.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου
Τα Γδόχια είναι χωριό του Νομού Λασιθίου στο Δήμο και στην επαρχία Ιεράπετρας με 73 κατοίκους το 2001 και ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα. Η απόστασή τους από την Ιεράπετρα είναι [1] 23 χιλιόμετρα στα δυτικά της πόλης. Στο χωριό υπάρχουν τρεις συνοικισμοί: τα Δασκαλιανά, τα Παπαδιανά και τα Κάτω Γδόχια. Τα δύο πρώτα πήραν το όνομά τους αντίστοιχα από τον Παπαδάκη και το Δασκαλάκη, κατοίκους του χωριού. Τα Κάτω Γδόχια ονομάστηκαν έτσι επειδή είναι κτισμένα σε πιο χαμηλή τοποθεσία. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία (ελαιοκομία). Στο χωριό υπάρχει κοινοτικό ιατρείο (δωρεά του Δασκαλογιάννη) και αναπαλαιωμένο Δημοτικό Σχολείο, το οποίο όμως έχει κλείσει από το 1974, εξαιτίας έλλειψης παιδιών.
Καθένας από τους τρεις συνοικισμούς έχει και το ναό του. Στα Δασκαλιανά ο ναός (του 19ου αιώνα) είναι διμάρτυρος, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και στον Άγιο Δημήτριο, στα Παπαδιανά ο Άγιος Γεώργιος, που χτίστηκε από ιδιώτη μητέρα της οποίας το παιδί σώθηκε από θαύμα από τις εκτελέσεις του 1943. Το θαύμα αποδόθηκε στον άγιο, καθώς η μητέρα του νεαρού, που καταγόταν από την Κάτω Σύμη, είχε δει όραμα τον Άγιο Γεώργιο καβαλάρη να σκεπάζει το παιδί της. Τέλος, στα Κάτω Γδόχια βρίσκεται ο ναός των Αγίων Δέκα.
Στο Δημοτικό διαμέρισμα ανήκει και ο Βάτος, με 19 κατοίκους το 2001, στον οποίο βρίσκεται ο διμάρτυρος ναός του Αγίου Παντελεήμονα και της Αγίας Πελαγίας.
Παλαιότερα λειτουργούσε αγροτικός συνεταιρισμός, ωστόσο έχει πια διαλυθεί. Το έθιμο «φουνάρες» δηλ. το άναμμα φωτιών στα προαύλια του σπιτιού τη βραδιά της Ανάστασης είναι ίσως το σημαντικότερο του χωριού.
Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό υπήρχε από παλιά , πιθανότατα στο δρόμο προς Βάτο ήταν και πρωτομινωικός οικισμός, ενώ έχουν βρεθεί και θαλάσσια απολιθώματα.[2].Πρέπει να ιδρύθηκε από κάποιον Δασκαλογιάννη, ο οποίος καταγόταν από τα Σφακιά (από ηρωική οικογένεια). Αυτός έβλεπε τη θάλασσα από την περιοχή κοντά στο σημερινό ναό του Αγίου Γεωργίου και εκεί οι κουρσάροι «έγδυναν» (έκαναν πλιάτσικο). Έτσι ονομάστηκε το χωριό Γδόχια<από το γδύνω.
Το όνομα του χωριού πάντως κατά άλλη εκδοχή [3] πιθανόν να είναι αρχαϊκό ("Εκδόχια") που διασώθηκε, όπως και τόσα άλλα, τυπικά και φθογγικά αλώβητο (Κρητ. Χρον. Ι΄400). Το αντίστοιχο ρήμα είναι το "εκδέχομαι" και η ερμηνεία του στην συγκεκριμένη περίπτωση, ότι λόγω της θέσης του, το χωριό "εκδέχεται καιρικά φαινόμενα, π.χ βροχή".
Τα Γδόχια πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η εισβολή των Ναζί στο χωριό και οι εκτελέσεις έγιναν στις 15 Σεπτεμβρίου του 1943. Ο τελικός απολογισμός της επιχείρησης των Γερμανών στα Γδόχια ανέρχεται σε 42 εκτελεσθέντες, μεταξύ των οποίων τέσσερις (4) από Κάτω Σύμη και έναν από το Συκολόγο. Επίσης εκτελέστηκαν στην Άνω και Κάτω Σύμη ακόμη 6 κάτοικοι Γδοχίων.
Το 1984 πυρκαγιά προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες. Για τα αίτια της πυρκαγιάς, δεν έγινε γνωστό τι την προκάλεσε (εμπρησμός ή ατύχημα).
Μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας
Πηγές
* Η ναζιστική θηριωδία στα Γδόχια.
* Τα Γδόχια στο Διαδίκτυο
| Δημοτική Ενότητα Ιεραπέτρας |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Ιεραπέτρας |
| Αγιασμένος, ο |
| Άγιος Γεώργιος, ο |
| Βαϊνιά, η |
| Γρα Λυγιά, η |
| Ιερά Μονή Φανερωμένης, η |
| Ιεράπετρα, η |
| Κάμπος, ο |
| Κεντρίον, το |
| Κεφάλα, η |
| Ποτάμοι, οι |
| Σταυρός, ο |
| Χρυσή, η (νησίς) |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου |
| Αγία Φωτιά, η |
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Κουτσουνάρι, το |
| Ξηροκαμάρα, η |
| Φέρμα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ανατολής |
| Αμμουδάραι, αι |
| Ανατολή, η |
| Καλόγεροι, οι |
| Νέα Ανατολή, η |
| Στόμιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Γδοχίων |
| Βάτος, ο |
| Γδόχια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καβουσίου |
| Δρακαλεύριον, το |
| Καβούσιον, το |
| Μέλισσαι, αι |
| Παναγία, η |
| Τσαμάντης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καλαμαύκας |
| Καλαμαύκα, η |
| Καμάρα, η |
| Ψαθί, το |
| Τοπική Κοινότητα Κάτω Χωρίου |
| Θρυπτή, η |
| Κάτω Χωρίον, το |
| Ψαρή, η |
| Τοπική Κοινότητα Μακρυλιάς |
| Μακρυλιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Μαλών |
| Ιερά Μονή Παναγίας Εξακουστής, η |
| Μάλαι, αι |
| Τοπική Κοινότητα Μεσελέρων |
| Μεσελέροι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Μεταξοχωρίου |
| Μεταξοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Μουρνιών |
| Άνω Σύμη, η |
| Μουρνιαί, αι |
| Τοπική Κοινότητα Μύθων |
| Καρύδιον, το |
| Μινός, ο |
| Μύθοι, οι |
| Ορνιάς, ο |
| Συκιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Μύρτου |
| Γαβρίλης, ο |
| Καλλιθέα, η |
| Κοπάνες, οι |
| Μύρτος, ο |
| Νέος Μύρτος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Παχείας Άμμου |
| Βασιλική, η |
| Μοναστηράκιον, το |
| Ξηρόκαμπος, ο |
| Παχεία Άμμος, η |
| Τοπική Κοινότητα Ρίζης |
| Καημένος, ο |
| Ρίζα, η |
| Σφακούρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Χριστού |
| Λακούδια, τα |
| Μαθοκοτσανά, τα |
| Σελάκανον, το |
| Χριστός, ο |
|
Νομός Λασιθίου : Δήμος Αγίου Νικολάου | Ιεράπετρας | Ιτάνου | Λεύκης | Μακρύ Γιαλού | Νεάπολης Λασιθίου | Οροπεδίου Λασιθίου | Σητείας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Λασιθίου |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
