Τo Μαρούσι (παλ. Αμαρούσιον) αποτελούσε στην αρχαιότητα το Άθμονο, έναν εκ των δώδεκα δήμων που είχε ιδρύσει ο βασιλιάς Κέκροπας για να προστατέψει την Αθήνα απο τις επιδρομές των βαρβάρων. Σήμερα συνιστά σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο του βορειοανατολικού λεκανοπεδίου και σημαντικό επιχειρηματικό κόμβο της Αττικής.

View Larger Map

Η πόλη εντοπίζεται 11 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το κέντρο των Αθηνών και 2 χιλιόμετρα νότια της Κηφισιάς, σε υψόμετρο κέντρου 230 μέτρων. Τα διοικητικά όρια του δήμου καταλαμβάνουν έκταση 13.093 στρεμμάτων και απλώνονται από τα Τουρκοβούνια μέχρι τις παρυφές του Πεντελικού στο Δάσος Συγγρού, έναν από τους μεγαλύτερους πνεύμονες πρασίνου του συγκροτήματος.

Η περιοχή πρωτοκατοικείται από την αναγνώριση του νέου ελληνικού έθνους, ενώ έκτοτε παρατηρείται σταδιακά αύξηση του πληθυσμού. Αναγνωρίζεται για πρώτη φορά ως διοικητική οντότητα το 1836 και αποτελεί έδρα των βορείων προαστίων των Αθηνών, καλύπτοντας ολόκληρο το βορειοανατολικό λεκανοπέδιο. Αναγνωρίζεται ως κοινότητα στη σύγχρονη ελληνική ιστορία το 1925 και προάγεται σε δήμο το 1943 συγκεντρώνοντας 10.000 κατοίκους, ενώ σήμερα ξεπερνά τους 70.000.

Το Μαρούσι τιμά με το όνομά του την Αμαρυσία Αρτέμιδα, μπροστά στο ιερό της οποίας διοργανώνονταν κατά την αρχαιότητα τα Αμαρύσια, περιφερειακοί Ολυμπιακοί Αγώνες. Η πολιτιστική παράδοση της πόλης συνεχίστηκε απρόσκοπτα μέχρι σήμερα, με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 και τη νίκη του μαρουσιώτη κανατά Σπύρου Λούη, έως και το αποκορύφωμα της αίγλης το 2004 με τη φιλοξενεία των Ολυμπιακών Αγώνων στο Αθλητικό Ολυμπιακό Κέντρο των Αθηνών. Επιπλέον, διαθέτει πλούσια παράδοση στην αγγειοπλαστική και στην κεραμική, ενώ θεωρείται γεννέτηρα του Χαρίνου του Αθμονέα, του Πιστοκλή, καθώς και λοιπών επιφανών αττικών κατοίκων τη φιλήσυχη ζωή των οποίων εξιστορεί ο Αριστοφάνης στα έργα του.

Ετυμολογία

Η αρχαιοτέρα ονομασία της περιοχής που συναντάται σε κείμενα του Πλουτάρχου και λοιπών αρχαίων και νεοτέρων ιστορικών είναι "Άθμονον". Σε νεότερα κείμενα δε, εμφανίζεται και ως "Αθμόνη".[1]

Η σύγχρονη ονομασία "Μαρούσι" εμφανίζεται στην καθαρεύουσα ως "Αμαρούσιον", όρος που προέρχεται από το επίθετο "Αμαρυσία". To επίθετο αυτό αναφέρεται στη λατρευθείσα θεά του κηνυγιού Αρτέμιδα, και δηλώνει την προέλευση της λατρείας από την Αμάρυνθο της Ευβοίας (Αρτέμιδα η Αμαρυνθία > η Αμαρυσία). Μάλιστα, ο πρώτος δήμος που ιδρύεται το 1836 με έδρα το Μαρούσι αποκαλείται "Δήμος Αμαρυσίων" (κατά το Δήμος Αθηναίων, αργότερα Δήμος Χαλανδραίων κ.ο.κ.).[2]

