.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου
Οι Μάλες ή Μάλλες είναι χωριό του δήμου Ιεράπετρας, στην ανατολική Κρήτη. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 302 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 580 μ., 26 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ιεράπετρας, βόρεια της κοιλάδας του Σαραντάπηχου, με θέα την πεδιάδα του Μύρτου και το Λιβυκό πέλαγος. Η οικονομία του χωριού βασίζεται στην παραγωγή ελαιόλαδου.
Ιστορικά στοιχεία
Ανάμεσα στα σημερινά χωριά Μάλλες και Χριστός βρισκόταν η αρχαία πόλη Μάλλα, της οποίας το όνομα διατηρούν οι Μάλλες μέχρι σήμερα. Η πόλη, ανεξάρτητη και αυτόνομη, δεν ήταν γνωστή μέχρι το 1885, οπότε και βρέθηκε μια επιγραφή συνθήκης ανάμεσα στη Μάλλα και τη Λυττό. Είναι πιθανό η πόλη της Κιλικίας Μαλλός να ήταν αποικία της. Ήταν μία από τις 30 κρητικές πόλεις οι οποίες είχαν συνάψει συμμαχία με τον Ευμένη Β΄ το 183 π.Χ. Η θεότητα που λατρευόταν ήταν ο Ζευς ο Μοννίτιος. Υπάρχουν ίχνη κατοίκησης από τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους.[1]
Κατά την Ενετοκρατία ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Κρήτης. Η παλαιότερη μνεία στο χωριό γίνεται σε έγγραφο του Δουκικού Αρχείου του Χάνδακα, του 1376. Αναφέρεται το 1577 από τον Φραγκίσκο Μπαρότσι ως Males στην επαρχία Ιεράπετρας, ενώ στην απογραφή του Καστροφύλακα το 1583 αναφέρεται ως Malles με 1.483 κατοίκους, και ήταν το μεγαλύτερο χωριό στην επαρχία της Ιεράπετρας. Αναφέρεται από τον Βασιλικάτα το 1630 και στην τουρκική απογραφή του 1671 ως Males. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, οι Μάλες κάηκαν από τον Αιγύπτιο Χασάν Πασά. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Males με 200 οικογένειες. Το 1881 είχε 754 Χριστιανούς κατοίκους και 15 Τούρκους.[1]
Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[1]
Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 861 1008 1049 1193 1253 1151 792 665 499 302
Αξιοθέατα
Μέσα και γύρω από το χωριό σώζονται πολλές παλιές εκκλησίες, όπως ο Άγιος Νικόλαος, με επιγραφή του 17ου αιώνα, η Ζωοδόχος Πηγή, ο Άγιος Γεώργιος, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και η Παναγιά η Μεσοχωρίτισσα με τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1431, σύμφωνα με επιγραφή στο δυτικό τοίχο.[1]
Η μονή της Παναγιάς της Εξακουστής. Βρίσκεται ανάμεσα στις Μάλες και την Ανατολή, σε υψόμετρο 560.[2]
Στους γειτονικούς λόφους σώζονται ερείπια της ακρόπολης της αρχαίας Μάλλας. Ο Άρθουρ Έβανς εντόπισε λείψανα μυκηναϊκής οχύρωσης.[3]
Παραπομπές
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης, σελ. 508-9.
Στις Παναγιές της Ιεράπετρας Νέα Κρήτη, 13 Αυγούστου 2013
Μάλλα, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, ΙΤΕ
Τ.δ. Μαλών [ 724 ]
οι Μάλες [ 499 ]
η Ιερά Μονή Παναγίας Εξακουστής [ 5 ]
τα Μαθοκοτσανά [ 6 ]
το Μεταξοχώρι [ 55 ]
το Σελάκανον [ 49 ]
ο Χριστός [ 110 ]
Νομός Λασιθίου : Δήμος, Κοινότητα Αγίου Νικολάου | Ιεράπετρας | Ιτάνου | Λεύκης | Μακρύ Γιαλού | Νεάπολης Λασιθίου | Οροπεδίου Λασιθίου | Σητείας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Λασιθίου |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License