Σπέτσες

Νομαρχία Πειραιά

-- Δήμος Σπετσών --

Οι Σπέτσες (καθαρεύουσα Σπέτσαι), αν και ακούγεται στον πληθυντικό, είναι μια, ιστορική νήσος κοντά στην Αργολική χερσόνησο, δεξιά της εισόδου του Αργολικού κόλπου, σε απόσταση 1,5 μιλίου από την Ερμιονίδα και 50 μιλίων από τον Πειραιά. Κοντά στη νήσο αυτή βρίσκονται οι νησίδες Σπετσοπούλα, Άγιος Ιωάννης και Μικρό Μπούρμπουλο.

View Larger Map

Έκταση - Ακρωτήρια

Οι Σπέτσες έχουν σχήμα ωοειδές, περίμετρο ακτογραμμής 11 μιλίων, έκταση 22,5 τ.χλμ. με μέγιστο μήκος 4 μίλια και μέγιστο πλάτος 2,5 μίλια. Διασχίζεται από βουνοσειρές με υψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (291μ.). Τα ακρωτήρια της νήσου είναι: Το Σουρμπούτι (ΒΑ.), το Κάβο - Φανάρι (Α.), ο Μαυρόκαβος (ΝΑ.), το Ζάστανο (Ν.) και το Μπουρμπούθι (ΒΔ.).

Παραγωγή - Κλίμα

Το έδαφος της νήσου είναι περισσότερο πευκόφυτο, με αρκετό καλλιεργήσιμο. Κύρια προϊόντα είναι ελιές, λάδι, δημητριακά, σταφύλια, αμύγδαλα, σύκα και λίγα κτηνοτροφικά προϊόντα. Το κλίμα είναι δροσερό και υγιεινό και προσφέρεται ως τόπος παραθερισμού. Οι κάτοικοι επιδίδονται κυρίως στη ναυτιλία και την αλιεία.

Πρωτεύουσα - Συνοικισμοί

Πρωτεύουσα είναι η ομώνυμη πόλη της νήσου που αποτελεί Δήμο στον οποίο υπάγονται οι συνοικισμοί: Αγία Παρασκευή, Άγιοι Ανάργυροι, Άγιοι Απόστολοι, Αδοσίδον, Βρέλον, Έλωνας, Χωχερία, Λιγονέριο, Παραπόλα, Τζήλα, η γυναικεία Μονή Αγίων Πάντων και η νησίδα Σπετσοπούλα ιδιοκτησίας Οικογένειας Νιάρχου.

Ιστορία

Στην αρχαιότητα ονομάζονταν "Πιτυόνησος" και "Πιτυούσα", δηλαδή νησί γεμάτο πεύκα. Το σημερινό όνομά της πήρε από τους ναυτικούς του Μεσαίωνα Καταλανούς, Γενουάτες και Ενετούς. Οι Φράγκοι την αποκαλούσαν "Ιζόλα ντι Σπέσια" ή "Ιζόλα ντι Σπέσια" (=αρωματοφόρος νήσος). Κατ΄ άλλη εκδοχή το όνομα προήλθε από το "Πέτσα" (Πετσιώτες) που φέρεται ως αλβανικός γλωσσικός αναγραμματισμός του αρχαίου ονόματος Πιτυούσα.

Στην εποχή της Φραγκοκρατίας οι Σπέτσες περιήλθαν στους Ενετούς (1220-1460) και εξ αυτών στους Τούρκους. Τον 17ο αιώνα ο πληθυσμός της ήταν κυρίως Αλβανοί που πιθανώς είχαν εγκατάσταθεί από τον 15ο αιώνα που αυξήθηκε στη συνέχεια με αποίκους από Λακωνία, Κυνουρία, Αργολίδα και Ερμιονίδα που ακολούθησαν νεότερες εποικίσεις τον 18ο αιώνα. Ο αρχικός μεσαιωνικός οικισμός ήταν βορειοδυτικά της σημερινής πόλης, σημερινή θέση "Καστέλι" όπου υπήρχε ακρόπολη επί λόφου (σημερινή θέση ο ναός του Αγίου Βασιλείου).

Οι κάτοικοι των Σπετσών έλαβαν μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1770) και υπέστησαν μεγάλη καταστροφή από τους Τούρκους. Μετά όμως 5 έτη (1774-1775) αμνηστεύθηκαν από τους Τούρκους. Τότε οι κάτοικοι κατέβηκαν στη παραλία και έκτισαν την σημερινή πόλη. Την φιλοπατρία τους όμως οι Σπετσιώτες την έδειξαν και το 1790 όταν έσπευσαν να βοηθήσουν τον Λάμπρο Κατσώνη που για την πράξη του αυτή υπέστησαν πάλι νέα καταστροφή από τους Τούρκους.

Περίοδος 1821

Κατά την επανάσταση του 1821, πρώτο το νησί των Σπετσών από τα ναυτικά νησιά προσχώρησε στην επανάσταση στις 3 του Απρίλη 1821. Οι υπηρεσίες του νησιού στην επανάσταση είναι πραγματικά ανεκτίμητες. Ο στόλος του απέκλεισε τα φρούρια της Μονεμβασίας και του Ναυπλίου. Οι Σπετσιώτες με αρχηγό τους τη θρυλική Μπουμπουλίνα πήραν μέρος στην άλωση της Τρίπολης. Μ' ενέργειες των Σπετσών πήραν μέρος στον αγώνα και τα νησιά Ύδρα και Ψαρά.

Ο στόλος του νησιού αχρήστευε τα τουρκικά πλοία στο Αιγαίο κι έδινε βοήθεια με όλους τους τρόπους στους αγωνιζόμενους Έλληνες. Οι Σπετσιώτες πολέμησαν επίσης κατά του Δράμαλη, βοήθησαν τη Σάμο, τις Βόρειες Σποράδες, βοήθησαν τους πολιορκημένους του Μεσολογγίου κ.ά. και συνέχισαν ν' αγωνίζονται μέχρι τον ερχομό του Καποδίστρια.

Σήμερα στην τοποθεσία Ντάπια υπάρχει το αρχοντικό της θρυλικής Μπουμπουλίνας, του Μπότσαρη, του ευεργέτη των Σπετσών Ανάργυρου και άλλων.

Σπέτσες	Σπέτσες	Σπέτσες
Σπέτσες	Σπέτσες	Σπέτσες

Ναυμαχία των Σπετσών

Σημειώσεις

Επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα Σπετσιώτικα πληρώματα αποκαλούνταν "Τζαμουτζαλήδες" έναντι των Υδραίικων που αποκαλούνταν "Σουλουτζαλήδες" που όμως ήταν λίαν περιζήτητα ακόμη και από τους οθωμανούς στόλαρχους όπως και από τον Καρά-Αλή.

T.δ. Σπετσών [ 3.916 ]

οι Σπέτσες [ 3.846 ]
οι Άγιοι Ανάργυροι [ 11 ]
η Βελοπούλα (νησίδα) [ 0 ]
ο Κουζούνος [ 3 ]
το Λιγονέρι [ 16 ]
η Μονή Αγίων Πάντων [ 32 ]
η Σπετσοπούλα (νησίδα) [ 8 ]

Δείτε επίσης

Δοκός