Ιστορική Εξέλιξη

Η ιστορία του Αμαρουσίου χάνεται στους μύθους της αρχαίας Ελλάδος, όπου γίνονται πλείστες αναφορές στο αρχαίο Άθμονον, περιοχή που ταυτίζεται γεωγραφικά με τη σύγχρονη πόλη. Οι Αθμονείς είχαν οικοδομήσει ένα ιερό αφιερωμένο στην Αφροδίτη Ουρανία, προστάτιδα του πλατωνικού έρωτα. Το ιερό το είχε ιδρύσει ο Πορφυρίων, αρχαίος μυθικός βασιλιάς των Αθηνών πολλές χιλιετίες προ Χριστού.[3]

Ένας από τους δώδεκα δήμους που ίδρυσε γύρω στο 3.000 π.Χ. ο Κέκροπας, ήταν το Άθμονον, με σκοπό να προστατεύσει την Αθήνα από τις επιδρομές των βαρβάρων. Οι κάτοικοί του ήταν φιλήσυχοι και εργατικοί, με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή λαδιού και κρασιού. Μάλιστα, ο Αριστοφάνης στο έργο του Ειρήνη επαινεί τους Αθμονείς λέγοντας, αναφερόμενος στον Τρυγαίο, πως " προτιμούσε να ασχολείται με τα αμπέλια και τις ελιές του, παρά να συκοφαντεί και να μηχανορραφεί". Παρόμοιες αναφορές γίνονται και στις Όρνιθες με τον Πεισθέταιρο να αγωνίζεται μαζί με το φίλο του Ευελπίδη να απαλλάξει την Αθήνα από τους δημαγωγούς. Επιγραφή δε που ανακαλύφθη σε χριστιανικό ναό έφερε το όνομα "ΠΙΣΤΟΚΛΗΣ ΠΕΙΣΘΕΤΑΙΡΟΣ ΑΘΜΟΝΕΥΣ". Επρόκειτο για ένα δήμο που διατηρούσε στενούς δεσμούς και με άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού. Σύντομα εισήχθη από την Αμάρυνθο η λατρεία της Αρτέμιδος, Θεάς του κηνυγιού τον 7ος αιώνας π.Χ..

Οι κάτοικοί του μάλιστα είχαν ιδρύσει ιερό, μπροστά στο οποίο διοργάνωναν κάθε χρόνο τα "Αμαρύσια", περιφερειακούς Ολυμπιακούς Αγώνες προς τιμήν της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, όπως αποκαλείτο. Κάθε χρόνο την άνοιξη συγκεντρώνονταν στην πεδιάδα των Αθμονέων αθλητές από ολόκληρη την Ελλάδα για να συναγωνιστούν, να χορεύσουν, να διασκεδάσουν και να επιδοθούν σε αγώνες οινοποσίας. Κατά τη διάρκεια δε των αγώνων επιβραβεύονταν με χρυσά στεφάνια οι άρχοντες που είχαν εκτελέσει τα καθήκοντά τους επιτυχώς.

Γύρω στο 6ο αιώνα π.Χ., μετά το θάνατο του τυράννου Πεισιστράτου, ο μεγάλος νομοθέτης Κλεισθένης στην προσπάθειά του να εδραιώσει την ισηγορία και την ισονομία χώρισε την αττική γη στο άστυ, τη μεσόγαια και την παράλια χώρα. Κατήργησε τις φυλές και ίδρυσε δέκα τεχνητές, κατανέμοντας ισάριθμα τον πληθυσμό τους σε δήμους και από τις τρεις περιοχές. Κάθε δήμος έστελνε δε εκπροσώπους κάθε χρόνο στην αθηναϊκή βουλή. Το Άθμονον τοποθετείτο στη μεσόγαια χώρα και ανήκε στην Κεκροπίδα φυλή που τιμούσε με το όνομά της το βασιλιά Κέκροπα.[4] Το 358 π.Χ., πρώτος πρόεδρος της αθηναϊκής βουλής ήταν ο Χαρίνος ο Αθμονεύς, ο οποίος αγωνίστηκε να στρέψει τις ελληνικές πόλεις σε ομόνοια και τη συμμαχία με την Αθήνα.

Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Αθήνα κατελήφθη από τους Ρωμαίους και το Άθμονο λεηλατήθηκε από τους κακακτητές. Έργα πνοής όμως πραγματοποίησε ο αυτοκράτορας Αδριανός, ο οποίος κατασκέυασε το περίφημο υδραγωγείο, με αγωγούς που περνούσαν κάτω από το δήμο προς την Αθήνα. Μεγάλο και το ενδιαφέρον του Ηρώδη του Αττικού που μετακίνησε το ιερό της Αρτέμιδος σε ύψωμα.

