.Χ. ο Δαρείος στέλνει δεύτερη εκστρατεία στον ελλαδικό χώρο με επικεφαλής αυτή τη φορά τον Μήδο Δάτη και τον Αρταφέρνη, γιο του σατράπη των Σάρδεων. Ο άμεσος στόχος ήταν η υποταγή της Ερέτριας και της Αθήνας και η επιστροφή του Ιππία στη διακυβέρνηση των Αθηνών -ένα δείγμα της άριστης εξωτερικής πολιτικής των Περσών που εκμεταλλεύονταν στο έπακρο τις εσωτερικές πολιτικές διαφωνίες των αντιπάλων τους. Οι Πέρσες υπέταξαν την Ερέτρια και οδηγούμενοι από τον γέροντα Ιππία στράφηκαν προς την Αθήνα. Έτοιμοι οι Αθηναίοι για την επέμβαση ανέπτυξαν τις δυνάμεις τους στην πεδιάδα του Βρανά στο Μαραθώνα, απέναντι από το στρατόπεδο των Περσών. Στη μάχη που ακολούθησε υπολογίζεται ότι πολέμησαν περίπου 10.000 Αθηναίοι και 1.000 Πλαταιείς με 30.000 Πέρσες. Οι Έλληνες για πρώτη φορά στη μάχη του Μαραθώνα νίκησαν τις μηδικές δυνάμεις υπό τις διαταγές του στρατηγού Μιλτιάδη, αναπτερώνοντας το πεσμένο από τις αλλεπάλληλες ήττες ηθικό των Ελλήνων.
Γ' Εκστρατεία Περσών 480 π.Χ - 479 π.Χ
Δέκα χρόνια αργότερα, στην περίδο 481-480 π.Χ. ο διάδοχος του Δαρείου ο Ξέρξης Α΄ ετοιμάστηκε να εκστρατεύσει με μια τεράστια για τα δεδομένα της εποχής στρατιά. Οι κήρυκές του διέσχισαν την Ελλάδα απ' άκρου σ' άκρο, αναζητώντας πόλεις πρόθυμες να συμμαχήσουν, εξαγοράζοντας την ασφάλειά τους. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι πόλεις που πίστευαν στη δυνατότητα αντίστασης στην επερχόμενη εισβολή συνεδρίασαν στην Κόρινθο το 481 π.Χ. και αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν -αναθέτοντας τη γενική διοίκηση του στρατού και των ναυτικών δυνάμεων στη Σπάρτη- τον περσικό στρατό στα στενά -τότε- των Θερμοπυλών, το κλειδί πέρασμα της κεντρικής Ελλάδας. Ο Ξέρξης Α' επικεφαλής της στρατιάς του το 480 π.Χ. μπήκε ανενόχλητος στη Θεσσαλία και πήρε με το μέρος του όσες πόλεις είχαν μηδίσει. Απέναντί του στα στενά παρατάχθηκαν σύμφωνα με τον Ηρόδοτο 300 Λακεδαιμόνιοι, 1.000 Τεγεάτες και Μαντινείς, 120 από τον Ορχομενό της Αρκαδίας και άλλοι 1.000 Αρκάδες, 400 Κορίνθιοι, 200 από τον Φλιούντα και 80 από τις Μυκήνες. Σε αυτούς προστέθηκαν 700 Θεσπιείς και τετρακόσιοι Θηβαίοι. Πάλι σύμφωνα με τον Ηρόδοτο Ο στρατός των Περσών ξεπερνούσε τα 1.500.000 άνδρες, ενώ ο στόλος τους τα 1.207 πλοία. Αυτοί οι αριθμοί είναι βέβαια υπερβολικοί και είχαν ως στόχο τους να υπερτονίσουν την ελληνική νίκη. Yπό ευνοϊκές συνθήκες οι Πέρσες εκστράτευσαν κατά της Ελλάδας με 200.000 περίπου μάχιμους και 700 περίπου πλοία. Σύμφωνα με το σχέδιο του Θεμιστοκλή -στρατηγού πλέον στην Αθήνα και πραγματικού εγκέφαλου της ελληνικής αμυντικής τακτικής- οι ναυτικές δυνάμεις των Ελλήνων παρατάχθηκαν στο Αρτεμίσιο, στα ανοικτά της βόρειας Εύβοιας, για να αντιμετωπίσουν τον περσικό στόλο.
Οι Έλληνες έχασαν τη Μάχη των Θερμοπυλών και τις αψιμαχίες στη ναυμαχία του Αρτεμισίου, αν και ο περσικός στόλος σκόρπισε από μια θύελλα και το αποτέλεσμα της ναυμαχίας κρίθηκε αμφίρροπο. Ο Ξέρξης προχώρησε προς τη Βοιωτία με τελικό στόχο την Αθήνα. Οι Αθηναίοι δια ψηφίσματος του Θεμιστοκλή εγκατέλειψαν την Αθήνα και ο ελληνικός στόλος ναυλώχησε στον κόλπο της Σαλαμίνας, για να καλύψει την υποχώρηση των Αθηναίων και ετοιμάστηκε να αντιμετωπίσει τον περσικό στόλο. Ο Ξέρξης κατέλαβε και πυρπόλησε την Αθήνα και εν τέλει ναυμάχησε με τους Έλληνες στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Η πανωλεθρία του περσικού στόλου είχε ως αποτέλεσμα τη φυγή αυτού και του Ξέρξη στην Ασία. Άφησε πίσω του το στρατηγό Μαρδόνιο με διαταγές να συνάψει ειρήνη με τους Αθηναίους και να χτυπήσει τη Σπάρτη. Οι Αθηναίοι αρνήθηκαν τη συμμαχία και έτσι οι Πέρσες και οι Έλληνες συναντήθηκαν για άλλη μια φορά στις Πλαταιές της Βοιωτίας και και στη Μυκάλη. Η δεύτερη ήττα των Περσών και ο θάνατος του Μαρδόνιου στις Πλαταιές ανάγκασαν τον Αρτάβαζο να οδηγήσει τα απομεινάρια του περσικού στρατού πίσω στην Ασία.
Επίλογος
Η σημασία που είχε για τους Έλληνες τούτη η νίκη τους επί των Περσών ήταν ζωτική. Όχι μόνον απομάκρυνε τον κίνδυνο της πλήρους υποταγής, αλλά προκάλεσε και μια σειρά κοινωνικών αλλαγών επί το δημοκρατικότερον και έδωσε επιπλέον την ευκαιρία στους Αθηναίους, μετά την πολιορκία της Σηστού στον Ελλήσποντο και την αποχώρηση των Σπαρτιατών, να αναδειχθούν ως ηγετική δύναμη στον ελλαδικό χώρο, εγκαθιδρύοντας τη Συμμαχία της Δήλου ή όπως είναι πιο γνωστή την Αθηναϊκή συμμαχία.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
