.
Με τον όρο κρυπτεία εννούμε τη φόνευση των ειλωτών απ' τους Σπαρτιάτες, χωρίς οι τελευταίοι να τιμωρούνται.[1] Όπως εξιστορεί ο Πλούταρχος, στο έργο «Λυκούργος» (Βίοι Παράλληλοι), αναφέρει[2]:
Ἐν μὲν οὖν τούτοις οὐδέν ἐστιν ἀδικίας ἴχνος οὐδὲ πλεονεξίας, ἣν ἐγκαλοῦσιν ἔνιοι τοῖς Λυκούργου νόμοις, ὡς ἱκανῶς ἔχουσι πρὸς ἀνδρείαν, ἐνδεῶς δὲ πρὸς δικαιοσύνην. ἡ δὲ καλουμένη κρυπτεία παρ' αὐτοῖς, εἴ γε δὴ τοῦτο τῶν Λυκούργου πολιτευμάτων ἕν ἐστιν, ὡς Ἀριστοτέλης ἱστόρηκε, ταύτην ἂν εἴη καὶ τῷ Πλάτωνι περὶ τῆς πολιτείας καὶ τοῦ ἀνδρὸς ἐνειργασμένη δόξαν. ἦν δὲ τοιαύτη· τῶν νέων οἱ ἄρχοντες διὰ χρόνου τοὺς μάλιστα νοῦν ἔχειν δοκοῦντας εἰς τὴν χώραν ἄλλως ἐξέπεμπον, ἔχοντας ἐγχειρίδια καὶ τροφὴν ἀναγκαίαν, ἄλλο δὲ οὐδέν· οἱ δὲ μεθ' ἡμέραν μὲν εἰς ἀσυνδήλους διασπειρόμενοι τόπους, ἀπέκρυπτον ἑαυτοὺς καὶ ἀνεπαύοντο, νύκτωρ δὲ κατιόντες εἰς τὰς ὁδοὺς τῶν εἱλώτων τὸν ἁλισκόμενον ἀπέσφαττον. πολλάκις δὲ καὶ τοῖς ἀγροῖς ἐπιπορευόμενοι τοὺς ῥωμαλεωτάτους καὶ κρατίστους αὐτῶν ἀνῄρουν
Το απόσπασμα αυτό μας πληροφορεί ότι οι άρχοντες (ευπατρίδες) έστελναν εκπαιδευμένους νεαρούς με εγχειρίδια και αναγκαία τροφή για να σκοτώσουν τους πιο ρωμαλέους είλωτες. Ο Θουκυδίδης, στον οποίο παραπέμπει ο Πλούταρχος, αναφέρει ότι οι είλωτες, οι οποίοι νικούσαν τους Σπαρτιάτες σ' αυτή τη δοκιμασία, στεφανώνονταν και απελευθερώνονταν.[2] Ο Αριστοτέλης, στον οποίο παραπέμπει ο Πλούταρχος, αναφέρει ότι οι έφοροι, κάθε χρόνο, κήρυτταν πόλεμο κατά των ειλώτων, ώστε να θεωρείται νόμιμος ο φόνος τους.[2]
Η κρυπτεία περιγράφεται και στο έργο «Νόμοι» (Βιβλίον Α) του Πλάτωνα, στον διάλογο μεταξύ του Μέγιλλου και του Αθηναίου[3]:
ἔτι δὲ καὶ κρυπτεία τις ὀνομάζεται θαυμαστῶς πολύπονος πρὸς τὰς καρτερήσεις, χειμώνων τε ἀνυποδησίαι καὶ ἀστρωσίαι καὶ ἄνευ θεραπόντων αὐτοῖς ἑαυτῶν διακονήσεις νύκτωρ τε πλανωμένων διὰ πάσης τῆς χώρας καὶ μεθ᾽ ἡμέραν. ἔτι δὲ κἀν ταῖς γυμνοπαιδίαις δειναὶ καρτερήσεις παρ᾽ ἡμῖν γίγνονται τῇ τοῦ πνίγους ῥώμῃ διαμαχομένων, καὶ πάμπολλα ἕτερα, σχεδὸν ὅσα οὐκ ἂν παύσαιτό τις ἑκάστοτε διεξιών
Παραπομπές
↑ Το Σύνταγμα της Αρχαίας Σπάρτης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Νομικής, Σταύρος Δημητρόπουλος, Αθήνα 2004, σελ. 30
↑ 2,0 2,1 2,2 Πλούταρχος, Λυκούργος 28
↑ Πλάτων, Νόμοι, Βιβλίον Α, 633c
Πηγές
Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Λυκούργος
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License