Στα βυζαντινά χρόνια το Άθμονο εξακολουθεί να κατοικείται, καθώς ανασκαφές ανέδειξαν νεκροταφείο στο Ναό του Αγίου Γεωργίου που έχει χαρακτηρισθεί "προέχον βυζαντινό μνημείο". Με την επικράτηση του χριστιανισμού εγκαθίσταται πληθώρα ναών που αποτελούν σπάνια κειμήλια στην ευρύτερη περιοχή. Ορισμένα από αυτά είναι ο Ναός της Παναγιάς της Νερατζιώτισσας στα ερείπια του ιερού της Αρτέμιδος, του Αγίου Ιωάννου του Πέλικα, στη θέση του νέου ιερού, η Παναγιά η Μαρμαριώτισσα, οι Άγιοι Ασώματοι Ταξιάρχες και πολλοί άλλοι. Η πόλη είχε επικρατήσει να αποκαλείται Αμαρύσιον από την Αμαρυσία Αρτέμιδα.

Κατά την τουρκοκρατία εγκαταστάθηκε ο Τούρκος Μπέης Αλή Μπαμπάς ο οποίος κατέλαβε εκτάσεις της περιοχής και τα μεταβίβασε σε Οθωμανούς ευγενείς που τους γοήτευσε ο εύφορος αυτός τόπος με το υγιές κλίμα και τα πλούσια νερά. Οι περισσότεροι Μαρουσιώτες εργάζονταν στα κτήματα των αρχόντων, ενώ πολλοί μετανάστευσαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, στην Κόρινθο, το Άργος, την Αρκαδία, την Εύβοια, τις Κυκλάδες. Στα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη εξυμνούνται οι Μαρουσιώτες για το δυναμικό παρών που έδωσαν για την απελευθέρωση της Αθήνας από τον τουρκικό ζυγό, αλλά και τον αγώνα τους να διασωθεί η Ακρόπολη από την πολιορκία του Κιουταχή.[2]

Μετά την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους και την ανάδειξη των Αθηνών σε νέα πρωτεύουσα, ιδρύθηκε για πρώτη φορά ο Δήμος Αμαρυσίων Αττικής με τους οικισμούς του Αμαρουσίου με 360 κατοίκους, το Χαλάνδρι με 127 κατοίκους, την Καλογρέζα με 8 κατοίκους, την Πεντέλη με 6 κατοίκους, το Γέρακα με 2 κατοίκους, τον Καρυτό με 21 κατοίκους, το Μπραχάμι με 7 κατοίκους και την Κηφισιά με 181 κατοίκους. Πρώτος δήμαρχος εκλέγεται ο Δημήτριος Μόσχας το 1836. Η περιοχή μπορούσε πλέον να αναπτυχθεί ομαλά και οι κάτοικοι να διάγουν ένα φιλήσυχο και δημιουργικό βίο. Ανθοστόλιστες αυλές, πλούσιοι αμπελώνες, ελαιώνες και όμορφες αρχοντικές κατοικίες συμπληρώνουν το παραδείσιο τοπίο του Αμαρουσίου. Οι κάτοικοι ασχολούνται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες, ενώ σύντομα στην περιοχή εγκαθίστανται πολλοί αγγειοπλάστες από τη Σίφνο που διδάσκουν την τέχνη τους στους ντόπιους και πωλούν κανάτια στην Αθήνα και τον Πειραιά. Το 1860 ανεγείρεται το πρώτο δημοτικό σχολείο του Αμαρουσίου, καθώς και παρθεναγωγείο για τα κορίτσια. Το 1874 ανεγείρεται και ο μητροπολητικός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου και το δεκαπεντάυγουστο προσελκύει χιλιάδες προσκυνητών από ολόκληρη την Ελλάδα. Το 1885 καταφθάνει στην περιοχή το περιβόητο "Θηρίο", ατμοκίνητο τρένο που ξεκινούσε από τον Πειραιά, περνούσε από την Αθήνα και διερχόταν από το Μαρούσι προς το άλσος της Κηφισιάς. Η πόλη ζωντάνευε από τους Αθηναίους που έρχονταν εύκολα πλέον στην περιοχή για εκδρομή και παραθερισμό και δε διέθεταν δική τους άμαξα. Το 1896 το Αμαρούσιο, αν και χωριό, θεωρείτο εκπαιδευτικό κέντρο της βόρειας Αττικής, αφού στο δημοτικό σχολείο και το σχολαργείο του φοιτούσαν και παιδιά από την Κηφισιά, το Χαλάνδρι, το Ηράκλειο, το Καπανδρίτι, τον Ωρωπό και το Μενίδι. Στην περιοχή κατέφθαναν και όσοι έπασχαν εκείνη την εποχή από φυματίωση για το υγιεινό του κλίμα. Εκείνη τη χρόνια διοργανώθηκαν και οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, με τον Σπύρο Λούη να έρχεται πρώτος στη μαραθώνιο διαδρομή. Η νική του δημοφιλούς κανατά ανέδειξε το Μαρούσι σε σημαντική έδρα του ελληνικού αθλητισμού, ενώ άμεσα λειτουργεί γυμναστικός σύλλογος και γυμναστήριο από τα οποία βγαίνουν πολλοί αθλητές με πρωτιές σε πανελλήνιους και βαλκανικούς αγώνες.[5]

