Βασιλική Λασιθίου

Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου

Η Βασιλική είναι χωριό στο δήμο Ιεράπετρας στο Νομό Λασιθίου, με 134 κατοίκους το 2001. Η απόστασή του από το Άγιο Νικόλαο είναι 22 χιλιόμετρα και από την Ιεράπετρα 14 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο μέσο του ισθμού της Ιεράπετρας.

Μινωικός οικισμός
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου Βασιλικής

Στο λόφο Καστέλλι, 400 μέτρα νοτιοανατολικά από το χωριό, αποκαλύφθηκε μινωικός οικισμός ο οποίος χρονολογείται από την πρωτομινωική ΙΙ εποχή (2600-2300 π.Χ.) μέχρι την υστερομινωική Ι εποχή (1550 π.Χ.). Στην ακμή του οικισμού συνέβαλε η γεωγραφική θέση του στον ισθμό της Ιεράπετρας και η εύφορη πεδιάδα που τον περιβάλλει.[1] Σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο μινωικός οικισμός Γουρνιά. Υπάρχουν ίχνη κατοίκησης του λόφου κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους.[1]

Η πρώτη ανασκαφή έρευνα του οικισμού ήταν της Αμερικανής αρχαιολόγου Χάριετ Μπόιντ και στη συνέχεια του Αμερικανού αρχαιολόγου Ρίτσαρντ Σίγκερ την περίοδο 1904-1906. Η συστηματική ανασκαφή του χώρου συνεχίστηκε το 1970 από τον Αντώνη Ζώη, για λογαριασμό της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, όταν πραγματοποιήθηκε καθαρισμός και στρωματογραφική έρευνα της παλαιότερης ανασκαφής,[1] και ανακαλύφθηκαν γραπτά αγγεία μεγάλου ενδιαφέροντος στο υλικό της προηγούμενης ανασκαφής. Επίσης, διαπιστώθηκε η ύπαρξη μυκηναϊκής οχύρωσης και υδατογέφυρας, ίσως της παλαιοχριστιανικής εποχής.[2]

Από αυτόν τον αρχαιολογικό τόπο προέρχονται τα περισσότερα από τα πρωτομινωικά αγγεία με το ιδιόμορφο σχήμα και κηλιδώδη εμφάνιση, τα οποία είναι γνωστά ως αγγεία ρυθμού Βασιλικής.[3]
Σύγχρονος οικισμός

Η παλαιότερη μνεία του οικισμού γίνεται στην τουρκική απογραφή του 1671, όπου αναφέρεται ως Vasiliki με δύο χαράτσια, αλλά το χωριό θεωρείται ότι υπήρχε από την Ενετοκρατία. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, αναφέρεται ότι κατοικούσαν σε αυτό 25 οικογένειες. Το 1881 εντάχθηκε στο δήμο Καβουσίου και είχε 164 Χριστιανούς και 65 Τούρκους κατοίκους, ενώ στην απογραφή του 1900 είχε 248 κατοίκους.[2] To 1920 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας, αλλά το 1925 εντάχθηκε στην κοινότητα Καβουσίου και το 1928 στην κοινότητα Παχειάς Άμμου. Το 1997 προσαρτήθηκε στον δήμο Ιεράπετρας.[4]

Πληθυσμιακή πορεία
Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός[2] 248 291 321 349 375 353 299 245 191 134 72

Παραπομπές

Βασιλική Ιεράπετρας Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης, σελ. 179-180.
«Βασιλική». Πάπυρος Λαρούς-Μπριτάννικα. 13ος. 2000, σσ. 361-2.
Βασιλική Λασιθίου Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ, ΕΕΤΑΑ

Δημοτική Ενότητα Ιεραπέτρας
Δημοτική Κοινότητα Ιεραπέτρας
Αγιασμένος, ο
Άγιος Γεώργιος, ο
Βαϊνιά, η
Γρα Λυγιά, η
Ιερά Μονή Φανερωμένης, η
Ιεράπετρα, η
Κάμπος, ο
Κεντρίον, το
Κεφάλα, η
Ποτάμοι, οι
Σταυρός, ο
Χρυσή, η (νησίς)
Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου
Αγία Φωτιά, η
Άγιος Ιωάννης, ο
Κουτσουνάρι, το
Ξηροκαμάρα, η
Φέρμα, η
Τοπική Κοινότητα Ανατολής
Αμμουδάραι, αι
Ανατολή, η
Καλόγεροι, οι
Νέα Ανατολή, η
Στόμιον, το
Τοπική Κοινότητα Γδοχίων
Βάτος, ο
Γδόχια, τα
Τοπική Κοινότητα Καβουσίου
Δρακαλεύριον, το
Καβούσιον, το
Μέλισσαι, αι
Παναγία, η
Τσαμάντης, ο
Τοπική Κοινότητα Καλαμαύκας
Καλαμαύκα, η
Καμάρα, η
Ψαθί, το
Τοπική Κοινότητα Κάτω Χωρίου
Θρυπτή, η
Κάτω Χωρίον, το
Ψαρή, η
Τοπική Κοινότητα Μακρυλιάς
Μακρυλιά, η
Τοπική Κοινότητα Μαλών
Ιερά Μονή Παναγίας Εξακουστής, η
Μάλαι, αι
Τοπική Κοινότητα Μεσελέρων
Μεσελέροι, οι
Τοπική Κοινότητα Μεταξοχωρίου
Μεταξοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Μουρνιών
Άνω Σύμη, η
Μουρνιαί, αι
Τοπική Κοινότητα Μύθων
Καρύδιον, το
Μινός, ο
Μύθοι, οι
Ορνιάς, ο
Συκιά, η
Τοπική Κοινότητα Μύρτου
Γαβρίλης, ο
Καλλιθέα, η
Κοπάνες, οι
Μύρτος, ο
Νέος Μύρτος, ο
Τοπική Κοινότητα Παχείας Άμμου
Βασιλική, η
Μοναστηράκιον, το
Ξηρόκαμπος, ο
Παχεία Άμμος, η
Τοπική Κοινότητα Ρίζης
Καημένος, ο
Ρίζα, η
Σφακούρα, η
Τοπική Κοινότητα Χριστού
Λακούδια, τα
Μαθοκοτσανά, τα
Σελάκανον, το
Χριστός, ο

---

Βασιλική Αχαΐας
Βασιλική Ηρακλείου
Βασιλική Ιωαννίνων
Βασιλική Λακωνίας
Βασιλική Λασιθίου
Βασιλική Λευκάδας
Βασιλική Τρικάλων
Βασιλική Φθιώτιδας