.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου
Η Ρίζα είναι χωριό του νομού Λασιθίου στην επαρχία και στο δήμο Ιεράπετρας, στο οποίο διαμένουν μόλις 40 κάτοικοι με βάση την απογραφή πληθυσμού του 2001.
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Σπυρίδωνα (ενετικής εποχής, με ψηφιδωτά), ενώ υπάρχουν επίσης ο ναός των Τριών Ιεραρχών, οι Άγιοι Απόστολοι, στη θέση Λάπαθον, που χτίστηκε από βοσκούς, ο Άγιος Νικόλαος, η τρίκλιτη εκκλησία του Αφέντη Χριστού (αφιερωμένη επίσης στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στον Ιωάννη τον Πρόδρομο) , ο Άγιος Γεώργιος στον εγκαταλελειμμένο πια οικισμό της Απάνω Σύμης , που χτίστηκε από τον Αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά και ο Τίμιος Σταυρός, όπου βρίσκονται ηρώο, οστεοφυλάκιο και το κοιμητήριο του χωριού. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία και δευτερευόντως με τα θερμοκήπια. Η Ρίζα έχει μεταξύ άλλων αγροτικό συνεταιρισμό και μία φορά την εβδομάδα έρχεται γιατρός. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος των Απανταχού Ριζωτών "Η Ρίζα" υπάρχει στην Αθήνα ως σωματείο και επανιδρύθηκε με έργα το χωριό Ρίζα. Είναι γενέτειρα του γνωστού Κρητικού παραδοσιακού μουσικού Μανόλη Αλεξάκη . Το Δημοτικό Σχολείο έχει πια κλείσει λόγω έλλειψης παιδιών.
Ιστορικά στοιχεία
Η ονομασία του χωριού οφείλεται στη θέση του, καθώς βρίσκεται στη ρίζα του βουνού. Στη Ρίζα υπήρχαν 4 συνοικισμοί: η Σφακούρα, η Ζούρβα, τα Τσικαλαδιανά, τα Πανακιανά και ο Καημένος. Από αυτούς κατοικείται σήμερα μόνο ο Καημένος.
Την περίοδο της Ναζιστικής Κατοχής, η Ρίζα έγινε θέατρο ειδεχθών εγκλημάτων από τους ναζιστές κατακτητές. Το Σεπτέμβριο του 1943 εκτελέστηκαν στο χωριό 45 άνθρωποι στην περιοχή που ύψωσαν νωρίτερα την ελληνική σημαία οι αντάρτες. Από την περιοχή της Ρίζας σώθηκαν από την εκτέλεση μόνο οι συνοικισμοί Ζούρβα και Σφακούρα, χάρη στη θαρραλέα παρέμβαση του τότε Αρχιμανδρίτη και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγένιου Ψαλιδάκη και του Επισκόπου Νεάπολης Διονύσιου Μαραγκουδάκη, που, αψηφώντας τον κίνδυνο της ζωής τους, παρενέβησαν στο Γερμανό Μύλλερ και του ζήτησαν [1] να σταματήσουν οι ωμότητες.
Στο χώρο εκτέλεσης των ανθρώπων βρίσκεται ο σημερινός ναός του Τιμίου Σταυρού, το ηρώο με τα ονόματα των εκτελεσθέντων και το οστεοφυλάκιο, με επιγραφή 1944. Σε ειδικό χώρο, λίγο μετά το μνημείο των πεσόντων φυλάσσονται τα κρανία μερικών από τα άτομα που εκτελέστηκαν στη Ρίζα. Πρόκειται ίσως για τη μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα μαζί με τα Καλάβρυτα που βρέθηκαν και εκτίθενται τα οστά των εκτελεσθέντων.
Μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας
Μέχρι την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, το 1998, η Ρίζα ήταν κοινότητα.
| Δημοτική Ενότητα Ιεραπέτρας |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Ιεραπέτρας |
| Αγιασμένος, ο |
| Άγιος Γεώργιος, ο |
| Βαϊνιά, η |
| Γρα Λυγιά, η |
| Ιερά Μονή Φανερωμένης, η |
| Ιεράπετρα, η |
| Κάμπος, ο |
| Κεντρίον, το |
| Κεφάλα, η |
| Ποτάμοι, οι |
| Σταυρός, ο |
| Χρυσή, η (νησίς) |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου |
| Αγία Φωτιά, η |
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Κουτσουνάρι, το |
| Ξηροκαμάρα, η |
| Φέρμα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ανατολής |
| Αμμουδάραι, αι |
| Ανατολή, η |
| Καλόγεροι, οι |
| Νέα Ανατολή, η |
| Στόμιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Γδοχίων |
| Βάτος, ο |
| Γδόχια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καβουσίου |
| Δρακαλεύριον, το |
| Καβούσιον, το |
| Μέλισσαι, αι |
| Παναγία, η |
| Τσαμάντης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καλαμαύκας |
| Καλαμαύκα, η |
| Καμάρα, η |
| Ψαθί, το |
| Τοπική Κοινότητα Κάτω Χωρίου |
| Θρυπτή, η |
| Κάτω Χωρίον, το |
| Ψαρή, η |
| Τοπική Κοινότητα Μακρυλιάς |
| Μακρυλιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Μαλών |
| Ιερά Μονή Παναγίας Εξακουστής, η |
| Μάλαι, αι |
| Τοπική Κοινότητα Μεσελέρων |
| Μεσελέροι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Μεταξοχωρίου |
| Μεταξοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Μουρνιών |
| Άνω Σύμη, η |
| Μουρνιαί, αι |
| Τοπική Κοινότητα Μύθων |
| Καρύδιον, το |
| Μινός, ο |
| Μύθοι, οι |
| Ορνιάς, ο |
| Συκιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Μύρτου |
| Γαβρίλης, ο |
| Καλλιθέα, η |
| Κοπάνες, οι |
| Μύρτος, ο |
| Νέος Μύρτος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Παχείας Άμμου |
| Βασιλική, η |
| Μοναστηράκιον, το |
| Ξηρόκαμπος, ο |
| Παχεία Άμμος, η |
| Τοπική Κοινότητα Ρίζης |
| Καημένος, ο |
| Ρίζα, η |
| Σφακούρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Χριστού |
| Λακούδια, τα |
| Μαθοκοτσανά, τα |
| Σελάκανον, το |
| Χριστός, ο |
Νομός Λασιθίου : Δήμος, Κοινότητα Αγίου Νικολάου | Ιεράπετρας | Ιτάνου | Λεύκης | Μακρύ Γιαλού | Νεάπολης Λασιθίου | Οροπεδίου Λασιθίου | Σητείας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Λασιθίου |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