Στις αρχές του 20ος αιώνας, μετά από πολλές διοικητικές εναλλαγές, το Αμαρούσιον αποσπάται οριστικά από το Δήμο Αθηναίων το 1925 και γίνεται ανεξάρτητη κοινότητα με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Γαρδέλη. Άμεσα ανεγείρεται το Γυμνάσιο του Αμαρουσίου, το μοναδικό στην περιφέρεια των βορείων προαστίων των Αθηνών. Αναδεικνύεται πλέον σε μια προσφιλή περιοχή και ο πληθυσμός αυξάνεται μέχρι το 1943 που αγγίζει τους 10.000 κατοίκους και προάγεται σε δήμο. Το 1950 αποσπάται η γειτονική έκταση της Μαγκουφάνας και ιδρύεται η κοινότητα της Πεύκης. Ο σταθμός του ηλεκτρικού έγινε το 1957 υπέργειος προκειμένου να διατηρηθεί ανενόχλητη η κυκλοφορία στο ιστορικό κέντρο, ανεπηρέαστη απο την διάβαση των τρένων. Η μεγάλη υπέργεια γέφυρα που κατασκευάστηκε διατηρείται ίδια μέχρι σήμερα με ελάχιστες διακοσμητικές προσθήκες.

Το 1961 αποσπάται ο συνοικισμός των Μελισσίων που από παραθεριστικό και ιαματικό κέντρο μετατρέπεται σε τόπο κατοικίας. Στα προσεχή χρόνια ο πληθυσμός του Αμαρουσίου παρουσιάζει έκρηξη και ο μικρός δήμος μετατρέπεται σε σημαντικό μητροπολητικό των βορείων προαστίων. Χιλιάδες επιχειρήσεις, ελληνικές και πολυεθνικές, μεταφέρουν την έδρα τους καθιστώντας το σύγχρονο Μαρούσι σε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά κέντρα της χώρας. Το αποκορύφωμα της αίγλης έρχεται το 2004, όταν διοργανώνονται οι Ολυμπιακών αγώνων του 2004. Στην ιστορική έδρα των φιλάθλων Αθμονέων, όπου χιλιάδες χρόνια πριν συναγωνίζονταν μπροστά στο Ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος κατασκευάζεται το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο των Αθηνών. Στην πόλη γίνεται έργα που δίνουν νέα πνοή που την καθιστούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι του αθηναϊκού και του ελληνικού πολιτισμού.

Πληθυσμιακή Εξέλιξη

Παρακάτω απεικονίζεται η πληθυσμιακή εξέλιξη του Αμαρουσίου τις τελευταίες δεκαετίες σύμφωνα με τις απογραφές της ΕΣΥΕ:

Χρονολογία	Πληθυσμός Δήμου	Έκταση Δήμου*	Πυκνότητα Δόμησης	Προστιθείς Πληθυσμός	Νέα Αύξηση Πληθυσμού	Συνολική Αύξηση
1836	320 κάτοικοι	13,093 χμ2	24 κάτοικοι/χμ2	320 κάτοικοι	-	-
1920	3.450 κάτοικοι	13,093 χμ2	263 κάτοικοι/χμ2	+3.130 κάτοικοι	+378,12%	378,12%
1928	7.567 κάτοικοι	13,093 χμ2	578 κάτοικοι/χμ2	+4.117 κάτοικοι	+119%	497,45%
1940	8.253 κάτοικοι	13,093 χμ2	630 κάτοικοι/χμ2	+686 κάτοικοι	+9,06%	506,51%
1943	10.000 κάτοικοι	13,093 χμ2	764 κάτοικοι/χμ2	+1.747 κάτοικοι	+21,16%	527,67%
1951	12.080 κάτοικοι	13,093 χμ2	922 κάτοικοι/χμ2	+2.080 κάτοικοι	+20,8%	548,47
1961	20.135 κάτοικοι	13,093 χμ2	1.538 κάτοικοι/χμ2	+8.055 κάτοικοι	+66,68%	615,15%
1971	27.000 κάτοικοι	13,093 χμ2	2.062 κάτοικοι/χμ2	+6.865 κάτοικοι	+34,09%	649,14%
1981	48.151 κάτοικοι	13,093 χμ2	3.678 κάτοικοι χμ2	+21.151 κάτοικοι	+78,33%	727,47%
1991	64.092 κάτοικοι	13,093 χμ2	4.895 κάτοικοι / χμ2	+15.941 κάτοικοι	+33%	760%
2001	71.551 κάτοικοι	13,093 χμ2	5.464 κάτοικοι / χμ2	+7.459 κάτοικοι	+11,63%	772,1%

Χαρακτηριστικά

Η πόλη χωρίζεται στα τέσσερα από τη λεωφόρο Κηφισίας, που ουσιαστικά εξυπηρετεί όλο το ευρύτερο συγκρότημα των βορείων προαστίων και την Αττική Οδό, που αποτελεί πέρασμα από την Ανατολική Αττική. Το κέντρο του δήμου βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά, όπου διαθέτει σταθμό ο Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος. Επιπλέον ο ηλεκτρικός σταματάει και σε άλλους δύο σταθμούς, την Ειρήνη και τη Νεραντζιώτισσα, όπου γίνεται ανταπόκριση με την ομώνυμη στάση του προαστικού. Ορισμένες ζώνες έχουν οικιστικό χαρακτήρα, κάποιες άλλες εμπορικό (όπως στις εγκαταστάσεις του εμπορικού κέντρου Mall). Υπάρχουν ζώνες με γραφεία και επιχειρήσεις (Σωρός), παλαιά μαρμαράδικα καθώς και πολλές εκτός σχεδίου ζώνες. Στις προνομιούχες συνοικίες συγκαταλέγονται η Αγία Φιλοθέη και το Πολύδροσο που θυμίζουν εικόνες από Βριλήσσια και Άνω Χαλάνδρι, τα Ανάβρυτα και Νέα Λέσβος που θυμίζουν τα ορεινά Μελίσσια, καθώς και οι καλαίσθητες γειτονιές στα σύνορα με την Πεύκη. Στις περισσότερες από αυτές τις ζώνες και στο κέντρο, οι αντικειμενικές αξίες το 2006 προσεγγιζουν τα 1.900 ευρώ/τ.μ. δόμησης και οι εμπορικές γύρω στα 2.300.

Ο δήμος βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο των κρατικών επιχορηγήσεων κι ιδιαίτερα μετά το 2004. Είναι από τους πρώτους που εξυπηρετήθηκαν από τη διέλευση του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου, κάτι που έδωσε ώθηση στην τοπική ανάπτυξη της περιοχής και κατέστησε το δήμο πόλο έλξης για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Ήταν παράλληλα η αιτία να χάσει γρήγορα τον παραθεριστικό του χαρακτήρα, και να δημιουργηθούν πολλά κυκλοφοριακά προβλήματα στην συνέχεια. Έχει πολυάριθμα σημεία εστίασης και δραστήρια νυχτερινή ζωή. Τα πιο γνωστά είναι η εκτεταμένη πλατεία Ηλεκτρικού σταθμού που μονοπωλεί την ψυχαγωγία σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές του κέντρου, το εμπορικό κέντρο Mall στη Νεραντζιώτισσα, ο Παράδεισος Αμαρουσίου με το Kosmopolis. Το Village Center και η ευρύτερη περιοχή του ήταν για πολλά χρόνια ένα απο τα δημοφιλέστερα κέντρα ψυχαγωγίας σε ολόκληρη την Αθήνα, αλλά απο το 2006 βρίσκεται σε κατακόρυφη πτώση προφανώς λόγω Mall. Το Village Center, γι' αυτό προφανώς το λόγο, πρόσφατα έκλεισε και τώρα το κτήριο πρόκειται να στεγάσει γραφεία.

Στο Μαρούσι λειτουργούν μεγάλα νοσοκομεία (Υγεία, Μητέρα, Ιατρικό Κέντρο), καθώς και εταιρίες τηλεφωνίας και το μεγαλύτερο μέρος τεχνικών εταιριών, λόγοι που το καθιστούν ένα απο τα μεγαλύτερα κέντρα εργασίας στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Το 2007 εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και το Υπουργείο Παιδείας.

To 2013 αναμένεται να ολοκληρωθούν οι νέοι σταθμοί του μετρό στο κέντρο και στον Παράδεισο, κάνοντας ένα σημαντικό βήμα στην αποσυμφόρηση του κέντρου απο την έντονη κυκλοφορία, και στην αναβάθμιση ζωής των κατοίκων.

Συγκοινωνιακή Σύνδεση & Προσβασιμότητα

Η πόλη του Αμαρουσίου παλαιότερα ήταν προσβάσιμη αποκλειστικά από το μονοπάτι που συνέδεε την Αθήνα με το Μαραθώνα, την Οδό Μαραθώνος όπως αποκαλείτο, δρόμο που διέσχιζαν αρχικά άμαξες. Όταν άρχισαν να κατοικούνται οι συνοικισμοί του Αμαρουσίου και της Κηφισιάς, χαράχθηκε επί της οδού αυτής η Οδός Αθηνών-Κηφισίας. Σήμερα, η Λεωφόρος Κηφισίας αποτελεί κομβικό αυτοκινητόδρομο ταχείας προσπέλασης που εξυπηρετεί με το μεγαλύτερο φόρτο το συγκρότημα Β των Αθηνών, διχοτομώντας το Μαρούσι κάθετα στα δύο. Την Κηφισίας τέμνει οριζοντίως ο διερχόμενος αυτοκινητόδρομος της Αττικής Οδού στον Παράδεισο, διχοτομώντας την πόλη στα τέσσερα. Λοιποί αυτοκινητόδρομοι που συνδέουν το Μαρούσι με τους γειτονικούς δήμους είναι η Λεωφόρος Πεντέλης-Δημοκρατίας προς τα Μελίσσια στα ανατολικά, η Λεωφόρος Αγίου Κωνσταντίνου προς Πεύκη και Νέο Ηράκλειο στα δυτικά και η Λεωφόρος Χαλανδρίου-Αμαρουσίου στα νότια προς το Χαλάνδρι.

Η είσοδος στο κέντρο της πόλης είναι εφικτή μέσω της πεζοδρομημένης οδού Βασιλίσσης Σοφίας που διέρχεται έμπροσθεν του δημαρχειακού μεγάρου, ενώ η Οδός Περικλέους οδηγεί στη Λεωφόρο Ειρήνης προς το κέντρο της Πεύκης και τη Λυκόβρυση. Η ιστορική Οδός Νερατζιωτίσσης συνδέει την ιστορική έδρα του αρχαίου Αθμόνου στη Νερατζιώτισσα με το σύγχρονο κέντρο της πόλης προς βορρά, εφαπτόμενη του σιδηροδρομικού συρμού.

Το δαχτυλίδι του Παραδείσου στον κόμβο της Λεωφόρου Κηφισίας

Για περισσότερο από ένα αιώνα το Μαρούσι εξυπηρετείται με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο στο Σταθμό Αμαρουσίου της γραμμής 1 του ΗΣΑΠ που αρχικά λειτουργούσε ως ατμοκίνητο στη διαδρομή Πειραιάς-Αθήνα-Κηφισιά. Αργότερα εγκαινιάζεται ο Σταθμός Ειρήνης μπροστά στις αθλητικές και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις της πόλης νοτιοδυτικά του κέντρου, ενώ το 2004 ανοίγει νοτιότερα και η Σταθμός Νερατζιώτισσας, παράλληλα με την ανακαίνιση των υπολοίπων σταθμών. Επιπλέον, εγκαινιάζεται ο Σταθμός Λεωφόρου Κηφισίας στο δαχτυλίδι που τέμνει η Αττική Οδός την διερχόμενη λεωφόρο στον Παράδεισο του Αμαρουσίου.

H περιοχή πρόκειται να καταστεί σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος σύμφωνα με τις επεκτάσεις στις οποίες προβλέπεται να προβεί η Αττικό Μετρό, με τη νέα γραμμή 4 να συνδέει την πόλη και τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο με το Μετρό στο "Σταθμό Αμαρουσίου" και τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο με το Μετρό στο "Σταθμό Παραδείσου Λεωφόρου Κηφισίας" το 2013. Σύμφωνα με τις μελέτες η πόλη θα συνδεθεί με πάσης φύσεως συγκοινωνιακό μέσο και θα είναι προσβάσιμη από κάθε κατεύθυνση της πρωτευούσης. Επιπλέον, θα επωφεληθεί από τις βόρειες επεκτάσεις του Ηλεκτρικού προς τα βόρεια προάστια και του Προαστιακού προς τη βορειοανατολική και την ανατολική Αττική.

Οικονομικά Στοιχεία

Το 2007, οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων ήταν 1.500 - 2.550 € / τμ, ενώ οι εμπορικές αξίες ήταν 2.200 - 3.000 € / τμ.[εκκρεμεί παραπομπή]
Διακεκριμένοι και Επίτιμοι Δημότες

Από το Μαρούσι κατάγονται οι παρακάτω διακεκριμένοι, επίτιμοι ή ευρέως γνωστοί, μεταξύ άλλων, δημότες:

Παραπομπές

1. ↑ "Οδηγός Αμαρουσίου: Οδοί-Πλατείαι-Συνοικισμοί-Αρχαί", Δήμος Αμαρουσίου 1928, σελ. 1.
2. ↑ 2,0 2,1 "Μαρουσιώτικα: Άθμονον - Αμαρούσιον - Μαρούσι", Τάκης Πολιτόπουλος
3. ↑ Πλούταρχος-Αττικά
4. ↑ Δήμος Ιλίου: Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη "Ίλιον: Πορεία στους Αιώνες", Μαρύνος Διώτης, Σπύρος Γεωργόπουλος, 6η Έκδοση, Μάρτιος 2001, σελ. 51: Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στο χάρτη του John Trail, όπου απεικονίζεται το Άθμονον στην περιοχή του Αμαρουσίου, ανάκτηση 8/9/2008
5. ↑ "Αμαρούσιον-Το αρχαίον Άθμονον", Ανδρέαw Ζαγκλής, Μαρούσι 1976

Πολεοδομικό Συγκρότήμα Αθηνών : Δήμος, Κοινότητα Νομαρχία Αθηνών: Αθήνα | Αγία Βαρβάρα | Αγία Παρασκευή | Άγιοι Ανάργυροι | Άγιος Δημήτριος | Αιγάλεω | Άλιμος | Αμαρούσιο | Βριλήσσια | Βύρωνας | Γαλάτσι | Γλυφάδα | Δάφνη | Ελληνικό | Ζωγράφου | Ηλιούπολη | Ηράκλειο | Ίλιον | Καισαριανή | Καλλιθέα | Καματερό | Κηφισιά | Λυκόβρυση | Μελίσσια | Μεταμόρφωση | Μοσχάτο | Νέα Ερυθραία | Νέα Ιωνία | Νέα Σμύρνη | Νέα Φιλαδέλφεια | Νέα Χαλκηδόνα | Νέο Ψυχικό | Παπάγου | Περιστέρι | Πετρούπολη | Πεύκη | Ταύρος | Υμηττός | Φιλοθέη | Χαϊδάρι | Χαλάνδρι | Χολαργός | Ψυχικό Εκάλη | Νέα Πεντέλη | Πεντέλη Νομαρχία Πειραιώς: Πειραιάς | Άγιος Ιωάννης Ρέντης | Δραπετσώνα | Κερατσίνι | Κορυδαλλός | Νίκαια | Πέραμα

Αίγινας | Αμπελακίων | Κυθήρων | Μεθάνων | Πόρου | Σαλαμίνος | Σπετσών | Τροιζήνος | Ύδρας | Αγκιστρίου | Αντικυθήρων